Λεξικό των διαλέκτων (α-β)

 

 

λεξικό των διαλέκτων

 

γλωσσογεωγραφικά της ρωμαίικης λαογραφίας

α - β

 

Δημήτρης Λιθοξόου

Οκτώβριος 2024

 

Για εισαγωγικά και επιμέρους βλ.

Πελοπόννησος: Ρωμαίικα του Μοριά ή διαλεκτικά της Πελοποννήσου

Ρούμελη: Η ρωμαίικη γλώσσα μεταξύ Κορινθιακού και Καστοριάς

Κρήτη: Κρητική Διάλεκτος ή Ρωμαίικα της Κρήτης

 

 

 αβγό (Swadesh list, ALE, Buck list) || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: το αβγό [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Πάκια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τσέρια, Φενεός] | το βγο [Προάστιο] | το αβουγό [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το αβγό [Άγιος Λουκάς, Γουριά, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του αβγό [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα]. Κρήτη: το αβγό [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

αβγοκοφτά / για αβγοκομμένο φαγητό || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: του αβγουκουφτό [Λιλαία].

αβγολέμονο || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: το αβγολέμονο [Δολιανά] | το αβγολέιμονο [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Σκεπαστό, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: του αυγουλέμουνου [Αμφίκλεια, Κανάλια]. || Κρήτη: το αβγολέμονο [Σάσαλος, Τύλισος].

αβγολίθια / όγκοι στα μαστάρια των ζώων || κτηνοτροφία - τυροκομία || Ρούμελη: τα αβγολίθια [Δομνίστα] | οι αβγουλίθρις [Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Μασχολούρι].

αβγότσουφλο (ALE) || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: η αβγόφλουδα [Κρέστενα] | η φλούδα [Λεβίδι] | το τσούφλι [Άγιος Δημήτριος] | το στόφλι [Άγιος Δημήτριος]. || Ρούμελη: το τσόφλι [Τσαμαντάς] | του τσοφλ [Γουριά, Πλατύστομο, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | του τσιοφλ [Δομνίστα] | του τσιόφλιου [Λιλαία] | η τσέφλα [Γέρμας] | η τσέπα [Έλατος]. || Κρήτη: η αβγόφλουδα [Κελλάρια].

αβγοτυρόπιτα || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: η αβγοτυρόπιτα [Άγιος Λουκάς].

αβουκάτος / δικηγόρος || επαγγέλματα || Ρούμελη: ο αβουκάτος [Πάργα].

αβούλιαρος / φυτό || χλωρίδα || Πελοπόννησος: ο αβούλιαρος [Άγιος Δημήτριος].

αβρονιά / το βότανο Tamus communis || χλωρίδα || Κρήτη: η αβρονιά [Μιαμού].

άγανο || φυτολογικά || Πελοπόννησος: το άγανο [Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πιάνα] | το άγανε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το άγανο [Δολό, Πάργα] | ο άγανας [Μέγαρα] | η άγανη [Τσαμαντάς] | του άγανου [Αγία Παρασκευή, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Χουλιαράδες] | του αγάν [Κανάλια].

αγάπη (Buck list) || συναισθήματα || Πελοπόννησος: η αγάπη [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Θαλάμες, Λαγκάδια, Μαγούλα, Μάλη, Μυγδαλιά, Πιάνα, Ρούτσι, Σκεπαστό] | α αγάκη [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η αγάπη [Δελβινάκι, Δολό, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Ωραιόκαστρο] | η αγάπ [Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Σιάτιστα] | η γιαγάπ [Αγία Ευθυμία]. || Κρήτη: η αγάπη [Ανώγεια, Βρύσες, Σέλλες, Σιρίλι] | η γιαγάπη [Βώροι].

αγαπητικός || ιδιότητες || Πελοπόννησος: ο αγαπητικός [Προάστιο, Ρούτσι] | ο γκόμενος [Άγιος Δημήτριος] | ο καύκο [Πέρα Μέλανα].. || Ρούμελη: ο αγαπητικός [Τσαμαντάς] | ου αγαπητκός [Γέρμας, Μακρινή, Στροφυλιά, Χρυσοβίτσα] | ι αγαπητκός [Μηλίνα] | ου αγαπητσκός [Σιάτιστα] | ο μακαντάσης [Μέγαρα] | ο φίλος [Τσαμαντάς]. || Κρήτη: ο αγαπητικός [Ανατολή, Βώροι].

αγαποβότανο || ο γάμος || Πελοπόννησος: της αγάπης το βοτάνι [Λυγουριό]. || Ρούμελη: του αγαπουβότανου [Σταγιάδες].

αγαρηνός || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: ο αγαρηνός [Προάστιο].

αγάς || ιδιότητες || Ρούμελη: ο αγάς [Πάργα, Τσαμαντάς] | ου αγάς [Αμφίκλεια, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Σιάτιστα, Φαρκαδόνα, Χρυσή] | ι αγάς [Αγιά]. || Κρήτη: ο αγάς [Αποδούλου, Βώροι, Θεοδώρα, Μάρθα, Σιρίλι, Τύλισος].

αγγειό / δοχείο γενικά || έπιπλα - αναχρικά || Πελοπόννησος: το αγγειό [Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: το αγγειό [Πάργα] | το ατζείο [Μέγαρα] | το ατζό [Μέγαρα] | του αγγειό [Αγία Ευθυμία, Γουριά, Δολό, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: το αγγειό [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή].

άγγελος (Buck list) || θρησκεία || Πελοπόννησος: ο άγγελος [Άγιος Δημήτριος, Δολιανά, Κανδήλα, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Νεοχώρι, Ρούτσι, Σκεπαστό] | ο άντζελε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο άγγελος [Δελβινάκι, Πηγή] | ο άτζελος [Μέγαρα] | ου άγγιλους [Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μελισσουργοί, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ι άγγιλους [Κανάλια, | ι βρικόλακας [Μηλίνα] | άγγιλους [Ραψάνη]. || Κρήτη: ο άγγελος [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι].

αγγούρι (ALE) || καρποί || Πελοπόννησος: το αγγούρι [Δολιανά, Δροσοπηγή, Λεβίδι, Λυγουριό, Μάλη, Ρούτσι | το καστραβέτσι [Κανδήλα, Πιάνα] | το κασταβέτσι [Σκεπαστό] | το αγγούζι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το αγγούρι [Μέγαρα, Σταυροδρόμι] | του αγγούρ [Δραμεσιοί, Κανάλια, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Σταγιάδες, Τιθορέα, Φαρκαδόνα] | του νιράγγρου [Κανάλια] | το καστραβέτσι [Δολό, Πάργα, Τσαμαντάς]. || Κρήτη: το αγγούρι [Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες].

αγγουριά / το φυτό Cucumis sativus || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η αγγουριά [Αγία Άννα, Αμπελιώνα, Κανδήλα] | α αγγουζία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η αγγουρέα [Μέγαρα] | η αγγριά [Κανάλια] | η καστραβετσιά [Τσαμαντάς].

αγελάδα (ALE, Buck list) || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: η αγελάδα [Αγία Άννα, Πιάνα, Σκεπαστό] | η γελάδα [Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βεργαδαίικα, Γυμνό, Μυγδαλιά, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Τσέρια] | α κούλικα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η γελάδα [Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η αγιλάδα [Γέρμας, Σιάτιστα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χρυσή] | η γιλάδα [Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Έλατος, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Μασχολούρι, Μικρό Βουνό, Ραψάνη, Σταγιάδες, Στυλίδα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσή] | η αϊλάδα [Σιάτιστα] | η γιαλάδα [Δραμεσιοί]. || Κρήτη: η αγελά [Ανώγεια] | η αγελιά [Ανώγεια, Θεοδώρα] | η αϊλά [Άγιος Γεώργιος] | η αϊλιά [Ανατολή, Μιαμού, Σέλλες] | η αϊλιέ [Αποδούλου] | η αελιά [Βραχάσι, Τύλισος] | η αελέ [Εμπρόσνερος] η ζευτικιά [Σάσαλος].

αγελαδάρης || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: ο γελαδάς [Άγιος Δημήτριος]. || Ρούμελη: ο γελαδάρης [Δελβινάκι, Πηγή, Ωραιόκαστρο] | ου ιλαδάρς [Σιάτιστα] | ου γιλαδάρς [Ελατός, Μασχολούρι, Σταγιάδες, Τσουκαλάδες] | ι γιλαδάρς [Κανάλια, Κιλελέρ] | ου γιλαδάς [Κιλελέρ] | ου βαλμάς [Έλατος].

αγιάζι || η φύση || Ρούμελη: το αγιάζι [Δελβινάκι, Πάργα] | του αγιάζ [Σιάτιστα].

αγίασμα / πηγής || θρησκεία || Κρήτη: το αγιόνερο [Κελλάρια].

αγιασμός || θρησκεία || Πελοπόννησος: ο αγιασμός [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | το άγιασμα [Κανδήλα] | ο γιασμός [Προάστιο] | ο αγιασμό [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο αγιασμός [Άγιος Λουκάς, Γουριά, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | ου αγιασμός [Αγία Ευθυμία, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μεσούντα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ι αγιασμός [Αγιά, Δράκεια, Μηλίνα, Μικρό Βουνό] | αγιασμός [Ραψάνη] | το αγίασμα [Δελβινάκι, Πηγή] | του αγίασμα [Αγία Παρασκευή, Δομνίστα, Κιλελέρ, Πλατύστομο, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: ο αγιασμός [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Λαμπιώτες, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | το αγίασμα [Σέλλες].

αγιαστούρα || θρησκεία || Πελοπόννησος: η αγιαστούρα [Βρέσθενα, Στεμνίτσα] | η αγιαστήρα [Καλούσι] | α βρεχτούρα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η αγιαστούρα [Αμφίκλεια, Γραμματικού, Έλατος, Μακρινή, Σταγιάδες, Τσαμαντάς] | η αγιαστήρα [Αγία Ευθυμία, Κουμαρίτσι] | η βριχτούρα [Μακρινή].

άγινο / είδος λαγάνας από καλαμποκάλευρο, ψημένο στη γάστρα || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: το άγινο [Τσαμαντάς].

αγιοδημητριάτικα / το φυτό Chrysanthemum indicum (χρυσάνθεμο) || χλωρίδα || Πελοπόννησος: τα αγιοδημητριάτικα [Λυγουριό] | οι αγιοδημήτρηδες [Δολιανά] | οι αηδημήτρηδες [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: ο αηδημητρίτης [Μέγαρα] | η τσιτσιμίδα [Γουριά].

αγιοθύριδο / το παραθυράκι στην εκκλησία, πίσω από την Αγία Τράπεζα || θρησκεία || Κρήτη: το αγιοθύριδο [Άγιος Γεώργιος].

αγιοκέρι || θρησκεία || Πελοπόννησος: το αγιοκέρι [Ελληνίτσα, Καστρί].

αγιόκλημα / φυτά του γένους Lonicera || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το αγιόκλημα [Δροσοπηγή, Λυγουριό, Σκεπαστό] | το γιόκλημα [Άγιος Δημήτριος]. || Ρούμελη: του αγιόκλημα [Γέρμας, Δομνίστα, Δράκεια, Ραψάνη].

αγιοκωνσταντινάτο / παλιό χρυσό νομισμα - το φορούσε η έγκυος, σαν φυλαχτό κατά της αποβολής || η γέννα - το μωρό || Κρήτη: το αγιοκωνσταντινάτο [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Μιαμού].

άγιος || θρησκεία || Κρήτη: ο άγιος [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι].

αγκάθι (ALE) || η φύση || Πελοπόννησος: το αγκάθι [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Ελάτη, Εξωχώρι, Λεβίδι, Λυγουριό, Μάλη, Μελιγού, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Τσέρια] | η αγκαθιά [Λαγκάδια] | ο κούλε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το αγκρίθι [Πέρα Μέλανα] | το αγκζίθι [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το αγκάθι [Θαρούνια, Δελβινάκι, Τσαμαντάς] | του αγκάθ [Γέρμας, Γουριά, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μηλίνα, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χρυσοβίτσα] | το τσίλομα [τσίλομα] | η πατλιά [Κανάλια]. || Κρήτη: το αγκάθι [Λαμπιώτες] | η αγκάθα [Ανατολή, Βρύσες, Βώροι] | η τσίμπα [Άγιος Γεώργιος].

αγκαθιά / το φυτό Eryngium campestre || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η αγκαθιά [Σκεπαστό, Τρόπαια]. || Ρούμελη: η αντραΐδα [Δελβινάκι].

αγκαθόσκουπα / θάμνος για το σκούπισμα του αλωνιού || γεωργία || Πελοπόννησος: η αγκαθόσκουπα [Βρέσθενα]. || Ρούμελη: η αγκαθόσκουπα [Πάργα].

αγκαλιά || κίνηση || Πελοπόννησος: η αγκαλιά [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Καλούσι, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Μάλη, Μυγδαλιά, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια] | η αγκαλέα [Εξωχώρι] | α αγκαλία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η αγκαλιά [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Λουκάς, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Δελβινάκι, Δολό, Δράκεια, Δραμεσιοί, Κανάλια, Κιλελέρ, Μικρό Βουνό, Μηλίνα, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο] | η ανγκαλιά [Έλατος] | η αγκαλέα [Μέγαρα] | η αγκαλία [Μέγαρα]. || Κρήτη: η αγκαλιά [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι, Μάρθα, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

αγκαραθιά / ο θάμνος Phlomis lanata || χλωρίδα || Κρήτη: η αγκαραθιά [Ανατολή, Βραχάσι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μιαμού] | η αγκαρατιά [Ανατολή].

αγκίδα || φυτολογικά || Πελοπόννησος: το αγκίθρι [Βρέσθενα] | α αντζίδα [Πέρα Μέλανα, Πραστός] | το αντζίδι [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η αγκίδα [Γέρμας, Κανάλια, Πάργα, Σιάτιστα]. || Κρήτη: η αγκίδα [Βρύσες] | η τσίτα [Άγιος Γεώργιος, Βουλγάρω, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα].

αγκινάρα || καρποί || Πελοπόννησος: η αγκινάρα [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Καστρί, Λεχαινά, Λυγουριό, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | η αγκενάρα [Κρέστενα] | ο αντζινάρε [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η αγκινάρα [Μηλίνα] | η ατζινάρα [Μέγαρα]. || Κρήτη: η αγκινάρα [Μιαμού, Τύλισος].

αγκιναρόζουμο || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: το αγκιναρόζουμο [Κρέστενα].

αγκιναρόφυλλα || φυτολογικά || Πελοπόννησος: τα αγκιναρόφυλλα [Βρέσθενα] | τα αντζιναρόφυα [Πέρα Μέλανα]. || Κρήτη: τα αγκιναρόφυλλα [Τύλισος].

αγκίνι / το άγκιστρο στο αδράχτι || υφαντική || Πελοπόννησος: το αγκίνι [Σαρακίνι, Στεμνίτσα] | το αντζίνι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το ατζίνι [Μέγαρα] | το ατζίδι [Μέγαρα]. || Κρήτη: το αγκινάρι [Βραχάσι, Μιαμού].

αγκίστρι (Buck list) || ψάρεμα || Πελοπόννησος: το αγκίστρι [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Προάστιο, Σαρακίνι] | το γκίστρι [Προάστιο] | το αντζίστρι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το αντζίσι [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το αγκίστρι [Πάργα, Ωραιόκαστρο] | του αγκίστρ [Άγιος, Γέρμας, Δομνίστα, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Στυλίδα, Μασχολούρι, Τιθορέα] | το ατζίστρι [Μέγαρα] | του ανγκουνάρ [Σταγιάδες]. || Κρήτη: το αγκίστρι [Μιαμού, Παλαιοχώρα].

αγκούλια / κρέμονται από το ξύλο που ενώνει πάνω τα μεσαία αλορτάρια του αργαλειού || υφαντική || Ρούμελη: τα αγκούλια [Θαρούνια].

αγκούσα / δύσπνοια || αρρώστιες || Ρούμελη: η αγκούσα [Πάργα, Σιάτιστα, Τσαμαντάς] | η ανγκούσα [Χρυσή].

αγκούτσα / ακατέργαστο ραβδί || σύνεργα-υλικά || Ρούμελη: η αγκούτσα [Κουμαρίτσι].

αγκράφα || φορεσιά || Πελοπόννησος: η χαλκάδα [Βρέσθενα]. || Ρούμελη: η φούμπια [Πρέβεζα].

άγκρουστας / το φυτό Cynodon dactylon || χλωρίδα || Κρήτη: ο άγκρουστας [Βραχάσι, Θεοδώρα, Μιαμού, Τύλισος].

αγκωνάρι || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: το αγκωνάρι [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λυγουριό, Προάστιο, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το αγκωνάζι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το αγκωνάρι [Πάργα, Πηγή] | το αγκουνάρι [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια] | του αγκουνάρ [Αγία Ευθυμία, Αμφίκλεια, Γουριά, Δομνίστα, Δράκεια, Έλατος, Κανάλια, Λιλαία, Μηλίνα, Τιθορέα, Χρυσή, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: το ρουκούνι [Μάρθα, Σέλλες, Τύλισος].

αγκώνας (Buck list) || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: ο αγκώνας [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Κάτω Λουσοί, Λεχαινά, Μαγούλα, Μυγδαλιά, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | ο αγκώνα [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: ο αγκώνας [Πάργα, Τσαμαντάς] | ο άγκωνας [Μέγαρα, Πάργα] | ου αγκώνας [Τιθορέα] | ι αγκώνας [Αγιά] | ου άγκουνας [Γέρμας] | ου άνγκουνας [Έλατος] | ου αναγκώνας [Μεσούντα, Πλατύστομο] | ι αναγκώνας [Κανάλια] | ι ζιούγκους [Κανάλια] | ου τσόκους [Σταγιάδες]. || Κρήτη: ο αγκώνας [Βρύσες] | ο άγκωνας [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Βουλγάρω, Θεοδώρα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Τύλισος] | οι αγκώνοι [Άγιος Γεώργιος].

αγνάντιο || ο οικισμός || Ρούμελη: του αγνάντιου [Γέρμας, Έλατος] | του αγνανταριό [Σταγιάδες].

αγόγλωσσος / το φυτό Anchusa italica || χλωρίδα || Κρήτη: ο αγόγλωσσος [Τύλισος].

αγορά / η πράξη || πλούτος-χρήματα || Ρούμελη: η αγουρά [Μακρινή] | η αγόρα [Έλατος].

αγορά / ο χώρος με τα μαγαζιά (Buck list) || ο οικισμός || Πελοπόννησος: η αγορά [Άγιος Δημήτριος, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Δολιανά, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεχαινά, Μελιγού, Μυγδαλιά] | το τσιαρσί [Λαγκάδια] | το παζάρι [Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η αγορά [Άγιος Λουκάς, Ωραιόκαστρο] | η αγουρά [Αγία Ευθυμία, Αμφίκλεια, Δαύλεια, Μηλίνα, Σιάτιστα].

αγοραστής || πλούτος-χρήματα || Πελοπόννησος: ο αγοραστής [Ρούτσι] | ο γοραστής [Προάστιο]. || Ρούμελη: ου αγουραστής [Γέρμας, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μελισσουργοί, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: ο αγοραστής [Ανατολή, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα].

αγόρι (Buck list) || ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) || Πελοπόννησος: το αγόρι [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | το παιδί [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Εξωχώρι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λυγουριό, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Παραδείσια, Πιάνα, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | το σερνικό [Καρυά, Καρυά] | το γόρι [Προάστιο] | το ιζούτσι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το ζούτσι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το αγόρι [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | του αγόρ [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δράκεια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πρέβεζα, Στροφυλιά, Ραψάνη, Σιάτιστα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | το παιδί [Δελβινάκι, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του πιδί [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: το αγόρι [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Βουλγάρω, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μιαμού, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | το κοπέλι [Άγιος Γεώργιος, Σιρίλι].

αγοροκόριτσο || ιδιότητες || Ρούμελη: η καβαλκούρου [Σιάτιστα] | ου τσιόρμανους [Σιάτιστα].

αγούδουρας / ο θάμνος Hypericum crispum || χλωρίδα || Κρήτη: ο αγούδουρας [Μιαμού, Τύλισος].

αγουρίδα || φυτολογικά || Πελοπόννησος: η αγουρίδα [Βρέσθενα, Μυγδαλιά]. || Ρούμελη: η αγουρίδα [Γέρμας, Μέγαρα, Πάργα, Σιάτιστα, Σταγιάδες] | η αγρίδα [Αμφίκλεια, Κανάλια, Μηλίνα].

αγουρόλαδο / παρθένο λάδι από άγουρο καρπό || ελαιοκομία || Ρούμελη: του αγρόλαδου [Πρέβεζα].

αγράμπελη / το φυτό Clematis flammula || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η αγράμπελη [Σκεπαστό] | η αγριάμπελη [Κρέστενα] | το κούρμπενο [Βρέσθενα, Κανδήλα] | α χαρουνία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η αγράμπιλ [Γουριά].

αγριαγκινάρα || καρποί || Πελοπόννησος: η αγριαγκινάρα [Ρούτσι]. || Ρούμελη: η αγριουαγκινάρα [Γουριά].

αγριαγκινάρα / το φυτό Cynara cardunculus || χλωρίδα || Κρήτη: αγριαγκινάρα [Σέλλες].

αγριάδα / το φυτό Agropyron repens ή Elymus repens || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η αγριάδα [Άγιος Δημήτριος, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Κρέστενα, Λυγουριό, Πιάνα, Ρούτσι, Σκεπαστό, Τσέρια] | η αγριγιάδα [Αλποχώρι]. || Ρούμελη: η αγριάδα [Αγία Ευθυμία, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Γέρμας, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Πρέβεζα, Ραψάνη, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες] | η αγριγιάδα [Σταυροδρόμι] | η αγράδα [Έλατος, Σιάτιστα]. || Κρήτη: οι αγριγιάδες [Ανώγεια].

αγριάνθρωπος || ιδιότητες || Ρούμελη: ου αγράνθρουπους [Σιάτιστα].

αγριγιορίγανη / βότανο για τεκνοποίηση || η γέννα - το μωρό || Ρούμελη: η αγριγιορίγανη [Ωραιόκαστρο].

αγριελιά / το δέντρο Olea europaea var. Oleaster || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η αγριλιά [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Βρέσθενα, Δολιανά, Κανδήλα, Λυγουριό, Προάστιο, Ροεινό] | α αγριλία [Πέρα Μέλανα] | α αγζολία [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η αγριλιά [Γουριά, Δράκεια, Θαρούνια, Κανάλια, Πρέβεζα, Στροφυλιά, Τιθορέα] | η αγρουλιά [Μηλίνα] | του αγριλίδ [Τιθορέα] | του αγρίλ [Στυλίδα] | ο αγριλιός [Μέγαρα] | ο άγριλος [Μέγαρα] | ο αργουλέος [Μέγαρα] | ο αργούλεος [Μέγαρα] |. || Κρήτη: το αγριλίδι [Κελλάρια] | το αγρουλίδι [Ανώγεια] | η ασγουρλίδα [Σέλλες] | η αγρολιά [Παλαιοχώρα] | ο αγρούλιδας [Λαμπιώτες, Μιαμού].

αγριλίτσα / το φυτό Putoria calabrica || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η αγριλίτσα [Άγιος Δημήτριος, Κάτω Λουσοί, Μαγούλα, Σκεπαστό, Σπαρτιά]. || Ρούμελη: η αγρουλιά [Ραψάνη].

αγρίμι (Buck list) || πανίδα || Πελοπόννησος: το αγρίμι [Βεργαδαίικα] | το ζουλάπι [Αλποχώρι, Στεμνίτσα] | το ζούδι [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Ροεινό] | το αγριόζουδο [Λαγκάδια] | το αγζίνι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: του αγρίμ [Δομνίστα, Μηλίνα] | το ζουδί [Πάργα, Τσαμαντάς] | το ζουλάπι [Πάργα] | το ζουλάτσι [Άγιος Λουκάς] | του ζλαπ [Αγία Ευθυμία, Γέρμας, Γουριά, Έλατος, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μηλίνα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | το αγριομερινό [Μέγαρα] | του αγρουζούλαπου [Μηλίνα]. || Κρήτη: το αγρίμι [Άγιος Γεώργιος].

αγριοβρόμη / διάφορα φυτά του γένους Avena || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η αραπούζα [Ρούτσι] | α αγζοβρόνη [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το αγριογέννημα [Βρέσθενα] | ο γιούλουπας [Μέγαρα]. || Κρήτη: ο αγγέλαμος [Άγιος Βασίλειος].

αγριόβρουβα / το φυτό Sisymbrium officinale || χλωρίδα || Κρήτη: η αγριόβρουβα [Σέλλες].

αγριοβυσινιά || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η αγριοβυσινιά [Δολιανά].

αγριόγατος || πανίδα || Πελοπόννησος: ο αγριόγατος [Κανδήλα]. || Ρούμελη: ου αγριόγατους [Γέρμας, Σταγιάδες] | ου αγρόγατους [Έλατος] | η αγριόγατα [Κουμαρίτσι, Λιλαία].

αγριόγιδο / το θηλαστικό Rupicapra rupicapra balcanica || πανίδα || Πελοπόννησος: το αγριογίδι [Μάλη]. || Ρούμελη: το αγριόγιδο [Πηγή] | του αγριόγδου [Αγία Ευθυμία, Κουμαρίτσι] | η αγριόγιδα [Ωραιόκαστρο] | η αγριόγδα [Λιλαία] | το αγριοκάτσικο [Δελβινάκι] | του αγριουκάτσκου [Ραψάνη].

αγριογούρουνο / το θηλαστικό Sus scrofa || πανίδα || Ρούμελη: το αγριογούρουνο [Δελβινάκι, Τσαμαντάς] | του αγριογούρνου [Μακρινή, Μεσούντα] | του αγριόγουρνου [Κουμαρίτσι] | του αγριουγούρνου [Αγία Παρασκευή, Λιλαία] | το γουρούνι [Δελβινάκι] | του καπρί [Έλατος].

αγριόκλαδο || φυτολογικά || Κρήτη: το αγριόκλαδο [Σέλλες].

αγριοκόκι / το φυτό Vicia angustifolia || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το αγριοκόκι [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: του αγριουκόκ [Γουριά, Χρυσοβίτσα].

αγριόκρινος / το φυτό Sternbergia lutea || χλωρίδα || Πελοπόννησος: ο αγριόκρινος [Κρέστενα].

αγριοκυπάρισσο / το δέντρο Juniperus Communis || χλωρίδα || Κρήτη: το αγριοκυπάρισσο [Μάρθα].

αγριολάχανα || φυτολογικά || Πελοπόννησος: τα αγριολάχανα [Καστρί].

αγριολούλουδο || φυτολογικά || Πελοπόννησος: το αγριολούλουδο [Ελληνίτσα, Κέρτεζη]. || Ρούμελη: το αγριολούλουδο [Πηγή] | του αγριουλούλουδου [Αμφίκλεια, Μεσούντα, Χουλιαράδες] | του αγρουλούλουδου [Μασχολούρι].

αγριομάρουλο / το φυτό Lactuca virosa || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το αγριομάρουλο [Βρέσθενα].

αγριομελίσσι || μελισσοκομία || Πελοπόννησος: το αγριομελίσσι [Κέρτεζη, Παραδείσια]. || Ρούμελη: τα αγριουμέλισσα [Αγία Ευθυμία].

αγριόμηλο || καρποί || Ρούμελη: του αγριόμπλου [Σταγιάδες].

αγριομυγδαλιά / το δέντρο Amygdalus communis var. amara || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η αγριομυγδαλιά [Δροσοπηγή].

αγριόπαπια / πουλιά του γένους Anas || πανίδα || Πελοπόννησος: η αγριόπαπια [Δροσοπηγή, Κανδήλα, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: η αγριόπαπια [Αμφίκλεια, Μεσούντα, Ραψάνη, Ωραιόκαστρο] | του αγρόπατκου [Σιάτιστα] | η πάπια [Γραμματικού, Μασχολούρι] | του παπί [Μασχολούρι]. || Κρήτη: η αγριόπαπια [Λαμπιώτες].

αγριοπούλια || η φύση || Ρούμελη: τα αγριουπούλια [Δομνίστα, Θαρούνια, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: τα αγριουπούλια [Άγιος Γεώργιος, Θεοδώρα] | τα αγριγιόπουλα [Βρύσες].

αγριοράδικο || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το αγριοράδικο [Αμπελιώνα] | το αγριορόδικο [Πέρα Μέλανα] | το αγζορόδικο [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός].

αγριοσέλινο/ το φυτό Smyrnium olusatrum || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το αγριοσέλινο [Δροσοπηγή] | το αγριοσέλινε [Πέρα Μέλανα] | το αγζοσέλινε [Πέρα Μέλανα].

αγριόσκυλο || πανίδα || Ρούμελη: του αγριόσκλου [Σταγιάδες] | του αγρόσκλου [Έλατος, Σιάτιστα].

αγριοσπάνακο / φυτά του γένου Chenopodium || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το αγριοσπάνακο [Βρέσθενα, Πέρα Μέλανα] | το αγζοσπάνακο [Πέρα Μέλανα].

αγριοστάφυλα || χλωρίδα || Ρούμελη: τα γρέντζιλα [Μεσούντα].

αγριοσυκιά / το δέντρο Ficus carica caprificus || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η αγριοσυκιά [Αλποχώρι] | α αγζοσυντζά [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η αγριοσυκιά [Τσαμαντάς]. || Κρήτη: η ορνέλα [Θεοδώρα] | ο ορνιός [Σάσαλος] | οι ορνοί [Παλαιοχώρα].

αγριοσφεντάμι / δέντρο || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το αγριοσφεντάμι [Στεμνίτσα].

αγριοφωνάρες || ήχοι || Ρούμελη: οι ρεκάλες [Θαρούνια].

αγριόχηνα / το πουλί Anser ferus || πανίδα || Πελοπόννησος: η γκορίλα [Λαγκάδια]. || Ρούμελη: η αγριόχνα [Κουμαρίτσι, Λιλαία].

αγριόχορτα || φυτολογικά || Πελοπόννησος: τα αγριόχορτα [Στεμνίτσα] | οι αγριάδες [Παραδείσια] | τα αγζόχοντα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: τα αγριόχουρτα [Δραμεσιοί, Μικρό Βουνό, Τιθορέα, Χουλιαράδες].

αγρύπνια || ο θάνατος || Πελοπόννησος: η αγρύπνια [Λεβίδι]. || Κρήτη: η αγρυπνιά [Μάρθα].

αγρύπνια / της μεγάλης Παρασκευής || θρησκεία || Κρήτη: η αγρυπνιά [Άγιος Γεώργιος].

αγώγι || αγωγιάτης || Πελοπόννησος: το αγώγι [Καστρί, Πιάνα, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το αγώι [Δολιανά, Τρόπαια]. || Ρούμελη: το αγώι [Πάργα] | του αγώι [Σιάτιστα] | του αγώγ [Γέρμας].

αγωγιάτης || αγωγιάτης || Πελοπόννησος: ο αγωγιάτης [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Δολιανά, Καστρί, Ροεινό] | ο γωγιάτης [Προάστιο] | ο αγωγιάτα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο αγωγιάτης [Θαρούνια, Πάργα] | ου αγουγιάτς [Αμφίκλεια, Χουλιαράδες] | ου αγουιάτς [Μελισσουργοί, Σιάτιστα] | ι αγουιάτς [Μηλίνα] | ου κιραντζής [Σιάτιστα] | ου κιρατζής [Σιάτιστα, Χρυσή] | ι κιραντζής [Κανάλια].

αγώνας || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: ο αγώνας [Βεργαδαίικα, Καστρί, Τρόπαια]. || Ρούμελη: αγώνας [Ραψάνη].

αδειά / ελεύθερος χρόνος || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η αδειά [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: η αδειά [Έλατος, Γραμματικού, Σταγιάδες] | η άδια [Γέρμας, Χρυσή] | του αραλίκ [Έλατος].

αδελφοποιτός || ιδιότητες || Πελοπόννησος: ο αδελφοποιτός [Στεμνίτσα] | το σταυραδέρφι [Άγιος Δημήτριος, Σκεπαστό] | ο μπραζέρης [Άγιος Δημήτριος, Κρέστενα, Μαγούλα, Σκεπαστό] | ο βλάμης [Δροσοπηγή, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: ου αδιρφουπτός [Αγία Ευθυμία, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Μακρινή] | ου διρφουπτός [Σταγιάδες] | ου διρπουφτός [Έλατος] | ο σταυραδερφός [Πάργα] | ου σταυραδιρφός [Αμφίκλεια, Γουριά, Χρυσοβίτσα] | ου μπράτιμους [Αμφίκλεια] | ου μπράτμους [Σταγιάδες] | ο βλάμης [Μέγαρα, Πάργα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | ου βλαμς [Κανάλια, Χρυσοβίτσα] | ι βλαμς [Κανάλια] | ου βλαμπς [Σταγιάδες]. || Κρήτη: ο αδελφοποιτός [Άγιος Βασίλειος].

αδερφή (ALE, Buck list) || ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) || Πελοπόννησος: η αδερφή [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | η τσάτσα [Άγιος Δημήτριος, Λαγκάδια] | η φούλα [Λαγκάδια] | α αθιά [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α αϊθά [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η αδερφή [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η αδιρφή [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μικρό Βουνό, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η αδιλφή [Πλατύστομο] | η γιάια [Γραμματικού]. || Κρήτη: η αδερφή [Ανατολή, Ανώγεια, Θεοδώρα, Κελλάρια, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος] | οι αδερφάδες [Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σιρίλι] | οι αδερφίδες [Αποδούλου, Βώροι, Εμπρόσνερος, Κελλάρια, Σάσαλος, Σιρίλι, Τύλισος] | η γιαδερφή [Βώροι].

αδέρφια || ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) || Πελοπόννησος: τα αδέρφια [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Εξωχώρι, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τσέρια] | τα δέρφια [Προάστιο]. || Ρούμελη: τα αδέρφια [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Αγία Παρασκευή, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δελβινάκι, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Θαρούνια, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μέγαρα, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο]. || Κρήτη: τα αδέρφια [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βραχάσι, Βρύσες, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

αδερφοδιώχτης / σημάδι στη μύτη (ανάμεσα στα φρύδια) ή δυο κορφές στο κεφάλι - η γυναίκα που κάνει παιδί με έχει αδερφοδιώχτη, όσα παιδιά κάνει μετά πεθαίνουν || δοξασίες || Πελοπόννησος: ο αδερφοδιώχτης [Λεβίδι]. || Κρήτη: ο αδερφοδιώχτης [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Θεοδώρα].

αδερφομοιρασιά / κληρονομιάς || προσφορά || Ρούμελη: η αδιρμουμοιρασιά [Χρυσοβίτσα].

αδερφομοίρι / κληρονομιά || προσφορά || Πελοπόννησος: το αδερφομοίρι [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Ρούτσι, Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το αδερφομοιράδι [Δολιανά, Στεμνίτσα] | το αδερφομοίζι [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το αδερφομοίρι [Πάργα] | το αδρεφομοίρι [Πάργα] | του αδιρφουμοίρ [Έλατος, Κανάλια, Μηλίνα, Σιάτιστα, Σταγιάδες] | το αδερφομεράδι [Μέγαρα].

αδερφοποιτή || ιδιότητες || Ρούμελη: η μότριμα [Τσαμαντάς] | η σταυραδιρφή [Αμφίκλεια].

αδερφός (ALE, Buck list) || ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) || Πελοπόννησος: ο αδερφός [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Εξωχώρι, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | ο δερφός [Προάστιο] | ο λάλας [Κρέστενα, Λεχαινά] | ο φούλης [Λαγκάδια] | ο τσίτσης [Λεχαινά] | ο αθή [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο αϊθή [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο αδερφός [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | ου αδιρφός [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ι αδιρφός [Κανάλια, Μηλίνα, Μικρό Βουνό] | ου αδιλφός [Κιλελέρ, Πλατύστομο]. || Κρήτη: ο αδερφός [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | οι γιαδερφοί [Θεοδώρα].

Άδης || δοξασίες || Πελοπόννησος: ο Άδης [Βαλύρα, Δολιανά, Κρέστενα, Λεβίδι] | ο Άιδης [Λεβίδι] | ο Άδη [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο Άιδη [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: ο Άδης [Αμφίκλεια, Γουριά, Δελβινάκι, Κουμαρίτσι, Μέγαρα] | ου Αδς [Χρυσοβίτσα] | ι Άδης [Αγιά, Μικρό Βουνό] | του Ανάδ [Λιλαία]. || Κρήτη: ο Άδης [Βραχάσι, Σέλλες, Σιρίλι] | ο Κάτω Κόσμος [Άγιος Γεώργιος, Κελλάρια].

αδιαντροπιά || ιδιότητες || Ρούμελη: η ανιντραπιά [Σιάτιστα].

άδικο || ιδιότητες || Ρούμελη: η αδικιά [Γέρμας] | η αδιτσία [Μέγαρα]. || Κρήτη: το άδικο [Αποδούλου, Βραχάσι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα].

αδίσκιαμος / φυτό του γένους Hyoscyamus || χλωρίδα || Κρήτη: ο αδίσκιαμος [Θεοδώρα].

άδρακτος || υφαντική || Ρούμελη: ο άδραχτος (στον αργαλειό) [Θαρούνια]. || Κρήτη: ο άρδαχτος [Ανώγεια].

αδραξούλι / φυτά του γένους Carthamus || χλωρίδα || Ρούμελη: του δραξούλ [Γουριά].

αδράχτι (Buck list) || υφαντική || Πελοπόννησος: το αδράχτι [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Εξωχώρι, Καλούσι, Κανδήλα, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | η κούντελια [Εξωχώρι] | η άδραχτος [Μαγούλα] | ο άδραχτα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο άστε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το αδράχτι [Άγιος Λουκάς, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | το αντράχτι [Μέγαρα] | του αδράχτ [Άγιος, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δομνίστα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χρυσοβίτσα] | του αδράκτ [Αγία Ευθυμία] | του αδράχτς [Σιάτιστα] | το δράχτι [Θαρούνια] | του δραχτ [Έλατος, Σταγιάδες]. || Κρήτη: το αρδάχτι [Ανατολή, Βουλγάρω, Βώροι, Μάρθα, Μιαμού, Σέλλες, Σιρίλι] | το αδράκτι [Παλαιοχώρα] | το αρδάκτι [Λαμπιώτες] | ο άδραχτος [Άγιος Γεώργιος, Βουλγάρω, Τύλισος] | ο άδρακτος [Παλαιοχώρα] | ο άρδαχτος [Μιαμού, Σέλλες].

αέρας / άνεμος (Swadesh list, ALE, Buck list) || η φύση || Πελοπόννησος: ο αέρας [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Νεοχώρι, Πιάνα, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Τσέρια, Φενεός] | ο άνεμος [Βρέσθενα, Κρέστενα, Λυγουριό, Στεμνίτσα] | ο αγέρας [Λυγουριό, Προάστιο] | ο αέρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο αέρας [Άγιος, Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Θαρούνια, Τσαμαντάς] | ου αέρας [Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Έλατος, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μέγαρα, Πλατύστομο, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ι αέρας [Αγιά, Κανάλια, Μηλίνα, Μικρό Βουνό] | ο αγέρας [Δολό, Πάργα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | ου αγέρας [Δαύλεια, Τιθορέα] | ου άνιμους [Γέρμας] | ι άνιμους [Κανάλια] | η ανιμούρα [Κουμαρίτσι, Μακρινή, Τιθορέα]. || Κρήτη: ο αέρας [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βρύσες, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος] | οι αέρηδες [Σέλλες] | ο αγέρας [Εμπρόσνερος].

αέρας / ατμόσφαιρα || η φύση || Πελοπόννησος: ο αέρας [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Θαλάμες, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | ο αέρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο αέρας [Δελβινάκι, Θαρούνια, Τσαμαντάς] | ου αέρας [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Γουριά, Γραμματικού, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μέγαρα, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ι αέρας [Αγιά, Μηλίνα] | αέρας [Ραψάνη] | ο αγέρας [Δελβινάκι, Τσαμαντάς, Χρυσή, Ωραιόκαστρο]. || Κρήτη: ο αέρας [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα, Σέλλες].

αερικά || δοξασίες || Πελοπόννησος: τα αερικά [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δροσοπηγή, Ελάτη, Κανδήλα, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Μαγούλα, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σπαρτιά, Φενεός, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | τα αγερικά [Ρούτσι, Σκεπαστό] | τα αεζικά [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: τα αερικά [Άγιος, Άγιος Λουκάς, Μέγαρα, Πάργα, Σταυροδρόμι] | τα αερκά [Πηγή] | τα αϊρκά [Αγία Ευθυμία, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Ραψάνη, Σιάτιστα, Τσουκαλάδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | τα αγερικά [Πάργα] | τα αγιρκά [Δραμεσιοί]. || Κρήτη: τα ανεμικά [Κελλάρια].

αεροβάφτισμα || η βάφτιση || Πελοπόννησος: το αεροβάφτισμα [ Βρέσθενα, Λυγουριό, Πιάνα, Ρούτσι, Τρόπαια]. || Ρούμελη: το αεροβάφτισμα [Πηγή, Τσαμαντάς] | του αηρουβάφτσμα [Σιάτιστα]. || Κρήτη: το καντηλοβάφτισμα [Παλαιοχώρα].

αετός / το ψάρι Myliobatis aquila || πανίδα || Ρούμελη: ο αετός [Πάργα] | ου αϊτός [Στυλίδα].

άζα / σκόνη στο λίχνισμα || γεωργία || Πελοπόννησος: η άζα [Βρέσθενα].

αζόγυρος / το φυτό Anagyris foetida || χλωρίδα || Κρήτη: ο αζόγυρος [Αποδούλου, Βραχάσι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες].

αζουριά / ζιζάνιο του σταριού || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η αζουριά [Στεμνίτσα].

αηδόνι / το πουλί Luscinia megarhynchos (ALE) || πανίδα || Πελοπόννησος: το αηδόνι [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Καστρί, Προάστιο, Σκεπαστό, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το αηδόνι [Πάργα] | του αηδόν [Γέρμας, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Τιθορέα] | το μπιρμπίλι [Πάργα]. || Κρήτη: το αηδόνι [Παλαιοχώρα].

αθάνατος / το φυτό Agave americana || χλωρίδα || Πελοπόννησος: ο αθάνατος [Άγιος Δημήτριος, Προάστιο] | το αθάνατο [Ρούτσι, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: ο αθάνατος [Πάργα]. || Κρήτη: ο αθάνατος [Ανατολή, Βώροι, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Τύλισος].

αθερίνα / το ψάρι Atherina hepsetus || πανίδα || Ρούμελη: η αθερίνα [Πάργα] | η αθιρίνα [Πρέβεζα] | ο μόκος [Πάργα].

αθιβολή / αναφορά σε πρόσωπο που απουσιάζει [Άγιος Γεώργιος] || λόγια-γράμματα || Κρήτη: η αθιβολή [Άγιος Γεώργιος, Βουλγάρω, Βραχάσι, Θεοδώρα, Σέλλες].

αθόγαλο / ποσότητα από τσίπα του γάλακτος || κτηνοτροφία - τυροκομία || Κρήτη: το αθόγαλο [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Μάρθα, Μιαμού, Σέλλες].

αθότυρος / βγαίνει από αλατισμένη μυτζήθρα || κτηνοτροφία - τυροκομία || Κρήτη: ο αθότυρος [Ανατολή, Ανώγεια, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σέλλες].

άιδονας / ο σιδερένιος άξονας της μυλόπετρας || ο μύλος || Ρούμελη: ο άιδονας [Ωραιόκαστρο].

αΐλακας / φυτό || χλωρίδα || Πελοπόννησος: ο αΐλακας [Σκεπαστό].

αίμα (Swadesh list, Buck list) || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: το αίμα [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Εξωχώρι, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μελιγού, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το αίμα [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | το αίμας [Θαρούνια, Μέγαρα] | του αίμα [Αγία Ευθυμία, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δραμεσιοί, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | το γαίμα [Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του γαίμα [Γέρμας, Έλατος, Πρέβεζα]. || Κρήτη: το αίμα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

αϊτός / πουλιά της οικογένειας Accipitridae || πανίδα || Πελοπόννησος: ο αϊτός [Δροσοπηγή, Κανδήλα, Καστρί, Μάλη, Προάστιο, Ροεινό, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | ο αετέ [Πέρα Μέλανα] | ο αϊτέ [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: ου αϊτός [Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μελισσουργοί, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες].

αϊτός / χαρταετός || το παιχνίδι || Πελοπόννησος: ο αϊτός [Βρέσθενα, Δολιανά, Τσέρια]. || Ρούμελη: ο αετός [Μέγαρα] | ου αϊτός [Γραμματικού, Μελισσουργοί, Ραψάνη, Χρυσοβίτσα] | η σαΐτα [Μέγαρα] | του παμπόρ [Σιάτιστα] | του πιτάκ [Έλατος].

ακλαδούρες / τα ακλάδευτα κλήματα || αμπελουργία || Πελοπόννησος: οι ακλαδούρες [Στεμνίτσα].

ακονάκι / η άποδη σαύρα Anguis fragilis || πανίδα || Πελοπόννησος: το ακονάκι [Πιάνα, Σκεπαστό] | το κονάκι [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Λαγκάδια] | το ακόνι [Στεμνίτσα, Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το ακονάτσι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: του ακόν [Τιθορέα] | του ακουνάκ [Γουριά] | το κονάκι [Ωραιόκαστρο] | το κονακάκι [Πάργα] | του κουνακάκ [Κανάλια, Κουμαρίτσι, Μεσούντα] | του κουνάκ [Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι] | το γκαβοκονάκι [Ωραιόκαστρο] | του τυφλουκούνακου [Κανάλια].

ακόνι (ALE) || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: το ακόνι [Άγιος Δημήτριος, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: του ακόν [Γέρμας, Έλατος] | ο μασιάτης [Μέγαρα] | του μασάτς [Σιάτιστα]. || Κρήτη: η δρακόνα [Σέλλες].

ακονιζιά / το φυτό Dittrichia viscosa || χλωρίδα || Κρήτη: η ακονιζά [Θεοδώρα, Τύλισος].

ακόνισμα || κίνηση || Ρούμελη: του ακόνμα [Έλατος].

ακουαφόρτε / υδροχλωρικό οξύ || σύνεργα-υλικά || Ρούμελη: το ακουαφόρτε [Πάργα].

ακουναριές / πέτρες στην ακροποταμιά || η φύση || Ρούμελη: οι ακουναριές [Μεσούντα].

ακούσματα / ντουφεκιές μετά το προξενιό || ο γάμος || Πελοπόννησος: τα ακούσματα [Αρχαία Φενεός].

άκρες / σανίδες από το εξωτερικό μέρος του κορμού || σύνεργα-υλικά || Ρούμελη: οι άκρις [Κουμαρίτσι].

άκρη (Buck list) || χώρος-σχήματα || Πελοπόννησος: η άκρη [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | η άκρια [Καρυά, Προάστιο, Στεμνίτσα] | α άκρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η άκρη [Δελβινάκι, Θαρούνια, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η ακρ [Αγία Ευθυμία, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η άκρα [Γέρμας, Σιάτιστα, Χουλιαράδες] | η άκρια [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Δράκεια, Κανάλια, Μασχολούρι, Μέγαρα, Μηλίνα, Σταγιάδες, Τσαμαντάς, Φαρκαδόνα]. || Κρήτη: η άκρη [Σάσαλος] | η άκρα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Τύλισος] | η άκρια [Ανώγεια, Μιαμού].

ακρίδα / έντομα του γένους Acrida (ALE) || πανίδα || Πελοπόννησος: η ακρίδα [Αλποχώρι, Βρέσθενα, Δολιανά, Λαγκάδια, Λεβίδι, Μυγδαλιά, Πιάνα, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Τρόπαια, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | η ακζίδα [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | ο βρούχο [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η ακρίδα [Γέρμας, Γραμματικού, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Ραψάνη, Στροφυλιά, Χρυσοβίτσα] | το καρκαλέτσι [Μέγαρα, Πάργα] | του σκαρκάλ [Έλατος, Σιάτιστα] | ου σκάρκαλους [Σιάτιστα] | το μαστάκι [Τσαμαντάς]. || Κρήτη: ο ατζίτζικας [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι] | ο τζίτζικας [Ανώγεια, Αποδούλου, Εμπρόσνερος, Μιαμού, Τύλισος] | ο καμπανός [Ανατολή] | η αγριμούτσα [Σάσαλος].

ακροδούχοι / οι όρθιες πέτρες που βρίσκονται κυκλικά γύρω από το αλώνι || γεωργία || Κρήτη: οι ακροδούχοι [Ανατολή].

ακροποταμιά || η φύση || Ρούμελη: η ακρουπουταμιά [Γουριά, Τιθορέα].

ακροσταβαρά / εξάρτημα του αλετριού - έχει δυο καρφιά από μπρος και πιάνουν στα λούρα || γεωργία || Κρήτη: η ακοσταβαρά [Άγιος Γεώργιος] | το κατακλείδι [Άγιος Βασίλειος].

αλανιάρης || ιδιότητες || Ρούμελη: ο αλανιάρης [Πάργα] | το αλάνι [Πάργα].

αλαταριά / μέρος (συνήθως πέτρινες πλάκες) όπου οι βοσκοί βάζουν αλάτι για να φάνε τα ζώα τους || κτηνοτροφία - τυροκομία || Ρούμελη: η αλαταριά [Μεσούντα, Χρυσή] | η αλατίστρα [Έλατος] | η αλατσά [Σταγιάδες].

αλατζάς / βαμβακερό φτηνό ύφασμα || υφαντική || Πελοπόννησος: ο αλατζάς [Βαλύρα, Δροσοπηγή, Λεβίδι, Μαγούλα, Μάλη, Προάστιο, Στεμνίτσα] | ο αλαντζάς [Αλποχώρι] | ο αλατζιάς [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Ελάτη, Κανδήλα, Καρυά, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Ρούτσι] | ο λατζάς [Προάστιο]. || Ρούμελη: ο αλατζάς [Τσαμαντάς] | ο αλαντζιάς [Ωραιόκαστρο] | ου αλατζάς [Αμφίκλεια, Κιλελέρ, Μασχολούρι] | ου αλατζιάς [Σιάτιστα, Φαρκαδόνα] | ου λατζάς [Σταγιάδες].

αλάτι (Swadesh list, Buck list) || η φύση || Πελοπόννησος: το αλάτι [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | το αλάτσι [Προάστιο] | το λάτσι [Προάστιο] | το άτσι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το αλάτι [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Θαρούνια, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | το αλάτσι [Μέγαρα] | του αλάτ [Αγιά, Άγιος, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | του άλας [Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Έλατος, Χρυσή] | του αλάτς [Σιάτιστα]. || Κρήτη: το αλάτσι [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

αλατιέρα || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: η αλατιέρα [Λυγουριό] | η σαλιέρα [Κρέστενα, Λαγκάδια, Στεμνίτσα] | α σαλιέρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο ατσιλόγο [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η αλατιέρα [Γέρμας, Δολό] | του αλατουλόι [Μακρινή] | ου αλατουλόους [Πρέβεζα] | το αλατουρόι [Πρέβεζα] | η τζαβίδα [Μέγαρα]. || Κρήτη: το αλατσερό [Βώροι, Μάρθα].

αλάτισμα || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: του αλάτσμα [Πρέβεζα, Στροφυλιά].

αλατοπίπερο || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: το αλατοπίπερο [Άγιος Δημήτριος]. || Ρούμελη: το αλατοπίπερο [Τσαμαντάς] | του αλατουπίπιρου [Γουριά].

αλατοσάκουλο || υφαντική || Ρούμελη: του αλατουσάκλου [Μακρολίβαδο].

αλειφιάτικα / η συνθηματική γλώσσα των καλαντζήδων || λόγια-γράμματα || Ρούμελη: τα αλειφιάτικα [Τσαμαντάς] | τα καλαντζίτικα [Τσαμαντάς].

αλεκατισά / λεπτή και μακριά ίνα από μαλλί προβάτου || υφαντική || Κρήτη: η αλεκατισά [Ανώγεια].

αλεπόπουλο || πανίδα || Πελοπόννησος: το αλεπόπουλο [Προάστιο] | το αλουπόπουλο [Λαγκάδια, Ρούτσι, Σαρακίνι] | το αλουπάκι [Λαγκάδια] | το αλπουδάκι [Σκεπαστό] | το αλεπόπουλε [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το αλεπούτσι [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το αλεπόπουλο [Μέγαρα] | του αλπόπλου [Κουμαρίτσι, Λιλαία] | του αλιπούλ [Μασχολούρι].

αλεπού / το θηλαστικό Vulpes vulpes (ALE, Buck list) || πανίδα || Πελοπόννησος: η αλεπού [Αγία Άννα, Θαλάμες, Λυγουριό, Νεοχώρι, Τσέρια] | η αλπού [Άγιος Δημήτριο, Αλποχώρι, Καλούσι, Μυγδαλιά, Σκεπαστό] | η αλουπού [Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Ελάτη, Κανδήλα, Κρέστενα, Λαγκάδια, Μάλη, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Στεμνίτσα] | η αλοπού [Δολιανά] | α αλεπού [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | η λεπού [Προάστιο] | το αλούπι [Ρούτσι, Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το λούπι [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η αλεπού [Θαρούνια, Μέγαρα, Πηγή] | η αλοπού [Μέγαρα] | η αλουπού [Δελβινάκι, Τσαμαντάς] | η αλούπα [Γέρμας, Σιάτιστα] | η αλπού [Αγιά, Άγιος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Κανάλια, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μεσούντα, Μηλίνα, Σταγιάδες, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο] | η αλιπού [Αγία Παρασκευή, Μασχολούρι, Ραψάνη, Σιάτιστα].

άλεσμα || γεωργία || Πελοπόννησος: το άλεσμα [Αγία Άννα, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Ελάτη, Κανδήλα, Καρυά, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λεβίδι, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πιάνα, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το άλεσμα [Δελβινάκι, Θαρούνια, Μέγαρα, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του άλισμα [Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Δομνίστα, Κανάλια, Καρίτσα, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μεσούντα, Πλατύστομο, Σταγιάδες, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: το άλεσμα [Ανώγεια, Αποδούλου, Βώροι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα, Τύλισος].

αλέσματα / έθιμο πριν το γάμο: οι συμπέθεροι έφερναν στάρι να αλεστεί για το ψωμί του γάμου, το κοσκινούσαν σε μια κουβέρτα, ενώ τραγουδούσαν και χόρευαν || ο γάμος || Πελοπόννησος: τα αλέσματα [Βρέσθενα, Γυμνό, Καρυά, Στεμνίτσα].

αλέτρι (ALE, Buck list) || γεωργία || Πελοπόννησος: το αλέτρι [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | το λέτρι [Προάστιο] | το έρατσε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το αλέτρι [Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του αλέτρ [Αγία Παρασκευή, Άγιος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μηλίνα, Ραψάνη, Στροφυλιά, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | του αλιέτρ [Αγιά, Μασχολούρι, Μικρό Βουνό, Σιάτιστα] | η άλιτρα [Στυλίδα]. || Κρήτη: το αλέτρι [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βραχάσι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

αλετριά / αυλάκι || γεωργία || Πελοπόννησος: η αλετριά [Προάστιο]. || Κρήτη: η αλετριά [Ανώγεια, Θεοδώρα].

αλετρικά / σύνεργα || γεωργία || Πελοπόννησος: τα αλετρικά [Κανδήλα, Λεβίδι].

αλετρόδεμα / τρόπος δεσίματος || αταξινόμητα || Κρήτη: το αλετρόδεμα [Κελλάρια].

αλετροπόδα / ο αστερισμός του Ωρίωνα || η φύση || Πελοπόννησος: η αλετροπόδα [Βρέσθενα, Δολιανά, Ελάτη, Κανδήλα, Μυγδαλιά, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | το αλετροπόδι [Κανδήλα, Κρέστενα, Λεβίδι] | ο αλετροπόδας [Λυγουριό] | τα αλετροπόιδα [Πέρα Μέλανα] | τα σημάδια [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η αλιτρουπόδα [Αμφίκλεια, Χρυσοβίτσα] | τα αλιτρουπόδια [Κουμαρίτσι] | τα λιτρουπόδια [Ραψάνη] | τα σημάδια [Μέγαρα] | τα ζγάλετρα [Κανάλια]. || Κρήτη: οι πήχες [Σέλλες].

αλετροπόδι / η βάση του αλετριού || γεωργία || Πελοπόννησος: το αλετροπόδι [Τρόπαια, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | η αλετροπόδα [Αμπελιώνα, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πιάνα, Προάστιο, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | η λετροπόδα [Προάστιο] | το αλετροπόιδι [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το κουντούρι [Δροσοπηγή, Κανδήλα, Λεβίδι, Λυγουριό, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το καντούρι [Κανδήλα] | η κουντούρα [Βρέσθενα, Ρούτσι] | το κουντούζι [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η αλετρουπόδα [Γουριά] | το κουντούρι [Μέγαρα] | το γκουντούρι [Μέγαρα] | του κουντούρ [Άγιος, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Μηλίνα, Σταγιάδες, Στροφυλιά]. || Κρήτη: το ποδάρι [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Μιαμού, Σέλλες, Τύλισος].

αλετρόχερο / το χερούλι του αλετριού || γεωργία || Πελοπόννησος: το αλετρόχερο [Προάστιο, Στεμνίτσα] | το λετρόχερο [Προάστιο] | η αλετροχερίδα [Κανδήλα, Πιάνα] | η χερίδα [Κανδήλα, Λεβίδι] | το χερούλι [Άγιος Δημήτριος, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Τρόπαια] | το κουντουρόχερο [Βρέσθενα] | το αλετρόχερε [Πραστός] | α αλετροχέρα [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | α χερολάβα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α μακίσα [Πέρα Μέλανα] | α κισοχέρα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η αλατροχέρη [Θαρούνια] | η χερίτρα [Μέγαρα] | η χιρουλάδα [Στυλίδα] | η χιρολάβα [Δελβινάκι, Τσαμαντάς] | η χερολάβδα [Τσαμαντάς] | η χιρουλάβα [Δραμεσιοί, Κανάλια]. || Κρήτη: η έχερη [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βραχάσι, Μιαμού, Σέλλες, Τύλισος] | η όχερη [Εμπρόσνερος, Παλαιοχώρα, Σάσαλος] | η νεχέρη [Μιαμού].

αλεύρι (ALE, Buck list) || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: το αλεύρι [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | το λεύρι [Προάστιο] | το άλιτε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το αλεύρι [Άγιος, Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του αλεύρ [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Ραψάνη, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | του άλευρου [Τιθορέα] | του αλιεύρ [Αγιά, Μελισσουργοί, Μοσχολούρι, Μικρό Βουνό, Πρέβεζα, Σιάτιστα] | του αλέφρ [Σιάτιστα]. || Κρήτη: το αλεύρι [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

αλευρίλα / μυρουδιά || αταξινόμητα || Ρούμελη: η αλευρίλα [Δελβινάκι].

αλευρίτης / στοματίτιδα || αρρώστιες || Ρούμελη: ου αλιβρίτς [Αγία Παρασκευή, Έλατος] | ου αλβρίτς [Σταγιάδες] | ι αλιβρίτς [Αγιά] | η αλβριά [Σταγιάδες].

αλευροθήκη || ο μύλος || Πελοπόννησος: η αλευροθήκη [Δολιανά, Κανδήλα, Ρούτσι]. || Ρούμελη: η αλιβρουθήκ [Μακρινή] | ου αλιβράς [Πρέβεζα]. || Κρήτη: η αλευροδόχη [Ανατολή, Παλαιοχώρα].

αλευρόσακο || υφαντική || Πελοπόννησος: το σακούλι [Βρέσθενα]. || Κρήτη: η αλευροσακούλα [Παλαιοχώρα] | τα αλευροσάκια [Βώροι].

αλήθεια (Buck list) || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η αλήθεια [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Γυμνό, Δολιανά, Κανδήλα, Καρυά, Λυγουριό, Μαγούλα, Ρούτσι, Σκεπαστό, Τσέρια] | α αλήθα [Πέρα Μέλανα] | α αλήιθα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η αλήθεια [Άγιος Νικόλαος, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δελβινάκι, Δραμεσιοί, Μακρινή, Μασχολούρι, Πηγή, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | η αλήθκια [Κανάλια] | η αλήτια [Μηλίνα] | η ισάδα [Έλατος]. || Κρήτη: η αλήθεια [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Βώροι, Θεοδώρα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

άλιμα / παστό χοιρινό κρέας μαζί με χοιρινό λίπος || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: το άλιμα [Αρχαία Φενεός, Δολιανά, Κανδήλα, Καστρί, Λαγκάδια, Λυγουριό, Μαγούλα, Παραδείσια, Ροεινό, Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το γουρνάλιμα [Αλποχώρι] | α γλίνα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός].

αλισβερίσι || προσφορά || Πελοπόννησος: το αλισιβερίσι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | η αλισιβέριση [Ρούτσι]. || Ρούμελη: το αλισβερίσι [Πάργα] | του αλισβιρίς [Έλατος, Κανάλια, Χουλιαράδες] | του λισβιρίς [Έλατος]. || Κρήτη: το αλισιβερίσι [Σέλλες].

αλισίβα / σταχτόνερο για μπουγάδα || καθαριότητα || Πελοπόννησος: η αλισίβα [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Θαλάμες Θαλάμες, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά] | το θολόστακτο [Βαλύρα] | το θολόσταχτο [Προάστιο] | το θελόσταχτο [Βρέσθενα] | το αλισιβόνερο [Στεμνίτσα] | το στασχτόνερο [Στεμνίτσα] | το σταχτόνερο [Εξωχώρι] | το σαχτόνερο [Λαγκάδια] | α αλισίβα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η αλισίβα [Άγιος, Κανάλια, Μέγαρα, Πάργα, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η αλσίβα [Αμφίκλεια, Δαύλεια, Μεσούντα, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η αλτσίβα [Γουριά, Γραμματικού] | το θολόσταχτο [Μέγαρα] | η θιλόσταχτ [Δομνίστα] | η κασταλαή [Έλατος, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Χρυσή] | του καταστάλουμα [Μηλίνα] | του σταχτόνιρου [Μηλίνα]. || Κρήτη: η αλουσά [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μιαμού] | η αλουσιά [Βουλγάρω, Σιρίλι] | η στακτολουσιά [Παλαιοχώρα] | η θολόσταση [Βρύσες].

αλλαξιά || φορεσιά || Πελοπόννησος: η αλλαξιά [Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Γυμνό, Ελάτη, Κανδήλα, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Μαγούλα, Παραδείσια, Προάστιο, Τρόπαια] | η αλλαξά [Άγιος Δημήτριος, Ελληνίτσα, Λεχαινά, Προάστιο, Σκεπαστό] | η αλλαξία [Εξωχώρι] | το παλαξίδι [Ρούτσι] | α αξία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η αλλαξιά [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Δαύλεια, Έλατος, Λιλαία, Πάργα, Σταγιάδες, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η αλλαξά [Γουριά] | η αλλαξία [Μέγαρα] | η αναλαή [Γέρμας] | η αλαή [Γουριά]. || Κρήτη: η αλλαξά [Άγιος Βασίλειος, Ανατολή, Μάρθα, Μιαμού, Σάσαλος, Σέλλες].

αλλαξιά / ανταλλαγή || προσφορά || Ρούμελη: η αλλαξιά [Δομνίστα].

αλμύρα || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: η αρμύρα [Δολιανά, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η αρμύρα [Γέρμας, Μηλίνα, Τιθορέα]. || Κρήτη: η αρμύρα [Θεοδώρα, Τύλισος].

αλογάκι της Παναγίας / το έντομο Mantis religiosa || πανίδα || Πελοπόννησος: το αλογάκι της Παναγίας [Δολιανά] | το άγο του Θεού [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το άλογο της Παναγίας [Πάργα] | το άλογο του Χριστού [Πάργα] | τ' άλουγου τ' βασιλιά [Ραψάνη]. || Κρήτη: το αλογάκι τση Παναγιάς [Θεοδώρα] | το αλογάκι [Παλαιοχώρα].

αλογάρης / αυτός που είχε άλογα και τα μίσθωνε (π.χ. για αλώνισμα) || επαγγέλματα || Πελοπόννησος: ο αλογάρης [Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Κανδήλα, Λαγκάδια, Μελιγού, Πιάνα, Ροεινό] | ο βαλμάς [Άγιος Δημήτριος, Ελάτη, Καλούσι, Μυγδαλιά, Σκεπαστό, Σπαρτιά] | ο βαλμά [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: ου αλουγατάρς [Αμφίκλεια] | ο βαλμάς [Θαρούνια, Μέγαρα] | ου βαλμάς [Αγία Ευθυμία, Άγιος, Λιλαία, Μακρινή, Τιθορέα, Χρυσή] | ο τσαμπάζης [Πάργα].

άλογο / το θηλαστικό Equus caballus (ALE, Buck list) || πανίδα || Πελοπόννησος: το άλογο [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | το άγο [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το άλογο [Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του άλουγου [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: το άλογο [Άγιος Βασίλειος, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βρύσες, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Τύλισος] | το μπεγίρι (το αρσενικό) [Βουλγάρω, Βώροι, Θεοδώρα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος] | τα αλόγατα [Βουλγάρω, Τύλισος].

αλογοβασιές / χόρτα || χλωρίδα || Πελοπόννησος: οι αλογοβασιές [Μυγδαλιά].

αλογοβουνιά / κοπριά αλόγου || κτηνοτροφία - τυροκομία || Ρούμελη: η αλουγουβνιά [Μεσούντα].

αλογοκλέφτης || ιδιότητες || Ρούμελη: ο αλογοσύρτης [Πάργα].

αλογολίτρουβο || ελαιοκομία || Πελοπόννησος: το αλογολίτρουβο [Κρέστενα].

αλογομάντρι || κτηνοτροφία - τυροκομία || Ρούμελη: η βαλμαδιέ [Αμφίκλεια].

αλογόμυγα / το έντομο Hippobosca || πανίδα || Πελοπόννησος: η αλογόμυγα [Δολιανά, Λυγουριό, Σκεπαστό] | η μουργέλα [Λαγκάδια] | α αγόμουζα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η αλουγόμυγα [Δραμεσιοί, Πλατύστομο] | η αλουγόμγα [Μεσούντα] | η λαγόμδα [Έλατος] | η λαγόμπλα [Σταγιάδες] | ου στρέκλας [Γέρμας, Δραμεσιοί, Χρυσή] | ου στρέκλιους [Έλατος] | η στρέγκλα [Κανάλια] | η στρέκλα [Πηγή, Σταγιάδες] | ο στρέγκουλας [Τσαμαντάς] | ο στρέκουλας [Ωραιόκαστρο] | ου κούκνας [Κανάλια] | η μουργέλα [Μέγαρα] | ο τάβανος [Μέγαρα] | ο ντάβανος [Δολό, Θαρούνια, Πάργα] | ου ντάβανους [Σιάτιστα] | το νταβάνι [Δελβινάκι, Πάργα] | του νταβάν [Δραμεσιοί, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Σιάτιστα, Σταγιάδες] | ο γκούγκουστρας [Δολό] | η κούκνα [Αμφίκλεια] | ου κούκνας [Αγία Ευθυμία, Τσουκαλάδες] | η καπούσα [Ραψάνη]. || Κρήτη: η αλογόμυγα [Βραχάσι] | η αλογόμυγια [Θεοδώρα].

αλογόμυλος || ο μύλος || Πελοπόννησος: ο αλογόμυλος [Θαλάμες] | ο αγόμυλε [Τυρός].

αλογοτόμαρο || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: το αλογοτόμαρο [Άγιος Δημήτριος]. || Ρούμελη: του λαγουτάι [Σταγιάδες].

αλογότριχα || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Ρούμελη: η αλουγότριχα [Μασχολούρι].

αλοιφή (Buck list) || αρρώστιες || Πελοπόννησος: η αλοιφή [Άγιος Δημήτριος, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Κανδήλα, Κρέστενα, Λυγουριό, Προάστιο, Ροζενά, Σκεπαστό, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η αλοιφή [Πρέβεζα, Ωραιόκαστρο] | η αλφή [Αμφίκλεια, Γέρμας, Δραμεσιοί, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μεσούντα, Μηλίνα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Τιθορέα, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: η αλοιφή [Μιαμού, Παλαιοχώρα].

αλορτάρια / τα έξι κάθετα ξύλα του αργαλειού || υφαντική || Ρούμελη: τα αλορτάρια [Θαρούνια].

αλούμπαρδος / θάμνος || χλωρίδα || Πελοπόννησος: ο αλούμπαρδος [Άγιος Δημήτριος].

αλουπόσκυλο || το κυνήγι || Πελοπόννησος: το αλουπόσκυλο [Κανδήλα].

αλουσά / νερό με λάδι και ποτάσα μέσα σε δοχείο - βούταγαν στην αλουσά τα σταφύλια πριν τα απλώσουν για να γίνουν σταφίδα || αμπελουργία || Κρήτη: η αλουσά [Τύλισος].

αλουσιά || καθαριότητα || Πελοπόννησος: η αλουσά [Σκεπαστό]. || Κρήτη: η αλουσά [Θεοδώρα].

αλουσιστής / αυτός που βούταγε τα σταφύλια στην αλουσά || αμπελουργία || Κρήτη: ο αλουσιστής [Τύλισος].

αλτσέκι / μονάδα βάρους δημητριακών ίσο περίπου με είκοσι οκάδες || μέτρα-σταθμά || Κρήτη: το αλτσέκι [Άγιος Γεώργιος].

αλυσίδα (Buck list) || φορεσιά || Πελοπόννησος: η αλυσίδα [Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Δολιανά, Κανδήλα, Λεβίδι, Λεχαινά, Μυγδαλιά, Πιάνα, Ροεινό, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | ο άλυσος [Βρέσθενα] | ο άλυσε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η αλυσίδα [Άγιος, Άγιος Λουκάς, Θαρούνια, Δολό, Τσαμαντάς, Χρυσοβίτσα] | η αλσίδα [Αγία Ευθυμία, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μεσούντα, Ραψάνη, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | η αλτσίδα [Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Κιλελέρ, Μασχολούρι, Σιάτιστα, Σταγιάδες] | η αλύσδα [Κουμαρίτσι] | ου άλσους [Καρίτσα] | ου άλτσους [Γέρμας, Σιάτιστα, Σταγιάδες] | η άλυσος [Μέγαρα, Ωραιόκαστρο] | η άλυσο [Μέγαρα] | το λυσίδι [Μέγαρα] | τα λύσια [Μασχολούρι]. || Κρήτη: η αλυσίδα [Άγιος Βασίλειος, Ανώγεια, Βραχάσι, Βώροι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Κελλάρια, Μάρθα, Παλαιοχώρα].

αλυσίδι / νήμα που δένουν στο στημόνι
λειού || υφαντική || Κρήτη: το αλυσίδι [Μάρθα, Σέλλες].

αλυσιδοβελονιά || φορεσιά || Κρήτη: η αλυσιδοβελονιά [Τύλισος].

αλφαβήτα || λόγια-γράμματα || Πελοπόννησος: η αλφαβήτα [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: η αλφαβήτα [Δραμεσιοί] | το αβί [Μέγαρα]. || Κρήτη: η αλφαβήτα [Παλαιοχώρα].

αλφαβητάρι || λόγια-γράμματα || Πελοπόννησος: το αλφαβητάρι [Βρέσθενα, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: του αλφαβητάρ [Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Δραμεσιοί].

αλφάδι || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: το αλφάδι [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το αλφάδι [Πάργα] | του αλφάδ [Έλατος, Σιάτιστα, Σταγιάδες].

αλφαδιά || μέτρα-σταθμά || Ρούμελη: η αλφαδιά [Γουριά, Έλατος, Κουμαρίτσι, Πάργα].

αλώνα / η άλως το φεγγαριού || η φύση || Κρήτη: η αλώνα [Θεοδώρα].

αλώνι (ALE, Buck list) || γεωργία || Πελοπόννησος: το αλώνι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | το λώνι [Προάστιο] | α άωνα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α άουνα [Πέρα Μέλανα, Πραστός]. || Ρούμελη: το αλώνι [Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του αλών [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: το αλώνι [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

αλωνιά || γεωργία || Κρήτη: η αλωνιά [Άγιος Γεώργιος].

αλωνικό / τα άχυρα και ο καρπός που βρίσκεται στο αλώνι || γεωργία || Κρήτη: το αλωνικό [Αποδούλου].

αλώνισμα || γεωργία || Πελοπόννησος: το αλώνισμα [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Θαλάμες, Κανδήλα, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μάλη, Παραδείσια, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | το λώνισμα [Προάστιο] | το αώνιμα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το αώναμα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το αλώνισμα [Άγιος, Μέγαρα, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του αλώνσμα [Αγιά, Αμφίκλεια, Βράχα, Κανάλια, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μικρό Βουνό, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | του αλώντζμα [Γέρμας, Σταγιάδες] | του αλώντσμα [Δραμεσιοί, Έλατος] | ι αλουνισμός [Μικρό Βουνό]. || Κρήτη: το αλώνισμα [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Βώροι, Τύλισος] | ο αλωνισμός [Παλαιοχώρα] | το αλώνεμα [Λαμπιώτες].

αλωνιστής || γεωργία || Πελοπόννησος: ο αλωνιστής [Προάστιο] | ο αλωνιάτης [Θαλάμες, Ρούτσι] | ο λωνιστής [Προάστιο] | ο αλωνάρης [Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: ου αλουνιστής [Αμφίκλεια, Γουριά] | ου αλωνάρς [Ραψάνη] | ου αλουνάρς [Βράχα] | ου αλουνιάρς [Κουμαρίτσι] | οι αλωναραίοι [Μέγαρα] | ου αλουνιάτς [Κουμαρίτσι]. || Κρήτη: ο αλωνάρης [Άγιος Γεώργιος, Θεοδώρα] | οι αλωνευτάδες [Τύλισος].

αλωνιστικό / η αμοιβή του αλογάρη για το αλώνισμα || γεωργία || Πελοπόννησος: το αλωνιστικό [Καλούσι]. || Ρούμελη: το αλωνιάτικο [Θαρούνια].

αμάδες || το παιχνίδι || Πελοπόννησος: οι αμάδες [Αμπελιώνα, Γυμνό, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Παραδείσια, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια] | οι σομάδες [Άγιος Δημήτριος] | οι σιομάδες [Βρέσθενα] | τα πουλάκια [Άγιος Δημήτριος] | οι αμάδε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: οι αμάδις [Άγιος, Γουριά, Αμφίκλεια, Μακρολίβαδο, Μηλίνα, Πρέβεζα, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα] | οι αμπάδες [Μέγαρα] | οι ασμάδις [Φαρκαδόνα] | οι σιαμάδις [Λιλαία] | οι σιουμάδις [Μακρινή] | οι σουμάδες [Χουλιαράδες] | οι σμάδις [Κανάλια, Ραψάνη] | η ομάδα [Ωραιόκαστρο] | η σμάδα [Έλατος] | η λουμάδα [Σταγιάδες, Χρυσή] | ου λουμάς [Έλατος] | τα λουμά [Έλατος] | ου φίτσιους [Ραψάνη]. || Κρήτη: οι αμάδες [Βρύσες, Θεοδώρα, Βώροι, Λαμπιώτες].

αμανάτι / ενέχυρο || πλούτος-χρήματα || Πελοπόννησος: το αμανάτι [Καστρί, Στεμνίτσα] | το αμανάκι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το αμανάτι [Μέγαρα, Πάργα] | το αμανέτι [Δολό] | του αμανάτ [Σταγιάδες] | του αμανέτ [Γέρμας] | του αμανέτς [Σιάτιστα]. || Κρήτη: το αμανέτι [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Κελλάρια, Μάρθα].

αμανές / τραγούδι || διασκέδαση || Πελοπόννησος: ο αμανές [Δολιανά]. || Ρούμελη: ου αμανές [Στροφυλιά]. || Κρήτη: ο αμανές [Παλαιοχώρα].

αμαντινάτες / τραγούδια του κλήδονα || δοξασίες || Ρούμελη: οι αμαντινάτις [Φαρκαδόνα].

αμάξι || σύνεργα-υλικά || Ρούμελη: αμάξ [Αγία Παρασκευή, Έλατος] | νταλίγκα [Δολό].

αμάραντος / το φυτό Teucrium polium || χλωρίδα || Πελοπόννησος: ο αμάραντος [Αλποχώρι, Εξωχώρι, Σκεπαστό] | ο αμάραντε [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: ου αμάραντους [Γουριά, Τιθορέα].

αμαρτία (Buck list) || θρησκεία || Πελοπόννησος: η αμαρτία [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Ελάτη, Κανδήλα, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μάλη, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πηγαδάκια, Πιάνα, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Τσέρια] | α αμαρκία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α αρμακία [Πέρα Μέλανα, Πραστός]. || Ρούμελη: η αμαρτία [Αγιά, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δελβινάκι, Δραμεσιοί, Θαρούνια, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μέγαρα, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Ραψάνη, Σταυροδρόμι, Στροφυλιά, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η αμαρτίγια [Ωραιόκαστρο] | η αμαρτσία [Σιάτιστα] | του αμάρτημα [Αγιά]. || Κρήτη: η αμαρτία [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος].

αμελέτητο / κάνει μπλε λουλούδι || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το αμελέτητο [Σπαρτιά].

άμμος (Swadesh list, Buck list) || η φύση || Πελοπόννησος: άμμος [Άγιος Δημήτριος, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Καρυά, Κέρτεζη, Λεβίδι, Πηγαδάκια, Πιάνα, Ρούτσι, Σκεπαστό, Τσέρια] | ο άμμος [Αγρίδι, Αμπελιώνα, Λυγουριό] | ο άμμο [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: άμμος [Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η άμους [Άγιος, Κανάλια, Λιλαία, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | άμου [Αγιά, Γουριά, Μασχολούρι, Μηλίνα, Χρυσοβίτσα] | ο άμους [Γέρμας, Γουριά, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Πρέβεζα, Σιάτιστα] | το σιούρι [Τσαμαντάς]. || Κρήτη: ο άμμος [Άγιος Γεώργιος,Ανώγεια, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μιαμού, Σάσαλος, Τύλισος] | η αμμούτσα [Παλαιοχώρα].

αμμούδαρος / αμμόλιθος || η φύση || Κρήτη: ο αμμούδαρος [Λαμπιώτες].

αμμουδερότοπος || η φύση || Πελοπόννησος: ο αμμουδερότοπος [Άγιος Δημήτριος] | η αμμουδέρα [Βρέσθενα] | ο αμμότοπο [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η αμμούδα [Μασχολούρι] | η αμμουδέρα [Πάργα] | του αμουδιρό [Άγιος].

αμμοχόρι / άμμος με ασβέστη || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: το αμμοχόρι [Βρέσθενα].

αμόλημα || κίνηση || Ρούμελη: το αμόλημα [Πάργα]. || Κρήτη: το μολάρισμα [Ανατολή].

αμόλια / άδεια τρύγου από το δραγάτη || γεωργία || Πελοπόννησος: αμόλια [Ρούτσι].

αμόνι (ALE, Buck list) || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: το αμόνι [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Κανδήλα, Προάστιο, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: του αμόν [Δραμεσιοί, Σιάτιστα].

αμπαές / από τραγόμαλλο, τις έβαζαν το χειμώνα στα καπούλια των ζώων (για να μην κρυώνουν) || αγωγιάτης || Ρούμελη: οι αμπαές [Δραμεσιοί].

αμπανόζης / υπερήλικας || ιδιότητες || Ρούμελη: ο αμπανόζης [Δολό] | το κούσιαλο [Δολό].

αμπάρα / μεγάλος ξύλινος σύρτης || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: η αμπάρα [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Δολιανά, Ελάτη, Καστρί, Στεμνίτσα] | α αμπάρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α μπάρα [Πέρα Μέλανα] | α αφάλια [Πέρα Μέλανα] | α φάλια [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η αμπάρα [Αγία Ευθυμία, Αμφίκλεια, Γραμματικού, Δαύλεια, Δραμεσιοί, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Μελισσουργοί, Πάργα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | ο ρούμπανος [Δολό, Ωραιόκαστρο] | του σίδηρου [Σιάτιστα] | ι καταράχτς [Δράκεια, Μηλίνα] | του κουλντιμίρ (σιδερένιο) [Δράκεια].

αμπάριζα / παιχνίδι || το παιχνίδι || Πελοπόννησος: η αμπάριζα [Αμπελιώνα, Δροσοπηγή] | η αμπάρτζα [Κανδήλα] | α αμπάρτσα [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η αμπάριζα [Μέγαρα] | η αμπάρτζα [Ραψάνη] | τα σκλαβάκια [Έλατος, Κουμαρίτσι, Μακρολίβαδο, Σταγιάδες, Φαρκαδόνα] | του σιλαβάκ [Δραμεσιοί].

αμπάς / χοντρό μάλλινο γιλέκο των βοσκών || φορεσιά || Κρήτη: ο αμπάς [Άγιος Γεώργιος, Σέλλες].

αμπέλι (Buck list) || αμπελουργία || Πελοπόννησος: το αμπέλι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Καλούσι, Κανδήλα, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | α άμπελε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το αμπέλι [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του αμπέλ [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Ραψάνη, Σταγιάδες, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: το αμπέλι [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βρύσες, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος].

αμπελοτσάπι || γεωργία || Ρούμελη: του αμπιλουτσάπ [Στροφυλιά].

αμπελουργός || αμπελουργία || Πελοπόννησος: ο αμπελουργός [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: ο αμπελουργός [Θαρούνια].

αμπελοφάσουλα || καρποί || Πελοπόννησος: τα κόκκινα κουκιά [Βρέσθενα]. || Ρούμελη: τα λιανουφάσουλα [Αμφίκλεια]. || Κρήτη: τα αμπελοφάσουλα [Παλαιοχώρα].

αμπελόφυλλο || αμπελουργία || Πελοπόννησος: το αμπελόφυλλο [Λεβίδι, Λεχαινά, Μυγδαλιά, Σκεπαστό] | το αμπεόφυλε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το αμπελόφυλλο [Μέγαρα] | του αμπιλόφλου [Αγιά, Ραψάνη].

αμπελοχώραφα || γεωργία || Ρούμελη: τα αμπιλουχώραφα [Αγία Ευθυμία]. || Κρήτη: τα αμπελοχώραφα [Εμπρόσνερος].

αμπόδεμα / μάγια που έκανε κάποιος την ώρα του στεφανώματος, για να μη μπορέσει ο γαμπρός να ολοκληρώσει ερωτικά με τη νύφη || δοξασίες || Πελοπόννησος: το αμπόδεμα [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Ελάτη, Λυγουριό, Πάκια, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | το δέσιμο [Βρέσθενα]. || Ρούμελη: του αμπόδιμα [Έλατος, Κανάλια, Μελισσουργοί, Σταγιάδες] | του μπόδιμα [Δαύλεια] | το δέσιμο [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια]. || Κρήτη: ο αμποδισμός [Βραχάσι] | το δέσιμο [Άγιος Γεώργιος, Κελλάρια, Λαμπιώτες] | η δεσά [Μάρθα] | τα δεματικά [Βουλγάρω, Παλαιοχώρα] | το δέσιμο [Βουλγάρω] | τα δεσίματα [Βουλγάρω, Παλαιοχώρα].

αμπούρανος / το φυτό Acanthus spinosus || χλωρίδα || Κρήτη: ο αμπούρανος [Παλαιοχώρα].

αμπρακάμοι / ασημένια ή χρυσά κοσμήματα που φορούσαν στο λαιμό || φορεσιά || Κρήτη: οι αμπρακάμοι [Άγιος Βασίλειος, Βραχάσι, Βώροι, Μάρθα, Τύλισος] | ο αμπράκαμος [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος].

αμυγδαλές || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: οι αμυγδαλές [Άγιος Δημήτριος, Λεχαινά, Λυγουριό, Ρούτσι, Στεμνίτσα] | οι αμυγδαλιές [Βεργαδαίικα] | οι μυγδαλές [Προάστιο] | οι καζίκουνε [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: οι αμυγδαλές [Κιλελέρ, Μακρινή, Χρυσοβίτσα] | οι μυγδαλές [Τιθορέα] | οι αμυγδαλιές [Τσαμαντάς]. || Κρήτη: οι αμυγδαλές [Θεοδώρα, Λαμπιώτες] | οι γούλες [Μάρθα].

αμυγδαλιά / το δέντρο Prunus dulcis ή Amygdalus communis || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η αμυγδαλιά [Αμπελιώνα, Δροσοπηγή] | η μυγδαλιά [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Ρούτσι, Σκεπαστό] | η μυδαλιά [Προάστιο] | α νυγδαλία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η αμυγδαλιά [Μασχολούρι] | η μυγδαλιά [Γέρμας, Γραμματικού, Δελβινάκι, Έλατος, Κανάλια, Λιλαία, Μακρινή, Σιάτιστα, Σταυροδρόμι, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Χρυσοβίτσα] | η μυγδαλέα [Μέγαρα] | η μυργαλιά [Σιάτιστα] | η τσιγαλιά [Δραμεσιοί]. || Κρήτη: η αμυγδαλιά [Ανατολή, Βραχάσι, Παλαιοχώρα, Σέλλες] | η αμυγλαδιά [Σιρίλι] | οι αμυγδαλές [Λαμπιώτες].

αμύγδαλο || καρποί || Πελοπόννησος: το αμύγδαλο [Θαλάμες] | το μύγδαλο [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Εξωχώρι, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Πάκια, Ροεινό, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Φενεός] | το μύδαλο [Προάστιο] | το αμύδαλο [Τσέρια] | το νύγδαλε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: του αμύγδαλου [Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Μακρινή, Μασχολούρι, Σιάτιστα, Τιθορέα] | το μύγδαλο [Δελβινάκι, Μέγαρα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | το μύδαλο [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια] | του μύγδαλου [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Άγιος, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Έλατος, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μεσούντα, Μηλίνα, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | του μύργαλου [Σιάτιστα] | του μπαλάμ [Αγία Παρασκευή]. || Κρήτη: το αμύγδαλο [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος] | ο αμυγδαλόκαρπος [Σέλλες] | ο αμυγδαλοκορκός [Κελλάρια].

αμυγδαλόπετρα / γυαλιστερός ασβεστόλιθος || η φύση || Κρήτη: η αμυγδαλόπετρα [Μάρθα].

αμυγδαλότσουφλα / για βάψιμο || υφαντική || Ρούμελη: τα μυγδαλότσουφλα [Άγιος].

αναβόλι / μαξιλαράκι που βάζουν στο στήθος του νεκρού και πάνω σε αυτό ακουμπούν την εικόνα || ο θάνατος || Κρήτη: το αναβόλι [Άγιος Γεώργιος, Παλαιοχώρα] | το ανεβόλι [Τύλισος].

αναβροχιά || η φύση || Πελοπόννησος: η αναβροχιά [Αμπελιώνα, Μυγδαλιά] | η ξέρα [Άγιος Δημήτριος, Δολιανά, Κανδήλα, Κρέστενα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Τσέρια, Φενεός] | η ανομπριά [Βρέσθενα] | α αναβροχία [Πέρα Μέλανα] | α ανεβρεχία [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | α κράνια [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | α τσέρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η αναβροχιά [Πάργα] | η αναβρουχιά [Σιάτιστα] | η ξέρα [Βράχα, Έλατος, Κουμαρίτσι] | η ξεραΐλα [Μέγαρα]. || Κρήτη: η ανυδριά [Θεοδώρα].

ανάγκη (Buck list) || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η ανάγκη [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Ελάτη, Καρυά, Κρέστενα, Λεβίδι, Μάλη, Μελιγού, Φενεός] | η ανάτζη [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η ανάγκη [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Πάργα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η ανάτζη [Μέγαρα] | η ανάγκ [Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μεσούντα, Μηλίνα, Πρέβεζα, Ραψάνη, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες] | η ανάξ [Αμφίκλεια] | ο ιχτιτζάς [Πάργα]. || Κρήτη: η ανάγκη [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Αποδούλου, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Σιρίλι].

αναγόρια / κοκολογία || αταξινόμητα || Ρούμελη: η αναγόρια [Τσαμαντάς].

αναγούλα || φυσιολογικά || Πελοπόννησος: η αναγούλα [Λυγουριό, Μάλη] | η αναβούλα [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η αναγούλα [Κουμαρίτσι, Τσουκαλάδες] | η αναγούλια [Πάργα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η αναγουλία [Μέγαρα].

αναγουλόχορτο || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το αναγουλόχορτο [Αλποχώρι].

ανάθεμα || θρησκεία || Ρούμελη: του ανάθιμα [Άγιος Νικόλαος, Έλατος, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: το ανάθεμα [Αποδούλου, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Παλαιοχώρα, Σέλλες].

ανάκαρα / δύναμη || φυσιολογικά || Πελοπόννησος: το ανάκαρο [Κρέστενα] | α ανάκαρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η ανάκαρα [Πάργα] | ου αναφακάς [Χρυσή] | ου ναφακάς [Χρυσή]. || Κρήτη: η ανάκρα [Σάσαλος] | τα νέκαρα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι, Μιαμού, Τύλισος] | τα νάκαρα [Αποδούλου, Εμπρόσνερος] | ανάκαρο [Ανώγεια] | η ανάφαξη [Άγιος Γεώργιος].

ανακάτεμα || κίνηση || Ρούμελη: του ανακάτουμα [Γέρμας] | η ανακατουσιά [Γέρμας]. || Κρήτη: ανακάτωμα [Ανώγεια, Μιαμού].

ανακατωσούρα (Buck list) || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η ανακατωσούρα [Αλποχώρι, Κρέστενα]. || Ρούμελη: η ανακατουσούρα [Κουμαρίτσι].

αναμάσημα / μηρυκασμός || φυσιολογικά || Πελοπόννησος: το αναχάραμα [Αλποχώρι].

αναμπουμπούλα || αταξινόμητα || Ρούμελη: η αναμπουμπούλα [Πάργα, Σιάτιστα].

ανάπαμα / ξεκούραση || αταξινόμητα || Ρούμελη: του ανάπαμα [Λιλαία] | ο ανασμός [Πηγή]. || Κρήτη: η ανάπαψη [Ανατολή, Κελλάρια] | η αναπαή [Εμπρόσνερος].

ανάπιασμα / ανακάτεμα σε δοχείο προζυμιού με λίγο νερό και αλεύρι και σκέπασμα του μίγματος με πανί μερικές ώρες μέχρι να φουσκώσει || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: το ανάπιασμα [Κανδήλα]. || Ρούμελη: του ανάπιασμα [Δομνίστα].

αναπιάστρα / η κοπέλα που ανάπιανε τα προζύμια || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: η αναπιάστρα [Στεμνίτσα].

ανάπλα / υφαντή μάλλινη κουβέρτα || υφαντική || Κρήτη: η ανάπλα [Άγιος Γεώργιος, Σέλλες].

αναπνοή || φυσιολογικά || Ρούμελη: η αναπνουή [Μακρινή, Μελισσουργοί].

αναποδιά || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η αναποδιά [Κρέστενα] | α αναποδία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α αναποϊδία [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η αναπουδιά [Γέρμας, Μακρινή, Στυλίδα, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: η αναποδιά [Παλαιοχώρα] | η ατσιποδιά [Σάσαλος] | η κατσιποδιά [Ανώγεια, Θεοδώρα].

ανάσα (Buck list) || φυσιολογικά || Πελοπόννησος: η ανάσα [Αμπελιώνα, Λεχαινά, Προάστιο] | η ξανάσα [Λαγκάδια] | α ανάσα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η ανάσα [Αγιά, Γέρμας, Γραμματικού, Δελβινάκι, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Μηλίνα, Πρέβεζα, Τσαμαντάς, Μασχολούρι, Μέγαρα, Τσαμαντάς, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες] | το φρίμα [Μέγαρα, Πάργα].

ανασκελάς / ξωτικό που βγάζει σπίθες || δοξασίες || Κρήτη: ο ανασκελάς [Αποδούλου].

ανατολή (Buck list) || η φύση || Πελοπόννησος: η ανατολή [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Ελάτη, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Τρόπαια]. || Ρούμελη: η ανατολή [Πηγή] | η ανατουλή [Αγία Παρασκευή, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δράκεια, Δραμεσιοί, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Πρέβεζα, Ραψάνη, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: η ανατολή [Άγιος Βασίλειος, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βρύσες, Σάσαλος, Τύλισος].

ανατριχίλα || φυσιολογικά || Πελοπόννησος: η κατσομαλίδα [Αλποχώρι] | α ανατσιχία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η ανατσίρια [Πάργα, Τσαμαντάς] | οι ανατριχάδις [Γουριά] | τα τσιουτσιούρια [Σιάτιστα].

αναχρικά / οικιακά είδη || έπιπλα - αναχρικά || Πελοπόννησος: τα αναχρικά [Κανδήλα, Στεμνίτσα] | τα ανάχρια [Αλποχώρι, Κρέστενα, Μαγούλα]. || Ρούμελη: τα σέια [Μηλίνα] | τα κμάσα [Πρέβεζα]. || Κρήτη: η χρειγιά [Παλαιοχώρα, Σάσαλος] | το χρειασίδι [Βραχάσι].

ανάχυμα / το γάλα που βάζουν συμπλήρωμα για να φτιάξουν αθότυρο. || κτηνοτροφία - τυροκομία || Κρήτη: το ανάχυμα [Ανώγεια, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες] | το ανέχυμα [Μάρθα].

ανέβασμα || κίνηση || Πελοπόννησος: το ανέβασμα [Κρέστενα]. || Ρούμελη: του ανέβασμα [Γέρμας] | του ανιέβασμα [Μασχολούρι]. || Κρήτη: η ανέβαση (του ζυμαριού) [Σάσαλος].

ανέβαστη / πίτα χωρίς προζύμι || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Κρήτη: η ανέβαστη [Άγιος Γεώργιος] | η πιτοπούλα (μικρή σε μέγεθος) [Βραχάσι].

ανεβατή / πίτα με προζύμι || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: η ανεβατή [Αρχαία Φενεός]. || Ρούμελη: η ανεβατή [Μέγαρα]. || Κρήτη: η ανεβατή [Άγιος Γεώργιος] | τα ανεβατά [Βραχάσι].

ανέδραμα / επιχείλιος έρπης || αρρώστιες || Κρήτη: το ανέδραμα [Τύλισος] | τα ανεδρέματα [Βώροι].

ανέμες / δοκάρια της σκεπής που ενώνουν με τον παπά || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: οι ανέμες [Κανδήλα].

ανέμη || υφαντική || Πελοπόννησος: η ανέμη [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Κανδήλα, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μελιγού, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό] | το ανέμι [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η ανέμη [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια, Μέγαρα] | η ανέμ [Αμφίκλεια, Γέρμας, Γραμματικού, Δράκεια, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μηλίνα, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Στυλίδα, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα] | η ανιέμ [Μασχολούρι]. || Κρήτη: η ανέμη [Άγιος Γεώργιος, Βουλγάρω, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

ανεμίδι / φέρνει το νήμα από την ανέμη στα μασούρια || υφαντική || Πελοπόννησος: το ανεμίδι [Αλποχώρι, Αρχαία Φενεός, Λεχαινά, Μαγούλα, Πιάνα, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: του ανιμίδ [Αμφίκλεια, Μακρινή, Μηλίνα, Στυλίδα].

ανεμοβλογιά || αρρώστιες || Πελοπόννησος: το ανεμοβλόι [Προάστιο, Σκεπαστό] | α ανεμοβλογιά [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η ανεμοβλογιά [Πάργα] | η ανεμοβλογία [Μέγαρα] | η ανιμουβλουγιά [Δράκεια, Λιλαία, Πρέβεζα] | η νιρουβλουγιά [Χουλιαράδες].

ανεμοβρόχι || η φύση || Πελοπόννησος: το ανεμοβρόχι [Σκεπαστό] | το ανεμόβροχο [Βρέσθενα].

ανεμογκάστρι || η γέννα - το μωρό || Ρούμελη: το ανεμογκάστρι [Πάργα] | η ανεμογκαστριά [Πάργα] | η ανιμουγκαστριά [Ραψάνη]. || Κρήτη: το ανεμογκάστρι [Ανατολή] | το ανεμογάστρι [Ανατολή].

ανεμοδουλειές / προχειροδουλειές || αταξινόμητα || Κρήτη: οι ανεμοδουλειές [Άγιος Βασίλειος].

ανεμοδούρα / ανεμοδείκτης || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Κρήτη: ο ανεμολόγος [Σέλλες, Τύλισος].

ανεμόκωλος / η βάση της ανέμης || υφαντική || Πελοπόννησος: ο ανεμόκωλος [Αλποχώρι, Βρέσθενα, Μαγούλα] | το ανεμόκαλε [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: ο ανεμόστυλος [Μέγαρα] | ο ανεμόσταλος [Μέγαρα].

ανεμολόγος / ενώνει τη θηλειά του ζώου με το στιχερό στο αλώνι || γεωργία || Πελοπόννησος: ο ανεμολόγος [Κανδήλα].

ανεμόμυλος || ο μύλος || Ρούμελη: ο ανεμόμυλος [Μέγαρα] | ου ανιμόμυλους [Κουμαρίτσι]. || Κρήτη: ο ανεμόμυλος [Βραχάσι].

ανεμόπαλος / ο άξονας της ανέμης || υφαντική || Ρούμελη: ο ανεμόπαλος [Θαρούνια]. || Κρήτη: ο ανεμόποδας [Άγιος Γεώργιος, Μιαμού, Παλαιοχώρα].

ανεμοπύρωμα / ερυσίπελας || αρρώστιες || Πελοπόννησος: το ανεμοπύρωμα [Αλποχώρι, Λεβίδι] | το ανεμόπυρο [Άγιος Δημήτριος, Κρέστενα, Λαγκάδια, Ρούτσι] | το πυρό [Αλποχώρι, Στεμνίτσα] | α πυρά [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το ανεμοπύρωμα [Μέγαρα, Πάργα] | του ανιμουπύρουμα [Άγιος, Γέρμας, Δράκεια, Έλατος, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Σιάτιστα, Σταγιάδες] | ου τσικλιμές [Αγία Ευθυμία] | του ρσόπουλ [Σιάτιστα] | η μπλούντα [Έλατος]. || Κρήτη: το ανεμοπύρωμα [Ανατολή] | η ριζμπίλα [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, ] | η ριζιμπίλα [Ανατολή] | η ριζιπίλα [Ανώγεια, Εμπρόσνερος, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Θεοδώρα, Σάσαλος, Τύλισος] | η ρουσοπίλα [Αποδούλου].

ανεμορόιδο / παιδική αρρώστια με σπυριά || αρρώστιες || Ρούμελη: το ανεμορόιδο [Τσαμαντάς].

ανεμοσούρισμα / χιονοθύελα || η φύση || Ρούμελη: του ανιμουσούρσμα [Σταγιάδες].

ανεμοστρόφιλος / ανεμοστρόβιλος || η φύση || Πελοπόννησος: το ανεμοστρόφιλο [Αμπελιώνα] | η ανεμοδούρα [Αλποχώρι] η ανεμοταξιά [Βρέσθενα] | το ανεμότουρλο [Λαγκάδια] | η ανεμογαζούρα [Λεβίδι] | η ανεμογαζούτα [Λυγουριό] | η ανεμοξούρα [Ρούτσι] | το ανεμοστρόφι [Σαρακίνι] | ο φύσουνας [Άγιος Δημήτριος] | ο ανεμοστρόφιλε [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: ου ανιμουστρόβιλους [Άγιος, Κουμαρίτσι, Μακρινή] | ου ανιμουστρόβλους [Κιλελέρ, Μακρολίβαδο, Χρυσοβίτσα] | ι ανιμουστρόβουλους [Μικρό Βουνό] | ου ανιμουστρόφλους [Τιθορέα] | ου ανιμουστρόφλας [Γουριά] | ου ανιμουστρόφους [Πλατύστομο] | η ανεμοτσουράδα [Μέγαρα] | ο ανεμομόχαλος [Άγιος Λουκάς] | η τρόμπα [Μακρινή] | η καλοτσουράδα [Μέγαρα]. || Κρήτη: ο ανεμοστρόφιλος [Σάσαλος] | ο ανεμοστρόβιλος [Θεοδώρα].

ανεμότρατα || ψάρεμα || Ρούμελη: η ανιμότρατα [Πρέβεζα, Στυλίδα].

ανεμόχιονο || η φύση || Ρούμελη: το ανεμόχιονο [Δολό].

ανεραψίδια / ρούχα για επιδιόρθωση || φορεσιά || Κρήτη: τα ανεραψά [Σέλλες].

ανεχουμάγρες / ναυτία || αρρώστιες || Κρήτη: οι ανεχουμάγρες [Κελλάρια].

άνηθο / το φυτό Anethum graveolens || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το άνηθο [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Κανδήλα, Καρυά, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | το νύρισμα [Πέρα Μέλανα] | το νύζισμα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το άνηθο [Μέγαρα, Πάργα] | ο άνηθος [Πάργα] | ου άνθους [Δραμεσιοί, Μακρινή, Χουλιαράδες] | ι άνθους [Αγιά, Κανάλια, Μηλίνα].

ανήλιαστο / φίδι || πανίδα || Πελοπόννησος: το ανήλιαστο [Άγιος Δημήτριος].

ανημπόρια || αταξινόμητα || Ρούμελη: η ανημπόρια [Πάργα] | η ανεμπόρια [Πάργα]. || Κρήτη: η ανημποριά [Άγιος Βασίλειος].

ανηφοράς / τρύπα στη σκεπή των παλιών σπιτιών για να βγαίνει ο καπνός (όχι καμινάδα) || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Κρήτη: ο ανηφοράς [Άγιος Γεώργιος].

ανηφόρος || η φύση || Πελοπόννησος: ο ανηφόρος [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Γυμνό, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Λαγκάδια, Πάκια, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Τρόπαια] | η ανηφοριά [Πάκια] | η ανηφόρα [Σκεπαστό] | ο ανήφορε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο ανήφορος [Δελβινάκι, Δολό, Πάργα] | η ανηφόρια [Τσαμαντάς] | η ανηφορέα [Μέγαρα] | ου ανήφουρους [Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Έλατος, Κανάλια, Λιλαία, Μακρινή, Πλατύστομο, Τιθορέα] | ι ανήφουρους [Κανάλια, Μηλίνα] | η ανφόρα [Χουλιαράδες]. || Κρήτη: το ανεβόλεμα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Αποδούλου, Βραχάσι, Μιαμού, Τύλισος] | το αναβόλεμα [Ανώγεια] | το ρίζωμα [Εμπρόσνερος, Σάσαλος].

ανθρωπιά || αταξινόμητα || Κρήτη: η αθρωπιά [Ανώγεια, Εμπρόσνερος].

άνθρωποι || ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) || Πελοπόννησος: οι ανθρώποι [Αγία Άννα, Αγρίδι, Βρέσθενα, Γυμνό, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Λυγουριό, Μελιγού, Πηγαδάκια, Ροεινό, Σπαρτιά, Τρόπαια] | οι άθρωποι [Άγιος Δημήτριος, Προάστιο, Τσέρια] | οι αθρώποι [Άγιος Δημήτριος, Λεχαινά, Μυγδαλιά, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | οι άντρωποι [Αλποχώρι] | οι αντρώποι [Βαλύρα, Παραδείσια, Ρούτσι] | οι γιανθρώποι [Κρέστενα] | οι ανθρίποι [Πέρα Μέλανα] | οι αθρίποι [Πέρα Μέλανα] | οι αθρούποι [Πέρα Μέλανα] | οι ατσίποι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: οι άνθρωποι [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | οι ανθρώποι [Δελβινάκι, Θαρούνια, Μέγαρα, Σιάτιστα] | οι ανθρώπ [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μηλίνα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | οι άνθρουπ [Άγιος, Βράχα, Γουριά, Δράκεια, Πλατύστομο, Ραψάνη, Φαρκαδόνα] | οι αντρώπ [Μηλίνα] | οι άντρουπ [Μηλίνα] | οι αθρώποι [Θαρούνια]. || Κρήτη: οι αθρώποι [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | οι γαθρώποι [Ανώγεια, Βραχάσι, Παλαιοχώρα] | οι γιαθρώποι [Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα].

άνθρωπος (Swadesh list, Buck list) || ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) || Πελοπόννησος: ο άθρωπος [Άγιος Δημήτριος, Προάστιο, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια] | ο άντρωπος [Αλποχώρι, Βαλύρα, Δροσοπηγή, Λαγκάδια, Παραδείσια, Ρούτσι] | ο γιάνθρωπος [Κρέστενα] | ο άνθρωπο [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | ο άθρωπο [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο άτσωπο [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο άντρωπο [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: ο άνθρωπος [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο | ο άθρωπος [Θαρούνια, Μέγαρα] | ου άνθρουπους [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | ι άνθρουπους [Αγιά, Δράκεια, Κανάλι, Μικρό Βουνό] | ι άντρουπους [Μηλίνα]. || Κρήτη: ο άθρωπος [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

άνιομα / αίνιγμα || λόγια-γράμματα || Κρήτη: το άνιομα [Εμπρόσνερος].

ανιψιός (ALE, Buck list) || ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) || Ρούμελη: ο ανεψίος [Μέγαρα] | ο ανιψίος [Μέγαρα] | ου ανιψιός [Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μεσούντα, Στροφυλιά, Τιθορέα] | ου ανιψός [Δαύλεια] | ι ανιψιός [Κανάλια] | ου αμψιός [Γέρμας, Έλατος, Σιάτιστα, Χρυσή]. || Κρήτη: ο ανιψιός [Σιρίλι] | ανιψός [Αποδούλου, Βρύσες, Βώροι].

άνοιγμα || χώρος-σχήματα || Πελοπόννησος: το άνοιγμα [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Λεχαινά, Στεμνίτσα] | το άνοιμα [Πέρα Μέλανα, Πραστός]. || Ρούμελη: το άνοιγμα [Δελβινάκι, Πηγή, Πρέβεζα, Τσαμαντάς] | του άνοιγμα [Φαρκαδόνα] | του άνγμα [Γέρμας, Έλατος, Μηλίνα, Ραψάνη, Τιθορέα].

ανοικοκυρεψιά || ιδιότητες || Ρούμελη: η ανκουκυριψιά [Μηλίνα].

άνοιξη (ALE, Buck list) || χρόνος || Πελοπόννησος: η άνοιξη [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καστρί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μελιγού, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Φενεός] | α άνοιξη [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η άνοιξη [Δελβινάκι, Θαρούνια, Μέγαρα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | η ανξ [Αγία Ευθυμία, Γέρμας, Γραμματικού, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μεσούντα, Πλατύστομο, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα] | η αγξ [Κανάλια] | η άνοιξ [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Βράχα, Γουριά, Δαύλεια, Δράκεια, Δραμεσιοί, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: η άνοιξη [Άγιος Βασίλειος, Ανώγεια, Μιαμού, Παλαιοχώρα] | οι Απριλομαγιάδες [Παλαιοχώρα] | οι Απριλομάηδες [Ανώγεια].

ανοιχτόρομπα || φορεσιά || Ρούμελη: η ανοιχτόρουμπα [Χρυσοβίτσα].

ανορεξιές || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: οι ανορεξές [Προάστιο] | α ανορεξία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η ανορεξία [Άγιος Λουκάς, Μέγαρα]. || Κρήτη: η ανορεξιά [Σάσαλος].

αντάμωση / συνάντηση || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η αντάμωση [Δολιανά, Κανδήλα]. || Ρούμελη: η αντάμους [Άγιος Νικόλαος, Έλατος, Μηλίνα].

ανταμωτό / πανί του αργαλειού || υφαντική || Πελοπόννησος: το ανταμωτό [Τρόπαια]. || Ρούμελη: ανταμουτό [Μηλίνα].

αντένα / της ομπρέλας || σύνεργα-υλικά || Ρούμελη: η αντένα [Χρυσοβίτσα].

αντένα / του γερανιού || γεωργία || Κρήτη: η αντένα [Άγιος Γεώργιος].

αντεπιστρόφια || ο γάμος || Πελοπόννησος: τα αντεπιστρόφια [Μυγδαλιά].

αντερί / αντρικός χιτώνας || φορεσιά || Ρούμελη: του αντιρί [Μηλίνα, Σιάτιστα].

αντερί / κάτω από το ράσο του παπά || φορεσιά || Ρούμελη: του αντιρί [Σιάτιστα].

άντερο || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: το άντερο [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λεβίδι, Μάλη, Μυγδαλιά, Πιάνα, Προάστιο, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | το άντερε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το άντερο [Άγιος Λουκάς, Μέγαρα, Τσαμαντάς] | του άντιρου [Αγία Ευθυμία, Άγιος, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μασχολούρι, Μεσούντα, Μηλίνα, Πλατύστομο, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: το άντερο [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σιρίλι, Τύλισος].

αντέτι / έθιμο || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το αντέτι [Αμπελιώνα, Κρέστενα] | το ζακόνι [Κανδήλα, Πέρα Μέλανα] | το αντέκι [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το αντέτι [Δελβινάκι, Πάργα] | του αντέτ [Γέρμας, Έλατος, Κανάλια] | του ατζέτς [Σιάτιστα] | το ζακόνι [Μέγαρα, Πάργα] | του ζακόν [Έλατος, Κανάλια, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Χρυσή] | το ζανάτι [Δελβινάκι] | η γκαντιμή [Τσαμαντάς]. || Κρήτη: το αντέτι [Άγιος Βασίλειος, Βώροι].

άντζα / κνήμη || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Ρούμελη: η άντζα [Έλατος]. || Κρήτη: το ξερό [Άγιος Γεώργιος, Παλαιοχώρα].

αντηλιά || η φύση || Πελοπόννησος: η αντηλιάδα [Τσέρια].

αντί / εξάρτημα του αργαλειού || υφαντική || Πελοπόννησος: το αντί [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Καλούσι, Κανδήλα, Κρέστενα, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | το αγκί [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το αντί [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια, Μέγαρα, Πηγή, Τσαμαντάς] | του αντί [Αγιά, Αμφίκλεια, Γουριά, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μηλίνα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | του αντζί [Σιάτιστα]. || Κρήτη: το αντί [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βώροι, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Τύλισος].

αντίγαμος / τραπέζι στο σπίτι των γονιών του γαμπρού, την επομένη ή οχτώ μέρες μετά το γάμο || ο γάμος || Ρούμελη: ου αντίγαμους [Δαύλεια, Ωραιόκαστρο]. || Κρήτη: ο αντίγαμος (την επομένη του γάμου) [Άγιος Γεώργιος, Μάρθα] | ο αντίγαμος (μια βδομάδα μετά) [Βώροι, Σέλλες].

αντίδερο / αντίδωρο || θρησκεία || Πελοπόννησος: το αντίδερο [Αλποχώρι, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | το αντίδερε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το αντίβερε [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το αντίδερο [Μέγαρα, Πάργα] | το αντέδερο [Μέγαρα] | του αντίδουρου [Γέρμας, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Κανάλια, Σιάτιστα, Χρυσοβίτσα] | του αντίδιρου [Έλατος]. || Κρήτη: το αντίδερο [Άγιος Γεώργιος, Θεοδώρα] | το αντίντερο [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι, Σάσαλος, Σέλλες].

αντίδι / το φυτό Cichorium endivia || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το αντίδι [Βρέσθενα, Δολιανά, Λεβίδι, Ρούτσι]. || Ρούμελη: του αντίδ [Κανάλια, Μακρινή, Μασχολούρι].

αντίκα || ιδιότητες || Ρούμελη: η αντίκα [Πάργα].

αντικλείδι || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: το αντικλείδι [Στεμνίτσα].

αντιμήλιμα || λόγια-γράμματα || Ρούμελη: η αντιμιλία [Σταυροδρόμι].

αντιπατήματα / σε χορό || διασκέδαση || Πελοπόννησος: τα αντιπατήματα [Σκεπαστό].

αντίραβδο / στο πισάντι του αργαλειού || υφαντική || Πελοπόννησος: το αντίραβδο [Άγιος Δημήτριος].

αντοναίδα / το φυτό Adonis vernalis || χλωρίδα || Κρήτη: η αντοναΐδα [Μιαμού].

αντράκλα / το φυτό Portulaca oleracea || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η αντράκλα [Βρέσθενα, Δολιανά, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: η αντράκλα [Πάργα] | το αντράχλι [Μέγαρα] | η αντρέκλα [Σταγιάδες] | το ντράχλι [Μέγαρα] | η ντράχλια [Μέγαρα]. || Κρήτη: η γλιστρίδα [Θεοδώρα, Σέλλες].

άντρας (Swadesh list, ALE, Buck list) || ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) || Πελοπόννησος: ο άντρας [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | ο άνθρωπο [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: ο άντρας [Άγιος Λουκάς, Δαύλεια, Δελβινάκι, Θαρούνια, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Μέγαρα, Πάργα, Σταυροδρόμι] | ου άντρας [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | ι άντρας [Αγιά, Δράκεια, Κανάλια, Μηλίνα, Μικρό Βουνό] | άντρας [Ραψάνη] | ο γιάντρας [Ωραιόκαστρο]. || Κρήτη: ο άντρας [Άγιος Βασίλειος,Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | ο γιάντρας [Βώροι, Θεοδώρα].

άντρας / σύζυγος (Swadesh list, ALE, Buck list) || ο γάμος || Πελοπόννησος: ο άντρας [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Νεοχώρι, Πάκια, Πιάνα, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | ο αφέντης [Άγιος Δημήτριος, Δροσοπηγή] | ο νοικοκύρης [Αλποχώρι, Παραδείσια] | ο νοικοτσύρης [Τρόπαια] | ο κύρης [Νεοχώρι] | ο γέρος [Παραδείσια] | ο άτσουπο [Πέρα Μέλανα] | ο άτσωπο [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο τσούζη [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο ντζούζη [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο γέρου [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: ο άντρας [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | ου άντρας [Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | ι άντρας [Αγιά, Κανάλια, Μικρό Βουνό] | ου αφέντς [Δραμεσιοί, Γραμματικού] | ου κυρς [Γραμματικού, Δραμεσιοί] | ι αφέντς [Μικρό Βουνό] | του αφιντικό [Δράκεια] | ο νοικοκύρης [Τσαμαντάς] | ου νκουκύρς [Χρυσοβίτσα] | ο γέροντας [Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | ι νταντραβανάς [Μηλίνα]. || Κρήτη: ο άντρας [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

αντρογυναίκα || ιδιότητες || Πελοπόννησος: η αντρογυναίκα [Ροζενά]. || Ρούμελη: ο αντρόγιωργης [Μέγαρα] | η ντόσα [Χρυσή] | η ρουγκάτσκ [Έλατος]. || Κρήτη: η αντρογυναίκα [Σιρίλι].

αντρόγυνο || ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) || Πελοπόννησος: το αντρόγυνο [Αγρίδι, Αρχαία Φενεός, Βεργαδαίικα, Δολιανά, Θαλάμες, Λεβίδι, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Πηγαδάκια, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα] | το αντρόγενο [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Εξωχώρι, Κανδήλα, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Προάστιο] | το αντρόενο [Παραδείσια] | το αντρόγυνε [Πέρα Μέλανα] | το αντρόγενε [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το αντρόγυνο [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Θαρούνια, Πηγή, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του αντρόγυνου [Άγιος, Γραμματικού, Δαύλεια, Κιλελέρ, Μακρινή, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | του αντρόυνου [Αγία Ευθυμία, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Σταγιάδες] | το αντρόυνο [Μέγαρα] | του αντρόγιανου [Δαύλεια] | το ζυγοφόρι [Μέγαρα]. || Κρήτη: το αντρόγυνο [Ανώγεια, Θεοδώρα] | το αντρόυνο [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Κελλάρια, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

αντρομίδα / χοντρό στρωσίδι για το κρεβάτι ή το πάτωμα || υφαντική || Πελοπόννησος: η αντρομίδα [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Ελάτη, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Μαγούλα, Μελιγού, Μυγδαλιά, Προάστιο, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | το αντρομίδι [Κρέστενα, Νεοχώρι] | α αντρομίδα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η αντρομίδα [Άγιος Λουκάς, Μέγαρα] | η ντρομίδα [Θαρούνια].

αντρομοίρι / η κληρονομιά της συζύγου, όταν πέθαινε ο άντρας της || ο θάνατος || Ρούμελη: του αντρουμοίρ [Κιλελέρ].

ανώι || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: το ανώι [Ρούτσι, Σκεπαστό] | το ανώγι [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | τα ανώγια [Καλούσι, Κανδήλα]. || Ρούμελη: το ανώγι [Θαρούνια, Μέγαρα] | του ανώι [Αγιά, Μηλίνα, Σιάτιστα, Σταγιάδες] | του στρουτό [Χουλιαράδες]. || Κρήτη: το ανώι [Παλαιοχώρα] | ο οντάς [Άγιος Γεώργιος, Βώροι, Μάρθα, Παλαιοχώρα].

ανώφλι || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: το νώφλι [Εξωχώρι, Προάστιο] | το κεπέγκι [Βρέσθενα] | το πανωπόρτι [Δολιανά] | το ανώφιλε [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: του ανώφλ [Δομνίστα]. || Κρήτη: το ανώφιλο [Ανατολή, Βραχάσι, Τύλισος] | το ανώφιλιο [Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Τύλισος].

αξάι / πλεκτό καλαθάκι που χωρούσε περίπου μια οκά καρπό || μέτρα-σταθμά || Κρήτη: το αξάι [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Μιαμού] | το ξάι ( ξυλινο δοχείο - τέσσερα ξάγια ίσα με ένα πινάκι) [Άγιος Βασίλειος].

αξάι / πληρωμή σε είδος (1/10) στο ελαιοτριβείο || ελαιοκομία || Κρήτη: το αξάι [Τύλισος].

αξαμονή / διανυκτέρευση || αταξινόμητα || Κρήτη: αξαμονή [Άγιος Γεώργιος].

αξιάδα / η αξία του ανθρώπου || ιδιότητες || Ρούμελη: η αξιάδα [Χουλιαράδες].

αξίνα || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: η αξίνα [Άγιος Δημήτριος, Ελληνίτσα, Καστρί, Κρέστενα, Μαγούλα, Μάλη, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Φενεός] | α τσία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η αξίνα [Γουριά].

αξινιά || γεωργία || Πελοπόννησος: η αξινιά [Αλποχώρι, Βαλύρα]. || Κρήτη: η σκαπεθιά [Άγιος Βασίλειος].

άξιφος / γκρι σκόνη για φτιασίδι προσώπου || χτένισμα - καλλωπισμός || Ρούμελη: ου άξιφους [Αγία Παρασκευή].

απάγκιο || χώρος-σχήματα || Πελοπόννησος: το απάγκιο [Γυμνό, Λεβίδι, Μυγδαλιά, Ρούτσι] | ο απάγκιος [Μάλη] | το απαγκερό [Δροσοπηγή, Κρέστενα] | το απόσκουντο [Κανδήλα] | το απάντζι [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: του απάγκιου [Αγία Ευθυμία, Λιλαία, Μηλίνα] | του απόγουνου [Κανάλια] | η μπατζανέμη [Μέγαρα] | η πατζανέμη [Μέγαρα]. || Κρήτη: το απάγιο [Εμπρόσνερος] | το πανεμίδι [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βραχάσι] | το πανεμερό [Ανώγεια] | το πανεμιδερό [Τύλισος] | η απανεμίδα [τση κεράς η ζώνη [Μιαμού] | η απανεμάδα [Θεοδώρα] | το κοχιό [Σάσαλος] | η κοχιάδα [Σάσαλος].

απάκι / καπνιστό χοιρινό || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Κρήτη: το απάκι [Ανώγεια, Τύλισος] | τα απάκια [Βρύσες, Βώροι].

απάλα / κομμάτι μαλλιού μετά το λανάρισμα - πολλές απάλες κάνουν μια τουλούπα || υφαντική || Ρούμελη: η απάλα [Λιλαία, Χρυσοβίτσα].

απαλεστής / πελάτης του μύλου || ο μύλος || Πελοπόννησος: ο απαλεστής [Λεβίδι, Ρούτσι].

απαλό / κρανιακή πηγή || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: το απαλό [Βεργαδαίικα, Κάτω Λουσοί, Παραδείσια, Ρούτσι] | το παπαλό [Κρέστενα] | το αφάλι [Καρυά]. || Ρούμελη: το απαλό [Πάργα]. || Κρήτη: το απαλό [Άγιος Βασίλειος].

απαλό / ψητό μίγμα από νερό, καλαμποκάλευρο, βούτυρο, τυρί, αβγά, || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: το απαλό [Τσαμαντάς].

απελπισιά || συναισθήματα || Πελοπόννησος: η απελπισιά [Κρέστενα]. || Ρούμελη: η απολπισία [Μέγαρα].

απηγανοκορφές || φυτολογικά || Κρήτη: οι απηγανοκορφές [Σάσαλος].

απήγανος / το φυτό Ruta graveolens || χλωρίδα || Πελοπόννησος: ο απήγανος [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Βαλύρα, Δολιανά, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λεχαινά, Λυγουριό, Παραδείσια, Πιάνα, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια, Φενεός] | ο πήγανος [Αγία Άννα, Αμπελιώνα] | ο απήγανε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο απήγαντος [Πάργα] | ο απούγανος [Μέγαρα]. || Κρήτη: ο απήγανος [Βραχάσι, Θεοδώρα, Μιαμού, Τύλισος] | το σεντέφι [Τύλισος].

απλάδι / στρωσίδι για το πάτωμα || υφαντική || Πελοπόννησος: το απλάδι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Καλούσι, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Μυγδαλιά, Σπαρτιά] | η απλάδα [Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Μαγούλα, Νεοχώρι, Σκεπαστό, Σπαρτιά] | η παλιάτσα [Κρέστενα]. || Ρούμελη: του απλάδ [Πρέβεζα, Χρυσοβίτσα].

απλόχερο / η ποσότητα που χωράει στη χούφτα || μέτρα-σταθμά || Πελοπόννησος: το απλόχερο [Αμπελιώνα] | η απλοχεριά [Αλποχώρι, Κρέστενα] | η πλοχεριά [Άγιος Δημήτριος, Λαγκάδια, Μάλη] | η πλόχερη [Κανδήλα] | ο πλόχερος [Λαγκάδια]. || Ρούμελη: το απλοχέρι [Τσαμαντάς] | η απλοχερέα [Μέγαρα] | η αμπλοχερέα [Μέγαρα] | η απλουχιριά [Γουριά] | ο μπλόχερος [Μέγαρα] | του απλόχιρου [Αμφίκλεια, Κανάλια, Τιθορέα] | του απλουχέρ [Πρέβεζα, Χρυσοβίτσα] | ο πλόχερος [Πάργα] | η πλοχεριά [Πάργα] | του πλουχέρ [Γουριά, Στυλίδα] | του πλόχιρου [Αγιά, Έλατος, Μασχολούρι, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Χουλιαράδες, Χρυσή] | του πόχιρου [Γέρμας] | η χουφτιά [Τιθορέα]. || Κρήτη: η χαχαλιά [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος].

άπλωμα || αταξινόμητα || Κρήτη: το πλώσιμο [Άγιος Γεώργιος].

απλώστρα / μακρύ ξύλο του αργαλειού που μπαίνει στις τρύπες του πισινού αντιού || υφαντική || Πελοπόννησος: η απλώστρα [Δροσοπηγή, Κανδήλα, Μελιγού, Πιάνα, Ρούτσι] | α άπρουση [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η απλώστρα [Μέγαρα] | η απλώτρα [Λιλαία] | η απλωσέα [Μέγαρα].

απλώστρα / μπουγάδας || καθαριότητα || Ρούμελη: η απλωταρέα [Μέγαρα]. || Κρήτη: η απλώστρα [Μιαμού] | η κοτάδα (μακρόστενο ξύλο) [Άγιος Γεώργιος].

απόβρεμα / το ψωμί που περισσεύει από το προηγούμενο γεύμα ή δείπνο || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Κρήτη: το απόβρεμα [Άγιος Γεώργιος].

απόβροχο || η φύση || Ρούμελη: το απόβρεχο [Πάργα].

απόγεμα (ALE) || χρόνος || Πελοπόννησος: το απόγεμα [Αμπελιώνα, Βαλύρα, Γυμνό, Δολιανά, Εξωχώρι, Θαλάμες, Λαγκάδια, Λυγουριό, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Πηγαδάκια, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | το απόγιομα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Προάστιο, Σαρακίνι] | το πόγεμα [Προάστιο]. || Ρούμελη: το απόγεμα [Δελβινάκι, Τσαμαντάς] | το απόγιομα [Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Ωραιόκαστρο] | του απόγιουμα [Αγία Ευθυμία, Άγιος, Βράχα, Γραμματικού, Δαύλεια, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Δομνίστα, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μελισσουργοί, Πρέβεζα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | του απόγιμα [Αγιά, Αμφίκλεια, Δαύλεια, Δράκεια, Δραμεσιοί, Κιλελέρ, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Πλατύστομο, Ραψάνη, Σιάτιστα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες] | του απόγιβμα [Κουμαρίτσι, Μικρό Βουνό, Φαρκαδόνα] | η αργασνή [Αγία Παρασκευή]. || Κρήτη: το απόγεμα [Βρύσες, Σιρίλι] | το απόγιομα [Άγιος Βασίλειος] | το ξεσταλιστό [Βρύσες, Λαμπιώτες] | του ξεσταλού [Σάσαλος].

αποθέρι / τα λίγα στάχυα που απομένουν αθέριστα στο χωράφι μετά το θερισμό || γεωργία || Ρούμελη: του απουθέρ [Άγιος, Κουμαρίτσι].

απόκλαρα / κομμένα - μαδημένα κλαριά || φυτολογικά || Πελοπόννησος: τα απόκλαρα [Βρέσθενα, Λαγκάδια].

αποκόλι / δωμάτιο δίπλα στο κυρίως σπίτι - κουζίνα και αποθήκη μαζί || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Ρούμελη: του απουκόλ [Μικρό Βουνό].

απόκομμα / απογαλακτισμός || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: το απόκομμα [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: το απόκομμα [Σταυροδρόμι] | το πόκομα [Θαρούνια] | του απόκουμα [Δαύλεια]. || Κρήτη: το σάκασμα [Παλαιοχώρα].

Αποκριές || χρόνος || Ρούμελη: οι Αποκριές [Θαρούνια, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | οι Απόκριες [Πηγή, Δελβινάκι] | οι Απόκριις [Βράχα, Γουριά, Δραμεσιοί, Μεσούντα, Σιάτιστα, Στυλίδα] | οι Απόκριγις [Δαύλεια] | οι Αποκρές [Άγιος Λουκάς] | οι Απουκρές [Αγία Παρασκευή, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Χρυσοβίτσα] | οι Απουκριές [Αγιά, Άγιος Νικόλαος, Δαύλεια, Δομνίστα, Κιλελέρ, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Στυλίδα, Χουλιαράδες] | οι Αποκριγιές [Ωραιόκαστρο] | οι Απόκρις [Κιλελέρ] | η απουκρέα [Γουριά] | η απουκριά [Μελισσουργοί, Στροφυλιά, Φαρκαδόνα]. || Κρήτη: οι Απόκριες [Μιαμού, Παλαιοχώρα] | οι Αποκρές [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Βώροι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Τύλισος] | οι Αποκράδες [Σάσαλος, Σιρίλι] | η Αποκρά [Βουλγάρω] | η Αποκριά [Ανώγεια, Θεοδώρα].

απολογιά / απάντηση || λόγια-γράμματα || Πελοπόννησος: η απολοή [Ρούτσι] | α απόκριση [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α απόκζιση [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α απόγηση [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η απιλογιά [Πάργα] | αντιλογιά [Τσαμαντάς] | αντιλουγιά [Σταγιάδες].

απολουσίδια / το βρόμικο νερό μετά το λούσιμο || καθαριότητα || Κρήτη: τα απολουσίδια [Ανατολή].

απολυταρά / εκσφενδόνιση || κίνηση || Κρήτη: η απολυταρά [Ανατολή] | η απολυταρέ [Παλαιοχώρα].

απολυτό / πανί με μονό στημόνι στο μιτάρι || υφαντική || Πελοπόννησος: το απολυτό [Αμπελιώνα, Καστρί] | το αμολυτό [Κανδήλα] | το αμπολυτό [Εξωχώρι]. || Κρήτη: το απολυτό [Βουλγάρω].

απομεινάρια || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: τα απομεινάρια [Θαλάμες, Κρέστενα]. || Κρήτη: τα απομεινάρια [Ανώγεια].

απομεσήμερο || χρόνος || Πελοπόννησος: το απομεσήμερο [Βρέσθενα, Σαρακίνι, Στεμνίτσα]. || Κρήτη: το απομεσήμερο [Εμπρόσνερος, Μάρθα].

αποπαίδι / αποκληρωμένο || προσφορά || Ρούμελη: το απόπαιδο [Πάργα, Τσαμαντάς] | του απόπιδου [Κουμαρίτσι, Μεσούντα] | του απουπαίδ [Έλατος]. || Κρήτη: το αποπαίδι [Ανώγεια].

απόπιμα || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: το απόπμα [Γουριά]. || Κρήτη: το αποπίδι [Άγιος Βασίλειος, Αποδούλου] | τα αποπιτίδια [Σέλλες].

απόπλυμα || αταξινόμητα || Κρήτη: τα αποπλυσίδια [Θεοδώρα].

αποριξιά / αποβολή || η γέννα - το μωρό || Ρούμελη: η αποριξιά [Πάργα] | η αποριξιμιά [Πάργα].

απόρριγμα / έκτρωμα, εξάμβλωμα || η γέννα - το μωρό || Ρούμελη: το απόρριγμα [Πάργα] | του απόργμα [Έλατος] | του πόργμα [Χρυσή] | το αποριξίδι [Πάργα] | το απόβγαλαμα [Πάργα].

Αποσπερίτης / η Αφροδίτη το ηλιοβασίλεμα || η φύση || Πελοπόννησος: ο Γιάννος [Βρέσθενα]. || Ρούμελη: του Γουρνάρ [Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: ο Αποσπερίτης [Σέλλες].

αποστροφή / κοινοτικός βοσκότοπος || κτηνοτροφία - τυροκομία || Κρήτη: η αποστροφή [Ανώγεια].

αποτρυγίδια || αμπελουργία || Πελοπόννησος: τα τσέκουρα [Καστρί]. || Ρούμελη: τα απότρυγα [Μέγαρα].

αποφάγια || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: τα αποφάγια [Κρέστενα, Σκεπαστό, Πέρα Μέλανα] | τα αποφαγούδια [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: τα απουφάγια [Κανάλια]. || Κρήτη: τα αποφάγια [Ανατολή].

απόφαση || αταξινόμητα || Ρούμελη: η απόφαση [Πάργα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η απόφας [Αγία Παρασκευή, Δραμεσιοί] | ο καραρναμές [Πάργα]. || Κρήτη: η απόφαση [Άγιος Γεώργιος].

αποφόρι || φορεσιά || Πελοπόννησος: το αποφόρι [Βρέσθενα] | το απογδύνι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός].

απόφωνο / στοιχειό || δοξασίες || Πελοπόννησος: το απόφωνο [Λεβίδι].

αποχαιρετίσματα / της νύφης στο σπίτι των γονιών της, όταν φεύγει για το γάμο || ο γάμος || Κρήτη: τα αποχαιρετίσματα [Ανώγεια].

απόχη || ψάρεμα || Πελοπόννησος: η πόχα [Άγιος Δημήτριος] | α απόχη [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η απόχ [Άγιος, Πρέβεζα] | η πόχα [Έλατος, Χρυσή].

αποχτενίδια || υφαντική || Πελοπόννησος: τα αποχτενίδια [Βρέσθενα, Καστρί, Καστρί, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | τα τσαγκλίδια [Βρέσθενα] | τα αποχτενίιδια [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: τα απουχτινίδια [Τιθορέα, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: τα αποχτενίδια [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Σάσαλος, Σέλλες].

Απρίλης || χρόνος || Πελοπόννησος: ο Απρίλης [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Εξωχώρι, Θαλάμες, Κανδήλα, Κρέστενα, Λεβίδι, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Φενεός] | ο Απρίλη [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο Απζίλη [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο Απρίλης [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | ου Απρίλς [Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Γουριά, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μεσούντα, Πλατύστομο, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ου Απρίλτς [Γέρμας] | ι Απρίλς [Αγιά, Δράκεια, Μηλίνα, Μικρό Βουνό]. || Κρήτη: ο Απρίλης [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βώροι, Εμπρόσνερος, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Τύλισος] | ο Λαμπριάτης [Βώροι] | ο Αγιοργίτης [Βώροι] | ο Κερασάρης [Βώροι] | ο Τιναχτοκοφινίδης [Βώροι].

Απριλομάης / Ο Απρίλης και ο Μάης μαζί || χρόνος || Κρήτη: ο Απριλομάης [Θεοδώρα, Σέλλες].

αράδα || χώρος-σχήματα || Πελοπόννησος: η αράδα [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λεβίδι, Μάλη, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Τσέρια, Φενεός] | α αράδα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η αράδα [Άγιος, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Δελβινάκι, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Κιλελέρ, Μακρινή, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Πάργα, Πηγή, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες, Χρυσή, Ωραιόκαστρο]. || Κρήτη: η αράδα [Παλαιοχώρα, Σάσαλος].

αραίωμα / φυτών || γεωργία || Πελοπόννησος: το άριεμα [Σκεπαστό].

αραπάκι / ξωτικό || δοξασίες || Κρήτη: το αραπάκι [Ανώγεια].

αράπης || ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) || Ρούμελη: ου αράπς [Τσουκαλάδες].

αράπης / ξωτικό || δοξασίες || Πελοπόννησος: ο αράπης [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αρχαία Φενεός, Δολιανά, Κανδήλα, Καστρί, Κρέστενα, Λεχαινά, Πιάνα, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | ο αράκη [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: ο αράπης [Θαρούνια, Μέγαρα] | ου αράπς [Γέρμας, Γραμματικού, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι]. || Κρήτη: ο αράπης [Άγιος Βασίλειος, Βουλγάρω, Θεοδώρα, Κελλάρια, Σέλλες] | ο αράπακας [Κελλάρια].

αράπισα || ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) || Ρούμελη: η αράπσα [Κιλελέρ]. || Κρήτη: η αράπισα [Βουλγάρω].

αραποσιτιά / το φυτό Zea mays || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η αραποσιτιά [Ροεινό].

αραποχαλβάς / με πετιμέζι, λάδι ή βούτυρο || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: ο αραποχαλβάς [Αμπελιώνα].

αράχνη / Araneae || πανίδα || Πελοπόννησος: η αράχνη [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Κρέστενα] | η ράχνη [Προάστιο] | το σφαλάγγι [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Λαγκάδια, Στεμνίτσα] | ο σφάλαγγας [Σκεπαστό] | το σφαράγγι [Κρέστενα] | ο φάλαγγας [Κανδήλα] | η φάλαγγα [Ροεινό] | ο αλυφαντής [Βρέσθενα] | α ρέγα [Πέρα Μέλανα] | α σαλαμάγκα [Πέρα Μέλανα] | ο κομπίο [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η αράχνη [Πηγή] | η αράχν [ΒράχαΜακρινή, Χουλιαράδες] | ο αλεφαντής [Μέγαρα] | ι αλιφαντός [Μηλίνα] | ου αϊφαντής [Κουμαρίτσι, Λιλαία, Τιθορέα] | ου αϊφαντάκους [Γραμματικού] | ι ανυφαντής [Κανάλια] | ου φάλαγγας [Τιθορέα] | ου σφάλαγγας [Χουλιαράδες] | ου ασφάλαγγας [Άγιος Νικόλαος] | του σφαλάγγ [Μεσούντα] | ου μπάιαγκας [Σιάτιστα] | ου πάινγκας [Έλατος] | ου πάνγους [Σταγιάδες] | το μπαούλι [Θαρούνια]. || Κρήτη: η αρογαλίδα [Κελλάρια, Μιαμού] | η αρογαλού [Σάσαλος, Σιρίλι] | η ρογαλίδα [Θεοδώρα] | το ρογαλίδι [Μάρθα].

αραχνιά / ιστός αράχνης || η φύση || Πελοπόννησος: η πανίτσα [Κρέστενα] | α αράχλα [Πέρα Μέλανα] | α αραχνία [Πέρα Μέλανα] | α αράχνα [Πραστός]. || Ρούμελη: του αλιφαντουπάν [Μηλίνα] | η κοροβελούδα [Μέγαρα] | η μπαούτα [Μέγαρα] | του φαντουπάν [Κανάλια] | η μπαϊαγκουφουλιά [Σιάτιστα] | η παϊανγκουφουλιά [Έλατος].

αρβάλι / αποσπώμενο χερούλι μαγειρικού σκεύους || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: το αρβάλι [Δροσοπηγή, Κανδήλα, Λεβίδι, Μυγδαλιά, Ροεινό, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το αρβάλι [Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του αρβάλ [Άγιος, Αμφίκλεια, Γουριά, Καρίτσα, Μελισσουργοί, Χουλιαράδες].

αρβάλι / χάλκινη χύτρα των βοσκών || κτηνοτροφία - τυροκομία || Ρούμελη: του αρβάλ [Γουριά].

Αρβανίτες || ιδιότητες || Ρούμελη: οι Αρβανίτις [Αγιά, Πρέβεζα].

αργαλειός (ALE, Buck list) || υφαντική || Πελοπόννησος: ο αργαλειός [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Πάκια, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | ο λάκκος [Αλποχώρι, Ελάτη, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Κανδήλα, Κρέστενα, Λαγκάδια, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Σαρακίνι, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | ο ργαλιός [Προάστιο] | το αργασήρι [Πέρα Μέλανα] | το αργασήζι [Πέρα Μέλανα] | το αργαστσήρι [Πέρα Μέλανα] | το αργαστσήζι [Πέρα Μέλανα] | το εργαστσήρι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το εργαστσήζι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το εργασήζι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το εργασήρι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο αργαλειός [Άγιος Λουκάς, Γουριά, Δελβινάκι, Δολό, Μέγαρα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | ου αργαλειός [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | ι αργαλειός [Αγιά, Δράκεια, Μηλίνα] | αργαλειός [Ραψάνη] | το αργαλειό [Θαρούνια] | το αργαστήρι [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια] | ι λάκκους [Μηλίνα]. || Κρήτη: ο αργαλειός [Σιρίλι] | το αργαστήρι [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βώροι, Εμπρόσνερος, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες] | το τελάρο [Ανώγεια, Αποδούλου, Βώροι, Λαμπιώτες, Μιαμού, Τύλισος].

αργαλόποδο || υφαντική || Πελοπόννησος: το αργαλόποδο [Αρχαία Φενεός].

άργαση / μαλλιού || υφαντική || Πελοπόννησος: η άργαση [Ελληνίτσα].

αργαστήρι / εργαστήρι || ο οικισμός || Ρούμελη: το αργαστήρι [Δολό] | του αργαστήρ [Έλατος].

αργάτης /εργάτης (ALE, Buck list) || επαγγέλματα || Πελοπόννησος: ο αργάτης [Αλποχώρι, Βαλύρα, Βρέσθενα, Λαγκάδια, Λεχαινά, Προάστιο] | ο εργάτα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο αργάτα [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: ο αργάτης [Θαρούνια, Μέγαρα] | ου αργάτς [Άγιος, Αμφίκλεια, Γέρμας, Έλατος, Λιλαία, Σιάτιστα, Στυλίδα, Πλατύστομο, Χρυσοβίτσα] | ι αργάτς [Δράκεια, Μηλίνα, Μικρό Βουνό] | αργάτς [Ραψάνη] | ου ιργάτς [Δραμεσιοί, Πρέβεζα]. || Κρήτη: ο αργάτης [Βραχάσι].

αργατιά / εργατιά || επαγγέλματα || Πελοπόννησος: η αργατιά [Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Λεχαινά, Παραδείσια] | α αργακία [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η αργατιά [Αμφίκλεια, Γέρμας, Δελβινάκι, Έλατος] | η αργατία [Μέγαρα]. || Κρήτη: η αργαθιά [Ανατολή].

αρδαχτερή / πλεχτή κρεμάστρα αδραχτιών || υφαντική || Κρήτη: η αρδαχτερή [Ανατολή].

αρίλογος / κόσκινο για το στάρι || γεωργία || Πελοπόννησος: ο αρίλογος [Μάλη, Ρούτσι] | το αριολόι [Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Κρέστενα]. || Ρούμελη: ο αρίλογος [Μέγαρα] | ου αρίλουγους [Γουριά] | ου νιριάρς [Δραμεσιοί].

αρκούδα / το θηλαστικό Ursus arctos (Buck list) || πανίδα || Πελοπόννησος: η αρκούδα [Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Κανδήλα, Κέρτεζη, Κρέστενα, Πιάνα, Σκεπαστό] | α αρκούδα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η αρκούδα [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Άγιος Νικόλαος, Δραμεσιοί, Κανάλια, Κιλελέρ, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Πηγή, Πλατύστομο, Σταγιάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα].

αρκουδάκι || πανίδα || Ρούμελη: του αρκδόπλου [Μακρινή].

αρκουδόβατο / ο θάμνος Smilax aspera || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το αρκουδόβατο [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα]. || Κρήτη: ο αγκρέβατος [Σιρίλι].

αρκουδοπούρναρο / ο θάμνος Ilex aguifolium || χλωρίδα || Ρούμελη: του αρκουδουπούρναρου [Ραψάνη] | του αρκδουπούρν [Κουμαρίτσι]. || Κρήτη: το λιοπρίνι [Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σέλλες] | ο λιόπρινος [Κελλάρια].

αρλούμπες || λόγια-γράμματα || Κρήτη: οι αρλούμπες [Βουλγάρω].

αρμαθιά || χώρος-σχήματα || Πελοπόννησος: η αρμάθα [Βρέσθενα] | το αρμάθι [Προάστιο] | η πλέχτρα [Αλποχώρι, Βρέσθενα, Λαγκάδια] | η βουρλιά [Αλποχώρι, Αρχαία Φενεός, Κάτω Λουσοί] | η μπουρλιά [Λαγκάδια] | η μπρουλιά [Λαγκάδια] | το κιντινάρι [Λαγκάδια] | α αρμαθία [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η αρμαθιά [Άγιος, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Μηλίνα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η αρμαθέα [Μέγαρα] | η αρματιά [Σταγιάδες] | του αρμάθ [Δαύλεια, Τιθορέα] | η αρμάθα [Αμφίκλεια, Γουριά, Γραμματικού, Δελβινάκι, Κανάλια, Μηλίνα, Πάργα, Τσαμαντάς, Χρυσοβίτσα] | η πλέχτρα [Έλατος, Σιάτιστα] | η πλιξάνα [Αμφίκλεια, Δαύλεια] | η ραματιά [Γέρμας, Σταγιάδες] | η ραμάτα [Έλατος] | η ραματσιά [Σιάτιστα]. || Κρήτη: η κρεμαντολιά [Άγιος Γεώργιος, Μιαμού] | η αμπελονιά [Σέλλες] | η πλεξάνα [Βουλγάρω] | η μπρουλισταριά [Θεοδώρα].

αρμακάς / λιθοσωρός με πέτρες βγαλμένες από το χωράφι || γεωργία || Πελοπόννησος: ο αρμακάς [Δροσοπηγή, Προάστιο, Στεμνίτσα] | α αρμακά [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο αρμακάς [Μέγαρα] | λιθοσουριά [Τσαμαντάς] | η λθουσουριά [Σταγιάδες] | η γκουλουμαρά [Σιάτιστα] | η γκουμαράτα [Σταγιάδες]. || Κρήτη: ο τρόχαλος [Θεοδώρα] | το τροχάλι [Βρύσες].

αρμάρι / εντοιχισμένο ντουλάπι || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: το αρμάρι [Αγία Άννα, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Δροσοπηγή, Κρέστενα, Μαγούλα, Παραδείσια, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: του αρμάρ [Μεσούντα] | η μισάντρα [Βράχα, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Μηλίνα, Ραψάνη, Σιάτιστα].

αρμάτα / ξυλοσκεπή || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: η αρμάτα [Λαγκάδια]. || Ρούμελη: η κιριστές [Κανάλια].

άρματα / όπλα || βία || Πελοπόννησος: τα άρματα [Λυγουριό]. || Ρούμελη: τα άρματα [Λιλαία, Πάργα]. || Κρήτη: τα άρματα [Τύλισος].

αρμάτα / σειρά με νομίσματα || φορεσιά || Πελοπόννησος: η αρμάτα [Αρχαία Φενεός]. || Ρούμελη: τα άρματα [Άγιος].

αρματοσιά || βία || Ρούμελη: η αρμάτα [Ραψάνη].

αρματωσιά / τα δώρα του αρραβωνιαστικού στον αρραβώνα: δαχτυλίδι, σκουλαρίκια, καρφίτσα || ο γάμος || Ρούμελη: η αρματουσιά [Μηλίνα].

αρμεγάρι / δοχείο για το άρμεγμα || κτηνοτροφία - τυροκομία || Κρήτη: το αρμεγάρι [Μιαμού, Παλαιοχώρα].

αρμέγκα / το φυτό Anthemis chia || χλωρίδα || Ρούμελη: του αρμέγκ [Κανάλια] | του αρμένιου [Ραψάνη] | του αρμέν [Έλατος, Σταγιάδες].

άρμεγμα || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: το άρμεγμα [Αγία Άννα, Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Κέρτεζη, Κρέστενα, Μαγούλα, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Φενεός] | το άρμεμα [Γυμνό, Θαλάμες, Σκεπαστό] | το άρημα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το άρμεγμα [Θαρούνια, Τσαμαντάς] | του άρμιμα [Αγία Ευθυμία, Δραμεσιοί, Μακρολίβαδο, Μεσούντα, Μηλίνα] | του άρμιγμα [Αγιά, Άγιος, Βράχα, Γουριά, Δαύλεια, Κανάλια, Μασχολούρι, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες] | η αρμιγή [Σταγιάδες] | του στύψμου [Στροφυλιά]. || Κρήτη: το άρμεγμα [Μάρθα] | το άρμεμα [Ανατολή, Ανώγεια].

αρμενάλι / τζαμωτός φεγγίτης σε εσωτερική πόρτα ή τοίχο, για φωτισμό σε σκοτεινό δωμάτιο || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Ρούμελη: το αρμενάλι [Πάργα].

αρμεξιά / το γάλα από ένα άρμεγμα || κτηνοτροφία - τυροκομία || Ρούμελη: η αρμιξιά [Έλατο, Σταγιάδες] | η αρμεξά [Θαρούνια].

αρμεχτής || κτηνοτροφία - τυροκομία || Ρούμελη: ο αρμεχτής [Σταυροδρόμι] | ου αρμιχτής [Γουριά, Μεσούντα]. || Κρήτη: ο αρμεγάρης [Σέλλες].

άρμη || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: η άρμη [Αμπελιώνα, Λαγκάδια, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Ροεινό] | η άλμη [Ροζενά] | η σαλαμούρα [Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Λεβίδι, Ροεινό, Ρούτσι] | η αρμηρίτσα [Δολιανά] | το αρμόλατσο [Κανδήλα] | το αλατόνερο [αλατόνερο, Ροεινό] | α σαλαμούρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α αρμεζία [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η άρμη [Ωραιόκαστρο] | η αρμ [Μακρινή] | η αρμύρα [Κανάλια] | η αρμούλα [Μακρινή] | του αλατόνιρου [Κανάλια, Καρίτσα, Τιθορέα] | ου γάρους [Αγία Ευθυμία, Πλατύστομο] | η σαλαμούρα [Αγία Ευθυμία, Πάργα, Χρυσή] | η αρμνιά [Χρυσή] | ου γάρους [Έλατος, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά]. || Κρήτη: η σαλαμούρα [Λαμπιώτες].

αρμπαρόριζα / φυτά του γένους Pelargonium || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η αρμπαρόριζα [Δολιανά, Πάκια] | αλμπαρόριζα [Σκεπαστό] | αρμπανόριζα [Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η αρμπαρόριζα [Μέγαρα] | η αλμπανόρζα [Τιθορέα] | η μπαρμπαρόζα [Μασχολούρι, Πάργα]. || Κρήτη: η αμπερόζα [Μιαμού].

αρμυρά || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: τα αρμυρά [Τσαμαντάς].

αρμυρίκι / δέντρα του γένους Tamarix || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το αρμυρίκι [Βρέσθενα]. || Ρούμελη: το μυρίκι [Μέγαρα] | του αρμυρίκ [Γουριά].

αρμυροκουλούρα / την έτρωγαν οι ανύπαντρες την Καθαρά Δευτέρα, για να δουν στον ύπνο τους ποιον θα παντρευτούν || δοξασίες || Πελοπόννησος: η αρμυροκουλούρα [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Κανδήλα, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Στεμνίτσα] | το αρμοκολιούρι [Πέρα Μέλανα] | το αρμοκολιούζι [Τυρός]. || Ρούμελη: η αρμυρουκλούρα [Άγιος, Άγιος Λουκάς, Αμφίκλεια, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μηλίνα, Πρέβεζα, Χουλιαράδες] | η αρμυρόκλουρα [Αγιά, Δομνίστα, Πλατύστομο, Στυλίδα, Χρυσοβίτσα] | η μυρόκλουρα [Στυλίδα] | του αρμυρουκούλουρου [Μακρολίβαδο, Μεσούντα].

αρμυροπιτοπούλι / το έτρωγαν οι ανύπαντρες του Αη Γιαννιού του Κλιδόνου, στις 24 Ιουνίου, για να δουν στον ύπνο τους ποιον θα παντρευτούν || δοξασίες || Κρήτη: το αρμυροπιτοπούλι [Άγιος Βασίλειος].

αρνάδα / λέγεται έτσι μέχρι έξι μηνών (το θηλυκό) || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: η αρνάδα [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Κρέστενα, Μάλη, Πιάνα, Προάστιο, Τρόπαια] | α βανατσία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η αρνάδα [Αγία Ευθυμία, Άγιος, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μικρό Βουνό]. || Κρήτη: η μαρόπα [Άγιος Βασίλειος] | το μάροπο [Ανώγεια, Μιαμού].

αρνάδι / χρονιάρικο αρνί || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: το αρνάδι [Τσέρια].

αρνάρι / λίμα του πεταλωτή || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: το αρνάρι [Άγιος Δημήτριος, Πέρα Μέλανα] | το αρνάζι [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: του ανράρ [Σιάτιστα] | του λναρ [Σιάτιστα].

άρνηση || αταξινόμητα || Ρούμελη: η άρνηση [Σταυροδρόμι].

αρνί / λέγεται έτσι μέχρι έξι μηνών (Buck list) || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: το αρνί [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | ο βάννε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το βαννί [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το αρνί [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Πάργα, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του αρνί [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γουριά, Γέρμας, Γραμματικού, Δαύλεια, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: το αρνί [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | το φλουμάρι [Κελλάρια].

αρνοκάλυβο || κτηνοτροφία - τυροκομία || Ρούμελη: του αρνουκάλβου [Λιλαία].

αρνοκάτσικα || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: τα αρνοκάτσικα [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Μάλη, Μυγδαλιά, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι, Τρόπαια] | τα λιανώματα [Ροεινό]. || Ρούμελη: τα αρνοκάτσικα [Θαρούνια] | τα αρνουκάτσκα [Αγία Ευθυμία, Άγιος Νικόλαος, Χουλιαράδες] | τα τραγκάδια [Θαρούνια] | τα λιανούρια [Έλατος].

αρνόμαλλο / μαλλί από αχρόνιαγα αρνιά || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: το αρνόμαλλο [Ροεινό, Σκεπαστό] | τα αρνόκουρα [Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Στεμνίτσα] | τα αρνοπόκια [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: του αρνόμαλου [Γέρμας] | τα αρνιόκουρα [Μέγαρα] | τα αρνόκρα [Τιθορέα] | το αρνοπόκι [Πάργα] | του αρνουπόκ [Γέρμας, Έλατος, Κανάλια, Σταγιάδες, Χρυσή]. || Κρήτη: οι αρνιές [Ανώγεια].

αρραβονομπούρεκο / φτιαγμένο από τη νύφη - το κερνούσαν στο σπίτι της νύφης όταν έφταναν να την πάρουν για την εκκλησία || ο γάμος || Ρούμελη: το αρραβωνομπούρεκο [Δολό, Σταυροδρόμι].

αρραβώνας || ο γάμος || Πελοπόννησος: ο αρραβώνας [Νεοχώρι, Πάκια Σαρακίνι] | ο αρρεβώνας [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Εξωχώρι, Κρέστενα, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό] | το αρραβώνιασμα [Βαλύρα, Σαρακίνι] | το αρρεβώνιασμα [Ροζενά] | η αρρεβώνα [Κρέστενα, Λαγκάδια, Μελιγού, Μυγδαλιά] | οι αρρεβώνες [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Καλούσι, Κανδήλα, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Πιάνα, Σκεπαστό, Τρόπαια, Τσέρια] | τα αρραβωνιάσματα [Βαλύρα, Γυμνό, Ελληνίτσα, Κέρτεζη, Στεμνίτσα] | τα αρρεβωνιάσματα [Αγία Άννα, Θαλάμες, Καρυά, Λεβίδι, Παραδείσια, Ρούτσι] | τα αρρβωνιάσματα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο αρραβώνας [Δελβινάκι, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | ου αρραβώνας [Άγιος, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δραμεσιοί, Ραψάνη, Φαρκαδόνα, Χρυσοβίτσα] | η αρραβώνα [Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Δελβινάκι, Δραμεσιοί, Πηγή, Σιάτιστα, Χουλιαράδες] | η αρρεβώνα [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια] | η αριβώνα [Δαύλεια, Κουμαρίτσι, Χουλιαράδες] | ο αρρεβώνας [Μέγαρα] | ου αριβώνας [Γουριά, Δομνίστα, Λιλαία, Μακρινή] | ι αρραβώνας [Αγιά, Δράκεια] | οι αρραβώνες [Πηγή, Σταυροδρόμι, Ωραιόκαστρο] | οι αραβώνις [Βράχα, Γέρμας, Γραμματικού, Δαύλεια, Δράκεια, Δραμεσιοί, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Μασχολούρι, Μηλίνα, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες] | οι αρρεβώνες [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια, Μέγαρα] | οι αριβώνις [Άγιος, Γουριά, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μικρό Βουνό, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χρυσοβίτσα] | το αρραβώνιασμα [Σταυροδρόμι] | τα αρραβουνίσματα [Δραμεσιοί] | τα αρραβωνιάσματα [Δελβινάκι] | τα αρρεβωνιάσματα [Θαρούνια, Μέγαρα] | τα αρριβουνιάσματα [Κιλελέρ, Τιθορέα] | τα αριβουνίσια [Δομνίστα, Μελισσουργοί] | τα αρβουνίσα [Γουριά] | τα στιριόματα [Μακρινή] | τα μπάσματα [Μηλίνα]. || Κρήτη: ο αρραβώνας [Ανατολή, Βρύσες, Βώροι, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σιρίλι] | ο αρριβώνας [Λαμπιώτες] | οι αρραβώνες [Βώροι, Λαμπιώτες] | η αρραβώνιαση [Ανώγεια, Μιαμού, Σιρίλι, Τύλισος] | η αρριβώνιαση [Λαμπιώτες] | οι αρραβώνιασες [Βραχάσι, Λαμπιώτες] | οι γαρραβωνιάσες [Ανώγεια, ] | οι αρραβώνες [Ανώγεια, Βουλγάρω, Κελλάρια, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες] | τα αρραβωνίκια [Κελλάρια] | η αρραβώνιαση [Βουλγάρω, Σάσαλος] | η δαχτυλύδωση [Σάσαλος] | η δακτυλύδωση [Παλαιοχώρα].

αρραβωνιαστάδες / οι καλεσμένοι στον αρραβώνα || ο γάμος || Κρήτη: οι αρραβωνιαστάδες [Βουλγάρω, Σάσαλος, Σιρίλι].

αρραβωνιαστικιά || ο γάμος || Πελοπόννησος: η αρρεβωνιαστικιά [Δροσοπηγή, Καρυά, Λεβίδι, Λυγουριό, Ρούτσι] | η αρρεβωνιάρα [Λαγκάδια, Ρούτσι, Σκεπαστό] | η αρραβωνιάρα [Στεμνίτσα] | α αρρβωνιασιχά [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | α αρρβωνιαστσιχά [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η αραβουνιαστικιά [Γέρμας] | η αραβουνιασκιά [Αγιά] | η σιαστιτσή [Μέγαρα] | η σιβαστικιά [Μηλίνα] | η αραβουνιάρα [Σταγιάδες]. || Κρήτη: η μελετόνυφη [Κελλάρια].

αρραβωνιαστικός || ο γάμος || Πελοπόννησος: ο αρρεβωνιαστικός [Αγία Άννα, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Καρυά, Λεβίδι] | ο αρρεβωνιάρης [Αμπελιώνα, Αμπελιώνα, Ρούτσι, Σκεπαστό] | ο αρρβωνιασιχό [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | ο αρρβωνιαστσιχό [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: ου αραβουνιαστκός [Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Πλατύστομο, Ραψάνη, Σιάτιστα, Χουλιαράδες] | ου αραβουνιασκός [Δομνίστα] | ι αραβουνιασκός [Αγιά] | ου αριβουνιαστκός [Κουμαρίτσι] | ο σιαστιτσός [Μέγαρα]. || Κρήτη: ο αρραβωνιαστικός [Ανατολή, Σάσαλος] | ο αρραβωνιάρης [Άγιος Βασίλειος] | ο μελετόγαμπρος [Κελλάρια].

αρρώστια (Buck list) || αρρώστιες || Πελοπόννησος: η αρρώστια [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα] | η ρώστια [Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τσέρια, Φενεός] | α αρρωστσία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α αρρωσία [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η αρρώστια [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Λουκάς, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δελβινάκι, Έλατος, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πηγή, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Σταυροδρόμι, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο] | η αρωστία [Μέγαρα]. || Κρήτη: η αρρώστια [Ανώγεια, Αποδούλου, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα, Τύλισος] | η αρρώσθια [Ανατολή, Βώροι, Θεοδώρα] | η αρρώσια [Σάσαλος].

αρσενικό (Buck list) || ιδιότητες || Πελοπόννησος: το αρσενικό [Βαλύρα, Γυμνό, Δολιανά, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Λεβίδι, Σαρακίνι, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το σερνικό [Αγία Άννα, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Εξωχώρι, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεχαινά, Λυγουριό, Μάλη, Πιάνα, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός, Πέρα Μέλανα] | το ρσενικό [Βαλύρα, Δολιανά, Σαρακίνι] | το αρσεκό [Μαγούλα] | το ασερνικό [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το αρσενικό [Δελβινάκι, Πηγή, Σταυροδρόμι] | το ασερνικό [Πάργα] | του αρσινικό [Άγιος, Γουριά] | το σερνικό [Άγιος Λουκάς, Δολό, Θαρούνια, Πάργα] | το σορνικό [Μέγαρα] | το σαρνικό [Μέγαρα] | του σιρνκό [Αγία Ευθυμία, Γουριά, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Σιάτιστα] | του σιρνικό [Αμφίκλεια, Δαύλεια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μηλίνα, Τιθορέα] | του ρσινικό [Μηλίνα] | του ρσινκό [Δράκεια, Ραψάνη] | το σερκό [Ωραιόκαστρο] | το σερικό [Τσαμαντάς] | του σιρκό [Άγιος Νικόλαος, Γουριά, Γραμματικού, Δομνίστα, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Μακρολίβαδο, Μελισσουργοί, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | του σιαρνκό [Γέρμας]. || Κρήτη: το αρσενικό [Άγιος Βασίλειος, Ανατολή, Βραχάσι, Παλαιοχώρα, Σιρίλι] | το ασερνικό [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού] | το ασιρνικό [Ανατολή, Σέλλες] | το σερνικό [Βουλγάρω, Σάσαλος].

αρτσέντο / χλωριούχος υφυδράργυρος (για φτιασίδωμα) || χτένισμα - καλλωπισμός || Ρούμελη: του αρτσέντου [Γουριά].

αρτυμή / λάδι ή λίγδα || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: η αρτυμή [Ρούτσι]. || Ρούμελη: η αρτυμή (μη νηστίσιμο φαγητό) [Πάργα].

αρφανοζούμι / ζουμί από βρασμένο αλατισμένο νερό με λάδι και παξιμάδι || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Κρήτη: το αρφανοζούμι [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Μάρθα, Μιαμού].

αρχαλάς / ξύλινος στύλος με τσατάλια για να κρεμούν οι βοσκοί διάφορα || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: ο αρχαλάς [Άγιος Δημήτριος].

αρχή (Buck list) || χώρος-σχήματα || Πελοπόννησος: η αρχή [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Κανδήλα, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μελιγού, Νεοχώρι, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Φενεός] | α αρχή [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η αρχή [Αγία Ευθυμία, Άγιος, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δελβινάκι, Δράκεια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Στυλίδα, Πάργα, Πηγή, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταυροδρόμι, Στροφυλιά, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες, Ωραιόκαστρο] | η αρχνή [Μασχολούρι] | η αρκή [Θαρούνια]. || Κρήτη: η αρχή [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Αποδούλου, Βραχάσι, Κελλάρια, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σέλλες].

αρχίδια (Buck list) || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: τα αχαμνά [Αλποχώρι] | τα λόκια [Δολιανά] | τα διδύμια [Σκεπαστό] | τα αβουγά [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | τα αρχίιδια [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | τα κακαβούλια [Πέρα Μέλανα] | τα λιμπά [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: τα αρχίδια [Γέρμας] | τα αχαμνά [Πάργα, Σιάτιστα, Σταγιάδες] | τα λιμπά [Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Έλατος, Κανάλια, Πάργα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Τσαμαντάς, Χρυσή] | τα λιβά [Μέγαρα] | τα λιόκια [Σιάτιστα] | τα αγγιά [Κανάλια] | τα γκογκόβια [Μέγαρα] | τα ζαρλιά [Μέγαρα] | τα καλαμπαλίκια [Μέγαρα, Πάργα] | τα κοζόκια [Μέγαρα] | τα κουλουκίθια [Σταγιάδες] | τα μπελερίνια [Πάργα] | τα μπουμπόλια [Έλατος, Σιάτιστα] | τα πελέ [Μέγαρα] | τα ρέλια [Μέγαρα] | τα κολόνια [Πάργα] | τα τασιάκια [Πάργα] | τα τσάκια [Έλατος, Σιάτιστα]. || Κρήτη: τα ασβάχια [Ανατολή] | τα αμπράτη [Ανατολή] | τα αγαμνά [Κελλάρια] | τα αχαμνά [Αποδούλου,].

αρχιμάστορας || επαγγέλματα || Πελοπόννησος: ο αρχιμάστορας [Δολιανά, Ελάτη, Λεβίδι]. || Ρούμελη: ου αρχιμάστουρας [Μασχολούρι].

άρχοντας || ιδιότητες || Πελοπόννησος: ο άρχοντας [Βρέσθενα, Ελάτη, Κρέστενα, Σκεπαστό, Τσέρια] | ο άρχο [Πέρα Μέλανα] | ο άρχοντα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο άρχοντας [Τσαμαντάς] | ου άρχουντας [Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Έλατος, Κουμαρίτσι, Σιάτιστα, Χουλιαράδες] | ι άρχουντας [Μηλίνα].

αρχοντιά || ιδιότητες || Ρούμελη: η αρχουντιά [Σιάτιστα]. || Κρήτη: η αρχοδιά [Ανώγεια].

αρχόντισσα || ιδιότητες || Πελοπόννησος: η αρχόντισσα [Βρέσθενα, Κρέστενα, Λυγουριό, Τσέρια] | α αρχόγκισα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η αρχόντισσα [Γουριά, Μέγαρα] | η ζόνια [Τσαμαντάς]. || Κρήτη: η αρχόντισσα [Βώροι].

αρχοντόπουλο || ιδιότητες || Ρούμελη: του αρχουντόπλου [Δαύλεια, Τιθορέα].

αρχοντόσπιτο || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: το αρχοντόσπιτο [Δολιανά, Ελάτη, Κρέστενα, Στεμνίτσα] | το πλουσιόσπιτο [Δολιανά] | το αρχοντικό [Λεχαινά] | το αρχογκικό [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το αρχοντόπιστο [Δελβινάκι] | του αρχουντόσπτου [Αγιά, Δράκεια] | το αρχοντικό [Δολό, Πηγή, Σταυροδρόμι] | του αρχουντικό [Μικρό Βουνό, Σιάτιστα] | του αρχουντκό [Αμφίκλεια, Χουλιαράδες] | του κουνάκ [Μασχολούρι]. || Κρήτη: το αρχοντικό [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι].

αρώματα || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: οι μυρουδιές [Βρέσθενα].

ασβεσταλοιφή / για τα εγκαύματα - από ασβεστόνερο και λάδι || αρρώστιες || Κρήτη: η ασβεσταλοιφή [Παλαιοχώρα].

ασβέστης || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: ο ασβέστης [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Κανδήλα, Πιάνα, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό] | το ασβέστι [Ελληνίτσα, Λυγουριό, Παραδείσια]. || Ρούμελη: ασβέστη [Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | ου ασβέτς [Άγιος, Γέρμας, Γουριά, Κουμαρίτσι, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Τιθορέα] | ασβέστ [Αγιά, Αμφίκλεια, Γουριά, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Μακρινή, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Φαρκαδόνα, Χρυσή, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: ο ασβέστης [Άγιος Βασίλειος, Ανώγεια, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Τύλισος] | οι ασβέστες [Σέλλες].

ασβεστόνερο || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το ασβεστόνερο [Βρέσθενα].

ασβέστωμα || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Ρούμελη: του ασβέστουμα [Μηλίνα].

ασβός / το θηλαστικό Meles meles || πανίδα || Πελοπόννησος: ο ασβός [Αλποχώρι, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Καστρί, Ροεινό, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | ο έσβος [Αμπελιώνα, Σκεπαστό] | ο ασβό [Πέρα Μέλανα] | ο άσγο [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: ο ασβός [Πηγή] | ου ασβός [Αμφίκλεια, Γραμματικού, Κουμαρίτσι, Μασχολούρι, Τιθορέα] | ου άσβους [Έλατος, Λιλαία] | ι ασβός [Μηλίνα] | του ασβούρ [Τιθορέα] | ου γιάσβους [Γέρμας] | ου ιάσβους [Σιάτιστα] | ου έσβους [Άγιος Νικόλαος, Γουριά]. || Κρήτη: ο άρκαλος [Ανώγεια, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος].

ασήμι (Buck list) || πλούτος-χρήματα || Πελοπόννησος: το ασήμι [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Ελάτη, Καρυά, Καστρί, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μελιγού, Πιάνα, Ροεινό, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | το ασήνι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το ασήμι [Μέγαρα, Τσαμαντάς] | του ασήμ [Αγιά, Αμφίκλεια, Σιάτιστα, Χρυσοβίτσα, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: το ασήμι [Άγιος Γεώργιος, Μάρθα, Μιαμού].

ασημικά || έπιπλα - αναχρικά || Πελοπόννησος: τα ασημικά [Αλποχώρι, Αρχαία Φενεός, Ελάτη, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Μαγούλα, Σκεπαστό, Σπαρτιά] | τα ασηνικά [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: τα ασημικά [Άγιος, Δραμεσιοί, Σιάτιστα, Στροφυλιά] | τα ασημκά [Αγία Παρασκευή, Δαύλεια, Κιλελέρ, Μακρινή, Μασχολούρι, Τσουκαλάδες].

ασημιτζής / αργυροχόος || επαγγέλματα || Πελοπόννησος: ο ασημιτζής [Στεμνίτσα] | ο ασημικός [Στεμνίτσα].

ασημοζώναρο || φορεσιά || Πελοπόννησος: το ασημοζώναρο [Ελάτη] | το ασημοζούναρο [Λεβίδι] | το ασημοζούναρε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: του ασημουζώναρου [Σταγιάδες].

ασήμωμα || προσφορά || Πελοπόννησος: το ασήμωμα [Βρέσθενα, Εξωχώρι, Καλούσι, Καρυά, Λυγουριό, Ροζενά] | το ασήμουμα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: του ασήμουμα [Αγία Ευθυμία].

ασκάδι / ξερό σύκο || καρποί || Πελοπόννησος: το ασκάδι [Προάστιο, Τσέρια] α ασκά [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός].

ασκέρι / πλήθος ανθρώπων, κυρίως γαμηλιωτών || ο γάμος || Πελοπόννησος: το ασκέρι [Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Ελάτη, Καστρί, Λεβίδι, Μάλη, Μυγδαλιά, Πηγαδάκια, Πιάνα] | το αστσέρι [Πέρα Μέλανα] | το αστσέζι [Πέρα Μέλανα] | το ασέζι [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το ασκέρι [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια] | του ασκέρ [Μακρινή]. || Κρήτη: το ασκέρι [Ανώγεια, Κελλάρια, Σάσαλος].

ασκητής || θρησκεία || Πελοπόννησος: ο ασκητής [Λεβίδι] | ο ασκετής [Αγία Άννα].

ασκί || έπιπλα - αναχρικά || Πελοπόννησος: το ασκί [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Καστρί, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μάλη, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Στεμνίτσα] | το αστσί [Εξωχώρι, Κανδήλα, Τσέρια] | το τομάρι [Κρέστενα] | ο ακό [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το ασκί [Τσαμαντάς] | το αστσί [Μέγαρα] | ο ασκός [Μέγαρα] | του ασκί [Γουριά, Δραμεσιοί, Μεσούντα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες] | του σκόπλου [Τιθορέα] | το κατσιούπι [Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η μαρούνα [Τσαμαντάς] | το τομάρι [Ωραιόκαστρο] | του κουζίν [Χρυσή]. || Κρήτη: το ασκί [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Τύλισος] | η ασκιά [Θεοδώρα] | η ασκάρα (το μεγάλο) [Θεοδώρα].

ασπάλαθος / ο θάμνος Calicotome villosa || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το σπαλάθρι [Βρέσθενα] | το ασφαλάχτι [Λαγκάδια] | ο ασφάλαχτος [Τσέρια] | τα ασφάλαχτα [Αλποχώρι, Κρέστενα] | ο σφαλαχτός [Προάστιο] | το σφάλαχτο [Σκεπαστό] | η σφεραγκιά [Μελιγού] | α απαλία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το ασπάαθο [Μέγαρα] | το ασπάλαθο [Μέγαρα] | ο ασπάλαθρος [Μέγαρα] | η σπαλαθριά [Μηλίνα] | το σφαλάχι [Μέγαρα]. || Κρήτη: ο ασπάλαθος [Ανατολή, Βρύσες, Βώροι] | ο ασπάλαθρος [Παλαιοχώρα].

ασπράδα / λευκότητα || αταξινόμητα || Κρήτη: η ασπράδα [Σάσαλος].

ασπράδι || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το ασπράδι [Βρέσθενα, Ροεινό, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: το ασπράδι [Θαρούνια] | του ασπράδ [Κουμαρίτσι, Σιάτιστα, Στροφυλιά]. || Κρήτη: το ασπριλάδι [Μάρθα].

ασπράδι / αβγού (ALE) || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: το ασπράδι [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Δολιανά, Εξωχώρι, Θαλάμες, Λεβίδι, Λυγουριό, Ροζενά, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια]. || Ρούμελη: το ασπράδι [Τσαμαντάς] | του ασπράδ [Αγιά, Αμφίκλεια, Δραμεσιοί, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: το ασπράδι [Βρύσες, Μιαμού].

ασπρίλα || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η ασπρίλα [Άγιος Δημήτριος]. || Ρούμελη: η ασπρίλα [Κουμαρίτσι] | η ασπράδα [Αγιά]. || Κρήτη: τα ασπριλάδια [Θεοδώρα].

άσπρισμα || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το άσπρισμα [Στεμνίτσα]. || Κρήτη: το άσπρισμα [Άγιος Γεώργιος].

ασπροκέντι || φορεσιά || Πελοπόννησος: το ασπροκέντι [Δολιανά, Κανδήλα, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: του ασπρουκέντ [Τιθορέα]. || Κρήτη: τα ασπροκέντητα [Παλαιοχώρα].

ασπρόκωλος / τα πουλιά Oenanthe oenanthe και Oenanthe hispanica || πανίδα || Ρούμελη: ου ασπρόκουλους [Κουμαρίτσι, Σταγιάδες]. || Κρήτη: ο ασπρόκωλος [Ανώγεια, Μιαμού].

ασπρομάλλης || ιδιότητες || Κρήτη: ο ασπρομάλλης [Κελλάρια].

ασπρόμουρνο / άσπρο μούρο || καρποί || Κρήτη: το ασπρόμουρνο [Σέλλες].

ασπρόρουχα || φορεσιά || Πελοπόννησος: τα ασπρόρουχα [Βρέσθενα, Κρέστενα, Λεβίδι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | οι ασπράδες [Κανδήλα]. || Ρούμελη: τα ασπρόρουχα [Δράκεια] | τα ασπρόρχα [Γραμματικού, Πρέβεζα, Τιθορέα]. || Κρήτη: τα ασπρόρουχα [Σέλλες].

ασπροσέγκουνο || φορεσιά || Ρούμελη: το ασπροσιέγκουνο [Δελβινάκι].

ασπροστέγαδα / χοντρά σεντόνια από λινάρι || υφαντική || Ρούμελη: τα ασπρουστέγαδα [Μηλίνα].

ασπροφούστανο || φορεσιά || Πελοπόννησος: το ασπροφούστανο [Λεβίδι].

ασπρόχωμα || η φύση || Πελοπόννησος: το ασπρόχωμα [Βρέσθενα, Γυμνό, Δροσοπηγή, Λεβίδι, Λυγουριό, Μελιγού, Πηγαδάκια, Τρόπαια] | η ασπρογής [Προάστιο] | η ασπρουλιά [Ρούτσι] | α ασπρογή [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: του ασπρόχουμα [Αγία Ευθυμία, Άγιος Λουκάς, Σιάτιστα, Χρυσοβίτσα] | η ασπρόγα [Έλατος] | ι πασπαλιάς [Μηλίνα] | ακούμ [Κιλελέρ]. || Κρήτη: το ασπρόχωμα [Ανώγεια, Μιαμού, Τύλισος] | ο κούσκουρας [Τύλισος].

αστάκι / η ρόκα του καλαμποκιού, με τον καρπό και τα φλούδια || γεωργία || Ρούμελη: το αστάκι [Δελβινάκι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο].

αστακός / Palinurus vulgaris || πανίδα || Πελοπόννησος: ο αστακός [Προάστιο] | ο αστακό [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο αστακός [Πάργα] | ου αστακός [Πρέβεζα, Στυλίδα].

αστέρι (Swadesh list, Buck list) || η φύση || Πελοπόννησος: το αστέρι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αρχαία Φενεός, Δολιανά, Καλούσι, Κανδήλα, Κάτω Λουσοί, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | το άστρο [Βαλύρα, Καρυά, Κρέστενα, Λεβίδι, Μάλη, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | το άστρι [Αλποχώρι, Βρέσθενα, Δολιανά, Κρέστενα, Τσέρια] | το αστρί [Αγρίδι, Λεχαινά] | το άσι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το αστέρι [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια, Μέγαρα] | το άστρο [Δελβινάκι, Μέγαρα] | του αστέρ [Αγία Ευθυμία, Άγιος, Αμφίκλεια, Γουριά, Δομνίστα, Δράκεια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μελισσουργοί, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | του άστρου [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Μηλίνα, Ραψάνη, Σιάτιστα] | το θεουλάτσι [Μέγαρα] | το άστρι [Πάργα] | του αστρ [Λιλαία] | του αστρί [Λιλαία]. || Κρήτη: το άστρο [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μιαμού, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος].

αστοχιά / αποτυχία || αταξινόμητα || Κρήτη: η αστοχιά [Μάρθα, Σέλλες].

αστράγαλος || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: ο αστράγαλος [Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Δροσοπηγή, Ελάτη, Κρέστενα, Λυγουριό, Ρούτσι, Στεμνίτσα] | το αστραγάλι [Σκεπαστό] | το στραγάλι [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Βρέσθενα, Δολιανά, Ροεινό, Σκεπαστό, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο ασάγαλε [Πέρα Μέλανα] | το ασαγάλι [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: ο αστράγαλος [Σταυροδρόμι] | ου αστράγαλους [Άγιος, Δομνίστα, Καρίτσα, Λιλαία, Σιάτιστα] | του κουτρίδ [Αμφίκλεια] | ο κούτριγας [Μέγαρα] | ο κούτριγκας [Μέγαρα] | το κότσι [Πάργα, Τσαμαντάς] | του κοτς [Γέρμας, Δραμεσιοί, Έλατος, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Ραψάνη, Σταγιάδες, Χουλιαράδες] | ου τσιόκους [Αγία Παρασκευή]. || Κρήτη: ο αστράγαλος [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βώροι, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος].

άστραμμα || η φύση || Πελοπόννησος: το άστραμμα [Σκεπαστό, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός].

αστραπή (ALE, Buck list) || η φύση || Πελοπόννησος: η αστραπή [Κανδήλα, Καστρί, Λαγκάδια, Λεβίδι] | η αστροπή [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Προάστιο, Ροεινό, Σκεπαστό] | α αστραπά [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η αστραπή [Βράχα, Γέρμας, Δελβινάκι, ΚουμαρίτσιΜέγαρα, Πάργα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο] | η γιαστραπή [Ωραιόκαστρο] | η αστραψιά [Πάργα] | του διάλαγμα [Έλατος]. || Κρήτη: η αστραπή [Αποδούλου, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες].

αστράχα / το κενό μεταξύ της σκεπής και της άκρης του τοίχου || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: η αστράχα [Κανδήλα, Ροεινό] | η αστρέχα [Δροσοπηγή] | ο αστραχάς [Στεμνίτσα] | α αστράχα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η αστράχα [Αμφίκλεια] | η αστρέχα (το ξύλινο μέρος της σκεπής που βγαίνει έξω από τον τοίχο) [Πάργα].

αστράχα / υδρορροή || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: η αστράχα [Βρέσθενα] | η ρονιά [Αλποχώρι] | ο ρεύτης [Βρέσθενα, Κανδήλα] | το σούγελο [Τσέρια] | α αστράχα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο ρέφτα [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η αστρέχα [Έλατος, Σιάτιστα, Χρυσή] | ο καλίφτης [Μέγαρα] | ο ντερές [Μέγαρα] | το λούκι [Πάργα] | του ουλούκ [Σιάτιστα] | η σιούρκα [Σιάτιστα] | η σταλαμίδα [Μηλίνα] | τα σταλάματα [Τιθορέα]. || Κρήτη: η κουτσουνάρα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βραχάσι, Θεοδώρα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Τύλισος] | το κουτσουνάρι [Μάρθα, Σέλλες, Τύλισος] | η μπουτσουνάρα [Εμπρόσνερος].

αστρικό / τύχη || δοξασίες || Πελοπόννησος: το αστρικό [Αλποχώρι].

αστρίτης / για το αρσενικό της οχιάς και όχι για το φίδι Vipera berus || πανίδα || Πελοπόννησος: ο αστρίτης [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Κανδήλα, Πιάνα, Ροεινό, Σκεπαστό, Σκεπαστό] | ο αστρίτα [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | ο ασίτα [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: ο αστρίτης [Πάργα] | ου αστρίτς [Άγιος Νικόλαος, Γραμματικού, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Ραψάνη, Σταγιάδες, Τιθορέα] | τα αστρίτσια [Δραμεσιοί] | ου λουρίτς [Μεσούντα, Τιθορέα].

άστρο της τραμουντάνας / πολικός αστέρας || η φύση || Πελοπόννησος: το άστρο της τραμουντάνας [Λυγουριό].

αστροπελέκι / κεραυνός (ALE, Buck list) || η φύση || Πελοπόννησος: το αστροπελέκι [Άγιος Δημήτριος, Λυγουριό, Προάστιο, Σκεπαστό] | το αστραπόβολο [Κανδήλα] | το αστροπελέτσι [Τσέρια, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το στροπελέτσι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το αστραπόβολε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το αστροπελέκι [Πάργα] | το αστροπελέτσι [Μέγαρα] | του αστρουπιλέκ [Κανάλια, Μακρινή, Χρυσοβίτσα] | ου αστραπόβουλους [Τιθορέα] | του στραπόβουλου [Σταγιάδες]. || Κρήτη: το αστροπελέκι [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Σέλλες] | το πελέκι [Θεοδώρα].

αστροφεγγιά || η φύση || Πελοπόννησος: η αστροφεγγιά [Δροσοπηγή] | α αστροφεντζία [Πέρα Μέλανα] | α αστροφοντζία [Πέρα Μέλανα] | α στροφοντζία [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η αστρουφιγγιά [Κανάλια, Ραψάνη] | ο φέγγος [Πάργα].

ασφάκα / ο θάμνος Phlomis fruticosa || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η ασφάκα [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Ρούτσι, Ρούτσι] | η σφάκα [Δροσοπηγή, Κανδήλα]. || Ρούμελη: η ασφάκα [Αγία Ευθυμία, Δραμεσιοί, Κανάλια, Λιλαία, Μεσούντα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Χρυσοβίτσα | η οσφάκα [Τσαμαντάς] | το μοσφακίδι [Τσαμαντάς]. || Κρήτη: η σφάκα [Μιαμού, Παλαιοχώρα, Τύλισος].

ασφόδελος / το φυτό Asphodelus ramosus ή Asphodelus microcarpus || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το σφερδούκλι [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αρχαία Φενεός, Κέρτεζη, Κρέστενα, Πηγαδάκια, Τρόπαια] | το σπιρδούκλι [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: του σπιρδούκλ [Γουριά, Κανάλια, Τιθορέα] | του σφιρδούκλ [Πλατύστομο]. || Κρήτη: η ασφεντιλιά [Ανώγεια, Θεοδώρα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες] | η ασφεντιλέ [Λαμπιώτες].

ατεκνόχορτο / απροσδιόριστο βοτάνι για αντισύλληψη || η γέννα - το μωρό || Πελοπόννησος: το ατεκνόχορτο [Κανδήλα, Κάτω Λουσοί, Πιάνα] | το άτεκνο [Αλποχώρι, Αρχαία Φενεός, Λυγουριό, Σπαρτιά] | το άτεγνο [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: του άτικνου χουρτάρ [Κουμαρίτσι, Τιθορέα] | του άτικνου [Πλατύστομο, Στυλίδα] | το τεσσαροτρίφυλλο [Τσαμαντάς] | του στιρφουβότανου [Μικρό Βουνό] | του στειρουβότανου [Αγία Παρασκευή, Ραψάνη].

ατζαμής / αδέξιος || ιδιότητες || Ρούμελη: ο ατζαμής [Τσαμαντάς].

ατζιγγανόκουνια / πρόχειρη αιώρα που έφτιαχναν με σκοινί και υφαντή κουβέρτα, ανάμεσα σε δυο δέντρα - για να κοιμίζουν το μωρό, όταν δούλευαν στο χωράφι || η γέννα - το μωρό || Κρήτη: η ατζιγγανόκουνια [Ανατολή].

ατζίνι / ρόκας || υφαντική || Πελοπόννησος: το ατζίνι [Βρέσθενα].

άτι / βαρβάτο άλογο (ALE, Buck list) || αγωγιάτης || Πελοπόννησος: το άτι [Σκεπαστό] | το βαρβάτο [Σπαρτιά]. || Ρούμελη: του ατς [Σιάτιστα] | το βαρβάτο [Πάργα].

ατλάζι / ύφασμα || υφαντική || Πελοπόννησος: το ατλάζι [Λεχαινά] | το ατιλάζι [Αρχαία Φενεός]. || Ρούμελη: το ατλάζι [Τσαμαντάς] | του ατλάζ [Βράχα, Γουριά, Δαύλεια, Καρίτσα, Μελισσουργοί, Σιάτιστα]. || Κρήτη: το ατλάζι [Βουλγάρω].

ατσάλι || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το ατσάλι [Προάστιο, Προάστιο, Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: του ατσάλ [Κανάλια, Στυλίδα] | το τσελίκι [Πάργα] | του τσιουλίκ [Γέρμας, Σιάτιστα] | του τσουλίκ [Έλατος]. || Κρήτη: το ατσάλι [Μάρθα].

ατσουμαλιά / ο θάμνος Euphorbia characias || χλωρίδα || Κρήτη: η ατσουμαλιά [Μάρθα].

αυγερινός / η Αφροδίτη το πρωί || η φύση || Πελοπόννησος: ο αυγερινός [Δολιανά, Κανδήλα, Λυγουριό, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια] | ο κολομπρίνος [Λαγκάδια, Τρόπαια] | τ' άστρι της αυγής [Κρέστενα, Τρόπαια] | ο Γιάννος [Κρέστενα] | ο τραχανολόγος [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: ο αυγερινός [Άγιος Λουκάς, Πάργα] | ου αυγιρινός [Κουμαρίτσι, Μακρινή, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ι αυγιρινός [Κανάλια] | ου αυγιρνός [Ραψάνη] | ου Γιάνους [Αγία Ευθυμία, Τιθορέα | ου Γιανς [Κουμαρίτσι] | του αστέρ [Κανάλια] | ου άστιρας [Λιλαία]. || Κρήτη: το μεράστρι [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Αποδούλου, Μιαμού, Τύλισος] | τση μέρας τ' άστρο [Ανατολή, Βραχάσι, Σέλλες] | ο αμερινός [Εμπρόσνερος, Σάσαλος] | ο μερινός [Εμπρόσνερος].

αυγή (Buck list) || χρόνος || Πελοπόννησος: η αυγή [Αγρίδι, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Μάλη, Μυγδαλιά, Πηγαδάκια, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι]. || Ρούμελη: η αυγή [Γουριά, Δαύλεια, Κανάλια, Μασχολούρι, Μέγαρα, Μηλίνα, Πάργα, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Μελισσουργοί, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: η αυγή [Άγιος Βασίλειος, Κελλάρια] | το αποδιαφώτισμα [Σάσαλος].

Αύγουστος || χρόνος || Πελοπόννησος: ο Αύγουστος [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Εξωχώρι, Θαλάμες, Κέρτεζη, Λεβίδι, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό. Στεμνίτσα, Τσέρια, Φενεός] | ο Άγουστος [Αλποχώρι, Κανδήλα, Λαγκάδια, Παραδείσια] | ο Τρυγητής [Άγιος Δημήτριος, Κρέστενα] | ο Τρυγόμηνας [Κρέστενα] | ο Δριμάρης [Κρέστενα] | ο Άγουστε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο Αύγουστος [Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | ου Άουστους [Λιλαία, Μακρινή] | ι Άουστους [Μηλίνα] | ου Αύγουστους [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μεσούντα, Σιάτιστα, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ι Αύγουστους [Αγιά, Μικρό Βουνό] | Της Παναγιάς ο μήνας [Άγιος Λουκάς] | ου Θιρτής [Χρυσή] | ι Δριμάρς [Δράκεια] | ι Συκουλόγους [Δράκεια]. || Κρήτη: ο Αύγουστος [Ανατολή, Εμπρόσνερος, Ανώγεια, Αποδούλου, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Σάσαλος, Τύλισος] | ο Άγουστος [Άγιος Γεώργιος, Μάρθα, Κελλάρια, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σέλλες] | ο Τρυγητής [Βώροι] | ο Τρυγομηνάς [Βώροι] | ο Συκολόγος [Βώροι] | ο Δριμάρης [Βώροι].

αυλαγάς / χωράφι κοντά στο σπίτι || γεωργία || Ρούμελη: ου αυλαγάς [Αγία Παρασκευή, Έλατος, Σταγιάδες]. || Κρήτη: το σώχωρο [Αποδούλου, Βρύσες, Μιαμού].

αυλάκι (Buck list) || γεωργία || Πελοπόννησος: το αυλάκι [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Κανδήλα, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό] | το αυλάτσι [Λαγκάδια, Τσέρια] | το βλάκι [Προάστιο] | το αβάτσι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το αυλάκι [Δελβινάκι, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | το αυλάτσι [Θαρούνια, Μέγαρα] | του αυλάκ [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μηλίνα, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: το αυλάκι [Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Τύλισος] | ο αύλακας [Θεοδώρα].

αυλακιά || γεωργία || Πελοπόννησος: η αυλακιά [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Θαλάμες, Κανδήλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Παραδείσια, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | η αυλατσιά [Τρόπαια, Τσέρια] | η βλακιά [Προάστιο] | α αβατσία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η αυλακιά [Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Δολό, Δραμεσιοί, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μηλίνα, Πηγή, Ραψάνη, Σταυροδρόμι, Τιθορέα, Τσαμαντάς]. || Κρήτη: η αυλακιά [Άγιος Βασίλειος, Ανατολή, Βραχάσι, Λαμπιώτες, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες].

αυλή (Buck list) || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: η αυλή [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | α αυλή [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η αυλή [Αγιά, Άγιος, Αμφίκλεια, Άγιος Λουκάς, Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δελβινάκι, Δολό, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Θαρούνια, Κανάλια, Λιλαία, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μέγαρα, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πάργα, Πηγή, Πλατύστομο, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταυροδρόμι, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ου αυλαγάς [Κιλελέρ] | η ρούγα [Δράκεια, Κανάλια, Κιλελέρ, Μηλίνα] | ου νουβρός [Χρυσή] | ου νουβουρός [Άγιος Νικόλαος, Καρίτσα, Σιάτιστα]. || Κρήτη: η αυλή [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | αυλιδάκι (μικρή) [Άγιος Γεώργιος].

αυλόγυρος || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: ο αυλόγυρος [Σαρακίνι]. || Ρούμελη: ου αυλόυρους [Έλατος, Σταγιάδες]. || Κρήτη: ο αυλόγυρος [Τύλισος] | ο πέργιαυλος [Αποδούλου, Βρύσες] | ο πέργεβλος [Τύλισος].

αυλόμαντρα || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: η αυλόμαντρα [Βρέσθενα].

αυλόπορτα || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: η αυλόπορτα [Κρέστενα, Ροζενά, Στεμνίτσα] | η πορτοσιά [Λαγκάδια] | το πορτόνι [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: η αυλόπορτα [Μέγαρα] | η αυλόπουρτα [Κανάλια, Λιλαία, Πλατύστομο, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | η σακανίδα (ξύλινη) [Θαρούνια] | η λιάσα [Χρυσή]. || Κρήτη: η αυλόπορτα [Άγιος Γεώργιος, Σέλλες, Τύλισος] | η πορτέλα [Βραχάσι] | η ρουγόπορτα [Εμπρόσνερος].

αυτί (Swadesh list, ALE, Buck list) || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: το αυτί [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Ελάτη, Εξωχώρι, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | α αβοτάνα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α αβουτάνα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το αυτί [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του αυτί [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δολό, Δράκεια, Δραμεσιοί, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | του αυτσί [Σιάτιστα] | το φτι [Μέγαρα] | του φτι [Αμφίκλεια, Μηλίνα, Σταγιάδες] | του φτσι [Σιάτιστα] | η ακοή [Μέγαρα]. || Κρήτη: το αυτί [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | τα αυθιά [Βώροι, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βώροι, Θεοδώρα, Μιαμού, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι] | τα αυχιά [Ανώγεια].

αφαγία || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η αφαΐα [Ρούτσι] | η αναφαγιά [Άγιος Δημήτριος] | α αναφαγία [Πραστός]. || Ρούμελη: η αναφαγιά [Δράκεια].

αφαλοκέρι / κερί που βάζουνε στον αφαλό του νεκρού || ο θάνατος || Ρούμελη: του αφαλουκέρ [Άγιος].

αφαλόκομμα || η γέννα - το μωρό || Πελοπόννησος: το αφαλόκομμα [Αμπελιώνα, Κρέστενα, Φενεός]. || Ρούμελη: του αφαλόκουμα [Δομνίστα, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: το αφαλόκομμα [Βουλγάρω] | το φαλόκομμα [Τύλισος].

αφαλός (Buck list) || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: ο αφαλός [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Φενεός] | το αφάλι [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Κρέστενα, Μαγούλα, Μάλη, Νεοχώρι Ολυμπίας, Πιάνα, Προάστιο, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Τσέρια, Τυρός] | ο απαλέ [Πέρα Μέλανα] | το αφάλι [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: ο αφαλός [Δελβινάκι, Θαρούνια, Μέγαρα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | ου αφαλός [Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Καρίτσα, Κιλελέρ, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Πλατύστομο, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ι αφαλός [Μηλίνα] | ου νουφαλός [Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Έλατος, Σιάτιστα, Σταγιάδες] | ι νουφαλός [Αγιά] | ο οφαλός [Δολό] | ου νιφαλός [Ραψάνη]. || Κρήτη: ο οφαλός [Εμπρόσνερος, Παλαιοχώρα] | το φάλι [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βρύσες, Θεοδώρα, Μάρθα, Μιαμού, Τύλισος].

αφάνα / οι θάμνοι Euphorbia acanthothamnos, Genista acanthoclada και Poterium spinosum || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η αφάνα [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Δολιανά, Καλούσι, Κανδήλα, Κέρτεζη, Λαγκάδια, Μάλη, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Ρούτσι] | η φάνα [Δροσοπηγή, Προάστιο, Τσέρια] | α αφάνα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η κωλοντέρα [Μέγαρα]. || Κρήτη: η αστιβίδα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Βραχάσι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Τύλισος] | η αστιφίδα [Μιαμού] | η ατσιβίδα [Λαμπιώτες] | το αχινοπόδι [Ανώγεια, Μιαμού, Σάσαλος, Τύλισος] | ο αχινόποδας [Λαμπιώτες] | η αλουτσά [Ανώγεια].

αφέντης (Buck list) || ιδιότητες || Πελοπόννησος: ο αφέντης [Δολιανά, Εξωχώρι, Καρυά, Κρέστενα, Μάλη, Προάστιο, Σκεπαστό, Τσέρια] | ο αφέγκη [Πέρα Μέλανα] | ο φέγκη [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο αφέντης [Δελβινάκι, Δολό, Μέγαρα, Τσαμαντάς] | ου αφέντς [Αγία Ευθυμία, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Έλατος, Κιλελέρ, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Πλατύστομο, Ραψάνη, Σιάτιστα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ι αφέντς [Μηλίνα]. || Κρήτη: ο αφέντης [Άγιος Βασίλειος, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Σέλλες].

αφεντιά || ιδιότητες || Ρούμελη: η αφιντιά [Γουριά, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: η αφεντιά [Άγιος Γεώργιος] | η αφεδιά [Θεοδώρα].

αφεντικίνα || ιδιότητες || Κρήτη: η αφεντικίνα [Αποδούλου[.

αφεντικό || ιδιότητες || Πελοπόννησος: το αφεντικό [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Ελάτη, Κανδήλα, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λυγουριό, Μάλη, Μελιγού, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα] | το αφεγκικό [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το αφεντικό [Άγιος Λουκάς, Μέγαρα, Τσαμαντάς] | του αφιντκό [Άγιος, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρολίβαδο, Τιθορέα] | του αφιντικό [Αγιά, Γέρμας, Γραμματικού, Δράκεια, Κιλελέρ, Μασχολούρι, Μεσούντα, Μηλίνα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: το αφεντικό [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι, Μάρθα, Παλαιοχώρα] | ο αφεντικός [Ανώγεια, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Σάσαλος, Τύλισος].

αφιόνι / το φυτό Papaver somniferum || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το αφιόνι [Λυγουριό] | η αφιονίστρα [Δολιανά] | η φραγκοπαπαρούνα [Λεχαινά, Λυγουριό] | το μάκιο [Βεργαδαίικα] | ο μάκος [Λαγκάδια]. || Ρούμελη: το αφιόνι [Πάργα] | του αφιόν [Σιάτιστα] | του μάκου [Κανάλια, Σιάτιστα] | ου μάκους [Έλατος].

αφορισμός || θρησκεία || Πελοπόννησος: ο αφορεσμός [Καρυά, Ρούτσι]. || Ρούμελη: ου αφουρισμός [Γέρμας, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι] | ι αφουρισμός [Μηλίνα]. || Κρήτη: ο αφορεσμός [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Θεοδώρα, Μάρθα, Σέλλες] | η αφορεστήρα [Ανώγεια].

αφορμή || αταξινόμητα || Ρούμελη: η αφουρμή [Αγία Ευθυμία]. || Κρήτη: η αφορμή [Μάρθα, Σέλλες, Σιρίλι] | το πάτημα [Σάσαλος].

αφρός || η φύση || Πελοπόννησος: ο αφρός [Άγιος Δημήτριος, Προάστιο, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | το άφρι [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Λαγκάδια] | το αφρί [Λαγκάδια] | η άφρη [Ροζενά, Σκεπαστό] | ο αφρέ [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο αφρός [Μέγαρα] | ου αφρός [Αμφίκλεια, Μασχολούρι, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Τιθορέα] | ι αφρός [Μηλίνα] | η αφριά [Γέρμας, Κανάλια, Πάργα] | η αφρή [Γουριά] | η αφρά [Έλατος, Σιάτιστα] | οι αφρές [Γέρμας, Γουριά, Μακρινή] | του αφρίδ [Αμφίκλεια]. || Κρήτη: ο αφρός [Άγιος Γεώργιος, Μάρθα, Παλαιοχώρας].

αφρόψαρα || ψάρεμα || Ρούμελη: τα αφρόψαρα [Πάργα, Πρέβεζα] | οι κυνγοί [Πρέβεζα].

άφτρα / άφθα || αρρώστιες || Πελοπόννησος: η άφτρα [Αλποχώρι, Βεργαδαίικα, Λεχαινά, Προάστιο, Σκεπαστό, Σπαρτιά] | η άφστρα [Πάκια, Παραδείσια]. || Ρούμελη: η άφτρα [Μηλίνα] | η ανάφτρα [Αγιά] | η κάφτρα [Κιλελέρ]. || Κρήτη: η άφρα [Βώροι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες].

αχιβάδα / το μαλάκιο οστρακόδερμο Venus verrucosa || πανίδα || Ρούμελη: η χιβάδα [Πρέβεζα].

αχινός / θαλάσσια ασπόνδυλα της τάξης Echinoidea || πανίδα || Ρούμελη: ο αχινός [Άγιος Λουκάς] | ου αχινός [Πρέβεζα] | ι αχινός [Μηλίνα].

αχλάδι (ALE, Buck list) || καρποί || Πελοπόννησος: το αχλάδι [Αγρίδι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Λυγουριό, Ροζενά] | το απίδι [Καστρί, Σκεπαστό, Τρόπαια] | α αχρά [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: του αχλάδ [Κανάλια, Μακρινή] | η αχλάδα [Μέγαρα, Μηλίνα, Τιθορέα] | το απίδι [Πάργα, Τσαμαντάς] | η ρουτούλα [Μέγαρα] | του γκόρτσου [Έλατος, Σιάτιστα]. || Κρήτη: το απίδι [Άγιος Γεώργιος, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Σέλλες].

αχλαδιά / το δέντρο Prunus Communis || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η αχλαδιά [Άγιος Δημήτριος, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ροζενά, Ρούτσι] | η αχλάδα [Μυγδαλιά, Σκεπαστό] | η απιδιά [Αγία Άννα, Αμπελιώνα, Προάστιο, Σκεπαστό, Τρόπαια] | α αχρέα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η αχλαδιά [Δομνίστα, Έλατος, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μηλίνα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τιθορέα, Τσαμαντάς] | η αχλαδέα [Μέγαρα] | η απιδιά [Δελβινάκι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η απδιά [Γουριά] | η γκουρτσιά [Σιάτιστα]. || Κρήτη: η απιδιά [Ανώγεια, Βραχάσι, Σέλλες].

άχνη / ζάχαρη || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: η άχνη [Λυγουριό, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η αχν [Κουμαρίτσι]. || Κρήτη: η άχνα [Βουλγάρω].

αχνός / ατμός || η φύση || Πελοπόννησος: ο αχνός [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Κρέστενα, Προάστιο, Σκεπαστό, Τσέρια] | η άχνα [Ρούτσι] | η άγνα [Λαγκάδια] | ο αγνός [Λαγκάδια] | ο αχνέ [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ου αχνός [Γουριά, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Πρέβεζα] | ι αχνός [Κανάλια] | η άχνα [Στροφυλιά] | η άχληα [Μέγαρα] | ου άμπουρους [Γέρμας, Έλατος, Σταγιάδες, Σιάτιστα, Χρυσή].

αχός / υπόκωφος ήχος || ήχοι || Ρούμελη: ο αχός [Μελισσουργοί].

άχτι || συναισθήματα || Πελοπόννησος: το άχτι [Αμπελιώνα]. || Ρούμελη: το άχτι [Πάργα, Τσαμαντάς] | του αχτ [Χρυσή] | του αχτς [Σιάτιστα] | του χαραρέτς [Σιάτιστα].

αχυράδες / δεμάτια λιναριού || γεωργία || Ρούμελη: οι αχυράδις [Μηλίνα]. || Κρήτη: το απλίδι [Παλαιοχώρα].

άχυρο (ALE) || γεωργία || Πελοπόννησος: το άχυρο [Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Καστρί, Νεοχώρι, Πηγαδάκια] | το άχερο [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Καρυά, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μελιγού, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα] | το άχιουρο [Θαλάμες, Κανδήλα, Λεβίδι, Τρόπαια, Τσέρια] | το άχουρε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το άχυρο [Πηγή, Τσαμαντάς] | το άχερο [Δελβινάκι, Δολό, Σταυροδρόμι, Φαρκαδόνα, Ωραιόκαστρο] | το άχιουρο [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια, Μέγαρα] | του άχυρου [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χρυσοβίτσα] | του άχρου [Χουλιαράδες]. || Κρήτη: το άχερο [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βώροι, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Τύλισος].

αχυρόμπαλα || γεωργία || Πελοπόννησος: η μπάλα [Αλποχώρι].

αχυρόσακο / σακί για άχυρο || γεωργία || Ρούμελη: οι αχυρόσακις [Λιλαία].

αχυρότρυπα / για να βάζουν τα άχυρα στον αχυρώνα || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Κρήτη: η αχερότρυπα [Άγιος Γεώργιος].

αχυρώνας || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: ο αχερώνας [Λεχαινά, Νεοχώρι, Σκεπαστό] | ο αχεριώνας [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Προάστιο, Ρούτσι] | ο αχιουρώνας [Εξωχώρι, Θαλάμες] | το αχερόσπιτο [Βαλύρα] | η αχεροκαλύβα [Δροσοπηγή] | το αχεροκάλυβο [Ρούτσι] | ο τρίνικας [Θαλάμες] | η ξελότζα [Λεβίδι] | ο αχερώνα [Πέρα Μέλανα] | ο αχυζώνα [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | α αχεριώνα [Πέρα Μέλανα] | α αχεζιώνα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: ο αχυρώνας [Τσαμαντάς] | ο αχιουριώνας [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια, Μέγαρα] | ου αχυρώνας [Αμφίκλεια, Βράχα, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Κουμαρίτσι, Μασχολούρι, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες] | ου αχυριώνας [Μακρινή, Χρυσοβίτσα] | ι αχυρώνας [Αγιά, Μηλίνα] | η αχυρώνα [Αγιά, Δράκεια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Σταγιάδες] | αχυρώνα [Γέρμας, Σιάτιστα, Χουλιαράδες] | αχυρώνις [Μικρό Βουνό] | του νταμ [Κανάλια] | η καστόρα [Πάργα]. || Κρήτη: ο αχεριώνας [Άγιος Γεώργιος, Βουλγάρω, Βώροι, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες].

αψιθιά / φυτά του γένους Artemisia || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η αψιφιά [Αλποχώρι, Πιάνα, Ρούτσι] | το ψιθί [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η αψιθιά [Πάργα] | η αψιφιά [Πάργα] | η αψιθέα [Μέγαρα] | η αψστιά [Χουλιαράδες] | η απιστιά [Τσαμαντάς] | η ψιθιά [Πηγή] | η ψφια [Έλατος]. || Κρήτη: η αψιθιά [Βραχάσι] | η αμπισθιά [Θεοδώρα] | η αμπισιά [Μιαμού].

βαβούρα || ήχοι || Ρούμελη: η βαβούρα.

βαγγέλιο / ευαγγέλιο || θρησκεία || Πελοπόννησος: το βαγγέλιο [Αμπελιώνα, Δολιανά, Καρυά, Λυγουριό, Παραδείσια, Ρούτσι]. || Ρούμελη: το βαγγέλιο [Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του βαγγέλιου [Αγιά, Γέρμας, Γουριά, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Χουλιαράδες] | του ιβαγγέλιου [Κουμαρίτσι, Μελισσουργοί]. || Κρήτη: το βαγγέλιο [Βώροι, Θεοδώρα, Σάσαλος].

βαγένι / του μύλου || ο μύλος || Πελοπόννησος: το βαγένι [Δροσοπηγή, Ελάτη, Κανδήλα, Καρυά, Προάστιο, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το βαένι [Δολιανά] | το μυλοβάενο [Βρέσθενα]. || Ρούμελη: το βαένι [Ωραιόκαστρο] | του βαέν [Λιλαία, Μακρινή] | του βαρέλ [Τιθορέα] | του μπουβάινου [Λιλαία]. || Κρήτη: το βουτσί [Παλαιοχώρα].

βαγιά / φύλλα φοίνικα || θρησκεία || Κρήτη: τα βαγιά [Σάσαλος].

βάζο || έπιπλα - αναχρικά || Πελοπόννησος: το βάζο [Βρέσθενα, Δολιανά, Λυγουριό, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | ο βάζο [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το βάζο [Μέγαρα, Σταυροδρόμι] | το βάζου [Γουριά, Μηλίνα] | η γιαλούλα [Μακρινή]. || Κρήτη: το βάζο [Άγιος Γεώργιος, Τύλισος] | ο βάζος [Σέλλες].

βάθος || χώρος-σχήματα || Πελοπόννησος: το βάθος [Βαλύρα, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Μάλη, Παραδείσια, Προάστιο, Ρούτσι] | το βάθι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το βάθος [Πάργα] | του βάθους [Γέρμας, Δράκεια, Δραμεσιοί, Μασχολούρι, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Στυλίδα, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: το βάθος [Άγιος Βασίλειος, Μιαμού, Παλαιοχώρα].

βαθούλωμα || χώρος-σχήματα || Πελοπόννησος: το βαθούλωμα [Αλποχώρι, Βρέσθενα]. || Ρούμελη: το βαθούλωμα [Δελβινάκι] | τα βαθλώματα [Μακρινή]. || Κρήτη: η βουτακιά [Θεοδώρα].

βακέτα / δέρμα βοδιού αλλά και παπούτσι ή παντόφλα από το ίδιο δέρμα || φορεσιά || Πελοπόννησος: η βακέτα [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Βρέσθενα, Γυμνό, Δροσοπηγή, Ελάτη, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λεβίδι, Πηγαδάκια, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η βακέτα [Δραμεσιοί, Κανάλια, Λιλαία, Μακρινή, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Τσαμαντάς] | το τελιατίνι [Τσαμαντάς]. || Κρήτη: η βακέτα [Μάρθα].

βακούφικα / εκκλησιαστική κτηματική περιουσία || θρησκεία || Ρούμελη: τα βακούφικα [Δελβινάκι, Πάργα, Ωραιόκαστρο] | τα βακούφκα [Κουμαρίτσι] | το βακούφι [Πάργα].

βαλανίδι (Buck list) || καρποί || Πελοπόννησος: το βαλανίδι [Δολιανά, Προάστιο, Σκεπαστό] | το βελάνι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Καστρί, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | ο βέλανε [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το βελάνι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο φαγό [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το βαλανίδι [Πάργα] | του βαλανίδ [Ραψάνη] | το βελανίδι [Πάργα, Τσαμαντάς] | του βιλανίδ [Μακρινή, Μεσούντα, Πρέβεζα, Χρυσοβίτσα] | του βιλάγκ [Μακρινή] | το βελάνι [Τσαμαντάς] | του βαλάν [Γέρμας, Έλατος, Σιάτιστα, Σταγιάδες] | του βιλάν [Δαύλεια, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | του βιλιάν [Μεσούντα]. || Κρήτη: το βελάνι [Ανώγεια, Θεοδώρα] | το βελανίδι [Ανώγεια].

βαλεριάνα / το φυτό Valeriana officinalis || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η βαλεριάνα [Δολιανά, Μελιγού]. || Ρούμελη: η βαριλιάνα [Δράκεια].

βαλίτσα || έπιπλα - αναχρικά || Κρήτη: η βαλίτσα [Λαμπιώτες].

βαλκός / δίχτυ για χέλια σαν απόχη - στα διβάρια || ψάρεμα || Ρούμελη: ου βαλκός [Πρέβεζα] | ου βουλκός [Γουριά].

βαλμάς / μικρό πουλί || πανίδα || Πελοπόννησος: ο βαλμάς [Σκεπαστό].

βαλτόνερα || η φύση || Ρούμελη: τα βαλτόνιρα [Λιλαία].

βάλτος (ALE) || η φύση || Πελοπόννησος: ο βάλτος [Αλποχώρι, Γυμνό, Κανδήλα, Κάτω Λουσοί, Σκεπαστό] | ο βάλτε [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: ο βάλτος [Τσαμαντάς] | ου βάλτους [Γέρμας, Γουριά, Μεσούντα, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα] | τα βάλτια [Κουμαρίτσι] | του μπατάκ [Γέρμας].

βαλτότοπος || η φύση || Πελοπόννησος: ο βαλτότοπος [Δροσοπηγή] | ο βαλτότοπο [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός].

βάμα / βαμμένο νήμα || υφαντική || Κρήτη: το βάμα [Μιαμού].

βανίλια || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: η βανίλια [Άγιος Δημήτριος, Αρχαία Φενεός, Μυγδαλιά]. || Ρούμελη: η βανίλια [Αγιά, Άγιος Λουκάς, Τιθορέα]. || Κρήτη: η βανίλια [Μιαμού, Σάσαλος].

βάντα / μεγάλη θηλιά νήματος || υφαντική || Πελοπόννησος: η βάντα [Κανδήλα, Ροεινό, Ρούτσι]. || Ρούμελη: η βάντα [Αγιά].

βαντάκι / πολλές αρμαθιές καπνού μαζί || γεωργία || Ρούμελη: του βαντάκ [Γουριά, Γραμματικού, Χρυσοβίτσα] | το φαντάκ [Γουριά].

βαντακολόγος / είδος πρέσας για να γίνονται βαντάκι τα φύλλα καπνού || γεωργία || Ρούμελη: ου βαντακουλόγους [Χρυσοβίτσα].

βαντιέρα / δίσκος για τα κόλλυβα || ο θάνατος || Ρούμελη: η βαντιέρα [Γουριά].

βαπόρι || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το παπόρι [Τσέρια]. || Ρούμελη: του βαπόρ [Άγιος] | το παπόρι [Πάργα] | του παπόρ [Μεσούντα] | του παμπόρ [Έλατος]. || Κρήτη: το παπόρι [Παλαιοχώρα].

βαρβατίλα / δυσοσμία αρσενικών ζώων || αταξινόμητα || Κρήτη: η θρασά [Ανατολή].

βαρδάρι / του μύλου || ο μύλος || Πελοπόννησος: το βαρδάρι [Κανδήλα] | το βαρδάλι [Αμπελιώνα]. || Ρούμελη: του βαρδάρ [Δραμεσιοί, Έλατος, Λιλαία, Σταγιάδες, Τιθορέα].

βαρδατσά / δέντρο || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η βαρδατσά [Σκεπαστό].

βάρδια || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η βάρδια [Άγιος Δημήτριος, Κανδήλα] | η σκάντζα [Δολιανά]. || Ρούμελη: η βάρδια [Αμφίκλεια, Πάργα].

βαρδιάνος / σκοπός || ιδιότητες || Ρούμελη: ο βαρδιάνος [Πάργα].

βαρέλα / ξύλινο παγούρι || έπιπλα - αναχρικά || Πελοπόννησος: η βαρέλα [Σκεπαστό].

βαρελάδικο || ο οικισμός || Ρούμελη: του βαριλάδκου [Αμφίκλεια].

βαρελάς (ALE) || επαγγέλματα || Πελοπόννησος: ο βαρελάς [Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | ο βαγενάς [Σκεπαστό, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: ου βαριλάς [Αμφίκλεια, Γέρμας, Λιλαία] | ο βαγενάς [Πάργα] | ου βαϊνάς [Γέρμας, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Χρυσή] | ο βουτσινάς [Πάργα].

βαρέλι (ALE) || αμπελουργία || Πελοπόννησος: το βαρέλι [Αγία Άννα, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | η βαρέλα [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Ελληνίτσα, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λυγουριό, Μαγούλα, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Προάστιο, Ρούτσι] | το βαγένι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λεβίδι, Μαγούλα, Μελιγού, Μυγδαλιά, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το βαένι [Βρέσθενα, Δολιανά, Παραδείσια, Πιάνα, Ρούτσι] | το βουτσί [Βαλύρα, Δολιανά, Κανδήλα, Καρυά, Πιάνα, Ροεινό, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | η βουτσιά [Στεμνίτσα] | η βουτσέλα [Βρέσθενα, Κρέστενα, Ρούτσι] | η αφορά [Στεμνίτσα] | η αναφορά [Στεμνίτσα] | α βαγένα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α βαρέλα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το βαρέλι [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Τσαμαντάς] | του βαρέλ [Αγία Ευθυμία, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Κανάλια, Κιλελέρ, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μηλίνα, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η βαρέλα [Αγία Ευθυμία, Αμφίκλεια, Βράχα, Γουριά, Δαύλεια, Δελβινάκι, Δραμεσιοί, Κανάλια, Καρίτσα, Λιλαία, Μακρινή, Μέγαρα, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η βαλέρα [Σταυροδρόμι, Ωραιόκαστρο] | η βτσέλα [Κανάλια, Καρίτσα, Μασχολούρι] | η φσέλα [Αμφίκλεια] | η φτσέλα [Δραμεσιοί, Κιλελέρ, Κανάλια, Σιάτιστα, Σταγιάδες] | η φτσιέλα [Ραψάνη] | του φτσελ [Μηλίνα, Σταγιάδες] | το βαγένι [Πάργα] | το βαένι [Δελβινάκι, Δολό, Πηγή, Σιάτιστα, Σταυροδρόμι, Ωραιόκαστρο] | του βαέν [Άγιος Νικόλαος, Γέρμας, Γραμματικού, Δράκεια, Έλατος, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρολίβαδο, Ραψάνη, Σταγιάδες, Χρυσή] | του βαϊέν [Σιάτιστα] | του βαέλ [Ραψάνη] | το βουτσί [Μέγαρα, Πάργα] | η βούτσα [Μέγαρα] | η μπούντενα [Δελβινάκι, Δολό, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η μπούτινα [Πηγή]. || Κρήτη: το βαρέλι [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βρύσες, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Τύλισος] | τα βαρέλα [Σέλλες] | το βουτσί [Σάσαλος].

βαρελοθήκη || αμπελουργία || Πελοπόννησος: η βαρελοθήκη [Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η βαρελοθήκη [Τσαμαντάς] | το βαραλοστάσι (τρύπα στον τοίχο) [Ωραιόκαστρο] | ου βαριλολόγους [Καρίτσα] | ου βτσιλουλόγους [Καρίτσα].

βαρελοστάσι || αμπελουργία || Πελοπόννησος: το βαρελοστάσι [Βρέσθενα]. || Ρούμελη: το βαρελοστάσι [Δελβινάκι].

βαρελότα || διασκέδαση || Πελοπόννησος: τα βαρελότα [Βαλύρα, Δολιανά, Λυγουριό, Ροζενά] | οι σκάστρες [Άγιος Δημήτριος] | τα τραπακλίκια [Μελιγού] | ρούκες [Ελληνίτσα] | οι στρακατρούκες [Δολιανά, Κρέστενα]. || Ρούμελη: τα βαριλότα [Αμφίκλεια, Γουριά, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Πλατύστομο, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | οι στρακαστρούκις [Λιλαία] | οι τρακατρούκις [Μικρό Βουνό] | τα σκαστούρια [Γουριά, Χρυσοβίτσα] | οι πράκις [Σιάτιστα].

βάρεμα / κτύπος, δαρμός || βία || Πελοπόννησος: το βάρεμα [Κρέστενα, Λεβίδι]. || Ρούμελη: του βάριμα [Γέρμας, Έλατος, Σταγιάδες] | η βαρισά [Γουριά] | το ντουμπίτσι [Δολό] | η ντουπίτσα [Πάργα] | ο τσάταλος [Πάργα] | η κλαμούρα [Έλατος].

βαρέματα / τραύματα || βία || Πελοπόννησος: τα βαρέματα [Σκεπαστό].

βαριά / σφυρί || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: η βαριά [Μυγδαλιά]. || Ρούμελη: η βαριά [Γουριά, Έλατος, Μακρολίβαδο, Μακρινή, Πάργα, Σταγιάδες, Ραψάνη] | η βαρέα [Μέγαρα] | η βαρά [Σιάτιστα] | του βαριό [Σταγιάδες].

βαρίδι || ψάρεμα || Πελοπόννησος: το βαρίδι [Άγιος Δημήτριος, Κρέστενα, Λυγουριό, Προάστιο]. || Ρούμελη: το βαρίδι [Πάργα] | του βαρίδ [Πρέβεζα].

βαριεστημάρα || αταξινόμητα || Ρούμελη: η βαριεστημάρα [Πηγή].

βαρικό / για χωράφι ή τόπο που το έδαφος κρατά υγρασία || γεωργία || Πελοπόννησος: το βαρικό [Αγία Άννα, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Κανδήλα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μελιγού, Προάστιο, Τρόπαια] | το βαρκό [Άγιος Δημήτριος, Παραδείσια, Πιάνα, Σκεπαστό, Φενεός] | το βαζικό [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το βαρικό [Μέγαρα, Τσαμαντάς] | του βαρκό [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Μακρινή, Μέγαρα, Μασχολούρι, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πάργα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Τιθορέα, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | του βάλτιου [Μακρινή] | του μπατόκ [Έλατος]. || Κρήτη: το βαρικό [Άγιος Βασίλειος, Ανατολή].

βαριοπούλα || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: ο ματρακάς [Άγιος Δημήτριος].

βάρκα (Buck list) || ψάρεμα || Πελοπόννησος: η βάρκα [Κανδήλα, Προάστιο, Ρούτσι] | α βάρκα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η βάρκα [Άγιος, Μέγαρα, Μηλίνα, Πάργα]. || Κρήτη: η βάρκα [Βραχάσι, Μιαμού, Σέλλες].

βαρκάρης || επαγγέλματα || Ρούμελη: ου βαρκάρς [Στυλίδα].

βαρνάτσα / είδος ποτού από τσίπουρα || αμπελουργία || Ρούμελη: η βαρνάτσα [Γραμματικού].

βάρος || μέτρα-σταθμά || Πελοπόννησος: το βάρος [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Καλούσι, Κανδήλα, Κάτω Λουσοί, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μελιγού, Νεοχώρι, Πάκια, Προάστιο, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Τσέρια, Φενεός] | το βάρι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το βάρος [Μέγαρα, Τσαμαντάς] | του βάρους [Γέρμας, Γουριά, Δράκεια, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μασχολούρι, Μηλίνα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: το βάρος [Βραχάσι, Θεοδώρα, Μάρθα, Μιαμού, Τύλισος] | τα βάρητα [Βραχάσι, Μιαμού].

βαρυστομαχιά || αταξινόμητα || Κρήτη: η στομαχιά [Μιαμού].

βαρυχειμωνιά || η φύση || Πελοπόννησος: η βαρυχειμωνιά [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λαγκάδια, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | α βαριοχειμωνία [Πέρα Μέλανα] | α βαζοχειμωνία [Πέρα Μέλανα] | το βαροχείμωνε [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η βαρυχειμωνιά [Μέγαρα, Τσαμαντάς] | η βαρυχειμουνιά [Άγιος, Γέρμας, Κανάλια, Χουλιαράδες] | η βαρυχμουνιά [Αγία Ευθυμία]. || Κρήτη: η βαροχειμωνιά [Βραχάσι, Θεοδώρα] | η βαροχειμωνέ [Λαμπιώτες].

βάσανα (Buck list) || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: τα βάσανα [Αμπελιώνα, Γυμνό, Δολιανά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Μαγούλα, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | τα παιδέματα [Κρέστενα] | η παιδεμάρα [Αρχαία Φενεός] | η παίδεψη [Μυγδαλιά]. || Ρούμελη: τα βάσανα [Αγιά, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Γέρμας, Γουριά, Δελβινάκι, Δομνίστα, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μέγαρα, Μηλίνα, Πάργα, Σιάτιστα] | οι γκαϊλέδις [Γέρμας] | τα ντιρλίκια [Γέρμας] | η παίδιψ [Μηλίνα] | η πιδιμάρα [Βράχα, Πλατύστομο, Σταγιάδες] | ου πιδιμός [Χουλιαράδες] | τα πιδέματα [Πρέβεζα] | το ντάντανο [Μέγαρα] | η λεγνία [Μέγαρα]. || Κρήτη: τα βάσανα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Σιρίλι] | η παιδομή [Άγιος Γεώργιος].

βάσανο / επιληψία || αρρώστιες || Ρούμελη: του βάσανου [Γουριά] | του χαλ [Έλατος, Σιάτιστα]. || Κρήτη: το γλυκί [Ανατολή, Θεοδώρα].

βασίλειο || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το βασίλειο [Άγιος Δημήτριος, Δολιανά, Εξωχώρι, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: το βασίλειο [Πηγή, Τσαμαντάς] | του βασίλειου [Γέρμας, Γουριά, Σιάτιστα, Τιθορέα] | το κράλι [Πάργα] | το ρένιο [Πάργα].

βασιλιάς (Buck list) || ιδιότητες || Πελοπόννησος: ο βασιλιάς [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Δολιανά, Εξωχώρι, Κανδήλα, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Μάλη, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πιάνα, Προάστιο, Σκεπαστό, Τσέρια] | ο βασιλία [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: ο βασιλιάς [Πάργα, Πηγή, Τσαμαντάς] | ο βασιλέας [Άγιος Λουκάς, Μέγαρα] | ου βασιλιάς [Αγία Παρασκευή, Άγιος Νικόλαος, Γουριά, Γραμματικού, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μεσούντα, Σιάτιστα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες] | ι βασιλιάς [Κανάλια] | ου βασλιάς [Γέρμας, Τιθορέα]. || Κρήτη: ο βασιλιάς [Άγιος Γεώργιος, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βώροι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες].

βασιλικός / το φυτό Ocimum basilicum || χλωρίδα || Πελοπόννησος: ο βασιλικός [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Κανδήλα, Λυγουριό, Μελιγού, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Προάστιο, Ροεινό, Σαρακίνι Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια] | το βασιλικό [Αγία Άννα, Κρέστενα] | ο βασιλικό [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο βασιλικός [Μέγαρα, Τσαμαντάς] | ο βασιλκός [Βράχα, Ωραιόκαστρο] | ου βασιλκός [Άγιος, Αμφίκλεια, Έλατος, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μεσούντα, Ραψάνη, Τιθορέα] | το βασιλικό [Θαρούνια, Σταυροδρόμι] | του βασιλικό [Λιλαία] | του βασιλκό [Αγία Παρασκευή, Μασχολούρι, Σιάτιστα, Χουλιαράδες] | του βασιλκούδ [Μακρινή, Μηλίνα] | ου βασιλικός [Αγία Παρασκευή] | ι βασιλικός [Κανάλια, Μηλίνα, Μικρό Βουνό] | ι βασιλκός [Αγιά]. || Κρήτη: ο βασιλικός [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες].

βασίλισσα (Buck list) || ιδιότητες || Πελοπόννησος: η βασίλισσα [Άγιος Δημήτριος, Δολιανά, Εξωχώρι, Κανδήλα, Λεβίδι, Μάλη, Πιάνα, Προάστιο, Σκεπαστό, Τσέρια] | α βασίλισσα [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η βασίλισσα [Δραμεσιοί, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Τσουκαλάδες] | η βασίλσα [Μακρινή, Τιθορέα] | η βασίλτσα [Γέρμας]. || Κρήτη: η βασίλισσα [Άγιος Βασίλειος, Βώροι].

βασίλισσα / του μελισσιού || μελισσοκομία || Πελοπόννησος: η βασίλισσα [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Δροσοπηγή, Εξωχώρι, Κανδήλα, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Προάστιο, Σκεπαστό] | α βασίλισσα [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η βασίλισσα [Αγία Ευθυμία, Μεσούντα, Μηλίνα, Τσαμαντάς] | η βασίλτσα [Μασχολούρι, Σιάτιστα].

βασιλόκοτα / φαγητό της πρωτοχρονιάς || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: η βασιλόκοτα [Βρέσθενα].

βασιλοκουλούρα / πρωτοχρονιάτικη || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: η βασιλοκουλούρα [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Κρέστενα] | α βασοκολιούρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: του βασλόψουμου [Τιθορέα] | η βασιλοκουλούρα [Θαρούνια] | η βασιλόκλουρα [Άγιος, Μικρό Βουνό] | του βασιλουκούλουρου [Δραμεσιοί] | η βλαχουχουλούρα [Μεσούντα].

βασιλόπιτα || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: η βασιλόπιτα [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μελιγού, Ροεινό, Στεμνίτσα] | το βασιλόψωμο [Αγία Άννα, Βρέσθενα, Δολιανά, Κανδήλα, Σκεπαστό] | α βασοκολιούρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η βασιλόπιτα [Δελβινάκι, Μασχολούρι, Σταυροδρόμι] | η βασιλόπτα [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Κανάλια, Λιλαία, Ραψάνη] | η βασλόπτα [Βράχα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Μακρολίβαδο, Μεσούντα, Μηλίνα, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Χρυσοβίτσα] | το βασιλόψωμο [Ωραιόκαστρο] | η κοφτόπιτα (με το νόμισμα μέσα) [Τσαμαντάς] | η κουφτόπτα [Δραμεσιοί]. || Κρήτη: η βασιλόπιτα [Μάρθα].

βασιλοπούλα || ιδιότητες || Πελοπόννησος: η βασιλοπούλα [Άγιος Δημήτριος, Δολιανά, Λαγκάδια, Μάλη, Νεοχώρι, Προάστιο, Σκεπαστό] | α βασοπούα [Πέρα Μέλανα] | α βασιοπούα [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η βασλουπούλα [Άγιος Νικόλαος, Λιλαία, Μακρινή, Τιθορέα] | η βασιλουπούλα [Αγία Παρασκευή, Γέρμας] | του βασιλουκόρτσου [Σιάτιστα]. || Κρήτη: η βασιλοπούλα [Βραχάσι].

βασιλόπουλο (Buck list) || ιδιότητες || Πελοπόννησος: το βασιλόπουλο [Δολιανά, Εξωχώρι, Κανδήλα, Καρυά, Πιάνα, Προάστιο, Τρόπαια] | το βασιλόπλο [Άγιος Δημήτριος, Μάλη, Σκεπαστό] | το βασιλόπουλε [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το βασιλόπουλο [Άγιος Λουκάς, Τσαμαντάς] | του βασιλόπουλου [Γέρμας, Χουλιαράδες] | του βασιλόπλου [Μακρινή] | του βασλόπλου [Σιάτιστα, Τιθορέα] | του βασιλουπαίδ [Γέρμας]. || Κρήτη: το βασιλόπουλο [Βώροι, Λαμπιώτες] | το βασιλιόπουλο [Μάρθα].

βασκαντήρα / το φυτό Pyrethrum parthenium - το είχαν κατά του ματιάσματος || χλωρίδα || Ρούμελη: η βασκαντούρα [Αγία Παρασκευή].

βασκαντούρα / φυλαχτό για το μάτιασμα || δοξασίες || Πελοπόννησος: η βασκαντούρα [Κανδήλα] | η αβασκαντούρα [Αλποχώρι]. || Ρούμελη: η βασκαντούρα [Ραψάνη, Σιάτιστα] | η αβασκαντούρα [Κουμαρίτσι] | η αβασκαντήρα [Πρέβεζα]. || Κρήτη: η φταρμόπετρα [Άγιος Βασίλειος] | η θιαρμόπετρα [Θεοδώρα].

βατόκλαρα || φυτολογικά || Πελοπόννησος: τα βατόκλαρα [Κρέστενα].

βατοκορφές || φυτολογικά || Πελοπόννησος: οι βατοκορφάδες [Αλποχώρι]. || Κρήτη: οι βατοκορφές [Σάσαλος].

βατοκόφτης || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: ο βατοκόφτης [Προάστιο] | το βατοκόπι [Βρέσθενα]. || Ρούμελη: τα βατουλόια [Μακρινή].

βατόμουρο (ALE) || καρποί || Πελοπόννησος: το βατόμουρο [Σκεπαστό] | οι βατόμουρες [Άγιος Δημήτριος] | το βάτσινο [Καστρί] | α μουρία [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το βατόμουρο [Τσαμαντάς] | του βατόμπρου [Πλατύστομο] | του βατόμουρου [Ραψάνη] | του βατσνόμπουρου [Γέρμας] | του βατσνόμρου [Σιάτιστα] | του μούρου [Κανάλια] | η μούρνα [Σταγιάδες].

βατόριζα || φυτολογικά || Πελοπόννησος: η βατόριζα [Στεμνίτσα].

βάτος / θάμνοι του γένους Rubus (ALE) || χλωρίδα || Πελοπόννησος: ο βάτος [Λυγουριό, Προάστιο, Ροζενά] | το βάτο [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Σκεπαστό, Τρόπαια] | η βατομουριά [Δολιανά, Νεοχώρι] | ο αρκόβατε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο ακόβατε [Πέρα Μέλανα] | ο ακρόβατε [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: ου βάτους [Γουριά, Δραμεσιοί, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μελισσουργοί, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | ι βάτους [Κανάλια] | το βάτο [Πηγή] | η βατιά [Ωραιόκαστρο] | η βατιόνα [Κανάλια] | η βατσνιά [Γέρμας, Δραμεσιοί, Έλατος, Σιάτιστα, Σταγιάδες] | η βατομουριά [Τσαμαντάς] | τα βάτα [Κουμαρίτσι, Ραψάνη, Σταγιάδες] | τα βάτια [Κιλελέρ]. || Κρήτη: ο βάτος [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Σάσαλος] | το βάτο [Βώροι, Παλαιοχώρα].

βάτος / ψάρια του γένους Raja || πανίδα || Ρούμελη: η ράγα [Πρέβεζα] | ου βάτους [Πρέβεζα].

βατουκλιά / φράχτης από βάτα || φυτολογικά || Πελοπόννησος: η βατουκλιά [Κρέστενα] | η πατουκλιά [Κρέστενα]. || Κρήτη: η βαρδαλιά [Βουλγάρω].

βατόφυλλα || φυτολογικά || Πελοπόννησος: τα βατόφυλλα [Βρέσθενα]. || Ρούμελη: τα βατσουνόφυλλα [Σταυροδρόμι] | τα βατσνόφλα [Σταγιάδες].

βατράχι (ALE) || πανίδα || Πελοπόννησος: το βατράχι [Βρέσθενα, Κέρτεζη, Παραδείσια] | ο βάτραχας [Δολιανά] | το σφαρδάκλι [Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Κρέστενα, Στεμνίτσα] | το σβαρθάκλι [Λαγκάδια] | το σβερθούκλι [Λαγκάδια] | το σφαρθάκλι [Λαγκάδια] | το βαθράκι [Αρχαία Φενεός, Σκεπαστό] | ο σφόρδακλας [Σπαρτιά] | ο μπάκακας [Δολιανά, Κανδήλα] | το μπακακάκι [Βρέσθενα] | ο μπάμπακας [Κανδήλα] | το μπαρτσάκλι [Ρούτσι] | ο φορτακά [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | ο φορδακά [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: του βατράχ [Κουμαρίτσι, Μεσούντα] | του βαθράκ [Καρίτσα] | ο βαρδακάς [Μέγαρα] | ο βαρδακός [Μέγαρα] | ο βαρθακάς [Μέγαρα] | ο βορδακάς [Μέγαρα] | οι μπαθρακάδες [Θαρούνια] | ο μπάκακας [Πάργα, Τσαμαντάς] | ου μπάκακας [Άγιος, Γέρμας, Έλατος, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Μελισσουργοί, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Τιθορέα, Χρυσή] | ι μπάκακας [Μηλίνα] | του μπακακάκ [Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Μασχολούρι, Πλατύστομο] | του μπακάκ [Σταγιάδες] | του ζαμπνάκ [Έλατος] | η ζάμπα [Γέρμας, Χρυσή] | η ζιάμπα [Σιάτιστα]. || Κρήτη: αφορδακός [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι, Μιαμού, Σέλλες] | ο φορδακός [Ανώγεια, Βρύσες] | ο βαρθακός [Βουλγάρω, Παλαιοχώρα, Σάσαλος] | ο βορθακός [Εμπρόσνερος] | ο αβορθακός [Αποδούλου, Θεοδώρα, Τύλισος].

βατσέλι / ξύλινο δοχείο χωρητικότητας 25 οκάδων || αμπελουργία || Πελοπόννησος: το βατσέλι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι].

βατσέλι / σάκος χωρητικότητας 70 οκάδων σταριού || γεωργία || Πελοπόννησος: το βατσέλι [Αγία Άννα].

βάφτιση || η βάφτιση || Πελοπόννησος: η βάφτιση [Άγιος Δημήτριος, Βαλύρα, Κανδήλα, Λαγκάδια, Λυγουριό, Μάλη, Μελιγού, Προάστιο] | τα βαφτίσια [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λυγουριό, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Τσέρια] | τα βαφτίσα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Σκεπαστό] | το βαφτίσι [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Λυγουριό, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια] | το βάφτισμα [Λυγουριό, Πιάνα] | α βάφκιση [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | τα βαφκίσα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η βάφτιση [Δελβινάκι, Δολό, Μέγαρα, Πηγή] | η βάφτις [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Γραμματικού, Έλατος, Λιλαία, Μακρινή, Μικρό Βουνό, Μηλίνα, Σιάτιστα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | τα βαφτίσια [Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Μασχολούρι, Μέγαρα, Πηγή, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Τιθορέα, Τσαμαντάς] | τα βαφτίσα [Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Θαρούνια, Χουλιαράδες] | του βάφτσμα [Γέρμας, Μηλίνα, Πλατύστομο]. || Κρήτη: η βάφτιση [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Σιρίλι] | οι βάφτισες [Ανατολή] | το βάφτισμα [Άγιος Βασίλειος, Βουλγάρω].

βαφτισιμιός || η βάφτιση || Κρήτη: ο φιλιότσος [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βουλγάρω, Βραχάσι, Λαμπιώτες, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Τύλισος].

βαφτιστήρι || η βάφτιση || Πελοπόννησος: το βαφτιστήρι [Άγιος Δημήτριος, Γυμνό, Δολιανά, Κανδήλα, Κάτω Λουσοί, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σπαρτιά] | το αναδεξίμι [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Καστρί, Στεμνίτσα] | το φιοτσίδι [Αλποχώρι, Κρέστενα] | το βαφτισαρόνι [Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: το βαφτιστήρι [Σταυροδρόμι] | του βαφτστήρ [Αγία Ευθυμία, Αμφίκλεια, Λιλαία, Μακρινή, Πρέβεζα, Πρέβεζα, Τιθορέα] | του βαφτιστήρ [Ραψάνη] | του βαφστήρ [Κουμαρίτσι] | του βαφτιστκό [Πρέβεζα] | το αναδεχτούρι [Πάργα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του αναδιχτούδ [Μεσούντα, Πρέβεζα, Χρυσοβίτσα] | του αναδιχτό [Γουριά, Δραμεσιοί, Μελισσουργοί, Χουλιαράδες] | του αναδιξιμνίδ [Γουριά] | του αδιξίμ [Μηλίνα] | του κουμπαρούδ [Σταγιάδες]. || Κρήτη: το βαφτιστήρι [Παλαιοχώρα] | το βαφτισιμιό [Μιαμού] | το φιλιότσο [Θεοδώρα, Μιαμού, Σέλλες].

βαφτιστικά / τα ρούχα το μωρού μετά τη βάφτιση - δώρο του νονού || η βάφτιση || Πελοπόννησος: τα βαφτιστικά [Αγία Άννα, Κάτω Λουσοί] | τα βαφκισίτσα [Πέρα Μέλανα] | τα φωτίκια [Βρέσθενα, Θαλάμες, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: τα βαφτιστικά [Γραμματικού, Δραμεσιοί] | τα βαφτιστκά [Μακρινή, Χρυσοβίτσα] | τα βαφτιστκάτα [Μηλίνα] | τα φωτίκια [Πάργα] | τα φουτίκια [Δραμεσιοί, Μελισσουργοί, Πρέβεζα, Τσουκαλάδες] | τα φωτίτσα [Μέγαρα] | τα λαδίκια [Γουριά]. || Κρήτη: τα φιλιοτσίστικα [Άγιος Γεώργιος, Τύλισος] | το φώτι (ο χρυσός σταυρός που παίρνει ο νονός στο βαφτιστήρι) [Ανατολή, Κελλάρια] | η κούτα (με τα ρούχα που δώριζε ο νονός) [Ανατολή].

βάψιμο || υφαντική || Ρούμελη: του βάψμου [Αμφίκλεια, Γέρμας, Δομνίστα, Κανάλια, Πρέβεζα] | η βαφή [Γέρμας, Δομνίστα, Ραψάνη] | η βαψ [Έλατος].

βάψιμο / του σίδερου || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το βάψιμο [Αλποχώρι, Βρέσθενα, Κανδήλα, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α βαθή [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: του βάψμου [Δραμεσιοί].

βγαλσίδι / ερυθρά || αρρώστιες || Ρούμελη: του βγαλσίδ [Ραψάνη].

βγάλσιμο || κίνηση || Πελοπόννησος: το βγάλσιμο [Άγιος Δημήτριος]. || Ρούμελη: του βγάλσιμου [Μασχολούρι] | του βγάλτσμου [Γέρμας].

βδέλλα / Hirudinea || πανίδα || Πελοπόννησος: η βδέλλα [Ροζενά, Τρόπαια] | η αβδέλλα [Άγιος Δημήτριος, Μυγδαλιά, Σκεπαστό] | η αβδέα [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η βδέλλα [Γραμματικού, Μεσούντα] | η αβδέλλα [Γέρμας, Γουριά, Κανάλια, Ραψάνη, Σταγιάδες, Τιθορέα, Τσαμαντάς] | η οβδέλα [Πάργα].

βδομάδα (ALE, Buck list) || χρόνος || Πελοπόννησος: η βδομάδα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Ελάτη, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | η εβδομάδα [Δολιανά, Καστρί, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Ρούτσι, Στεμνίτσα] | α βδιμά [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η βδομάδα [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Θαρούνια, Μέγαρα, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η βδουμάδα [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πηγή, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Στροφυλιά, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η εβδομάδα [Σταυροδρόμι, Ωραιόκαστρο] | η ιβδουμάδα [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Μασχολούρι, Σιάτιστα, Σταγιάδες]. || Κρήτη: η βδομάδα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Βρύσες, Θεοδώρα, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι] | η εβδομάδα [Ανώγεια, Βραχάσι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Σιρίλι, Τύλισος].

βεγγέρα || διασκέδαση || Κρήτη: η αποσπερίδα [Άγιος Γεώργιος, Παλαιοχώρα, Σέλλες].

βεδούρα / ξύλινο δοχείο για άρμεγμα χωρητικότητας δέκα οκάδων || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: η βεδούρα [Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λεβίδι, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ρούτσι, Στεμνίτσα] | α βεδούρα [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η βεδούρα [Θαρούνια, Μέγαρα] | η βιδούρα [Αγιά, Λιλαία, Σταγιάδες] | το βιδούρι [Πάργα] | του βιδούρ [Άγιος, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Τιθορέα] | η βδούρα [Πρέβεζα] | η βέντρα [Μέγαρα] | η βιδούρα [Αμφίκλεια, Μακρινή, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μικρό Βουνό].

βεζιά / κόσκινο για παρασκευή κεφαλοτυριού || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: η βεζιά [Βρέσθενα, Κανδήλα, Λεβίδι, Ροεινό].

βελάδα || φορεσιά || Πελοπόννησος: η βελάδα [Αλποχώρι] | η ρεντικότα [Καστρί].

βελανιδιά / δέντρα του γένους Quercus (ALE, Buck list) || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η βελανιδιά [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Δολιανά, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Παραδείσια, Προάστιο, Σκεπαστό] | η βελανιά [Μαγούλα] | η βαλανιδιά [Στεμνίτσα] | το δέντρο [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Βεργαδαίικα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Καστρί, Μυγδαλιά, Ρούτσι, Σπαρτιά] | το δεντρό [Αρχαία Φενεός, Προάστιο] | ο δέντρος [Αλποχώρι, Κρέστενα, Παραδείσια, Ροεινό] | το ρουπάκι [Βρέσθενα, Ρούτσι] | το ρουπάτσι [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | η αριά [Βρέσθενα] | ο άριε [Πέρα Μέλανα] | ο άζε [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | ο τσούα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η βελανιδιά [Πηγή, Τσαμαντάς] | η βαλανιδιά [Δελβινάκι, Ραψάνη] | η βιλανδιά [Τιθορέα] | η βιλανιδιά [Γουριά, Κουμαρίτσι, Μασχολούρι, Ραψάνη, Στυλίδα] | ο δέντρος [Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | ου δέντρους [Γέρμας, Έλατος, Μακρινή, Πλατύστομο] | το δέντρο [Άγιος Λουκάς] | του δέντρου [Γέρμας, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μηλίνα, Σταγιάδες] | η αριά [Αμφίκλεια] | η αρέα [Μέγαρα] | ο αριάς [Τσαμαντάς] | του άριου [Ραψάνη]. || Κρήτη: ο δρυς [Θεοδώρα] | δρυάδα [Παλαιοχώρα] | οι δρυγιάρες [Ανώγεια].

βελανιδόκουπα || φυτολογικά || Πελοπόννησος: η βελανιδόκουπα [Μελιγού] | η βελανόκουπα [Ρούτσι]. || Ρούμελη: το τσόφλι [Τσαμαντάς].

βέλασμα || ήχοι || Πελοπόννησος: το βέλασμα [Μυγδαλιά] | το βέασμα [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το βζίτσιμο [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | ο βιαχτέ [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: του βέλασμα [Κανάλια] | του βίλιαγμα [Έλατος].

βελέντζα / χοντρό σκέπασμα από πρόβειο μαλλί || υφαντική || Πελοπόννησος: η βελέντζα [Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κέρτεζη, Μελιγού, Ροζενά, Ρούτσι] | η βελέτζα [Αγρίδι, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Στεμνίτσα, Τσέρια] | το βελεντζόνι [Κάτω Λουσοί] | η μπελέτζα [Προάστιο]. || Ρούμελη: η βελέντζα [Δελβινάκι, Θαρούνια, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η βελέτζα [Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα] | η βιλέντζα [Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | η βιλέντσα [Σιάτιστα] | η βιλέτσα [Κιλελέρ] | η βιλιέτζα [Πρέβεζα] | η βιλιέντζα [Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μικρό Βουνό, Σιάτιστα, Σταγιάδες] | η βιλέτζα [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Γραμματικού, Δράκεια, Στυλίδα]. || Κρήτη: η βελέντζα [Τύλισος] | η βελέντα [Άγιος Γεώργιος] | η βελέτζα [Ανώγεια, ].

βελέσι / γυναικεία φούστα ή κομπινεζόν || φορεσιά || Πελοπόννησος: το βελέσι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Μαγούλα, Μάλη, Μυγδαλιά, Σκεπαστό, Τρόπαια].

βελιό / γυναικείο βελούδινο κάλυμμα κεφαλής || φορεσιά || Κρήτη: το βελιό [Παλαιοχώρα].

βελιό / κουβέρτα μάλλινη με σχέδια || υφαντική || Πελοπόννησος: το βελιό [Κανδήλα].

βέλιουρας / το φυτό Sorghum halepense || χλωρίδα || Πελοπόννησος: ο βέλιουρας [Λαγκάδια, Ρούτσι] | το βελιούρι [Ρούτσι] | ο βέλιος [Λαγκάδια] | η καλαμάγρα [Βρέσθενα]. || Ρούμελη: η βούλιαρ [Έλατος, Ραψάνη] | του βιλιούρ [Κανάλια] | ο γούλιουρης [Πάργα]. || Κρήτη: η καλαμούρα [Ανατολή].

βέλο / κάλυμμα προσώπου (Buck list) || φορεσιά || Πελοπόννησος: το βέλο [Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Δολιανά, Ελάτη, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεβίδι, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | το βέλος [Στεμνίτσα] | ο βέλος [Ρούτσι]. || Ρούμελη: του βέλου [Άγιος Νικόλαος, Γουριά, Καρίτσα, Πρέβεζα, Στυλίδα]. || Κρήτη: τα βελιά [Παλαιοχώρα].

βελόνα (ALE) || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: η βελόνα [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τσέρια, Φενεός] | α τσαθία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α τσαϊθία [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η βελόνα [Άγιος Λουκάς, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η βιλόνα [Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Σιάτιστα, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: η βελόνα [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Θεοδώρα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σιρίλι, Τύλισος].

βελονάκι / πλεξίματος || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: το βελονάκι [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Λεχαινά, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Σκεπαστό] | το βελονάτσι [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το βελονάτσι [Μέγαρα] | του βιλουνάκ [Γουριά, Κιλελέρ, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μεσούντα, Πρέβεζα, Τιθορέα] | του τσκλακ [Σταγιάδες]. || Κρήτη: το βελονάκι [Μιαμού, Παλαιοχώρα].

βελονάρια / για σκέπη και μαλλιά || φορεσιά || Πελοπόννησος: τα βελονάρια [Αρχαία Φενεός].

βελόνι (Buck list) || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: το βελόνι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Ελάτη, Μυγδαλιά, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια]. || Ρούμελη: το βελόνι [Δελβινάκι, Μέγαρα, Τσαμαντάς] | το βιλόνι [Πηγή] | του βιλόν [Αγιά, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Μελισσουργοί, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Στυλίδα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: το βελόνι [Σάσαλος].

βελονιά || φορεσιά || Πελοπόννησος: η βελονιά [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Δολιανά, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Λεχαινά, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Στεμνίτσα] | α τσαθακά [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | α τσαϊθακά [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η βελονιά [Πηγή] | η βελονέα [Μέγαρα] | η βιλουνιά [Άγιος, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: η βελονιά [Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα, Τύλισος] | η κεδιά [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Θεοδώρα, Μιαμού, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος] | η κεντιά [Εμπρόσνερος] | η κεντέ [Αποδούλου, Βρύσες].

βελόνιασμα || φορεσιά || Ρούμελη: του μπιλόνιασμα [Χρυσοβίτσα].

βελούδο || φορεσιά || Πελοπόννησος: το βελούδο [Δολιανά, Ροζενά, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: το βελούδο [Δελβινάκι, Τσαμαντάς] | του βιλούδου [Αμφίκλεια, Μακρινή, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Τιθορέα] | ου κατιφές [Αγία Παρασκευή] | ου κατφές [Δραμεσιοί, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Χουλιαράδες] | ο γκατιφές [Ωραιόκαστρο] | ο καντιφές [Πάργα] | η φέλπα [Κουμαρίτσι, Πάργα]. || Κρήτη: το βελούδο [Βουλγάρω, Βραχάσι].

βένιο / δέντρο || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το βένιο [Δροσοπηγή].

βεντάλια || φορεσιά || Ρούμελη: η βέντουλα [Πάργα, Πρέβεζα].

βεντέμα / καλή σοδειά || γεωργία || Κρήτη: η βεντέμα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βραχάσι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μιαμού, Τύλισος] | η βεδέμα [Σάσαλος].

βεντέτα / φόνος αντεκδίκησης || βία || Πελοπόννησος: η βεντέτα [Στεμνίτσα].

βεντούζα || αρρώστιες || Πελοπόννησος: η βεντούζα [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Εξωχώρι, Λυγουριό, Προάστιο, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Τσέρια] | α βεντούζα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η βεντούζα [Δελβινάκι, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Τσαμαντάς] | η βιντούζα [Αμφίκλεια, Γουριά, Γραμματικού, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Ραψάνη, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα] | η κούπα [Χουλιαράδες] | του γυαλί [Κανάλια]. || Κρήτη: η βεντούζα [Βώροι, Τύλισος] | η βεντουζοκούπα [Άγιος Γεώργιος].

βέρα || ο γάμος || Πελοπόννησος: η βέρα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Ελάτη, Θαλάμες, Καρυά, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μελιγού, Νεοχώρι, Πάκια, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | η αρραβώνα [Αγρίδι] | η αρρεβώνα [Βρέσθενα, Λαγκάδια, Ροεινό] | το κάπαρο [Ροεινό] | α βεργέτα [Πέρα Μέλανα] | α αβεργέτα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η βέρα [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Άγιος, Άγιος Λουκάς, Άγιος Νικόλαος, Γουριά, Δαύλεια, Δραμεσιοί, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μασχολούρι, Μέγαρα, Μηλίνα, Πηγή, Πρέβεζα, Ραψάνη, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | το αρραβώνιασμα [Δελβινάκι] | η αρρεβώνα [Θαρούνια] | η αριβώνα [Δαύλεια] | η ζάβα [Μακρολίβαδο]. || Κρήτη: η βέρα [Ανατολή, Βουλγάρω, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Σιρίλι] | το δαχτυλίδι [Ανατολή] | η αρραβώνα [Μάρθα, Παλαιοχώρα] | ο αρραββώνας [Τύλισος].

βεράντα || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: η βεράντα [Άγιος Δημήτριος, Ρούτσι]. || Ρούμελη: η λούτζα [Χρυσοβίτσα].

βερβελιδέ / η μυρουδιά της βιρβιλιάς (κακαρέντζας) || αταξινόμητα || Κρήτη: η βερβελιδέ [Αποδούλου].

βερβερίτσα / σκίουρος (Sciurus) || πανίδα || Ρούμελη: η βιρβιρίτσα [Έλατος, Λιλαία, Σιάτιστα, Σταγιάδες] | η βιρβέρα [Κουμαρίτσι, Σταγιάδες].

βέργα || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: η βέργα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Καλούσι, Κανδήλα, Καστρί, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Τσέρια] | α βεργάδα [Πραστός]. || Ρούμελη: η βέργα [Αγία Παρασκευή, Άγιος Λουκάς, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δελβινάκι, Δραμεσιοί, Έλατος, Θαρούνια, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μέγαρα, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο] | το βεργί [Τσαμαντάς] | του βιργί [Δραμεσιοί, Έλατος] | η λούρα [Κανάλια, Σταγιάδες]. || Κρήτη: η βέργα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βρύσες, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες] | η βρέγα [Άγιος Γεώργιος] | το βεργί [Άγιος Γεώργιος].

βεργάδα / θηλυκό βεργάδι || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: η βεργάδα [Βρέσθενα, Φενεός].

βεργάδι / γίδι 24 μηνών || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: το βεργάδι [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Καρυά, Λεβίδι, Μυγδαλιά, Ροεινό, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | το βεργάιδι [Πέρα Μέλανα].

βερικοκιά / το δέντρο Prunus armeniaca || χλωρίδα || Ρούμελη: η βιρικουκιά [Μασχολούρι] | η καϊσιά [Γέρμας, Σιάτιστα]. || Κρήτη: η βερικοκιά [Βραχάσι].

βερίκοκο || καρποί || Πελοπόννησος: το βερίκοκο [Δολιανά] | το καΐσι [Λυγουριό, Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: του βιρίκουκου [Μασχολούρι, Τιθορέα] | του καΐς [Γέρμας, Έλατος, Σιάτιστα]. || Κρήτη: το βερίκοκο [Σέλλες, Τύλισος].

βερνεγάδος / μεγάλη ξύλινη γαβάθα που την είχαν για άρμεγμα ή για να τρώει όλη η οικογένεια από μέσα, στο σοφρά || έπιπλα - αναχρικά || Κρήτη: ο βερνεγάδος [Σέλλες] | ο γούβελος [Σέλλες].

βερνίκι || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: το βερνίκι [Αγία Άννα, Αμπελιώνα]. || Ρούμελη: του βιρνίκ [Αγιά, Γουριά].

βέστα / ενδυμασία || φορεσιά || Πελοπόννησος: η βέστα [Άγιος Δημήτριος, Μυγδαλιά]. || Ρούμελη: η βέστα [Πάργα].

βετούλα / θηλυκό γίδι 7-18 μηνών || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: η βετούλα [Βρέσθενα, Κρέστενα, Ρούτσι, Σκεπαστό, Τρόπαια] | α βετούλα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η βετούλα [Θαρούνια, Μέγαρα, Τσαμαντάς] | η βιτούλα [Γέρμας, Γουριά, Κανάλια, Λιλαία, Μακρινή, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Σταγιάδες]. || Κρήτη: η μουσκούλα [Άγιος Βασίλειος].

βετούλι / χρονιάρικο γίδι || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: το βετούλι [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μάλη, Μυγδαλιά, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το βετούλι [Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | του βιτούλ [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μηλίνα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Στυλίδα, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | του βτουλ [Στροφυλιά] | το κατσικοβέτουλο [Μέγαρα] | του τραγόπλου [Κουμαρίτσι].

βήματα || κίνηση || Πελοπόννησος: τα βήματα [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Καστρί, Κρέστενα, Λεβίδι, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: τα βήματα [Αγία Ευθυμία, Άγιος, Γραμματικού, Δελβινάκι, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πάργα, Πηγή, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Τιθορέα]. || Κρήτη: τα ζάλα [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Βρύσες, Θεοδώρα, Σιρίλι].

βήχας || φυσιολογικά || Πελοπόννησος: ο βήχας [Αλποχώρι, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λυγουριό, Προάστιο, Ρούτσι, Στεμνίτσα] | ο δήχο [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο βήχας [Μέγαρα, Τσαμαντάς] | ου βήχας [Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | ι βήχας [Δράκεια, Κανάλια] | ου γκούχας [Έλατος] | του γκούχμα [Χρυσή]. || Κρήτη: ο βήχας [Βραχάσι].

βιασύνη || κίνηση || Πελοπόννησος: η βιασύνη [Βεργαδαίικα] | η διασύνη [Άγιος Δημήτριος, Λαγκάδια] | η φούρια [Αλποχώρι] | η προφτασούρα [Βρέσθενα, Ελληνίτσα] | η ασυφταγίλα [Λαγκάδια] | α βιασύνα [Πέρα Μέλανα] | α βιάση [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α βιασία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α ασπούδα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η βία [Γέρμας, Στυλίδα] | η φόρτσα [Κανάλια] | η πρεμούρα [Πάργα] | η φούρια [Δράκεια, Σταγιάδες] | η τρουντή [Έλατος] | η σφιξ [Σταγιάδες]. || Κρήτη: η βιάση [Αποδούλου] | η φούρια [Παλαιοχώρα].

βίγλα || ο οικισμός || Ρούμελη: η βίγλα [Έλατος, Σιάτιστα, Σταγιάδες] | η βίγκλα [Πάργα].

βίδα || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: η βίδα [Βρέσθενα, Προάστιο] | α βίδα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η βίδα [Πάργα]. || Κρήτη: η βίδα [Άγιος Γεώργιος, Παλαιοχώρα].

βιδέλο / μοσχαρίσιο κρέας ή δέρμα || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το βιδέλο [Κανδήλα, Κρέστενα, Προάστιο]. || Ρούμελη: του βδέλου [Αγία Ευθυμία].

βίζιτα / επίσκεψη || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η βίζιτα [Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η βίζιτα [Έλατος, Μακρολίβαδο, Πάργα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες] | η βίζιντα [Ωραιόκαστρο] | η βίζντα [Πάργα] | η βίζτα [Πάργα, Χουλιαράδες] | η βίζδα [Δαύλεια, Κανάλια].

βίκα / στάμνα με στενό στόμιο και δυο χερούλια για λάδι ή νερό || έπιπλα - αναχρικά || Πελοπόννησος: η βίκα [Αμπελιώνα, Κανδήλα, Μαγούλα] | το βικί [Πάκια].

βίκος / το φυτό Vicia sativa || χλωρίδα || Πελοπόννησος: o βίκος [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Καρυά, Κέρτεζη, Λεβίδι, Λυγουριό, Μάλη, Μελιγού, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Στεμνίτσα] | o βίκο [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο βίκος [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια] | τα βίκια [Μακρινή] | ου βίκους [Αμφίκλεια, Κιλελέρ, Μασχολούρι, Μεσούντα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα] | ι βίκους [Μηλίνα] | του καραμπουτσιάκ [Αγία Παρασκευή]. || Κρήτη: o βίκος [Ανατολή, Βρύσες, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Τύλισος].

βιλάρι / το ύφασμα που τυλίγεται στο πισάντι του αργαλειού || υφαντική || Πελοπόννησος: το βιλάρι [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λυγουριό, Μαγούλα, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | το βλάρι [Ρούτσι]. || Ρούμελη: το βιλάρι [Πάργα, Τσαμαντάς] | του βλαρ [Γουριά, Δραμεσιοί, Χουλιαράδες, Χρυσή].

βίντσι || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: το βίντζι [Άγιος Δημήτριος] | το βίτζι [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: του βιντς [Σιάτιστα] | του βιτζ [Δράκεια].

βιόλα / πήλινο βαθύ πιάτο με κρασί, λάδι και τρία φιτίλια από μπαμπάκι - την άναβαν τρία βράδια, στο σπίτι του νεκρού και μετά την έσπαγαν πάνω στον τάφο || ο θάνατος || Κρήτη: η βιόλα [Άγιος Γεώργιος].

βιολέτα / φυτά του γένους Viola || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η βιολέτα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Δολιανά, Λαγκάδια, Σκεπαστό, Τσέρια] | η βελιότα [Στεμνίτσα] | α βιολέτα [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η βιουλέτα [Αμφίκλεια, Γουριά, Μακρινή, Σιάτιστα] | η διολέτα [Μέγαρα] | η διουλέτα [Αμφίκλεια, Μηλίνα] η βιόλα [Πάργα] | η βλοέτα [Πάργα] | ου σαρμαναχτσές [Σιάτιστα].

βιολί || μουσική || Πελοπόννησος: το βιολί [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Ελάτη, Εξωχώρι, Κανδήλα, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μυγδαλιά, Πάκια, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το διολί [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το βιολί [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Ωραιόκαστρο] | του βιουλί [Αγιά, Άγιος Νικόλαος, Γουριά, Δαύλεια, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Πρέβεζα, Ραψάνη, Χουλιαράδες] | το διολί [Θαρούνια, Μέγαρα] | του διουλί [Κουμαρίτσι] | του ιβγιλί [Σιάτιστα]. || Κρήτη: το βιολί [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Μάρθα, Τύλισος].

βιολιτζής || μουσική || Πελοπόννησος: ο βιολιτζής [Προάστιο]. || Ρούμελη: ου βιουλιτζής [Πρέβεζα] | ο διολιτζής [Μέγαρα].

βιος / περιουσία (Buck list) || πλούτος-χρήματα || Πελοπόννησος: το βιος [Καστρί, Παραδείσια, Ρούτσι, Σκεπαστό, Τρόπαια] | ο δίε [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | ο ιδίε [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το έχει [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το βιος [Μέγαρα, Πηγή, Πάργα] | το βιο [Κουμαρίτσι, Σταυροδρόμι, Πάργα, Τσαμαντάς] | του βιος [Αμφίκλεια, Δραμεσιοί, Μηλίνα, Σταγιάδες, Στυλίδα] | του βιο [Βράχα, Γέρμας, Έλατος, Κανάλια, Κιλελέρ, Σιάτιστα] | το έχος [Μέγαρα] | του έχους [Δραμεσιοί, Χρυσή].

βιρός / είδος κλειστής πήλινης δεξαμενής μέσα στη γη – εκεί φύλαγαν νερό οι αγρότες για να έχουν για τα καλοκαιρινά ποτίσματα || γεωργία || Ρούμελη: ο βιρός [Τσαμαντάς].

βιρός / νερό στάσιμο σε κοιλότητες ποταμών || η φύση || Ρούμελη: ου βιρός [Έλατος, Σταγιάδες] | η ουβίρα [Χρυσή].

βιστιριά / δαιμονοπληξία || δοξασίες || Κρήτη: η βιστιριά [Θεοδώρα].

βίτσα || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: η βίτσα [Βρέσθενα, Δολιανά, Παραδείσια, Πιάνα, Ρούτσι, Στεμνίτσα] | α βίτσα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η βίτσα [Έλατος, Θαρούνια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Πάργα, Ραψάνη, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Τσαμαντάς, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: η βίτσα [Ανατολή, Θεοδώρα, Σέλλες, Τύλισος] | η βίτζα [Άγιος Γεώργιος].

βιτσιά || βία || Ρούμελη: η βιτσά [Γουριά]. || Κρήτη: η βιτσιά [Σάσαλος].

βλαβουβότανο / βοτάνι για τεκνοποίηση - είναι σαν κρεμμύδι, πικρό και το έτρωγαν μαζί με μέλι || η γέννα - το μωρό || Ρούμελη: του βλαβουβότανου [Αγία Παρασκευή].

βλαντί / κόκκινο σημάδι στο πρόσωπο || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: το βλαντί [Φενεός].

βλαστάρι || η φύση || Πελοπόννησος: το βλαστάρι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τσέρια] | το λουμάκι [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Λαγκάδια] | ο βλαστός [Δολιανά, Πηγαδάκια] | το βαστάρι [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το βαστάζι [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | ο βαστέ [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το βλαστάρι [Μέγαρα, Τσαμαντάς] | του βλαστάρ [Γουριά, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Ραψάνη, Σιάτιστα, Τιθορέα, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | του φλαστάρ [Σταγιάδες] | ο βλαστός [Θαρούνια] | ου βλαστός [Άγιος, Χρυσοβίτσα] | το λουμάκι [Πάργα, Τσαμαντάς] | του λμακ [Έλατος] | το λουμάτσι [Μέγαρα] | το απόλυμα [Μέγαρα] | του βντζιαν [Σιάτιστα] | του βνταν [Έλατος]. || Κρήτη: ο βλαστός [Ανώγεια, Αποδούλου, Μάρθα, Μιαμού, Τύλισος].

βλαστήμια || λόγια-γράμματα || Ρούμελη: η βλαστήμνια [Γραμματικού] | του βλαστήμσμα [Χουλιαράδες]. || Κρήτη: η βλαστημιά [Άγιος Βασίλειος, Αποδούλου, Θεοδώρα, Κελλάρια].

βλαστόκομα / του αμπελιού || αμπελουργία || Ρούμελη: το βλαστόκομα [Θαρούνια] | του βλαστουλόι [Έλατος, Ραψάνη]. || Κρήτη: το κουτσοκάβισμα [Ανατολή] | το κουτσοτρούλισμα [Μιαμού, Τύλισος].

Βλάχα / βλαχόφωνη || αταξινόμητα || Ρούμελη: η Βλάχα [Ωραιόκαστρο] | η βλάχισα [Σταυροδρόμι].

βλαχοκαλύβα | στρογγυλή, φτιαγμένη από ρένα (Typha angustifolia) || κτηνοτροφία - τυροκομία || Ρούμελη: η βλαουοκάλυβα [Γουριά].

Βλάχος / βλαχόφωνος || αταξινόμητα || Ρούμελη: ο Βλάχος [Δελβινάκι, Πάργα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | ου Βλάχους [Γουριά, Χουλιαράδες].

βλαψίδια / οι ενοχλήσεις της εγκύου (εμετός, ζαλάδα, λιγούρα) || η γέννα - το μωρό || Κρήτη: τα βλαψίδια [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι, Κελλάρια, Μάρθα].

βλεπάτορας / φύλακας || επαγγέλματα || Κρήτη: ο βλεπάτορας [Θεοδώρα].

βλέφαρο (ALE) || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: το βλέφαρο [Λαγκάδια, Μελιγού, Σκεπαστό] | το ματόφυλε [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: του βλέφαρου [Πλατύστομο] | το ματόφυλλο [Μέγαρα] | το καπάκι [Πάργα] | το τζίφλι [Πάργα]. || Κρήτη: η φυλλάδα [Ανατολή].

βλισίδι / κρυμμένος θησαυρός || πλούτος-χρήματα || Ρούμελη: το βλησίδι [Πάργα] | του βλισίδ [Σιάτιστα].

βλίτο / τα φυτά Amaranthus blitum και Amaranthus viridis || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το βλίτο [Βρέσθενα, Δολιανά, Λυγουριό, Τρόπαια] | ο άβλιτα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: του βλίτου [Γουριά, Μηλίνα] | του βλίτρου [Γέρμας].

βλογιά / αρρώστια των προβάτων || κτηνοτροφία - τυροκομία || Ρούμελη: η βλογιά [Τσαμαντάς] | η βλουγιά [Στροφυλιά, Στυλίδα] | η αβλουιά [Σιάτιστα].

βλογιά / ευλογιά || αρρώστιες || Ρούμελη: η βλουγιά [Αμφίκλεια, Γουριά, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι] | η αβλουϊα [Έλατος, Σταγιάδες].

βογκητά || ήχοι || Πελοπόννησος: τα βογκητά [Λυγουριό, Σκεπαστό] | τα κοντζίματα [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: τα γκοτζητά [Μέγαρα].

βόδι (ALE, Buck list) || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: το βόδι [Γυμνό, Ελληνίτσα, Λεχαινά, Νεοχώρι, Πηγαδάκια] | το βόιδι [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Εξωχώρι, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | ο βου [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το βόδι [Δελβινάκι, Δολό, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του βοδ [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Βράχα, Δραμεσιοί, Κανάλια, Κιλελέρ, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μικρό Βουνό, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Τιθορέα, Φαρκαδόνα] | το βόιδι [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια, Λιλαία, Μέγαρα] | του βόιδ [Αγία Ευθυμία, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Δομνίστα, Έλατος, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μελισσουργοί, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Στυλίδα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | του βόι [Άγιος, Δραμεσιοί, Μηλίνα, Στροφυλιά, Χρυσή] | το καματερό [Μέγαρα, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: το βούι [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Σιρίλι] | το βούγι [Θεοδώρα] | το ζούπερο [Άγιος Γεώργιος] | τα βούγια [Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος].

βοήθεια || προσφορά || Πελοπόννησος: η βοήθεια [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Λεβίδι, Μαγούλα, Μελιγού, Ροζενά, Ρούτσι] | το γιούτο [Κανδήλα] | α βοήθεια [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α βοήιθεια [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η βοήθεια [Τσαμαντάς] | η βοηθεία [Μέγαρα] | η βουήθια [Άγιος, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Δαύλεια, Δομνίστα, Μασχολούρι, Μεσούντα, Σταγιάδες, Φαρκαδόνα] | του βόηθιου [Γέρμας, Έλατος, Σταγιάδες] | ο μουσαντές [Πάργα] | το αγιούτο [Πάργα] | του γιαρντίμ [Άγιος, Μηλίνα]. || Κρήτη: η βοήθεια [Άγιος Γεώργιος, Αποδούλου, Βραχάσι, Μιαμού].

βοηθός || προσφορά || Πελοπόννησος: ο βοηθός [Αγία Άννα, Βρέσθενα, Θαλάμες, Καρυά, Λεβίδι] | το παραχέρι [Βρέσθενα]. || Ρούμελη: ο βοηθός [Άγιος Λουκάς] | ου βουηθός [Γέρμας, Μασχολούρι]. || Κρήτη: ο βοηθός [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή] | το παραχέρι [Ανατολή].

βοϊδίλα / η μυρωδιά του βοϊδιού || αταξινόμητα || Ρούμελη: η βοϊδίλα [Δελβινάκι].

βοϊδογλώσσα / το φυτό Echium plantagineum || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η βοϊδογλώσσα [Κανδήλα] | τα βοϊδογλώσσια [Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η βοϊδογλώσσα [Μέγαρα] | η βουιδόγλουσα [Κανάλια, Μηλίνα].

βοϊδόδερμα || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το βοϊδόδερμα [Κρέστενα].

βοϊδοκέρατο / φυτό || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το βοϊδοκέρατο [Αλποχώρι].

βολάρισμα / βγάλσιμο των λιθαριών από το χωράφι || γεωργία || Πελοπόννησος: το βολάρισμα [Δροσοπηγή].

βολβός / ματιού || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: το βρουβί [Παραδείσια].

βόλια || βία || Πελοπόννησος: τα βόλια [Μαγούλα, Στεμνίτσα, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: τα βόλια [Κουμαρίτσι, Λιλαία, Πάργα]. || Κρήτη: οι μπάλες [Τύλισος].

βόλοι / από πηλό για παιχνίδι || το παιχνίδι || Πελοπόννησος: οι βόλοι [Δροσοπηγή, Ελάτη, Θαλάμες, Λυγουριό, Ρούτσι, Στεμνίτσα] | τα βόλια [Τσέρια]. || Ρούμελη: οι βόλοι [Μέγαρα] | οι βολ [Γραμματικού, Ραψάνη, Τιθορέα] | τα βόλια [Φαρκαδόνα] | τα κουϊνάκια [Μηλίνα].

βόλος || χώρος-σχήματα || Κρήτη: ο βόλος [Ανατολή, Ανώγεια, Βραχάσι, Τύλισος].

βόλτα / περίπατος || κίνηση || Πελοπόννησος: η βόλτα [Άγιος Δημήτριος, Βαλύρα, Γυμνό, Δολιανά, Λυγουριό, Σαρακίνι] | α βόλτα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η βόλτα [Γουριά, Δελβινάκι, Μακρινή, Μασχολούρι, Πάργα, Σιάτιστα] | το σεργιάνι [Μέγαρα] | το σιργιάνι [Θαρούνια] | του σιργιάν [Γέρμας, Δομνίστα, Έλατος, Κανάλια, Μασχολούρι, Μηλίνα, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Χουλιαράδες] | του γκιζέρ [Γέρμας, Έλατος, Σιάτιστα, Σταγιάδες] | ο περβαλέ [Μέγαρα] | το περπούδι [Μέγαρα]. || Κρήτη: η βόλιτα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βουλγάρω, Βραχάσι, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Τύλισος].

βόλτα / σκοινιού, κοτσίδας || χώρος-σχήματα || Πελοπόννησος: η βόλτα [Μελιγού, Προάστιο]. || Ρούμελη: η βόλτα [Άγιος, Αμφίκλεια, Πάργα]. || Κρήτη: η βόλτα [Παλαιοχώρα] | η βόλιτα [Κελλάρια].

βόλτα / χορός || διασκέδαση || Πελοπόννησος: η βόλτα [Μελιγού, Τσέρια]. || Ρούμελη: η βόλτα [Μελισσουργοί]. || Κρήτη: η βόλτα [Βώροι] | η βόλιτα [Σέλλες].

βορβοί / βολβοί || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: οι βορβοί [Ελάτη, Προάστιο, Σαρακίνι, Στεμνίτσα, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | τα βορβιά [Γυμνό, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | τα βροβιά [Λυγουριό] | τα βουρβιά [Ελληνίτσα, Καστρί] | τα βρουβιά [Ρούτσι]. || Ρούμελη: οι βρουβοί [Μακρινή] | οι βουλβοί [Αγία Ευθυμία] | τα βρουβούδια [Μακρινή] | τα βρουβούλια [Μέγαρα].

βορβός / το φυτό Muscari racemosum || χλωρίδα || Ρούμελη: του ψουμί του κούκου [Μελισσουργοί, Ραψάνη].

βοριάς (Buck list) || η φύση || Πελοπόννησος: ο βοριάς [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Καλούσι, Κανδήλα, Κέρτεζη, Λυγουριό, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια] | ο καραγιαλιάς [Δολιανά, Λαγκάδια] | η τραμουντάνα [Τσέρια, Πραστός] | ο βορίας [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο βοριάς [Μέγαρα, Πάργα, Σταυροδρόμι] | ου βουριάς [Αγία Ευθυμία, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Γέρμας, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μεσούντα, Πλατύστομο, Ραψάνη, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ι βουριάς [Μικρό Βουνό] | η τραμουντάνα [Πάργα, Χρυσοβίτσα] | η τρεμουντάνα [Πάργα]. || Κρήτη: ο βοριάς [Ανώγεια, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μιαμού, Παλαιοχώρα] | ο βοράς [Ανατολή, Σέλλες] | το βόρισμα [Θεοδώρα] | η ντριμιντίνα [Σέλλες] | η δραμουντάνα [Άγιος Βασίλειος].

βοριάς / βορράς (σημείο του ορίζοντα) || χώρος-σχήματα || Ρούμελη: ου βουράς [Κουμαρίτσι]. || Κρήτη: ο βορράς [Άγιος Γεώργιος, Τύλισος].

βορός / περιφραγμένος χώρος για τα ζώα || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: ο βορός [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα]. || Ρούμελη: ο οβορός [Δολό, Τσαμαντάς] | ο βορός [Θαρούνια] | ι ουβρός [Κανάλια].

βορόσκιο / κοίλο ξύλο που προστάτευε τον ανηφορά στο δώμα από βροχή και αέρα και άφηνε τον καπνό να βγει || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Κρήτη: το βορόσκιο [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή].

βοσκή (Buck list) || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: η βοσκή [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Γυμνό, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μυγδαλιά, Πιάνα, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | η βοστσή [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το βόσκημα [Λυγουριό] | το βόστσημα [Κανδήλα] | α νεμά [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α νονή [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η βοσκή [Δελβινάκι, Δολό, Πηγή, Ωραιόκαστρο] | η βουσκή [Αγία Ευθυμία, Γέρμας, Γουριά, Δραμεσιοί, Καρίτσα, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες] | του βόσκμα [Αγιά, Βράχα] | η νουμή [Μηλίνα]. || Κρήτη: η βοσκή [Άγιος Βασίλειος], Σιρίλι | η βοσκαρά [Παλαιοχώρα].

βοσκοπούλα (ALE) || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: η βοσκοπούλα [Γυμνό, Κανδήλα] | η τσιοπανοπούλα [Τρόπαια] | α τσοπανοπούα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η βουσκουπούλα [Μελισσουργοί] | του τσουπανουκόρτσου [Αγία Ευθυμία]. || Κρήτη: η βοσκοπούλα [Σέλλες].

βοσκόπουλο || κτηνοτροφία - τυροκομία || Κρήτη: το βουκολάκι [Άγιος Γεώργιος].

βοσκός (ALE, Buck list) || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: ο βοσκός [Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Καστρί, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Προάστιο, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | ο τσοπάνης [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Θαλάμες, Καρυά, Κέρτεζη, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Νεοχώρι, Παραδείσια, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τσέρια, Φενεός] | ο τσιοπάνης [Αγρίδι, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Ελάτη, Κανδήλα, Κρέστενα, Λαγκάδια, Μυγδαλιά, Πιάνα, Ροεινό, Ροζενά, Σκεπαστό, Τρόπαια] | ο στοπάνος [Αγρίδι] | ο τζοπάνης [Ελληνίτσα, Τσέρια] | ο τζοπάνος [Εξωχώρι] | ο τσοπάνος [Δολιανά, Καρυά, Λαγκάδια, Λυγουριό] | ο τσομπάνης [Προάστιο] | ο τζομπάνης [Προάστιο] | ο βλάχος [Δολιανά, Λεβίδι] | ο κοπαδιάρης [Κανδήλα] | ο τσοπάνη [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο νομία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο βοσκός [Δελβινάκι, Θαρούνια, Πηγή] | ου βουσκός [Άγιος, Γουριά, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Κιλελέρ, Μακρινή, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χρυσοβίτσα] ι βουσκός [Μηλίνα, Μικρό Βουνό] | ο τσομπάνης [Δελβινάκι, Πηγή] | ο τσομπάνος [Δολό, Πηγή] | ο τσοπάνος [Δελβινάκι, Τσαμαντάς] | ο τσοπάνης [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια, Μέγαρα] | ο τσιοπάνης [Τσαμαντάς] | ου τσιουμπάνους [Αγία Παρασκευή, Γέρμας] | ι τσιουμπάνους [Αγιά, Δραμεσιοί, Μηλίνα] | ου τσιουπάνς [Γραμματικού, Δομνίστα, Λιλαία, Μακρινή, Πλατύστομο, Τσουκαλάδες] | ου τζιουπάνους [Ραψάνη] | ου τζιουπάνς [Μασχολούρι] | ου τσουπάνς [Αγία Ευθυμία, Άγιος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γραμματικού, Δαύλεια, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Μακρολίβαδο, Πλατύστομο, Στροφυλιά, Τιθορέα, Τσουκαλάδες] | ου τσουπάνους [Άγιος, Γουριά, Δαύλεια, Δραμεσιοί, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | ου τσουμπάνους [Κιλελέρ, Φαρκαδόνα] | ο τζομπάνος [Σταυροδρόμι] | ου τζουμπάνους [Έλατος, Σταγιάδες, Χουλιαράδες] | ου τζουμπάνς [Πρέβεζα] | ο τζιομπάνος [Ωραιόκαστρο] | ο τζιομπάνης [Ωραιόκαστρο] | ου τζιουμπάνους [Αγία Παρασκευή, Δραμεσιοί, Μασχολούρι, Σιάτιστα] | ι ντζιουμπάνους [Κανάλια] | ι τζουμπάνους [Μικρό Βουνό] | ο στοπάνης [Θαρούνια] | ου στιουπάνς [Τσουκαλάδες] | ο μπιστικός [Γουριά, Τσαμαντάς] | ο πιστικός [Γουριά, Δελβινάκι, Δολό, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | ου πιστικός [Σταγιάδες] | ου πιστκός [Μεσούντα] | ου μπιστκός [Χρυσοβίτσα] | ου κουπαδάρς [Αγία Ευθυμία]. || Κρήτη: ο βοσκός [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | ο κουραδάρης [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Μιαμού] | ο τσομπάνης [Μάρθα] | ο τζομπάνης [Λαμπιώτες].

βοσκότοπος (ALE) || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: ο βοσκότοπος [Βρέσθενα, Λεβίδι] | το βοσκοτόπι [Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Θαλάμες, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Φενεός]. || Ρούμελη: ο βοσκότοπος [Δελβινάκι] | ου βουσκότουπους [Άγιος] | το βοσκοτόπι [Δελβινάκι] | του βουσκουτόπ [Αγιά, Γουριά, Δαύλεια, Δραμεσιοί, Κιλελέρ, Μακρινή, Μασχολούρι, Μηλίνα, Μεσούντα]. || Κρήτη: ο βοσκότοπος [Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα] | η βοσκαρά [Ανατολή].

βοτάνι (Buck list) || η φύση || Πελοπόννησος: το βοτάνι [Άγιος Δημήτριος, Αρχαία Φενεός, Βεργαδαίικα, Δολιανά, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λεχαινά, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Πιάνα, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Πέρα Μέλανα] | το βότανο [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αρχαία Φενεός, Γυμνό, Ελάτη, Θαλάμες, Κρέστενα, Μυγδαλιά, Πιάνα, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Τσέρια, Φενεός] | το βοτανίδι [Βρέσθενα]. || Ρούμελη: το βοτάνι [Δελβινάκι, Τσαμαντάς] | το βότανο [Δελβινάκι, Πηγή, Τσαμαντάς] | του βότανου [Αμφίκλεια, Γουριά, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Κιλελέρ, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Τιθορέα] | του βουτάν [Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Γουριά, Δράκεια, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στυλίδα]. || Κρήτη: το βοτάνι [Άγιος Γεώργιος] | το βότανο [Άγιος Γεώργιος, Θεοδώρα, Μιαμού].

βοτανίδια / ζιζάνια || γεωργία || Πελοπόννησος: τα βοτανίδια [Βρέσθενα, Πέρα Μέλανα].

βοτάνισμα || γεωργία || Πελοπόννησος: το βοτάνισμα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Λεβίδι, Μάλη, Προάστιο, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Τσέρια] | ο βότανος [Βρέσθενα, Λαγκάδια, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Τρόπαια] | το ξεβοτάνισμα [Κανδήλα]. || Ρούμελη: το βοτάνισμα [Δολό, Θαρούνια] | του βουτάνσμα [Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ο βότανος [Σταυροδρόμι] | ου βότανους [Στροφυλιά] | του ξιβουτάνσμα [Γέρμας] | του ξιβουτάντσμα [Έλατος].

βότσαλο || η φύση || Ρούμελη: το βότσαλο [Μέγαρα] | ο γούλος [Πάργα] | το γουλί [Πάργα] | η γκουργκόλα [Έλατος, Σιάτιστα] | του γκουργκούλ [Έλατος, Σιάτιστα] | του στιλνάρ [Σιάτιστα] | του μπάκαλου [Χρυσή] | του τρόχαλου [Χρυσή]. || Κρήτη: η χοχλάκα [Σιρίλι].

βουβάλι / γένος Bubalus || πανίδα || Πελοπόννησος: το βουβάλι [Ρούτσι, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: το βουβάλι [Μέγαρα] | του βουβάλ [Γέρμας] | του βαλ [Μασχολούρι].

βουβαλοτόμαρο || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το βουβαλοτόμαρο [Σκεπαστό].

βουβαμάρα || ήχοι || Ρούμελη: η βουβαμάρα [Πάργα] | ο βούβας [Πάργα] | ο βούβος [Πάργα] | η βούβα [Έλατος].

βούζα / αμφίβια των οικογενειών Bufo bufo, Bufo viridis και Pelobates syriacus balcanicus (ALE) || πανίδα || Πελοπόννησος: η βούζα [Σκεπαστό] | η ζάμπα [Εξωχώρι, Κρέστενα, Λαγκάδια] | η ζούμπα [Αλποχώρι] | η μπράσκα [Δολιανά, Ελληνίτσα] | ο ξεροβάθρακας [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: η μπράσκα [Κανάλια, Κουμαρίτσι, Ραψάνη, Τιθορέα] | η ζάμπα [Δραμεσιοί, Πάργα, Σταγιάδες] | το καρκαλίδι [Πάργα] | οι φουρνίες [Θαρούνια].

βουζιά / ο θάμνος Sambucus ebulus || χλωρίδα || Ρούμελη: η βουζιά [Δολό] | του βούζου [Σταγιάδες].

βουή || ήχοι || Πελοπόννησος: η βουή [Αγία Άννα, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Ελάτη, Κανδήλα, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μάλη] | το βουητό [Κρέστενα, Ροζενά] | το βουηχτιό [Κρέστενα] | το βούισμα [Κρέστενα] | η βουηχτούρα [Σκεπαστό] | ο βοητέ [Πέρα Μέλανα] | α βοή [Πέρα Μέλανα] | α βουή [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η βουή [Βράχα, Κουμαρίτσι, Σταγιάδες, Στροφυλιά] | η βαζούρα [Κανάλια, Πλατύστομο, Σταγιάδες] | του βουητό [Αγία Ευθυμία] | το βούισμα [Τσαμαντάς] | ου βαγμός [Γέρμας] | ου βασμός [Κουμαρίτσι] | η βαγμούρα [Γέρμας, Έλατος] | η βαζούρα [Έλατος]. || Κρήτη: το βουητό [Τύλισος] | ο βρούχος [Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα].

βουιδόπαχο / απόστημα που βγάζουν τα βόδια στο λαιμό από τον ζυγό, στο όργωμα || γεωργία || Κρήτη: το βουιδόπαχο [Βραχάσι].

βουκέντρα || γεωργία || Πελοπόννησος: η βουκέντρα [Άγιος Δημήτριος, Δροσοπηγή, Λεβίδι, Σκεπαστό] | το φουτσιέντρι [Κανδήλα] | η φκέντρα [Πιάνα, Ρούτσι] | ο βάτα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το βουκέντρι [Πηγή, Τσαμαντάς] | η βκέντρα [Γουριά, Κουμαρίτσι, Χουλιαράδες] | η δικέντρι [Δολό, Σταυροδρόμι] | η φκέντρα [Αμφίκλεια, Δραμεσιοί, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Μακρολίβαδο, Χουλιαράδες] | το φούτσεντρο [Μέγαρα] | η φουτσέντρα [Μέγαρα] | το φουτσέντρι [Μέγαρα] | του ξιαλ [Σιάτιστα] | η αξιάλ [Σταγιάδες] | του μπουντέτς [Σταγιάδες]. || Κρήτη: το βουκέντρι [Ανατολή, Σέλλες] | το νηματερό [Ανατολή, Μιαμού] | ο κάτσουνας [Σέλλες].

βούκινο / κοχύλι || σύνεργα-υλικά || Ρούμελη: το βούκινο [Πάργα] | ο μπόρμπολας [Πάργα].

βουκολική / η ποιμενική εργασία || κτηνοτροφία - τυροκομία || Κρήτη: η βουκολική [Άγιος Βασίλειος].

βούκολος / βοσκός βοδιών || κτηνοτροφία - τυροκομία || Κρήτη: ο βούκολος [Θεοδώρα] | ο βουκολόος [Τύλισος].

βούλα || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: η βούλα [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Λεβίδι, Ροεινό, Στεμνίτσα] | α βούα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η βούλα [Αγία Παρασκευή, Άγιος, Γουριά, Μακρινή, Μικρό Βουνό, Πάργα, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Τιθορέα, Τσαμαντάς]. || Κρήτη: η βούλα [Μάρθα].

βούλα / σφραγίδα || λόγια-γράμματα || Ρούμελη: η βούλα [Πάργα, Σιάτιστα] | η ντάμκα [Πάργα].

βούλερι / φυτό || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το βούλερι [Δροσοπηγή, Τυρός].

βουλή / θέληση || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η βουλή [Κανδήλα] | α βουλή [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η βουλή [Γέρμας, Σιάτιστα]. || Κρήτη: η βουλή [Ανατολή, Τύλισος].

βουλοτίρι - δαχτυλίδι με σφραγιδόλιθο || λόγια-γράμματα || Κρήτη: το βουλοτίρι [Παλαιοχώρα].

βούλωμα || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: το βούλωμα [Κανδήλα, Μάλη, Προάστιο, Ρούτσι]. || Ρούμελη: του βούλουμα [Γέρμας, Δαύλεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Σταγιάδες] | του μπούλουμα [Μηλίνα].

βουνό (Swadesh list, ALE, Buck list) || η φύση || Πελοπόννησος: το βουνό [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | ο σίνα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το βουνό [Δελβινάκι, Θαρούνια, Μέγαρα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του βνο [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Άγιος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Δομνίστα, Έλατος, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | του βουνό [Αγία Παρασκευή, Δαύλεια] | το βουνί [Σταγιάδες, Τσαμαντάς]. || Κρήτη: το βουνό [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος] | τα αόρη [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Θεοδώρα, Λαμπιώτες] | τα αόρια [Ανατολή, Ανώγεια, Βραχάσι, Θεοδώρα, Μάρθα].

βουνοκορφή || η φύση || Πελοπόννησος: η βουνοκορφή [Μελιγού]. || Ρούμελη: η βουνουκουρφή [Κανάλια] | η τσιούκα [Τσαμαντάς].

βούρδουλας || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: ο βούρδουλας [Άγιος Δημήτριος]. || Ρούμελη: του βούρδουλου [Γέρμας].

βουρκίλα || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η βουρκίλα [Δολιανά].

βούρκος || η φύση || Πελοπόννησος: ο βούρκος [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα] | ο βούρκο [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο βούρκος [Ωραιόκαστρο] | ου βούρκους [Πρέβεζα] | το βουρκάρι [Μέγαρα] | η μούζγκα [Έλατος].

βουρλιά / σκοινί από βούρλα || σύνεργα-υλικά || Κρήτη: η βουρλιά [Άγιος Γεώργιος, Μιαμού, Σέλλες].

βουρλίδι / σπάγκος από βούρλα || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: το βουρλίδι [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι]. || Κρήτη: το βουρλίδι [Ανατολή] | το βρουλίδι [Παλαιοχώρα].

βούρλο / φυτά που ανήκουν στα γένη Juncus και τα φυτά Holoschoenus vulgaris και Cyperus badius || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το βούρλο [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αλποχώρι, Θαλάμες, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό] | α βουρλία [Πέρα Μέλανα] | α βρουλία [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: του βούρλου [Δαύλεια, Κιλελέρ, Τσουκαλάδες | η βρούλα [Αμφίκλεια]. || Κρήτη: το βούρλο [Άγιος Γεώργιος, Κελλάρια, Σέλλες] | το βρούλο [Ανώγεια, Παλαιοχώρα, Μιαμού, Τύλισος].

βουρλόδεμα / δέσιμο με βουρλίδι || γεωργία || Πελοπόννησος: το βουρλόδεμα [Αλποχώρι].

βούρτσα (Buck list) || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: η βούρτσα [Βρέσθενα] | η σβούρτσα [Λαγκάδια] | α φούρτσα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η βούρτσα [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Γέρμας, Μεσούντα, Πάργα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Τσαμαντάς] | η βρούτσα [Μέγαρα] | η φούρτσα [Μέγαρα].

βουρτσά / μια βουρτσά είναι χίλιες βαρεσιές και βγάζει 8,5 κιλά βούτυρο || κτηνοτροφία - τυροκομία || Ρούμελη: η βουρτσά [Γουριά].

βούρτσισμα || κίνηση || Πελοπόννησος: το σβούρτσισμα [Λαγκάδια]. || Ρούμελη: το φούρτσισμα [Πέρα Μέλανα].

βούτα / μεγάλο ξύλινο δοχείο σε μέγεθος καζανιού || έπιπλα - αναχρικά || Πελοπόννησος: η βούτα [Άγιος Δημήτριος, Δολιανά, Κανδήλα, Καρυά, Παραδείσια, Ρούτσι, Τρόπαια, Φενεός].

βούτα / τενεκές που χωράει 11 οκάδες στάρι || γεωργία || Πελοπόννησος: η βούτα [Αμπελιώνα, Κρέστενα] | η σιδεριά [Κρέστενα].

βουτηρήδες / σκουλήκια που πιάνει το τυρί || κτηνοτροφία - τυροκομία || Κρήτη: οι βουτηρήδες [Άγιος Γεώργιος].

βουτιά || κίνηση || Ρούμελη: η βουτιά [Πάργα].

βούτιμο / το φυτό Butomus umbellatus || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το βούτιμο [Κανδήλα, Λεβίδι] | το βούταμο [Βρέσθενα] | ο βούταμο [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός].

βούτσωμα / πέρασμα του χωμάτινου πατώματος του σπιτιού με λάσπη από κοκκινόχωμα και σβουνιά (βουτσά) || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Κρήτη: το βούτσωμα [Ανατολή, Τύλισος].

βούτυρο (Buck list) || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: το βούτυρο [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Καστρί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Παραδείσια, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | το βούκιουρε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το βούτυρο [Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | του βούτυρου [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Έλατος, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | του βούτσυρου [Σιάτιστα] | το βούτουρο [Άγιος Λουκάς] | το βούτρο [Ωραιόκαστρο] | του βούτρου [Βράχα, Γουριά, Δραμεσιοί, Καρίτσα, Χουλιαράδες] | ου βούτρους [Γουριά]. || Κρήτη: το βούτυρο [Βρύσες, Μάρθα, Μιαμού, Σιρίλι] | ο βότυρος [Ανατολή, Σάσαλος, Σέλλες] | ο βούτυρος [Άγιος Βασίλειος, Βουλγάρω, Παλαιοχώρα].

βραγιά || γεωργία || Πελοπόννησος: η βραγιά [Αμπελιώνα, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Πιάνα, Προάστιο, Σκεπαστό] | η πεζούλα [Αμπελιώνα, Κανδήλα, Λαγκάδια] | η αβραγιά [Βρέσθενα] | το πετσούρι [Βρέσθενα] | α πρασία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α δάμακα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το δαμάτσι [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η βραγιά [Γουριά, Γραμματικού, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα] | η αβραγιά [Γέρμας, Κανάλια, Σιάτιστα] | η αβραϊα [Έλατος, Σταγιάδες] | η βραγέα [Μέγαρα] | η φραγιά [Γουριά] | το γιμάρι [Τσαμαντάς] | η πεζούλα [Θαρούνια, Πάργα] | του πιζούλ [Σιάτιστα] | του πζουλ [Βράχα]. || Κρήτη: η πρασά [Άγιος Γεώργιος] | οι πρασιές [Παλαιοχώρα] | οι πρασές [Μάρθα] | το πεζούλι [Παλαιοχώρα] | η πεζούλα [Ανώγεια, Αποδούλου, Παλαιοχώρα].

βραδιά || χρόνος || Πελοπόννησος: η βραδιά [Αμπελιώνα, Καρυά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Ροεινό, Ρούτσι, Φενεός] | η βραδέα [Εξωχώρι, Τσέρια]. || Ρούμελη: η βραδιά [Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Θαρούνια, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μασχολούρ, Μηλίναι, Πηγή, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Ωραιόκαστρο] | η βραδά [Σιάτιστα]. || Κρήτη: η βραδιά [Άγιος Βασίλειος, Ανώγεια, Αποδούλου, Βρύσες, Θεοδώρα, Κελλάρια, Εμπρόσνερος, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | η βραδυνιά [Άγιος Γεώργιος, Βουλγάρω] | η αργατινή [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι,Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Τύλισος] | η αργαδινή [Ανώγεια, Αποδούλου, Εμπρόσνερος, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σιρίλι] | η αργαντινή [Τύλισος].

βραδινό / δείπνο || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: βραδ [Μελισσουργοί].

βράδυ (ALE, Buck list) || χρόνος || Πελοπόννησος: το βράδυ [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός, Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το βράδυ [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Σιάτιστα, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του βραδ [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: το βράδυ [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | αργά [Ανώγεια, Αποδούλου, Βραχάσι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού].

βρακανίδα / το φυτό Rapistrum rugosum subsp. orientale || χλωρίδα || Ρούμελη: η βρακανίδα [Δολό, Πάργα, Τιθορέα, Τσαμαντάς].

βρακί / γυναίκειο εσώρουχο || φορεσιά || Πελοπόννησος: το βρακί [Άγιος Δημήτριος, Δροσοπηγή, Στεμνίτσα] | η βράκα [Λυγουριό]. || Ρούμελη: του βρακί [Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Έλατος, Μηλίνα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Ωραιόκαστρο] | η βράκα [Γραμματικού] | η κιλότα [Σταυροδρόμι] | η γκιλότα [Γουριά]. || Κρήτη: η βράκα [Ανατολή].

βρακί / είδος υφαντού παντελονιού || φορεσιά || Πελοπόννησος: το βρακί [Αγρίδι, Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Καρυά, Κρέστενα, Παραδείσια, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό] | το βρατσί [Τρόπαια] | η βράκα [Θαλάμες, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το βρακί [Πάργα, Σιάτιστα, Ωραιόκαστρο] | το βρατσί [Άγιος Λουκάς, Μέγαρα] | του βρακί [Δαύλεια, Δραμεσιοί, Μασχολούρι, Τιθορέα] | η βράκα [Άγιος Λουκάς, Δράκεια, Κιλελέρ, Μηλίνα, Πηγή, Σιάτιστα, Τσαμαντάς, Φαρκαδόνα] | η μπουραζάνα (μάλλινη) [Δραμεσιοί, Τσαμαντάς] | του μπουραζάν [Καρίτσα, Μηλίνα, Σταγιάδες] | του μπραζάν [Πρέβεζα] | το πατούρι [Δελβινάκι, Δολό] | το σουρέλο [Άγιος Λουκάς]. || Κρήτη: η βράκα [Άγιος Βασίλειος,Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | η γκιλότα (με φουσκωτά μπατζάκια ψηλά, που χαμηλά στενεύουν) [Μάρθα, Σάσαλος, Σέλλες] | η κάρτσα (κοντή βράκα) [Σάσαλος] | η κιλότα [Άγιος Βασίλειος, Τύλισος].

βρακοζώνι || φορεσιά || Πελοπόννησος: το βρακοζώνι [Κρέστενα, Κρέστενα, Ρούτσι] | η βρακοζώνα [Καρυά] | το βρακοζούνι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το βρακόδεμα [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το βρακοζώνι [Άγιος Λουκάς, Μέγαρα, Πάργα] | του βρακουζών [Γουριά, Μηλίνα] | η βρακοζώνα [Πάργα] | η βρακουζών [Τιθορέα] | η βρακουζώνα [Γραμματικού, Λιλαία, Σιάτιστα] | η βρακοζώνα [Δολό, Σταυροδρόμι] | η βρακουζούνα [Έλατος, Σταγιάδες] | του φρακουζών [Γουριά] | η βρακουθλιά [Έλατος]. || Κρήτη: η βρακοζώνη [Παλαιοχώρα].

βρακοπόδια || φορεσιά || Πελοπόννησος: τα βρακόποδα [Αλποχώρι] | το βρακοπόιδι [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: τα βρακουπόδια [Γουριά, Σταγιάδες].

βράκωμα / κομμάτι πανί στο φάσκιωμα || η γέννα - το μωρό || Πελοπόννησος: το βράκωμα [Παραδείσια].

βρασιά / ποσότητα τροφής που χρειάζεται για ένα βράσιμο (μαγείρεμά) || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: η βρασιά [Κουμαρίτσι] | η βρασά [Έλατος].

βράσιμο || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: το βράσιμο [Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Κρέστενα, Προάστιο, Ρούτσι, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | η βράση [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Μελιγού, Πάκια, Ρούτσι, Στεμνίτσα] | ο χούχλος [Βρέσθενα] | α βράση [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: του βράσμου [Γέρμας, Γουριά, Μακρινή, Μασχολούρι, Χουλιαράδες] | του βράσιμου [Σιάτιστα] | η βράση [Δελβινάκι] | η βρας [Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Έλατος, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μικρό Βουνό, Σιάτιστα, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα] | ο χούχλος [Πάργα, Τσαμαντάς] | η χούχλα [Δραμεσιοί, Τιθορέα, Χρυσή] | ου χούχλους [Γουριά, Πλατύστομο] | ο χόχλους [Γουριά] | ι χόχλους [Κανάλια] | το μπούγιο [Πάργα]. || Κρήτη: το βράσιμο [Άγιος Γεώργιος, Λαμπιώτες] | η βράση [Σιρίλι] | ο χόχλος [Μάρθα].

βρασκί / πήλινο δοχείο για το μούσκεμα των ζωοτροφών || έπιπλα - αναχρικά || Κρήτη: το βρασκί [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή].

βραστάρι / αφέψημα || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Κρήτη: το βραστάρι [Θεοδώρα, Παλαιοχώρα, Τύλισος].

βραστό || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Κρήτη: το βραστό [Ανώγεια, Βουλγάρω, Μάρθα, Σάσαλος].

βραστογαλιά / μουσκεμένα κομμάτια ψωμιού, μέσα σε βρασμένο γάλα με αλάτι || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: η βραστογαλιά [Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Κανδήλα, Μυγδαλιά, Ροεινό, Σκεπαστό] | το βραστόγαλα [Φενεός]. || Κρήτη: το βραστόγαλο [Ανώγεια].

βραχαλίθρα / το ερπετό Salamandra salamandra || πανίδα || Ρούμελη: η βρουχαλίθρα [Κουμαρίτσι].

βραχιόλι (Buck list) || φορεσιά || Πελοπόννησος: το βραχιόλι [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λεβίδι, Ροεινό, Στεμνίτσα, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το βραχιόλι [Μέγαρα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του βραχιόλ [Αγιά, Γουριά, Δαύλεια, Δραμεσιοί, Μακρινή, Μασχολούρι, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στυλίδα, Τιθορέα] | του μπιλιντζίκ [Γέρμας, Σιάτιστα] | του μπιλτζίκ [Αγία Παρασκευή, Μικρό Βουνό, Ραψάνη, Σταγιάδες] | του μπιλτσίκ [Κιλελέρ]. || Κρήτη: το βραχιόλι [Βουλγάρω, Βώροι, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Τύλισος] | το μανίλι [Άγιος Γεώργιος, Σέλλες].

βραχνάδα || αρρώστιες || Ρούμελη: η βραχνάδα [Χουλιαράδες].

βραχνάς / εφιάλτης || φυσιολογικά || Κρήτη: ο βραχνάς [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Σέλλες].

βράχος || η φύση || Πελοπόννησος: ο βράχος [Αρχαία Φενεός, Δολιανά, Κανδήλα, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Λυγουριό, Μαγούλα, Μυγδαλιά, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Τρόπαια, Φενεός] | τα βράχια [Άγιος Δημήτριος, Δολιανά, Ελάτη, Ελληνίτσα, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι, Σπαρτιά] | ο βράχο [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο βράχος [Άγιος Λουκάς, Μέγαρα, Πάργα, Τσαμαντάς] | ου βράχους [Αγία Ευθυμία, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Γουριά, Δραμεσιοί, Κιλελέρ, Λιλαία, Μακρινή, Ραψάνη, Τιθορέα] | ι βράχους [Μηλίνα] | τα βράχια [Αγία Ευθυμία, Αμφίκλεια, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Τιθορέα] | το σκέμπι [Τσαμαντάς] | του σκεμπ [Χρυσή] | του σκεμ [Χρυσή] | η σκρίκα [Σιάτιστα] | η γκουργκούλα (μεγάλος) [Σταγιάδες]. || Κρήτη: ο βράχος [Άγιος Βασίλειος] | το χαράκι [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού, Σάσαλος, Σέλλες].

βρεσίμιο / εύρημα || αταξινόμητα || Κρήτη: το βρεσίμιο [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βραχάσι] | το βροσίμιο [Μιαμού] | το βρεσίμι [Τύλισος] | το βρωτίκιο [Εμπρόσνερος, Σάσαλος].

βρεχταριό / μουσκεμένα κουκιά με αλάτι και ρίγανη || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: του βριχταριό [Αμφίκλεια].

βριζάχυρο / άχυρο βρίζας (σίκαλης) || γεωργία || Ρούμελη: του βριζάχυρου [Έλατος, Τσαμαντάς] | του βριζάχρου [Σταγιάδες].

βριζόνια / δίχτυα από σπάγγο για τη μεταφορά του άχυρου || γεωργία || Ρούμελη: τα βριζόνια [Χρυσοβίτσα].

βριζόψωμο / ψωμί από αλεύρι βρίζας (σίκαλης) || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: το βριζόψωμο [Τσαμαντάς] | το βριζοψώμι [Πηγή].

βρικόλακας || δοξασίες || Πελοπόννησος: ο βρικόλακας [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Κανδήλα, Λεβίδι, Λεχαινά, Πηγαδάκια, Ρούτσι, Σκεπαστό] | ο βρουκόλακας [Κρέστενα, Μάλη] | ο βουρκόλακας [Παραδείσια] | ο βρικόακα [Πέρα Μέλανα] | ο βρουκόακα [Πέρα Μέλανα] | ο βουρκόακα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: ο βρικόλακας [Άγιος, Πάργα, Σιάτιστα, Τσαμαντάς] | ι βρικόλακας [Μηλίνα] | ο βρουκόλακας [Κουμαρίτσι, Πάργα] | ου βρουκόλακας [Γέρμας, Καρίτσα, Μακρινή, Μέγαρα, Τιθορέα, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Τσουκαλάδες, Χρυσή] | ο βουρκόλακας [Μέγαρα, Πάργα] | ο βουρδούλακας [Μέγαρα] | ο βορδόλακας [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια] | ου βουρδόλακας [Τσουκαλάδες]. || Κρήτη: ο καταχανάς [Ανώγεια, Βουλγάρω, Λαμπιώτες] | οι καταχανάδες [Αποδούλου, Εμπρόσνερος] | κακαθρωπισμένος [Άγιος Γεώργιος] | ο ξεκουκούλωτος [Βουλγάρω].

βρικολάκιασμα || δοξασίες || Ρούμελη: του βρικουλάκιασμα [Ραψάνη].

βρισιά || λόγια-γράμματα || Πελοπόννησος: η βρισιά [Αμπελιώνα, Δροσοπηγή, Εξωχώρι, Κανδήλα, Κρέστενα] | η παλιοκουβέντα [Αγία Άννα, Αμπελιώνα, Κανδήλα] | α βζισία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η βρισιά [Βράχα, Γέρμας, Μεσούντα, Πηγή, Στυλίδα] | η βριξέα [Μέγαρα] | οι βρισές [Χουλιαράδες] | η παλιουκοβέντα [Γουριά] | το παράδιμα [Τσαμαντάς] | του παραδουτό [Έλατος].

βρισίδι || λόγια-γράμματα || Πελοπόννησος: το βρισίδι [Αγρίδι, Καστρί] | το βρίσιμο [Βρέσθενα] | το βριολόι [Αγρίδι] | το βζισίδι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: του βρίσμου [Γέρμας, Έλατος, Χουλιαράδες] | του φουρλάτσμα [Έλατος].

βρόμη / το φυτό Avena sativa (ALE, Buck list) || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η βρόμη [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Θαλάμες, Κανδήλα, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | α βρόνη [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η βρόμη [Μέγαρα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η βρομ [Αγία Παρασκευή, Άγιος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γουριά, Δραμεσιοί, Έλατος, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μεσούντα, Μηλίνα, Σιάτιστα, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα] | το βρομάρι [Θαρούνια] | η ταή [Γέρμας]. || Κρήτη: η ταγή [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βραχάσι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μιαμού, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Σέλλες, Τύλισος] | η ταή [Βουλγάρω, Βρύσες, Κελλάρια, Παλαιοχώρα, Σάσαλος].

βρομιά || καθαριότητα || Πελοπόννησος: η βρομιά [Άγιος Δημήτριος, Δροσοπηγή, Λυγουριό, Προάστιο, Σκεπαστό] | η βρόμα [Ρούτσι, Σκεπαστό] | α βρόμα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η βρομιά [Δελβινάκι, Τσαμαντάς] | η βρουμνιά [Μακρινή] | η βρουμιά [Δομνίστα, Μηλίνα, Τιθορέα] | η βρουμνιά [Γέρμας] | η βρόμα [Άγιος Νικόλαος, Γέρμας, Δράκεια, Κανάλια, Πάργα, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Χουλιαράδες] | κρότσια [Τσαμαντάς]. || Κρήτη: η βρομιά [Κελλάρια, Σέλλες] | ο βρόμος [Σέλλες] | η γρουσουζά (sic) [Ανατολή].

βρομίστρα / το άχυρο της βρόμης || γεωργία || Πελοπόννησος: η βρομίστρα [Αμπελιώνα, Καλούσι, Μάλη, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: του βρουμάρ [Στροφυλιά].

βρομούσα / έντομο της οικογένειας Pentatomidae || πανίδα || Πελοπόννησος: η βρομούσα [Βρέσθενα] | α βρομούσα [Πέρα Μέλανα].

βρομόχορτο / όνομα διαφόρων φυτών || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το βρομόχορτο [Σκεπαστό] | το βρομοχόρταρο [Βρέσθενα] | το βρομόχοντε [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το βρομόχορτο [Μέγαρα, Πάργα] | το βρομοχόρτι [Πάργα] | η βρομοξυλιά [Πάργα] | η βρομούσα [Πάργα].

βροντάλι / το γύρω-γύρω της σκεπής || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: το βροντάλι [Άγιος Δημήτριος]. || Ρούμελη: η γριπίδα (το γείσο) [Γουριά, Κουμαρίτσι, Χρυσή].

βροντάρα || ήχοι || Πελοπόννησος: η βροντάρα [Ρούτσι].

βροντή (ALE, Buck list) || η φύση || Πελοπόννησος: η βροντή [Προάστιο, Σκεπαστό] | ο βρόντος [Σκεπαστό] | το μπουμπουνητό [Δολιανά] | το μπουμπούνημα [Σκεπαστό] | α βροντά [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η βροντή [Μέγαρα, Ωραιόκαστρο] | η βρουντή [Γέρμας, Κουμαρίτσι, Χρυσοβίτσα] | του βρουνταριό [Έλατος] | το μπουμπουνητό [Πάργα] | η μπουμπουναριά [Ωραιόκαστρο] | ου μπουμπούναρους [Γέρμας] | του μπουμπούντζμα [Γέρμας, Σταγιάδες] | του μπουμπούντσμα [Έλατος] | του μπουμπουνταριό [Λιλαία] | ο μπούμπουνος [Πάργα]. || Κρήτη: η βροντή [Βώροι, Λαμπιώτες, Σέλλες].

βρόντος / βρόντημα || ήχοι || Πελοπόννησος: ο βρόντος [Καστρί, Κρέστενα, Πιάνα] | η βροντή [Βεργαδαίικα, Μελιγού] | το βρόνταμα [Πέρα Μέλανα] | ο βρόντε [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: ο βρόντος [Μέγαρα] | ου βρόντους [Αμφίκλεια, Γέρμας, Δαύλεια, Καρίτσα, Μακρινή, Πλατύστομο] | του βρουνταριό [Σταγιάδες].

βρουβόπιτα || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Κρήτη: η βριβόπιτα [Άγιος Γεώργιος].

βρουβόρυζο || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Κρήτη: το βρουβόρυζο [Τύλισος].

βροχή (Swadesh list, Buck list) || η φύση || Πελοπόννησος: η βροχή [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πηγαδάκια, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια, Φενεός] | το θεόνερο [Άγιος Δημήτριος] | ο βρέχο [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το ιό [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η βροχή [Δελβινάκι, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η βρουχή [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μέγαρα, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Πλατύστομο, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: η βροχή [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Τύλισος].

βροχόνερο || η φύση || Ρούμελη: του βρουχόνιρου [Μακρινή]. || Κρήτη: το βροχόνερο [Ανατολή].

βροχός / νήμα που έδεναν το κουρλί (την πλεξούδα) || χτένισμα - καλλωπισμός || Κρήτη: ο βροχός [Άγιος Γεώργιος, Σέλλες].

Βρύσες, || χώρος-σχήματα || Ρούμελη: το πλάι [Τσαμαντάς] | τα πλάγια [Μικρό Βουνό]. || Κρήτη: το πλάι [Ανατολή, Κελλάρια, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σιρίλι] | τα πλάγια [Βουλγάρω, Βρύσες, Θεοδώρα Παλαιοχώρα, Τύλισος].

βρύση / πηγή (Buck list) || ο οικισμός || Πελοπόννησος: η βρύση [Αγία Άννα, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Εξωχώρι, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Φενεός] | α βρύση [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α βζύση [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η βρύση [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | η βρυς [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Δαύλεια, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ου τσιουσμές [Σιάτιστα] | ου σουπουτός [Έλατος]. || Κρήτη: η βρύση [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Ανατολή, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Τύλισος].

βύζαγμα || η γέννα - το μωρό || Πελοπόννησος: το βύζαγμα [Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Κρέστενα, Πάκια, Προάστιο]. || Ρούμελη: του βύζαγμα [Γέρμας] | το βύζασμα [Τσαμαντάς] |. || Κρήτη: το βύζασμα [Άγιος Γεώργιος].

βυζαδέρφια / όταν έχουν θηλάσει από το στήθος της ίδιας γυναίκας (μάνα για το ένα παιδί και παραμάνα για το άλλο) || η γέννα - το μωρό || Πελοπόννησος: τα βυζαδέρφια [Βρέσθενα, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: τα βυζαδέλφια [Κιλελέρ]. || Κρήτη: τα βυζαδέρφια [Ανατολή].

βυζαρού || ιδιότητες || Πελοπόννησος: οι βυζαρούδες [Βρέσθενα]. || Κρήτη: η βυζού [Άγιος Γεώργιος].

βυζασταρούδι || η γέννα - το μωρό || Πελοπόννησος: το βυζασταρούδι [Μάλη] | το βυζασταρόνι [Λαγκάδια]. || Ρούμελη: του βυζαχτάρ [Γέρμας, Έλατος, Σιάτιστα, Σταγιάδες] | του βζαστάρ [Πρέβεζα] | του βυζαχτάρκου [Αγία Παρασκευή]. || Κρήτη: το βυζαστάρι [Σέλλες].

βυζάχτρα / παραμάνα || η γέννα - το μωρό || Πελοπόννησος: η βυζάχτρα [Δολιανά]. || Ρούμελη: η παραμάνα [Έλατος, Σιάτιστα] | η βάγια [Λιλαία, Πάργα] | η βαγιουπούλα [Σταγιάδες]. || Κρήτη: η βυζάστρα [Άγιος Γεώργιος, Θεοδώρα] | η παραμάνα [Ανατολή].

βυζί / της γυναίκας (Buck list) || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: το βυζί [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Μάλη, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Τσέρια] | το μαστάρι [Κρέστενα, Προάστιο] | το μπουζί [Πέρα Μέλανα] | το βουζί [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το βυζί [Άγιος Λουκάς, Μέγαρα] | του βζι [Άγιος Νικόλαος, Γέρμας, Έλατος, Κανάλια, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Σταγιάδες, Τιθορέα, Τσουκαλάδες] | του τζιτζί [Σιάτιστα]. || Κρήτη: το βυζί [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Σέλλες] | τα βυζά [Άγιος Γεώργιος, Βώροι, Θεοδώρα].

βυσσινάδα || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: η βυσσινάδα [Βρέσθενα, Δολιανά, Κανδήλα]. || Ρούμελη: η βυσσινάδα [Πηγή].

βυσσινιά / το δέντρο Prunus cerasus || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η βυσσινιά [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Δολιανά, Κανδήλα, Στεμνίτσα] | α βυσινία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η βυσσινιά [Δελβινάκι, Μασχολούρι] | η βυσινέα [Μέγαρα] | η βυσνιά [Λιλαία].

βύσσινο || καρποί || Πελοπόννησος: το βύσσινο [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Δολιανά, Κανδήλα, Λυγουριό, Στεμνίτσα] | το βύσινε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το βύσσινο [Δελβινάκι, Πηγή] | του βύσινου [Μασχολούρι], Μηλίνα | του βύσνου [Γουριά, Τιθορέα] | του δύσνου [Δράκεια].