Λεξικό των διαλέκτων (γ-θ)

 

 

λεξικό των διαλέκτων

 

γλωσσογεωγραφικά της ρωμαίικης λαογραφίας

γ - θ

 

Δημήτρης Λιθοξόου

 

Οκτώβριος 2024

 

Για εισαγωγικά και επιμέρους βλ.

Πελοπόννησος: Ρωμαίικα του Μοριά ή διαλεκτικά της Πελοποννήσου

Ρούμελη: Η ρωμαίικη γλώσσα μεταξύ Κορινθιακού και Καστοριάς

Κρήτη: Κρητική Διάλεκτος ή Ρωμαίικα της Κρήτης

 

 γαβάθα || έπιπλα - αναχρικά || Πελοπόννησος: η γαβάθα [Αμπελιώνα, Δροσοπηγή, Κρέστενα, Λυγουριό] | η τσανάκα [Κανδήλα, Προάστιο] | η τσιανάκα [Βρέσθενα] το καβάθι [Πέρα Μέλανα] | το καβάιθι [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η γαβάθα [Άγιος, Αμφίκλεια, Βράχα, Μακρινή, Κουμαρίτσι, Μεσούντα, Μηλίνα, Πάργα, Στυλίδα, Τιθορέα] | η καβάθα [Θαρούνια, Μέγαρα, Τιθορέα] | το καβάθι [Θαρούνια, Μέγαρα] | του γαβάθ [Τιθορέα] | η τσιανάκα [Σιάτιστα] | του τσανάκ [Μικρό Βουνό, Μακρολίβαδο].

γάβγισμα || ήχοι || Πελοπόννησος: το γάβγισμα [Αμπελιώνα]. || Ρούμελη: το κάουμα [Μέγαρα] | το βάβισμα [Μέγαρα] | του αλύχτμα [Έλατος, Σταγιάδες] | του γκλαφάλμα [Χρυσή] | του σούντμα [Έλατος]. || Κρήτη: η γαβγιά [Θεοδώρα].

γάβρος / το δέντρο Carpinus betulus || χλωρίδα || Ρούμελη: ου γάβρους [Ραψάνη] | ο γράβος [Σταυροδρόμι] | η γραβιά [Πηγή] | τα γάβρα [Κουμαρίτσι] | του γαβρί [Σταγιάδες].

γαδίνα / ξύλινο βαθύ πιάτο || έπιπλα - αναχρικά || Πελοπόννησος: η γαδίνα [Κρέστενα, Μαγούλα]. || Ρούμελη: η γαδίνα [Πάργα].

γάζα / τη φορούσαν στο κεφάλι || φορεσιά || Ρούμελη: η γάζα [Δαύλεια, Κιλελέρ, Μηλίνα].

γαζί || φορεσιά || Ρούμελη: του γαζί [Αγία Ευθυμία, Αμφίκλεια, Γουριά, Μακρινή].

γάζωμα || φορεσιά || Ρούμελη: του γάζουμα [Χουλιαράδες].

γάιδαρος (Buck list) || πανίδα || Πελοπόννησος: ο γάιδαρος [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Ελάτη, Κανδήλα, Καστρί, Λεχαινά, Λυγουριό, Μάλη, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια]. || Ρούμελη: ο γάιδαρος [Θαρούνια, Πάργα, Πηγή, Τσαμαντάς] | ου γάιδαρους [Άγιος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γραμματικού, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μελισσουργοί, Φαρκαδόνα] | ι γάιδαρους [Αγιά, Μηλίνα] | ο μπαρδάκος [Μέγαρα]. || Κρήτη: ο γάιδαρος [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | ο γάδιαρος [Βρύσες].

γαϊδούρα / το θηλυκό του θηλαστικού Equus asinus || πανίδα || Πελοπόννησος: η γαϊδούρα [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Δροσοπηγή, Εξωχώρι, Κανδήλα, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Τρόπαια]. || Ρούμελη: η γαϊδούρα [Αμφίκλεια, Δελβινάκι, Μελισσουργοί, Φαρκαδόνα] | η γαϊδάρα [Γέρμας, Θαρούνια, Λιλαία] | η γομάρα [Τσαμαντάς] | η γουμάρα [Γέρμας, Σιάτιστα, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: η γαϊδούρα [Βώροι, Τύλισος].

γαϊδουράγκαθο / τα φυτά Onopordum illyricum, Silybum marianum, Onopordum Illyricum, Picnomon acarna || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το γαϊδουράγκαθο [Βρέσθενα, Δολιανά, Λυγουριό, Προάστιο, Σκεπαστό] | το γαϊδουρόκουλε [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: του γαϊδουράγκαθου [Γουριά] | του γαϊδράγκαθου [Χρυσοβίτσα] | το γαμαράγκαθο [Δελβινάκι] | του γουμαράγκαθου [Μηλίνα, Πρέβεζα, Σταγιάδες, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: ο αγκάβανος [Σέλλες].

γαϊδούρι / το θηλαστικό Equus asinus (Buck list) || πανίδα || Πελοπόννησος: το γαϊδούρι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | το βασταγούρι [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Βαλύρα, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το βασταγό [Λεβίδι, Μάλη, Πιάνα, Ρούτσι, Σαρακίνι, Στεμνίτσα] | το γουμάρι [Άγιος Δημήτριος, Τσέρια] | ο όνε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο βασταγό [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το βασταγούζι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το γαϊδούρι [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Μέγαρα, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | του γαϊδούρ [Αγία Ευθυμία, Αμφίκλεια, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δράκεια, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μεσούντα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα] | το γομάρι [Δελβινάκι, Δολό, Πάργα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του γμαρ [Αγία Ευθυμία, Άγιος, Αμφίκλεια, Δαύλεια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Πλατύστομο, Ραψάνη, Τιθορέα] | του γουμάρ [Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Μασχολούρι, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες] | το ζωντόβολο [Πάργα] | του ζουντόβουλου [Σιάτιστα, Χρυσή] | το χαϊβάνι [Πάργα] | του χαϊβάν [Χρυσή]. || Κρήτη: το γαϊδούρι [Άγιος Γεώργιος, Βώροι] | το γομάρι [Βώροι].

γαϊδουρόγαλο || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το γαϊδουρόγαλο [Κρέστενα, Ρούτσι, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: του γαϊδουλόγαλα [Αμφίκλεια, Μέγαρα] | του γαϊδουρόγαλου [Άγιος Νικόλαος, Γραμματικού] | του γουμαρόγαλου [Δράκεια, Μελισσουργοί, Πρέβεζα, Στροφυλιά] | του γμαρόγαλου [Κουμαρίτσι, Λιλαία].

γαϊδουροκαβαλίνα || αγωγιάτης || Κρήτη: η γαϊδουροκαβαλίνα [Αποδούλου].

γαϊδουρομούλαρα || αγωγιάτης || Πελοπόννησος: τα γαϊδουρομούλαρα [Άγιος Δημήτριος, Πέρα Μέλανα].

γαϊδουρόμυγα / το έντομο Atylotus || πανίδα || Κρήτη: η γαϊδουρόμυγα [Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα].

γαϊδουροπόδαρο / το το μαλάκιο οστρακόδερμο Spondylus gaederopus || πανίδα || Ρούμελη: το γαϊδουροπόδαρο [Πάργα] | του γαϊδουροπόδ [Πρέβεζα] | το τσαρούχι [Πάργα].

γαϊδουρόπουλο / το μικρό του γαϊδάρου || πανίδα || Πελοπόννησος: το γαϊδουρόπουλο [Βρέσθενα, Λαγκάδια] | το γαϊδουροπούλι [Λαγκάδια, Ρούτσι] | το γαϊδουροπούλαρο [Λαγκάδια]. || Ρούμελη: το γαζέλι [Τσαμαντάς].

γαϊδουροτόμαρο || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το γαϊδουροτόμαρο [Μάλη].

γαϊδουροτσάρουχο || φορεσιά || Πελοπόννησος: το γαϊδουροτσάρουχο [Μάλη].

γαϊτανάκι || διασκέδαση || Ρούμελη: του γαϊτανάκ [Αγιά, Ραψάνη].

γαϊτάνι || φορεσιά || Πελοπόννησος: το γαϊτάνι [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Καστρί, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πιάνα, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το γαϊτάνι [Δολό, Μέγαρα, Πάργα, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο | του γαϊτάν [Αγιά, Γέρμας, Γουριά, Έλατος, Καρίτσα, Μακρινή, Μασχολούρι, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Στυλίδα, Χουλιαράδες, Χρυσή, Ωραιόκαστρο]. || Κρήτη: το γαϊτάνι [Ανατολή, Βουλγάρω, Βραχάσι, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Τύλισος].

γάλα (ALE, Buck list) || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: το γάλα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | το γα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το γάλι [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το γάλα [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Πηγή, Ραψάνη, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | το γάλας [Μέγαρα] | του γάλα [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Αμφίκλεια, Άγιος Νικόλαος, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: το γάλα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

γαλαζόπετρα / θειικός χαλκός || γεωργία || Πελοπόννησος: η γαλαζόπετρα [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Κρέστενα, Μελιγού, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό] | η αλογόπετρα [Αγία Άννα, Αλποχώρι, Δολιανά, Λεβίδι, Μυγδαλιά, Σκεπαστό, Σπαρτιά]. || Ρούμελη: η γαλαζόπετρα [Δολό, Θαρούνια, Τσαμαντάς] | η γαλαζόπιτρα [Αγιά, Άγιος, Αμφίκλεια, Γουριά, Δράκεια, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μικρό Βουνό, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Τιθορέα] | η γυαλόπετρα [Δελβινάκι, Τσαμαντάς] | η γιαλόπιτρα [Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι]. || Κρήτη: η μπλάβη πέτρα [Ανατολή, Μιαμού, Παλαιοχώρα].

γαλακτομπούρεκο || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: του γαλακτουμπούρικου [Χρυσοβίτσα].

γαλαξίδες / φυτό || χλωρίδα || Πελοπόννησος: οι γαλαξίδες [Σκεπαστό].

γαλάρι / εκεί κοιμούνται τα πράματα || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: το γαλάρι [Γυμνό, Κανδήλα, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Μαγούλα, Μυγδαλιά, Σκεπαστό, Τρόπαια]. || Ρούμελη: του γαλάρ [Τιθορέα].

γαλάρια / γίδια ή πρόβατα που έχουν γεννήσει και έχουν γάλα & τα μικρά αυτών || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: τα γαλάρια [Αγία Άννα, Αλποχώρι, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λεβίδι, Μυγδαλιά, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | τα γαλάρικα [Δολιανά, Πέρα Μέλανα] | τα γάζα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: τα γαλάρια [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γουριά, Δαύλεια, Δολό, Δραμεσιοί, Έλατος, Θαρούνια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρολίβαδο, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Σταυροδρόμι, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο]. || Κρήτη: τα έγγαλα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βραχάσι, Μάρθα, Παλαιοχώρα].

γαλαρία / στη γη || ο οικισμός || Ρούμελη: η γαλαρία [Κουμαρίτσι].

γαλαρομάντρι / μαντρί για γαλάρια || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: το γαλαρομάντρι [Δολιανά]. || Κρήτη: η γκαλόμαντρα [Μάρθα].

γαλαρτζής / ο τσοπάνης που βόσκει τα γαλάρια || κτηνοτροφία - τυροκομία || Ρούμελη: ου γαλαρτζής [Αγία Παρασκευή] | ου γαλαράς [Έλατος, Σταγιάδες]. || Κρήτη: ο εγγαλονόμος [Παλαιοχώρα] | ο γγαλονόμος [Ανώγεια].

γαλατάδες / δοχεία για το γάλα με μικρό στόμιο || κτηνοτροφία - τυροκομία || Ρούμελη: οι γαλατάδες [Θαρούνια].

γαλατάς || επαγγέλματα || Πελοπόννησος: ο γαλατάς [Βρέσθενα]. || Ρούμελη: ου γαλατάς [Αγία Ευθυμία, Γουριά, Κιλελέρ, Μεσούντα, Ραψάνη, Χρυσοβίτσα].

γαλατερά / γαλακτοκομικά || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: τα γαλατερά [Κανδήλα]. || Κρήτη: τα γαλατερά [Κελλάρια].

γαλατολεκανίδα / τη χρησιμοποιούσαν στο τυροκομείο || κτηνοτροφία - τυροκομία || Κρήτη: η γαλατολεκανίδα [Σέλλες] | η λεκανίδα [Μάρθα[.

γαλατόπιτα || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: η γαλατόπιτα [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Ρούτσι, Σκεπαστό] | η γαλόπιτα [Αλποχώρι, Αρχαία Φενεός, Δολιανά, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Μάλη, Ροεινό, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η γαλατόπιτα [Μασχολούρι, Μέγαρα, Πάργα, Τσαμαντάς] | η γαλατόπτα [Αγιά, Βράχα, Γραμματικού, Δράκεια, Δραμεσιοί, Μακρολίβαδο, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Πλατύστομο, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα].

γαλατσίδα / φυτά του γένους Euphorbia || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το γαλοχόρτι [Αρχαία Φενεός] | το γαλοχόρταρο [Άγιος Δημήτριος]. || Ρούμελη: η γαλατσίδα [Αγιά, Γέρμας, Έλατος, Λιλαία, Μηλίνα, Σταγιάδες] | η γαλατσίθρα [Χουλιαράδες]. || Κρήτη: γαλατσίδα [Εμπρόσνερος, Παλαιοχώρα, Σέλλες].

γαλέος / το ψάρι Galeorhinus galeus || πανίδα || Πελοπόννησος: ο γαλέος [Προάστιο]. || Ρούμελη: ου γαλέους [Πρέβεζα] | οι γαλιοί [Στυλίδα] | ου σκύλους [Πρέβεζα] | ου γάτους [Πρέβεζα] | ου δουντάς [Πρέβεζα].

γαλέτα || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: η γαλέτα [Τρόπαια].

γαλιά / πουλιά του γένους Meleagris || πανίδα || Πελοπόννησος: τα γαλιά [Άγιος Δημήτριος, Ρούτσι] | τα γαλόπουλα [Ρούτσι]. || Ρούμελη: η γάλισα [Μέγαρα] | το γαλί [Πάργα] | του γαλί [Γραμματικού].

γαλιφιά || ιδιότητες || Ρούμελη: η γαλφιά [Μεσούντα].

γαλοβύζα / το φυτό Thrincia tuberosa || χλωρίδα || Κρήτη: η γαλοβύζα [Παλαιοχώρα].

γαλοδέρματο / δερμάτινο σακούλι για παρασκευή ξινόγαλου || κτηνοτροφία - τυροκομία || Ρούμελη: του γαλουδέρματου [Αγία Παρασκευή].

γαλοκουλούρα || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: η γαλοκουλούρα [Κανδήλα]. || Κρήτη: το γαμοκούλουρο [Ανατολή].

γαλομέτρες / δοχεία για να μετρούν οι τσοπάνηδες το γάλα || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: οι γαλομέτρες [Πιάνα, Ροεινό].

γαλομέτρημα / μέτρημα του γάλακτος στη στρούγκα || κτηνοτροφία - τυροκομία || Ρούμελη: του γαλουμέτρημα [Αγία Παρασκευή].

γαλομυζήθρα / για την παραγωγή της χρησιμοποιούν ξίδι || κτηνοτροφία - τυροκομία || Κρήτη: η γαλομυζήθρα [Σέλλες].

γαλόνι || μέτρα-σταθμά || Πελοπόννησος: το γαλόνι [Δολιανά]. || Ρούμελη: του γαλόν [Άγιος, Στυλίδα].

γαλοπούλα / Meleagris || πανίδα || Ρούμελη: η γαλοπούλα [Μακρινή] | η γαλουπούλα [Δράκεια] | η μσίρκα [Σιάτιστα].

γαλόπουλο / Meleagris || πανίδα || Πελοπόννησος: το γαλόπουλο [Ρούτσι]. || Ρούμελη: το γαλιό [Σιάτιστα] | τα γαλιά [Δράκεια].

γάλος / το πουλί Meleagris || πανίδα || Πελοπόννησος: ο γάλος [Εξωχώρι, Λυγουριό, Ρούτσι, Στεμνίτσα] | ο γάλο [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η γαλουπούλα [Αγιά] | ου μσίρκους [Έλατος] | η μισίρα [Μασχολούρι] | η μισίρκα [Σταγιάδες]. || Κρήτη: ο κούβος [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βραχάσι, Μιαμού, Τύλισος] | ο διάνος [Βουλγάρω, Εμπρόσνερος, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σιρίλι].

γαλοστάτης / καλά αεριζόμενος αποθηκευτικός χώρος, για τα δοχεία με το γάλα || κτηνοτροφία - τυροκομία || Κρήτη: ο γαλοστάτης [Παλαιοχώρα].

γαλότσα || φορεσιά || Πελοπόννησος: η γαλότσα [Αλποχώρι]. || Ρούμελη: η γαλότσα [Γραμματικού, Μεσούντα].

γαλοτύρι / κρεμώδες τυρί || κτηνοτροφία - τυροκομία || Ρούμελη: το γαλοτύρι [Πάργα] | του γαλουτύρ [Δραμεσιοί, Μασχολούρι, Ραψάνη, Σταγιάδες, Χουλιαράδες] | του γαλατουτύρ [Τσουκαλάδες] | η σιλίρα [Δολό, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο].

γαλόχαντρα / για να μη ματιάζεται το γάλα της λεχώνας || δοξασίες || Πελοπόννησος: η γαλόχαντρα [Αλποχώρι]. || Ρούμελη: ου γαλαχτήρας (δαχτυλίδι με καφέ πέτρα) [Μελισσουργοί]. || Κρήτη: η γαλατούσα [Άγιος Γεώργιος, Μιαμού, Σέλλες] | η γαλόπετρα [Βραχάσι, Βρύσες, Παλαιοχώρα] | η γαλατόπετρα [Άγιος Βασίλειος, Βουλγάρω, Βώροι, Μάρθα].

γαλοχόρτι / βότανο για να κατεβάζουν τα ζώα γάλα || χλωρίδα || Ρούμελη: του γαλατουχόρτ (το έτρωγαν λεχώνες για να έχουν γάλα) [Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Στυλίδα] | του γαλόχουρτου [Μελισσουργοί] | του γαλουβότανου (για λεχώνες) [Αγία Παρασκευή].

γαλοχυλός || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: ο γαλοχυλός [Βρέσθενα].

γαμηλιώτες / οι καλεσμένοι στο γάμο || ο γάμος || Κρήτη: οι γαμηλιώτες [Άγιος Γεώργιος, Βρύσες, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Τύλισος] | οι γαμουλιώτες [Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σιρίλι] | οι καλεστοί [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι].

γάμος (ALE, Buck list) || ο γάμος || Πελοπόννησος: ο γάμος [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | το στεφάνωμα [Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Δολιανά, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λεβίδι, Μάλη, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Προάστιο, Ροζενά, Τσέρια] | τα στεφανώματα [Δροσοπηγή, Ελάτη, Καρυά, Λεβίδι, Πιάνα, Προάστιο, Τρόπαια] | η στεφάνωση [Λυγουριό] | ο γάμο [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το στεφάνουμα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο γάμος [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | ου γάμους [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ι γάμους [Αγιά, Δράκεια, Κανάλια, Μηλίνα, Μικρό Βουνό] | γάμους [Ραψάνη] | το στεφάνωμα [Δελβινάκι, Θαρούνια] | του στιφάνουμα [Δαύλεια, Δομνίστα, Μακρινή, Τιθορέα, Τσουκαλάδες] | η στεφάνωση [Άγιος Λουκάς] | τα στέφανα [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος Νικόλαος, Δαύλεια, Μακρινή, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | τα στιφάνια [Χρυσοβίτσα] | τα στεφανώματα [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα] | τα στιφανώματα [Μακρινή, Ραψάνη, Χουλιαράδες] | το βλόημα [Μέγαρα] | η βλόηση [Μέγαρα] | τα βλουγήματα [Δαύλεια] | η χαρά [Αγία Παρασκευή, Άγιος Λουκάς, Άγιος Νικόλαος, Δαύλεια, Δελβινάκι, Δολό, Έλατος, Θαρούνια, Μηλίνα, Σιάτιστα, Σταυροδρόμι, Στυλίδα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο]. || Κρήτη: ο γάμος [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | η βλόγα [Ανώγεια, Βουλγάρω, Βώροι, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα, Τύλισος] | η βλόηση [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι] | τα βλοήματα [Άγιος Βασίλειος] | το στεφάνωμα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή] | η στεφάνωση [Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σιρίλι, Τύλισος] | τα στεφανώματα [Λαμπιώτες] | η ξεφάντωση (το γλέντι του γαμου) [Βουλγάρω, Κελλάρια, Παλαιοχώρα] | η χαροκοπιά [Βουλγάρω].

γάμπα (ALE) || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: η γάμπα [Αμπελιώνα, Δροσοπηγή, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Ροζενά, Ρούτσι, Φενεός] | η άτζα [Παραδείσια] | το ποδόσταμα [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η γάμπα [Άγιος Λουκάς, Ραψάνη] | η άντζα [Αμφίκλεια, Κανάλια, Λιλαία, Πάργα, Σταγιάδες, Χρυσή] | η πούλπα [Μέγαρα] | η μπούκα [Σταγιάδες]. || Κρήτη: η γάμπα [Βουλγάρω, Κελλάρια, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Τύλισος] | το ατζί [Άγιος Βασίλειος, Ανατολή, Θεοδώρα, Σιρίλι].

γαμπριάτικα / το κουστούμι του γάμου || ο γάμος || Ρούμελη: τα γαμπριάτκα [Γουριά, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Σιάτιστα] | του γαμπριάτκου [Ραψάνη].

γαμπρός (ALE) || ο γάμος || Πελοπόννησος: ο γαμπρός [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | ο γαμπρέ [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο γαμπρός [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | ου γαμπρός [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Καρίτσα, Κιλελέρ, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χρυσοβίτσα] | ι γαμπρός [Αγιά, Δράκεια, Κανάλια, Μικρό Βουνό]. || Κρήτη: ο γαμπρός [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | ο γαπρός [Ανατολή].

γαμπρός / συγγένεια (ALE, Buck list) || ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) || Πελοπόννησος: ο γαμπρός [Αλποχώρι, Δροσοπηγή, Θαλάμες, Λαγκάδια, Λεχαινά, Πιάνα, Σαρακίνι, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: ο γαμπρός [Θαρούνια, Τσαμαντάς] | ου γαμπρός [Αμφίκλεια, Γουριά, Έλατος, Κανάλια, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Τιθορέα] | ι γαμπρός [Δράκεια]. || Κρήτη: ο γαμπρός [Άγιος Γεώργιος, Βουλγάρω, Παλαιοχώρα].

γάνα / σκουριά χαλκού || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η γανίλα [Άγιος Δημήτριος] | η αγανίκλα [Κανδήλα] | α αγανία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το αλτίνι [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το αγάνιασμα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γάνα [Γουριά, Έλατος, Κανάλια, Μελισσουργοί, Πρέβεζα].

γάντζος || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: ο γάντζος [Βρέσθενα, Δολιανά, Μαγούλα, Μελιγού, Στεμνίτσα] | ο σγάντζος [Βρέσθενα] | ο γάτζος [Κανδήλα] | ο γάντζο [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: ο γάντζος [Άγιος Λουκάς, Πάργα] | ο γάτζος [Μέγαρα] | ου γάντζους [Αγία Παρασκευή, Κουμαρίτσι, Στυλίδα, Τιθορέα] | ου γάτζους [Δαύλεια, Σιάτιστα] | ι γάντζους [Δράκεια] | ου κλούτσους [Έλατος, Σιάτιστα]. || Κρήτη: ο γάτζος [Παλαιοχώρα] | το γατζέλι [Άγιος Γεώργιος] | ο έγκριφας [Βώροι].

γάντι (Buck list) || φορεσιά || Πελοπόννησος: το γάντι [Αγία Άννα, Αμπελιώνα, Δολιανά, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: του γαντ [Αγία Ευθυμία, Γουριά, Μακρινή, Πρέβεζα, Σιάτιστα].

γάνωμα || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το γάνωμα [Λυγουριό] | το αγάνωμα [Κανδήλα] | το αγάνισμα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το γάνουμα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: του γάνουμα [Έλατος, Κανάλια] | του αγάνουμα [Γέρμας] | του καλάισμα [Πάργα, Χουλιαράδες].

γανωματής || επαγγέλματα || Πελοπόννησος: ο γανωματής [Δολιανά, Λυγουριό] | ο γανωτής [Δροσοπηγή] | γανωματζής [Ρούτσι] | ο αγανωτζής [Ρούτσι] | ο αγανατής [Κανδήλα] | ο καλατζής [Άγιος Δημήτριος, Δολιανά] | ο καλαντζής [Βρέσθενα] | ο γανώση [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο γανωματής [Πάργα, Τσαμαντάς] | ο γανωματάς [Πάργα] | ο γανωτζής [Δελβινάκι, Μέγαρα] | ου γανουτής [Μασχολούρι, Τιθορέα] | ου αγαντζής [Σιάτιστα] | ο καλατζιής [Τσαμαντάς] | ου καλατζής [Γραμματικού] | ο καλατζής [Τσαμαντάς] | ου καλαντζής [Δραμεσιοί, Κανάλια, Χουλιαράδες] | ου καλαϊτζής [Σιάτιστα] | ου γαλαντζής [Γέρμας, Έλατος, Σταγιάδες] | ο αλειφιάς [Τσαμαντάς]. || Κρήτη: ο καλαϊτζής [Παλαιοχώρα].

γαρατζόνια / χόρτα || χλωρίδα || Πελοπόννησος: τα γαρατζόνια [Μαγούλα].

γαργάλημα || διασκέδαση || Ρούμελη: του γκαντάλμα [Έλατος, Σταγιάδες, Χρυσή].

γαργάρα || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η γαργάρα [Δολιανά, Λυγουριό, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: η γαργάρα [Γέρμας, Τιθορέα]. || Κρήτη: η γαργάρα [Παλαιοχώρα].

γαρδελόχορτο / σενέκιο || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το γαρδελόχορτο [Άγιος Δημήτριος].

γαρδίκια / χόρτα || χλωρίδα || Πελοπόννησος: τα γαρδίκια [Στεμνίτσα].

γαρδούμπα || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: η γαρδούμπα [Μακρινή, Πάργα, Πλατύστομο, Τιθορέα] | κουρδιά [Πλατύστομο]. || Κρήτη: το γαρδούμι [Ανώγεια, Τύλισος].

γαρίδα / η Parapenaeus longirostris || πανίδα || Πελοπόννησος: η αγαρίδα [Προάστιο] | α γαρίδα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γαρίδα [Μέγαρα, Πάργα, Πρέβεζα] | γάμπαρη (η μεγάλη) [Πάργα] | η γάμπαρ [Πρέβεζα].

γαριφαλιά / το φυτό Dianthus caryophyllus || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η γαριφαλιά [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Δολιανά] | γαρουφαλιά [Σαρακίνι, Σκεπαστό] | α γαρφαλιά [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η γαρεφαλέα [Μέγαρα] | η γαρφλιά [Δράκεια] | η καρουφλιά [Σιάτιστα]. || Κρήτη: η γαρεφαλιά [Αποδούλου, Βραχάσι, Κελλάρια, Τύλισος].

γαρίφαλο / λουλούδι || φυτολογικά || Πελοπόννησος: το γαρίφαλο [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Γυμνό, Καρυά, Λυγουριό, Ροζενά, Στεμνίτσα, Τσέρια] | το γαρούφαλο [Δροσοπηγή] | το γαρούφαλε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το γαρούφαλο [Θαρούνια] | του γαρέφαλου [Δαύλεια] | το γαρίφαλου [Γουριά] | το γαρέφαλο [Άγιος Λουκάς, Μέγαρα] | του καρουφύλ [Σιάτιστα]. || Κρήτη: το γαρέφαλο [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Μιαμού, Σάσαλος] | το γαρόφαλο [Εμπρόσνερος].

γαρίφαλο / μπαχαρικό || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: το γαρίφαλο [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Δολιανά, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λεβίδι, Μαγούλα, Πάκια, Σαρακίνι, Στεμνίτσα] | το γαρούφαλο [Καλούσι, Κέρτεζη, Ροεινό, Σπαρτιά] | το καρυοφύλλι [Δροσοπηγή, Σκεπαστό] | το γαρούφαλε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: του γαρίφαλου [Αγιά, Αμφίκλεια, Γουριά, Γραμματικού, Μακρινή, Μασχολούρι, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Χουλιαράδες] | το γαρούφαλο [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια] | του γαρούφαλου [Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Μακρινή, Μεσούντα, Πρέβεζα] | του γαρίφλου [Τιθορέα] | του καρουφύλ [Σιάτιστα] | του μουσχουκάρφ [Μηλίνα]. || Κρήτη: το γαρίφαλο [Άγιος Βασίλειος, Βουλγάρω, Παλαιοχώρα] | το γαρέφαλο [Άγιος Γεώργιος].

γαρμπής / νοτιοδυτικός άνεμος || η φύση || Ρούμελη: ο γαρμπής [Πάργα] | ο γαρμπίνος [Πάργα]. || Κρήτη: ο γαρμπής [Ανατολή, Σέλλες].

γαρνιτούρα || φορεσιά || Πελοπόννησος: η γαρνιτούρα [Μάλη, Ροζενά, Ρούτσι]. || Ρούμελη: τα γαρνίδια [Σιάτιστα].

γάστρα / για μαγείρεμα (κυρίως το μεγάλο καπάκι που σκέπαζει το ταψί) || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: η γάστρα [Άγιος Δημήτριος, Κάτω Λουσοί, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: η γάστρα [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δελβινάκι, Δολό, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μεσούντα, Μικρό Βουνό, Πάργα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Σταυροδρόμι, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Ωραιόκαστρο] | ου γάστρους [Μελισσουργοί, Χουλιαράδες].

γαστρί / κομμάτι από σπασμένο κεραμίδι || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Κρήτη: το γαστρί [Θεοδώρα, Κελλάρια] | το φήσαλο [Τύλισος] | το βήσαλο [Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μιαμού].

γαστρολόγος / η θέση για τη γάστρα || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Ρούμελη: ο γαστρολόγος [Ωραιόκαστρο] | ου γαστρουλόγους [Χουλιαράδες].

γάτα / το θηλαστικό Felis silvestris catus (ALE, Buck list) || πανίδα || Πελοπόννησος: η γάτα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Πηγαδάκια, Προάστιο, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά] | η κατσούλα [Ελληνίτσα, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Προάστιο, Ροεινό, Στεμνίτσα] | α κατσούα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γάτα [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Άγιος, Άγιος Λουκάς, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δελβινάκι, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Θαρούνια, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πάργα, Πηγή, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο] | η κάτσα [Μέγαρα] | η κατσούλα [Μέγαρα] | η μάτσια [Δολό] | η μάτσου [Σιάτιστα]. || Κρήτη: η κάτα [Θεοδώρα, Παλαιοχώρα] | η κατσούλα [Βώροι, Παλαιοχώρα] | η ψιψίνα [Βώροι].

γατί / το μικρό της γάτας (ALE) || πανίδα || Πελοπόννησος: το γατί [Αμπελιώνα, Δροσοπηγή, Κρέστενα, Νεοχώρι, Ρούτσι, Σκεπαστό] | το γατάκι [Άγιος Δημήτριος] | το γατσούλι [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι] | το κατσόπουλο [Λαγκάδια] | το κατσούλι [Εξωχώρι, Κανδήλα, Κρέστενα, Λαγκάδια, Μάλη, Παραδείσια, Ρούτσι, Τσέρια, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το κατσουλάτσι [Πέρα Μέλανα] | το κατσόπουλε [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: του γατί [Κουμαρίτσι, Μηλίνα] | του γατάκ [Κανάλια, Πλατύστομο] | του γατούλ [Σταγιάδες] | του γατσούδ [Κανάλια] | του γατόπλου [Σταγιάδες] | το κατσί [Μέγαρα] | το κατσόπουλο [Μέγαρα] | το κατσουλάτσι [Μέγαρα] | του γκαλτσί [Σιάτιστα]. || Κρήτη: το κατσούλι [Ανώγεια] | το κατσουλάκι [Βώροι].

γάτος / το αρσενικό του θηλαστικό Felis silvestris catus (ALE) || πανίδα || Πελοπόννησος: ο γάτος [Αγία Άννα, Λυγουριό]. || Ρούμελη: ου γάτους [Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Λιλαία, Μασχολούρι, Σιάτιστα] | ι γάτους [Μηλίνα] | ο κάτσιαρος [Μέγαρα]. || Κρήτη: ο κάτης [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος] | ο γάτης [Άγιος Βασίλειος].

γαύρος / το ψάρι Engraulis encrasicholus || πανίδα || Πελοπόννησος: ο γαύρος [Προάστιο]. || Ρούμελη: ο γαύρος [Πάργα] | ου γαύρους [Πρέβεζα].

γδάρσιμο || κίνηση || Ρούμελη: του γκδάρσμου [Μασχολούρι].

γείτονας (ALE, Buck list) || ιδιότητες || Πελοπόννησος: ο γείτονας [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λεχαινά, Λυγουριό, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια, Φενεός] | ο γείτονα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο γείτονας [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Μέγαρα, Πηγή] | ου γείτουνας [Άγιος, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Δράκεια, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μεσούντα, Σιάτιστα, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ι γείτουνας [Δράκεια] | γείτουνας [Ραψάνη] | ου ίτουνας [Σιάτιστα]. || Κρήτη: ο γείτονας [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες].

γειτονιά || ο οικισμός || Πελοπόννησος: η γειτονιά [Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Θαλάμες, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεχαινά, Λυγουριό, Μάλη, Μυγδαλιά, Πάκια, Παραδείσια, Πιάνα, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | α γειτονία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γειτονιά [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Πάργα, Πηγή, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η γειτονία [Μέγαρα] | η γειτουνιά [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Έλατος, Κανάλια, Κιλελέρ, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πάργα, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η γτουνιά [Λιλαία] | η ιτουνιά [Σιάτιστα]. || Κρήτη: η γειτονιά [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

γειτονική / η επίσκεψη που κάνουν οι γειτόνισσες, στη νύφη, την άλλη Κυριακή μετά τον γάμο || ο γάμος || Κρήτη: η γειτονική [Σάσαλος].

γειτόνισσα || ιδιότητες || Πελοπόννησος: η γειτόνισσα [Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μάλη, Μελιγού, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Τσέρια] | α γειτόνισσα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γειτόνισσα [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Θαρούνια, Μέγαρα, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η γειτόνσα [Άγιος, Γουριά, Έλατος, Καρίτσα, Λιλαία, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Πρέβεζα, Στροφυλιά, Χουλιαράδες] | η γειτόντσα [Έλατος] | η ιτόνσα [Τιθορέα] | η ιτόντσα [Σιάτιστα] | η γτόνσα [Αμφίκλεια, Λιλαία, Τιθορέα]. || Κρήτη: η γειτόνισσα [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

γειτονοπούλα || ιδιότητες || Ρούμελη: η γειτονοπούλα [Δολό] | η γειτουνουπούλα [Σιάτιστα].

γειτονόπουλο || ιδιότητες || Πελοπόννησος: το γειτονόπουλο [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Κάτω Λουσοί] | το γειτονόπουλε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: του γειτουνόπλου [Μακρινή].

γελάδια || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: τα γελάδια [Άγιος Δημήτριος, Γυμνό, Καρυά, Μυγδαλιά, Μυγδαλιά]. || Ρούμελη: τα γελάδια [Δελβινάκι, Μέγαρα, Πηγή] | τα γιλάδια [Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Κανάλια, Μακρινή, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μικρό Βουνό, Σιάτιστα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | τα γιαλάδια [Δραμεσιοί].

γελαδομάντρι / στάβλος αγελάδων || κτηνοτροφία - τυροκομία || Ρούμελη: του γιλαδουμάντρ [Ελατός].

γελαδοτσάρουχο || φορεσιά || Ρούμελη: του γιλαδουτσάρχου [Καρίτσα].

γελαδόχορτο / βότανο || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το γελαδόχορτο [Κανδήλα].

γελεκόκουμπα || φορεσιά || Κρήτη: τα γελεκόκουμπα [Μάρθα].

γέλια || φυσιολογικά || Πελοπόννησος: τα γέλια [Αγρίδι, Αγρίδι, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Καλούσι, Κανδήλα, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Μάλη, Παραδείσια, Ροεινό, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια, Πέρα Μέλανα] | τα γελούσια [Λαγκάδια]. || Ρούμελη: τα γέλια [Αγία Ευθυμία, Γέρμας, Γουριά, Δαύλεια, Δελβινάκι, Δραμεσιοί, Έλατος, Μέγαρα, Μεσούντα, Μηλίνα, Πηγή, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: τα γέλια [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σιρίλι].

γεμιδόπιτα / με γέμιση συκωταριά αρνιού (την έφτιαχναν τη Δευτέρα του Πάσχα) || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: η γιμδόπτα [Γουριά].

γεμινιά / παντοφλέ γυναικεία παπούτσια || φορεσιά || Ρούμελη: τα γιμινιά [Καρίτσα].

γέμιση / του φεγγαριού || η φύση || Πελοπόννησος: η γέμιση [Γυμνό, Ροζενά, Φενεός] | η γιόμιση [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Δολιανά, Κανδήλα, Προάστιο, Σκεπαστό] | το γιόμα [Βρέσθενα] | το γέμισμα [Ελληνίτσα] | η γιόμωση [Στεμνίτσα] | η φούσκωση [Μελιγού] | α γιόμιση [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η γέμιση [Δελβινάκι, Πηγή] | το γέμισμα [Θαρούνια] | η γέμους [Κιλελέρ] | η γεμς [Γραμματικού, Χρυσοβίτσα] | η γέμση [Πηγή] | η γέμις [Άγιος, Χουλιαράδες] | η γιόμ [Αγία Παρασκευή] | η γιόμιση [Πάργα, Πηγή, Τσαμαντάς] | η γιόμοση [Πάργα] | η γιόμπς [Σταγιάδες] | η γιόμους [Αμφίκλεια, Μηλίνα, Πρέβεζα, Ραψάνη] | η γιομς [Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Κανάλια] | η γόμοση [Τσαμαντάς]. || Κρήτη: η γέμωση [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Θεοδώρα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες].

γέμιση / φαγητού ή γλυκού || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: η γέμιση [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Νεοχώρι] | η γιόμιση [Βρέσθενα, Κρέστενα, Μάλη, Σκεπαστό] | τα γιομίδια [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι] | η φούσκωση [Βεργαδαίικα] | α γιόμιση [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η γέμς [Τιθορέα] | η γιομς [Αγία Παρασκευή, Έλατος, Χρυσοβίτσα] | του γιόσμα [Γέρμας] | του γιόμσμα [Έλατος, Κανάλια, Λιλαία] | η γιόμιση [Μέγαρα] | η γιόμοση [Πάργα] | η γιόμους [Κουμαρίτσι]. || Κρήτη: το γεμίδι [Βώροι, Παλαιοχώρα].

γέμισμα / σε κέντημα || φορεσιά || Κρήτη: η γέμιση [Μάρθα].

γεμιτζής / ναύτης || επαγγέλματα || Κρήτη: ο γεμιτζής [Σέλλες].

Γενάρης || χρόνος || Πελοπόννησος: ο Γενάρης [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Θαλάμες, Κανδήλα, Καστρί, Κρέστενα, Λυγουριό, Μελιγού, Παραδείσια, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Τρόπαια, Τσέρια] | ο Ιανουάρης [Ελληνίτσα] | ο Γενάρη [Πραστός] | ο Γενάζη [Πραστός]. || Ρούμελη: ο Γενάρης [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | ου Γινάρς [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μεσούντα, Ραψάνη, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ι Γινάρς [Αγιά, Δράκεια, Μικρό Βουνό] | ου Ινάρς [Σιάτιστα] | ι κλαδιφτής [Δράκεια] | ι Μιγαλουμηνάς [Δράκεια]. || Κρήτη: ο Γενάρης [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βρύσες, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος] | ο Καλαντάρης [Βώροι] | ο Μεγαλομηνάς [Βώροι] | ο Τρανός [Βώροι] | ο Κρυαρίτης [Βώροι].

γένι (ALE) || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: το γένι [Δροσοπηγή, Ροεινό, Ρούτσι]. || Ρούμελη: του γεν [Γέρμας, Τιθορέα].

γένια (Buck list) || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: τα γένια [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δροσοπηγή, Ελάτη, Εξωχώρι, Κανδήλα, Καρυά, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: τα γένια [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Γέρμας, Γουριά, Θαρούνια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μασχολούρι, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Σταυροδρόμι, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο] | τα ένια [Σιάτιστα] | οι τσιαμπάδις [Στυλίδα]. || Κρήτη: τα γένια [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Παλαιοχώρα].

γέννα || η γέννα - το μωρό || Πελοπόννησος: η γέννα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Θαλάμες, Κανδήλα, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά] | τα γεννητούρια [Αρχαία Φενεός, Πιάνα] | ο γέννος [Κρέστενα, Ροεινό] | α γέννα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο γεννατέ [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η γέννα [Αγιά, Βράχα, Άγιος Νικόλαος, Γέρμας, Γουριά, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Θαρούνια, Κιλελέρ, Μακρινή, Μεσούντα, Πάργα, Πηγή, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | το γεννητίο [Μέγαρα] | η γέννηση [Δολό] | η γένης [Μακρινή, Στυλίδα] | η γεντς [Γέρμας] | ου γένους [Γραμματικού, Μασχολούρι] | τα γενητσούρια [Πάργα] | τα γιαντσούρια [Δραμεσιοί]. || Κρήτη: η γέννα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βώροι, Βραχάσι, Εμπρόσνερος, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού] | η γέννηση [Ανατολή, Λαμπιώτες].

γέννημα (ALE, Buck list) || γεωργία || Πελοπόννησος: το γέννημα [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Καλούσι, Κανδήλα, Καστρί, Κρέστενα, Λεβίδι, Μαγούλα, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | πληθυντικός: τα γεννήματα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Βρέσθενα, Γυμνό, Ελληνίτσα, Καλούσι, Κανδήλα, Κρέστενα, Λεβίδι, Μαγούλα, Μάλη, Μυγδαλιά, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια]. || Ρούμελη: το γέννημα [Δελβινάκι, Δολό, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι] | του γέννημα [Αγία Παρασκευή] | του γένμα [Γέρμας, Έλατος, Μακρινή, Στυλίδα, Χουλιαράδες] | πληθυντικός: τα γεννήματα [Δολό, Πάργα] | τα γινήματα [Άγιος Νικόλαος, Γέρμας, Δαύλεια, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Δραμεσιοί, Έλατος, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μασχολούρι, Μικρό Βουνό, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | τα ινήματα [Σιάτιστα]. || Κρήτη: τα γεννήματα [Παλαιοχώρα].

γεννησιάτικο / βρέφος || η γέννα - το μωρό || Ρούμελη: το γεννησιάτικο [Τσαμαντάς].

γεννήτρα / η γκαστρωμένη την ώρα της γέννας || η γέννα - το μωρό || Ρούμελη: η γινήτρα [Γουριά].

γεράκι / πουλιά της οικογένειας Falconidae και της οικογένειας Accipitridae || πανίδα || Πελοπόννησος: το γεράκι [Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Πιάνα, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: το γεράκι [Θαρούνια, Πηγή, Τσαμαντάς] | το γεράτσι [Μέγαρα] | του γιράκ [Γουριά, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Ραψάνη, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: το γεράκι [Παλαιοχώρα] | ο κατσαλιάς (είδος γερακιού) [Σάσαλος] | ο φάλκος [Εμπρόσνερος].

γεράματα || ιδιότητες || Πελοπόννησος: τα γεράματα [Θαλάμες, Καρυά, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Πιάνα, Προάστιο, Στεμνίτσα, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | τα γέρατα [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | τα γερακία [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | τα γεροντάματα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: τα γεράματα [Δελβινάκι, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | τα γιράματα [Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Μακρινή, Μασχολούρι, Χουλιαράδες] | τα ιράματα [Σιάτιστα].

γεράνι / μηχανισμός για την άντληση νερού από το πηγάδι || γεωργία || Κρήτη: το γεράνι [Άγιος Γεώργιος].

γεράνι / φυτά του γένους Geranium || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το γεράνι [Σκεπαστό].

γερανός / το πουλί Grus grus || πανίδα || Πελοπόννησος: η κορέλα [Βρέσθενα] | α γερανία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ου γκιρανός [Μασχολούρι]. || Κρήτη: ο γερανός [Βουλγάρω, Μάρθα].

γερατειά || ιδιότητες || Ρούμελη: γηρατειά [Λιλαία, Μελισσουργοί]. || Κρήτη: τα γεραθιά [Παλαιοχώρα, Σέλλες, Τύλισος].

γεροκομιό || προσφορά || Πελοπόννησος: το γεροκομιό [Βρέσθενα]. || Ρούμελη: το γεροκομιό [Πάργα] | του γηρουκουμιό [Λιλαία].

γέροντας || ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) || Πελοπόννησος: ο γέροντας [Αγρίδι, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Νεοχώρι]. || Ρούμελη: ο γέροντας [Δελβινάκι, Μέγαρα, Πηγή, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | ου γέρουντας [Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Έλατος, Γουριά, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μεσούντα, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ι γέρουντας [Μικρό Βουνό]. || Κρήτη: ο γέροντας [Άγιος Γεώργιος, Βρύσες, Κελλάρια] | οι γεροντήδες [Άγιος Γεώργιος].

γερόντια || ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) || Ρούμελη: τα γιρόντια [Γουριά].

γερόντισσα / με σεβασμό || ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) || Πελοπόννησος: η γερόντισσα [Κρέστενα, Μυγδαλιά, Πιάνα]. || Ρούμελη: η γιρόντσα [Γέρμας]. || Κρήτη: η γερόντισσα [Βουλγάρω, Βώροι, Παλαιοχώρα].

γεροντοκόρη || ιδιότητες || Πελοπόννησος: η γεροντοκόρη [Λυγουριό] | η γεροντομούνα [Λαγκάδια] | η γεροντοκοπέλα [Προάστιο]. || Ρούμελη: η γιρουντουκόρ [Κανάλια, Λιλαία, Σιάτιστα, Χουλιαράδες] | η μιγαλουκουπέλα [Σιάτιστα] | η ζαμαναριά [Χρυσή]. || Κρήτη: η γεροντοκόρη [Ανατολή, Σέλλες, Σιρίλι].

γεροντοπαλίκαρο || ιδιότητες || Πελοπόννησος: το γεροντοπαλίκαρο [Λυγουριό] | το γεροντοπαλίκαρε [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: του γιρουντουκούμασου [Λιλαία]. || Κρήτη: το γεροντοπαλίκαρο [Μάρθα].

γέρος (ALE) || ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) || Πελοπόννησος: ο γέρος [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μάλη, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | ο γέρου [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο γέρος [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | ου γέρους [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δραμεσιοί, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα] | ι γέρους [Αγιά, Δράκεια, Κανάλια, Μηλίνα] | γέρους [Ραψάνη]. || Κρήτη: ο γέρος [Άγιος Βασίλειος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

γέφυρα (Buck list) || ο οικισμός || Πελοπόννησος: η γέφυρα [Μαγούλα] | το γιοφύρι [Αλποχώρι, Βαλύρα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κρέστενα, Μαγούλα, Μυγδαλιά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Τσέρια] | το γεφύρι [Δολιανά, Λυγουριό] | το δοχύρι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το δοχύζι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το γιοφύρι [Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | το γεφύρι [Δελβινάκι, Πηγή] | του γιουφύρ [Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Κανάλια, Λιλαία, Σταγιάδες] | του γιφίρ [Αμφίκλεια, Σιάτιστα] | του γκιφίρ [Μασχολούρι] | του γιοφύρ [Χρυσοβίτσα] | του ιουφύρ [Σιάτιστα]. || Κρήτη: το γιοφύρι [Σέλλες].

γης / γη (Swadesh list, Buck list) || η φύση || Πελοπόννησος: η γης [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Καστρί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λυγουριό, Μάλη, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | α γη [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α ιγή [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η γης [Άγιος, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Δελβινάκι, Δραμεσιοί, Θαρούνια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μασχολούρι, Μέγαρα, Μηλίνα, Πηγή, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Στυλίδα, Τιθορέα, Σταγιάδες, Τσαμαντάς, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: η γης [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος].

γήτεμα || δοξασίες || Πελοπόννησος: το γήτεμα [Λεχαινά, Ρούτσι] | η γήτεια [Κρέστενα] | το γήτειο [Λεχαινά]. || Ρούμελη: του ήτιμα [Λιλαία] | η γητειά [Γουριά, Κουμαρίτσι]. || Κρήτη: το γήτεμα [Βρύσες, Παλαιοχώρα] | η γητειά [Βρύσες, Βώροι, Κελλάρια, Λαμπιώτες] | η γηθειά [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Θεοδώρα, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος].

γητεύτρα || δοξασίες || Κρήτη: η γητεύτρα [Τύλισος].

γιαγιά (ALE, Buck list) || ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) || Πελοπόννησος: η γιαγιά [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Βεργαδαίικα, Γυμνό, Δροσοπηγή, Ελάτη, Κανδήλα, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό] | η νόνα [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεχαινά, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | η νενέ [Αμπελιώνα] | η βάβα [Άγιος Δημήτριος, Κρέστενα, Λεχαινά] | η βάβω [Λεχαινά] | η μπάμπω [Δροσοπηγή, Κρέστενα] | η μανακαλή [Αγρίδι] | η κυρά [Αμπελιώνα, Ρούτσι] | η κυρούλα [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Καστρί, Ρούτσι, Σκεπαστό] | η κερά [Δροσοπηγή] | η κυράκα [Κρέστενα] | η τσυρούλα [Κανδήλα, Στεμνίτσα] | η τσυρά [Τσέρια] | η τσάτσω [Λαγκάδια] | η τάτα [Λαγκάδια] | η τρανή [Λαγκάδια, Τρόπαια] | η τρανήκω [Λαγκάδια] | α μαμού [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η γιαγιά [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Άγιος, Άγιος Λουκάς, Αμφίκλεια, Δελβινάκι, Δολό, Δραμεσιοί, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μικρό Βουνό, Πηγή, Πλατύστομο, Ραψάνη, Σταυροδρόμι, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η μανίτσα [Δελβινάκι (μάνα της μάνας), Έλατος (μάνα του πατέρα), Χρυσή] | η μανάκου [Τιθορέα] | η μαμάνα [Σιάτιστα] | η βαβά [Αμφίκλεια, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Μασχολούρι, Πλατύστομο] | η βάβα [Γουριά, Γραμματικού] | η βάβου [Μελισσουργοί, Μεσούντα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η βάβω [Δελβινάκι, Πάργα] | η μπάμπου [Γέρμας, Έλατος, Πλατύστομο, Σταγιάδες] | η μπάμπω [Δελβινάκι, Πηγή] | η μπαμπίτσα (μάνα της μάνας)[Έλατος] | η μανιά [Αγιά, Κανάλια, Καρίτσα, Μασχολούρι, Μηλίνα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες] | η μαμή [Θαρούνια, Μέγαρα] | η μαλέκω [Τσαμαντάς] | η μάλε (η μάνα του πατέρα) [Δελβινάκι, Δολό, Σταυροδρόμι, Ωραιόκαστρο] | η κυραμάνα [Πηγή] | η νόνα [Πάργα] | η νινά [Κουμαρίτσι] | η νινέ [Σιάτιστα] | η νινιέ [Σιάτιστα] | η νάνα [Λιλαία]. || Κρήτη: η γιαγιά [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βρύσες, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα] | η λαλά [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βραχάσι, Σέλλες, Τύλισος] | η λάλη [Εμπρόσνερος, Σάσαλος, Σιρίλι] | η μεγάλη [Άγιος Γεώργιος] | η κερά [Μιαμού].

γιαγκίνι / πυρκαγιά || η φύση || Κρήτη: το γιαγκίνι [Ανώγεια].

γιακαλί / γιλέκο με μανίκια || φορεσιά || Ρούμελη: του γιακαλί [Μηλίνα].

γιακάς (Buck list) || φορεσιά || Πελοπόννησος: ο γιακάς [Αγία Άννα, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Μαγούλα, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Ροζενά, Στεμνίτσα] | η γκρουζιέρα [Ροζενά] | η γουρζέλα [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: ο γιακάς [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Θαρούνια, Τσαμαντάς] | ου γιακάς [Αγία Παρασκευή, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Γουριά, Δραμεσιοί, Έλατος, Κουμαρίτσι, Σιάτιστα, Τιθορέα, Χρυσή] | ι γιακάς [Αγιά, Κανάλια, Μικρό Βουνό] | τα γιακάδια [Κανάλια, Κουμαρίτσι, Μασχολούρι]. || Κρήτη: ο γιακάς [Βουλγάρω, Θεοδώρα, Τύλισος].

γιάλεμα / ψάρεμα στα ρηχά || ψάρεμα || Ρούμελη: του γιάλιμα [Μηλίνα].

γιαλός / ακρογιαλιά (Buck list) || η φύση || Πελοπόννησος: ο γιαλός [Δολιανά, Τσέρια] | η ακροθαλασσά [Λεχαινά] | το κυμοθάλασσο [Προάστιο] | ο γιαλέ [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το χειόθασε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο γιαλός [Μέγαρα, Πάργα, Ραψάνη] | ου γιαλός [Τσουκαλάδες] | ι γιαλός [Μηλίνα] | η ακρογιαλιά [Μέγαρα] | το ακρογιάλι [Μέγαρα] | ο ακρόγιαλος [Πάργα]. || Κρήτη: ο γιαλός [Άγιος Βασίλειος, Ανατολή, Βραχάσι, Θεοδώρα, Μάρθα, Σέλλες] | η γιαλιά [Άγιος Βασίλειος] | η ακρογιαλιά [Βραχάσι] | τα γυρογιάλια [Σέλλες] | το περιγιάλι [Μιαμού].

γιαλούδες / πίστευαν πως τσιμπούσαν τη νύχτα τα λεχούδια || δοξασίες || Κρήτη: οι γιαλούδες [Κελλάρια] | οι γιλούδες [Κελλάρια].

γιαμαλής / έμπορος υφασμάτων || επαγγέλματα || Κρήτη: ο γιαμαλής [Θεοδώρα].

γιάντες / κόκαλο της κότας - το πύρωναν στη φωτιά για να προβλέψουν το φύλο του εμβρύου || η γέννα - το μωρό || Ρούμελη: του γιάντες [Στροφυλιά] | η θηλίτσα [Αγία Παρασκευή] | η δαχλίτσα [Σταγιάδες] | του παράβουλου [Λιλαία].

γιαούρτι || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: το γιαούρτι [Αγία Άννα, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Γυμνό, Δολιανά, Κάτω Λουσοί, Λεβίδι, Λεχαινά, Μαγούλα, Μάλη, Πιάνα, Προάστιο, Ρούτσι, Σαρακίνι, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | η γιαούρτη [Άγιος Δημήτριος, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Κρέστενα, Λυγουριό, Ρούτσι, Σκεπαστό] | η γιαργούτη [Αλποχώρι] | το γιαργούτι [Λαγκάδια, Μυγδαλιά, Τρόπαια] | η διαργούτη [Αλποχώρι, Κανδήλα] | το διαργούτι [Κανδήλα] | η διαούρτη [Ροεινό]. || Ρούμελη: το γιαούρτι [Δελβινάκι, Τσαμαντάς] | το γιαγούρτι [Ωραιόκαστρο] | το γιαργούτι [Μέγαρα] | του γιαούρτ [Αμφίκλεια, Δαύλεια, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Τιθορέα] | η γιαούρτ [Άγιος, Αμφίκλεια, Δραμεσιοί, Μεσούντα, Στυλίδα] | γιαούρτ [Γουριά, Γραμματικού, Κουμαρίτσι, Μασχολούρι, Μηλίνα, Πλατύστομο, Ραψάνη, Χρυσοβίτσα] | γιαγούρτ [Δραμεσιοί] | γιαρτ [Χουλιαράδες] | η διαούρτ [Αγία Ευθυμία, Γουριά, Μακρινή, Τσουκαλάδες] | διαούρτ [Βράχα, Λιλαία, Στροφυλιά] | το κόσι [Τσαμαντάς] | του μαρκάτ [Αγία Παρασκευή, Έλατος, Χρυσή] | η μαρκάτ [Σταγιάδες] | του μαρκάτς [Σιάτιστα]. || Κρήτη: το γιαούρτι [Ανώγεια, Μιαμού, Σιρίλι] | το γιγούρτι [Εμπρόσνερος, Παλαιοχώρα].

γιαουρτοπυτιά || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: η γιαουρτοπυτιά [Βρέσθενα, Σκεπαστό, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: η γιαουρτουπυτιά [Τιθορέα] | του γιαουρτάρ [Δραμεσιοί] | ου γιαουρτόσπουρους [Χρυσοβίτσα].

γιαουρτοσακούλα || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: η γιαουρτοσακούλα [Βρέσθενα].

γιαπί || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Κρήτη: τα γιαπίδια [Βώροι].

γιαπράκια || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: τα γιαπράκια [Βρέσθενα] | οι ντολμάδες [Βρέσθενα]. || Ρούμελη: τα γιαπράκια [Μηλίνα, Πάργα].

γιαρίνι / χτένισμα με τις πλεξούδες γύρω στο κεφάλι || χτένισμα - καλλωπισμός || Κρήτη: το γιαρίνι [Μάρθα].

γιασεμί / φυτά του γένους Jasminum || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το γιασεμί [Άγιος Δημήτριος, Πέρα Μέλανα].

γιαταγάνι || βία || Πελοπόννησος: το γιαταγάνι [Άγιος Δημήτριος, Δολιανά, Σκεπαστό, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | η γιαταγάνα [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: του γιαταγάν [Δαύλεια, Κουμαρίτσι, Λιλαία] | του ιαταγάν [Σιάτιστα] | η πάλα [Έλατος].

γιατάκι / κατάλυμα || αταξινόμητα || Ρούμελη: το γιατάκι [Πάργα] | του γιατάκ [Αγιά, Δομνίστα, Λιλαία, Στροφυλιά] | του ιατάκ [Σιάτιστα] | του γρεκ [Μηλίνα] | του τσιατούρ [Μακρινή].

γιατρειά || αρρώστιες || Πελοπόννησος: η γιατρειά [Κανδήλα, Λυγουριό, Ροεινό, Σκεπαστό, Τσέρια] | η γιάτρα [Λαγκάδια]. || Ρούμελη: η γιατρειά [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Έλατος, Μικρό Βουνό, Ραψάνη, Τιθορέα] | η γιατρεία [Μέγαρα] | η ιατρά [Σιάτιστα]. || Κρήτη: η γιατρειά [Ανώγεια, Παλαιοχώρα] | το ιλάντζι [Άγιος Γεώργιος] | το ιλάντσι [Άγιος Γεώργιος].

γιατρικό / φάρμακο (Buck list) || αρρώστιες || Πελοπόννησος: το γιατρικό [Αγία Άννα, Βαλύρα, Ελάτη, Ελληνίτσα, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Τσέρια, Πέρα Μέλανα, Πραστός] | το γιατζικό [Πέρα Μέλανα, Πραστός] | το διαγλίσι [Πέρα Μέλανα] | το ιδαγλίσι [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το γιατρικό [Δελβινάκι, Πάργα, Πηγή, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του γιατρικό [Γουριά, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Μασχολούρι, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στυλίδα, Χουλιαράδες] | το ρεμέντιο [Πάργα] | του αρουστκό [Χουλιαράδες] | του ιλιάτς [Αγιά, Έλατος, Κανάλια, Σταγιάδες, Χρυσή] | του τσιάσιμου [Κανάλια] | του τσιασίτ [Κανάλια]. || Κρήτη: το γιατρικό [Ανατολή, Αποδούλου, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Μιαμού, Σιρίλι] | το γιαρτικό [Ανώγεια] | η κουμεδιά [Άγιος Βασίλειος].

γιάτρισσα || επαγγέλματα || Πελοπόννησος: η γιάτρισσα [Δολιανά] | α γιατρίνα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α γιατζίνα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γιάτρισσα [Άγιος Λουκάς, Μηλίνα, Τσαμαντάς] | η γιατρίνα [Γέρμας].

γιατρός (ALE, Buck list) || αρρώστιες || Πελοπόννησος: ο γιατρός [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Εξωχώρι, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Πάκια, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια] | ο γιατρέ [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο γιατρός [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι] | ου γιατρός [Άγιος Νικόλαος, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Έλατος, Λιλαία, Μακρινή, Μέγαρα, Μελισσουργοί, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | ι γιατρός [Αγιά, Δράκεια, Κανάλια, Μηλίνα] | γιατρός [Ραψάνη] | ου ιατρός [Σιάτιστα] | ο ντοτόρος [Πάργα] | ο ντοτόρες [Πάργα]. || Κρήτη: ο γιατρός [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Αποδούλου, Βραχάσι, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

γιατροσόφια || αρρώστιες || Πελοπόννησος: τα γιατροσόφια [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Κρέστενα, Ρούτσι, Σκεπαστό] | τα γιατροσόιθα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: τα γιατροσόφια [Πηγή, Σταυροδρόμι] | τα γιατρουσόφια [Λιλαία, Τιθορέα]. || Κρήτη: τα γιατροσόφια [Παλαιοχώρα, Τύλισος].

γιαχνερά / χόρτα που τα μαγειρεύουν γιαχνί || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Κρήτη: τα γιαχνερά [Σέλλες].

γιαχνί || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: το γιαχνί [Δολιανά, Κανδήλα, Λεβίδι, Μαγούλα, Ρούτσι] | το διαχνί [Λυγουριό, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: το γιαχνί [Δελβινάκι, Πάργα, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του γιαχνί [Γουριά, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Μεσούντα, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | του διαχνί [Μηλίνα] | του ιαχνί [Σιάτιστα]. || Κρήτη: το γιαχνί [Άγιος Γεώργιος, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Τύλισος].

γίγαντας || ιδιότητες || Κρήτη: ο γίγαντας [Βώροι, Θεοδώρα].

γίγαντες / φασόλια || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: οι γίγαντις [Δραμεσιοί].

γίδα / λέγεται έτσι πάνω από 18 μηνών (ALE, Buck list) || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: η γίδα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Θαλάμες, Καρυά, Καστρί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | η κατσίκα [Αμπελιώνα, Δολιανά, Καρυά, Λαγκάδια, Λυγουριό, Προάστιο, Ρούτσι, Στεμνίτσα] | α γίδα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α εγίδα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γίδα [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δελβινάκι, Δολό, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Θαρούνια, Κανάλια, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μέγαρα, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Πάργα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Σταυροδρόμι, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο] | η ίδα [Σιάτιστα] | η κατσίκα [Γραμματικού, Δελβινάκι, Πηγή, Ραψάνη, Φαρκαδόνα, Χρυσοβίτσα] | η κίπα [Μέγαρα] | η γαίγα [Τσαμαντάς]. || Κρήτη: η αίγα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος] | η γαίγα [Βραχάσι, Θεοδώρα, Μάρθα, Παλαιοχώρα] | η κατσίκα [Ανατολή, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | η καρκατσίλα [Ανατολή].

γιδαριό / το σύνολο των γιδιών μιας περιοχής || κτηνοτροφία - τυροκομία || Κρήτη: το γιδαριό [Αποδούλου].

γίδι (Buck list) || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: το γίδι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | το χκίνε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το γίδι [Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του γιδ [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Κανάλια, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα].

γιδιά / ασκί από τομάρι γίδας για μεταφορά μούστου || αμπελουργία || Πελοπόννησος: η γιδιά [Αλποχώρι, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: η γιδιά [Αμφίκλεια, Λιλαία, Τιθορέα].

γιδοβοσκός || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: ο γιδοβοσκός [Βρέσθενα, Θαλάμες, Στεμνίτσα] | ο γιδάρης [Πιάνα, Ροεινό] | ο γιδιάρης [Κανδήλα, Λεβίδι, Σκεπαστό] | ο γιδάς [Άγιος Δημήτριος]. || Ρούμελη: ου γιδουβουσκός [Στροφυλιά] | ο γιδάρης [Δελβινάκι, Θαρούνια, Σταυροδρόμι] | ου γιδάρς [Γουριά, Δαύλεια, Μακρολίβαδο, Ραψάνη, Σταγιάδες] | ου γδαρς [Αγία Ευθυμία, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μελισσουργοί, Στυλίδα] | ου κατσκάς [Αγία Ευθυμία]. || Κρήτη: ο γιδάρης [Παλαιοχώρα].

γιδοβύζι / το πουλί Caprimulgus europaeus || πανίδα || Πελοπόννησος: η γιδοβύζα [Δολιανά].

γιδόγαλο || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: το γιδόγαλο [Άγιος Δημήτριος, Ροεινό, Σκεπαστό].

γιδόμαλλο || υφαντική || Πελοπόννησος: το γιδόμαλλο [Αμπελιώνα, Ελληνίτσα, Κάτω Λουσοί, Λαγκάδια, Σκεπαστό] | η κοζά [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Κέρτεζη, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | η κοζιά [Αμπελιώνα, Ελάτη, Λαγκάδια, Λεβίδι, Μαγούλα, Νεοχώρι, Τρόπαια] | η κοτζιά [Κρέστενα, Στεμνίτσα] | η κοτζά [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: του γιδόμαλου [Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Καρίτσα] | του γδόμαλου [Σταγιάδες] | του ιδόμαλου [Έλατος].

γιδομάντρι || κτηνοτροφία - τυροκομία || Ρούμελη: του γιδουμάντρ [Γουριά] | του γδουμάντρ [Αγία Ευθυμία] | η γδουτάρατσα [Μακρινή].

γιδοπρόβατα || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: τα γιδοπρόβατα [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Θαλάμες, Κανδήλα, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Παραδείσια, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια]. || Ρούμελη: τα γιδοπρόβατα [Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια] | τα γιδουπρόβατα [Αγία Παρασκευή, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Δράκεια, Κουμαρίτσι, Πλατύστομο, Χουλιαράδες] | τα γδουπρόβατα [Αγία Ευθυμία]. || Κρήτη: τα αιγοπρόβατα [Ανατολή, Παλαιοχώρα, Σέλλες].

γιδόστρατα || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: η γιδόστρατα [Άγιος Δημήτριος].

γιδοτόμαρο || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: το γιδοτόμαρο [Δροσοπηγή, Τρόπαια] | το γιδοτόμαρε [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | α γιδία [Τυρός]. || Ρούμελη: η γιδιά [Χρυσή].

γιλέκο || φορεσιά || Πελοπόννησος: το γιλέκο [Αρχαία Φενεός, Καρυά, Λυγουριό, Μελιγού, Ροζενά] | το γελέκο [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λεβίδι, Παραδείσια, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | το γελέκι [Αγρίδι, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Ελάτη, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Καστρί, Μάλη, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα] | το γιλέκι [Δολιανά] | ο γιλέκος [Καρυά] | το γελέτσι [Τρόπαια] | οι γελέκες [Βεργαδαίικα] | το σωρκάδι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το σωρκάιδι [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το γελέκο [Σταυροδρόμι] | το γιελέκο [Μέγαρα] | το γιαλέκο [Ωραιόκαστρο] | το γιαλιέκο [Δελβινάκι] | του γιλέκου [Αγία Παρασκευή, Άγιος, Αμφίκλεια, Γουριά, Δραμεσιοί, Κανάλια, Κιλελέρ, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μηλίνα, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα] | το γιλέκι [Τσαμαντάς] | του γιλέκ [Γέρμας, Δαύλεια, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Πρέβεζα, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | του γιλιέκ [Μασχολούρι] | του γιλιέκου [Αγιά, Άγιος Νικόλαος, Ραψάνη, Σιάτιστα] | του γλεκ [Έλατος] | ου γιλέκους [Τιθορέα] | του ιλέκ [Σιάτιστα] | του τσιαμαντάν [Ραψάνη, Σιάτιστα] | του λιμπαντζέν [Σιάτιστα] | ου λιμπαντζές [Σιάτιστα] | ου αλιπαντζές [Σιάτιστα]. || Κρήτη: το γελέκι [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Βώροι, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος] | το γελέκο [Παλαιοχώρα].

γίνωμα || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το γίνωμα [Μαγούλα].

γιόμα / γεύμα (Buck list) || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: του γιόμα [Μελισσουργοί, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: το γιόμα [Παλαιοχώρα].

γιοματάρι / βαρέλι κρασιού που μόλις ανοίχτηκε || αμπελουργία || Ρούμελη: του γιουματάρ [Δαύλεια, Κουμαρίτσι].

γιομίδια / για στρώμα || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: τα γιομίδια [Πάκια, Σκεπαστό].

γιομίδια / ψιλοκομμένη συκωταριά μαγειρεμένη με χόρτα, κρεμμυδάκια και βούτυρο || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: τα γιουμίδια [Πλατύστομο].

γιορντάνι || φορεσιά || Πελοπόννησος: το γιορντάνι [Δροσοπηγή, Σκεπαστό] | το γιουρντάνι [Ελληνίτσα, Λεβίδι, Πιάνα, Στεμνίτσα] | το γερντάνι [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: το γιορντάνι [Πάργα] | του γιουρντάν [Αγία Ευθυμία, Μακρολίβαδο, Σιάτιστα, Τιθορέα, Χρυσή] | του γκιουρντάν [Σταγιάδες] | η ντούπια [Μικρό Βουνό]. || Κρήτη: τα γιορνανολίκια [Παλαιοχώρα] | τα μερμίδια [Βουλγάρω].

γιορτή (ALE) || διασκέδαση || Πελοπόννησος: η γιορτή [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | το γιορτάσι [Άγιος Δημήτριος, Κάτω Λουσοί, Σκεπαστό] | η γιόρταση [Αμπελιώνα] | α γιορτά [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γιορτή [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η γιουρτή [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Ραψάνη, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | η ιουρτσή [Σιάτιστα] | του γιόρτασμα [Λιλαία, Μακρινή] | του γιουρτάς [Σιάτιστα, Χουλιαράδες] | του γιουρτάσου [Γουριά] | η φέστα [Πάργα]. || Κρήτη: η γιορτή [Άγιος Βασίλειος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βώροι, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα, Σιρίλι] | οι γιορτάδες [Λαμπιώτες].

γιορτόπιασμα / ανάπηρο παιδιά που η σύλληψη του έγινε σε μέρα μεγάλης θρησκευτικής γιορτής (τότε απαγορεύεται η ερωτική συνεύρεση) || δοξασίες || Ρούμελη: το γιορτόπιασμα [Πάργα, Τσαμαντάς].

γιορτοφόρι / ονομαστική γιορτή || διασκέδαση || Πελοπόννησος: το γιορτοφόρι [Κανδήλα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Σκεπαστό] | το γιορτάσι [Σκεπαστό] | α ονομασία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α νομασία [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: τα γιουρτάσματα [Μακρινή] | τα γιουρτάσια [Χρυσοβίτσα] | του γιουρτάσου [Γουριά] | τα ουνόματα [Μακρινή].

γιος (ALE, Buck list) || ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) || Πελοπόννησος: ο γιος [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Εξωχώρι, Καλούσι, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μυγδαλιά, Πάκια, Πηγαδάκια, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | ο ιγιός [Αγρίδι, Θαλάμες, Καστρί, Φενεός] | το παιδί [Καρυά, Κάτω Λουσοί] | ο ιζέ [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο γιος [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | ου γιος [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στυλίδα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ι γιος [Αγιά, Δράκεια, Κανάλια, Μηλίνα, Μικρό Βουνό] | γιος [Ραψάνη] | ου ιος [Σιάτιστα] | ου ιγιός [Σταγιάδες] | ο νιγιός [Μέγαρα] | το παιδί [Μέγαρα] | του πιδί [Γουριά, Δραμεσιοί, Έλατος]. || Κρήτη: ο γιος [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | ο ιγιός [Ανώγεια].

γιουβαρλάκια || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: τα γιουβαρλάκια [Πάργα].

γιουβέτσι || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: τα γκιουβέτσια [Μαγούλα] | τα γκιουβέτσα [Δολιανά]. || Ρούμελη: το γκιουβέτσι [Πάργα] | του γκιουβέτς [Σταγιάδες] | η γκιουβετσάδα [Πάργα] | του γκιβέτς [Σιάτιστα] | του γιουβέτς [Δράκεια].

γιούκος || υφαντική || Πελοπόννησος: ο γιούκος [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μελιγού, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Φενεός]. || Ρούμελη: ο γιούκος [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια, Μέγαρα, Σταυροδρόμι] | ο γίκος [Πάργα] | ου γίκους [Αγία Ευθυμία, Αμφίκλεια, Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Πλατύστομο, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ι γίκους [Κανάλια] | ου γιούκους [Άγιος, Πρέβεζα] | ι γιούκους [Κανάλια] | η θεμωνιά [Τσαμαντάς] | η θηκιαστή [Μηλίνα].

γιουμίσια / γλυκά και ξηροί καρποί, όλα μαζί σαν σύνολο για δώρο || προσφορά || Ρούμελη: τα γιουμίσια [Αγία Παρασκευή].

γιουρντί / μάλλινο ημίπαλτο νεροτριβής || φορεσιά || Πελοπόννησος: το γιουρντί [Αγρίδι, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κρέστενα, Λεβίδι, Παραδείσια, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι, Τρόπαια] | η γιούρντα [Αλποχώρι, Κέρτεζη, Λαγκάδια, Μάλη, Μυγδαλιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | η γιούρτα [Ελληνίτσα, Κάτω Λουσοί, Ροζενά, Σαρακίνι] | η γιούρδα [Αμπελιώνα]. || Ρούμελη: το γιουρντί [Μέγαρα] | το γιουρδί [Μέγαρα].

γιρλάντα || φορεσιά || Ρούμελη: η γιρλάντα [Μασχολούρι, Σιάτιστα, Τσαμαντάς].

γκάβος / εξάρτημα αλετριού || γεωργία || Πελοπόννησος: ο γκάβος [Άγιος Δημήτριος].

γκάζι / πετρέλαιο || σύνεργα-υλικά || Ρούμελη: το γκάζι [Δολό] | του γκαζ [Σιάτιστα, Φαρκαδόνα] | το πετρόλιο [Πάργα] | το πετροβάλι [Πάργα] | του πιτρέλιου [Ραψάνη]. || Κρήτη: το πετρόλαδο [Άγιος Γεώργιος].

γκαζιέρα || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: η γκαζιέρα [Φαρκαδόνα].

γκάζντα / το φυτό Crocus velouchensis || χλωρίδα || Ρούμελη: η γκάζντα [Έλατος].

γκαζοκάντηλο / για φωτισμό || έπιπλα - αναχρικά || Ρούμελη: του γκαζοκάντηλου [Κιλελέρ] | η γκαζόλαμπα [Αγία Παρασκευή].

γκαζοντενεκές || έπιπλα - αναχρικά || Πελοπόννησος: ο γκαζοντενεκές [Βρέσθενα]. || Ρούμελη: ου γκαζουντινικές [Ραψάνη] | του γκαζιρό [Έλατος, Σιάτιστα] | του γκαζ [Κανάλια]. || Κρήτη: ο γκαζοτενεκές [Σιρίλι].

γκαϊλιά / είδος δέντρου || χλωρίδα || Ρούμελη: η γκαϊλιά [Σταυροδρόμι].

γκάιντα || μουσική || Πελοπόννησος: η γκάιδα [Αλποχώρι, Μαγούλα]. || Ρούμελη: η γκάιντα [Σιάτιστα] | η γκάιδα [Στροφυλιά] | η τσαμπούνα [Δελβινάκι, Κανάλια] | η τζαμπούνα [Σιάτιστα, Σταγιάδες]. || Κρήτη: η ασκομαντούρα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Μάρθα] | η ασκομπαντούρα [Βρύσες, Λαμπιώτες].

γκαρδιόβεργα / η βέργα που τυλίγεται το βιλάρι στον αργαλειό || υφαντική || Πελοπόννησος: η γκαρδιόβεργα [Τρόπαια] | ο γκάρδιος [Αλποχώρι] | το γκάρδιο [Κανδήλα, Κρέστενα, Μάλη]. || Ρούμελη: ου γκαρτς [Χρυσοβίτσα] | του γκαρτ [Γουριά] | το ξοκάρδι [Θαρούνια]. || Κρήτη: ο γκάρδιος [Ανατολή, Ανώγεια, Βραχάσι, Θεοδώρα, Τύλισος] | ο γκάρδης [Βουλγάρω, Παλαιοχώρα] | ο κάρδιος [Άγιος Γεώργιος] | ο αγκάρδιος [Σέλλες].

γκάρισμα || ήχοι || Ρούμελη: του αγκάρσμα [Σιάτιστα] | του ανγκάρσμα [Έλατος] | η ανγκαρξά [Έλατος] | η ανγκαρξιά [Σταγιάδες]. || Κρήτη: το γκάνισμα [Σέλλες].

γκαρσόνι / επαγγέλματα || επαγγέλματα || Κρήτη: το γκαρσόνι [Μάρθα].

γκαστριά / εγκυμοσύνη || η γέννα - το μωρό || Πελοπόννησος: η γκαστριά [Κρέστενα]. || Ρούμελη: η γκαστριά [Πάργα, Σταγιάδες] | το γκάστρι [Μέγαρα] | η αγκαστριά [Πάργα, Πηγή] | η ανγκαστρά [Έλατος] | η ανγκαστριά [Σταγιάδες] | η εγκαστριά [Πάργα]. || Κρήτη: το αγάστρι [Ανατολή] | το αγκάστρι [Βραχάσι].

γκαστρολογήματα / συμπτώματα εγκυμοσύνης || η γέννα - το μωρό || Πελοπόννησος: τα γκαστρολοήματα [Πάκια].

γκαστρωμένη / έγκυος (Buck list) || η γέννα - το μωρό || Πελοπόννησος: η γκαστρωμένη [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Εξωχώρι, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Φενεός] | η αγκαστρωμένη [Αλποχώρι, Ελληνίτσα] | η γαστρωμένη [Θαλάμες, Τσέρια] | η βαργομισμένη [Αλποχώρι] | η βαρεμένη [Βρέσθενα] | η φορτωμένη [Βρέσθενα] | η πιβαρημένη [Προάστιο] | η γουμαριασμένη [Τσέρια] | α απόκαλε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γκαστρωμένη [Δελβινάκι, Θαρούνια, Μέγαρα, Τσαμαντάς] | η γαστρωμένη [Άγιος Λουκάς] | η γκαστρουμέν [Άγιος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γραμματικού, Δομνίστα, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η αγκαστρωμένη [Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η αγκαστρουμέν [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Γουριά, Δραμεσιοί, Κιλελέρ, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μικρό Βουνό, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Φαρκαδόνα] | η ανγκαστρουμένη [Έλατος] | η εγκαστρωμένη [Πάργα] | η φουρτουμέν [Άγιος, Αμφίκλεια, Δομνίστα, Κανάλια, Μελισσουργοί, Πρέβεζα, Χρυσοβίτσα] | η βαριά [Άγιος, Έλατος] | η μπρέσκα [Μελισσουργοί] | η μπισκιάρα [Μελισσουργοί] | σ' άλλ αράδα [Δραμεσιοί]. || Κρήτη: η αγκαστρωμένη [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Σέλλες] | η αγαστρωμένη [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Κελλάρια] | η γαστρωμένη [Βουλγάρω, Θεοδώρα, Παλαιοχώρα, Σιρίλι] | η βαρεμένη [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Τύλισος] | η αβαρεμένη [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι] | η γαβαρεμένη [Βραχάσι] | η βαροκοιλιδιασμένη [Βουλγάρω] | η φουσκωμένη [Βουλγάρω].

γκατζορινιά / δέντρο || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η γκατζορινιά [Λεχαινά].

Γκέγκηδες / εργάτες από την Βόρεια Αλβανία || ιδιότητες || Ρούμελη: οι Γκέγκηδες [Δελβινάκι, Πάργα] | οι Γκέκδις [Αγιά, Ραψάνη].

γκεσέμι / το πεντάχρονο τραγί, ο μπροστάρης τράγος || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: το γκεσέμι [Αλποχώρι, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Κέρτεζη, Κρέστενα, Πιάνα, Ροεινό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Φενεός] | το κεσέμι [Βρέσθενα, Δολιανά, Κανδήλα, Καρυά, Σκεπαστό] | ο μπροστάρης [Βρέσθενα] | το μπροστάρι [Λαγκάδια] | ο μπροστάρη [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο σύρτα [Πέρα Μέλανα] | το κεσέμι [Πέρα Μέλανα] | το κισέμι [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το γκεσέμι [Δελβινάκι, Πάργα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | το γκισέμι [Δελβινάκι, Μέγαρα, Πηγή] | του γκισέμ [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Βράχα, Γέρμας, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Μασχολούρι, Πλατύστομο, Ραψάνη, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσή] | του γκισιέμ [Σιάτιστα] | του γκιουσέμ [Σταγιάδες] | το κεσέμι [Θαρούνια, Σταυροδρόμι] | του κισέμ [Μηλίνα, Πρέβεζα] | του κσεμ [Στροφυλιά] | του νταμάρ [Αγία Ευθυμία] | ο σύρτης [Μέγαρα]. || Κρήτη: ο μπροστάρης [Αποδούλου, Παλαιοχώρα] | ο μπροσταρότραγος [Ανώγεια, Αποδούλου, Θεοδώρα] | ο μπροσταρότραος [Μάρθα].

γκέτα || φορεσιά || Πελοπόννησος: η γκέτα [Μυγδαλιά, Σκεπαστό].

γκιαούρης || ιδιότητες || Κρήτη: ο γκιαούρης [Μάρθα, Τύλισος].

γκιζόπιτα / πίτα με γκίζα (μυτζήθρα) || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: η γκιζόπιτα [Δολό].

γκιόνης / το πουλί Otus scops || πανίδα || Πελοπόννησος: ο γκιόνης [Άγιος Δημήτριος, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: ο γκιόνης [Μέγαρα] | ου γκιονς [Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Μελισσουργοί, Ραψάνη, Στροφυλιά, Τιθορέα].

γκιόσα / η γριά γίδα ή προβατίνα || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: η γκιόσα [Αμπελιώνα, Κανδήλα, Λυγουριό, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η γκιόσα [Κανάλια, Σιάτιστα].

γκιουβέτσια / σκεύη || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: τα γιουβέτσια [Μηλίνα]. || Κρήτη: τα γιβέτζα (πήλινα ταψιά) [Σέλλες].

γκιούμι / μεγάλα μεταλλικά δοχεία νερού με στενό λαιμό και φαρδιά βάση || έπιπλα - αναχρικά || Ρούμελη: το γκιούμι [Δελβινάκι, Δολό, Πάργα, Ωραιόκαστρο] | το γκιουχούμι [Πάργα] | του γκιουμ [Αγία Παρασκευή, Έλατος, Μηλίνα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Χουλιαράδες] | του γκιγούμ [Πρέβεζα] | ου γαλατουλόους [Πρέβεζα]. || Κρήτη: το γιγούμι [Βώροι].

γκιουσελέδες / τσαρούχια με φούντες || φορεσιά || Πελοπόννησος: οι γκιουσελέδες [Σκεπαστό].

γκλίτσα / με το κεφάλι της πιάνουν τα αρνιά από το πισινό πόδι || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: η γκλίτσα [Αγία Άννα, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Θαλάμες, Λεβίδι, Λυγουριό, Μάλη, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Τρόπαια, Φενεός] | η κλίτσα [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Μυγδαλιά, Πιάνα, Ροεινό] | η αγκλίτσα [Κανδήλα, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η γκλίτσα [Άγιος, Αμφίκλεια, Γραμματικού, Δελβινάκι, Δολό, Δραμεσιοί, Μακρινή, Πηγή, Πρέβεζα, Σταυροδρόμι, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | η γλίτσα [Δαύλεια, Δελβινάκι] | η κλίτσα [Δραμεσιοί, Τσουκαλάδες] | η αγκλίτσα [Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Θαρούνια, Κανάλια, Κιλελέρ, Μακρινή, Μέγαρα, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Πλατύστομο, Χρυσοβίτσα] | η αγκούλα [Άγιος, Θαρούνια, Μηλίνα, Στροφυλιά] | η αγκούτσα [Αγία Ευθυμία, Δαύλεια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Τιθορέα] | η αγκλούτσα [Κιλελέρ, Μασχολούρι, Μικρό Βουνό, Ραψάνη] | η κλούτσα [Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Έλατος, Κανάλια, Σιάτιστα, Σταγιάδες] | η γκλούτσα [Ραψάνη, Σιάτιστα] | ο κλίτσιος [Τσαμαντάς] | ο κλίτσος [Ωραιόκαστρο] | ου κλίτσους [Χρυσή] | ο γκλίτσος [Δελβινάκι] | του αγκλιτσάρ [Κουμαρίτσι]. || Κρήτη: το βοσκοράβδι [Άγιος Βασίλειος].

γκλιτσοκέφαλο || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: το κλιτσοκέφαλο [Ροεινό] | το κλιτσοτσιέφαλο [Τρόπαια]. || Ρούμελη: ο γκλίτσος [Σταυροδρόμι] | το κλίτσιο [Τσαμαντάς].

γκλιτσόραβδο || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: το γκλιτσόραβδο [Κανδήλα, Σκεπαστό] | το κλιτσόραβδο [Βρέσθενα, Λαγκάδια, Τρόπαια]. || Ρούμελη: η γκλουτσόβιργα [Ραψάνη] | του κλουτσόξλου [Σταγιάδες].

γκόγκες / ζυμαρικό || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: οι γκόγκες [Καρυά].

γκόμενα || ιδιότητες || Πελοπόννησος: η γκόμενα [Ρούτσι] | η φιλενάδα [Λυγουριό] | η αγαπητικιά [Λυγουριό] | α αμορόζα [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | α κολέγισα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η αγαπητκιά [Γέρμας, Γουριά] | η αγαπητικιά [Κανάλια] | η αγαπητσκιά [Σιάτιστα] | η μορόζα [Μέγαρα] | η μουρόζα [Κανάλια].

γκομπλίτσα / ξύλινο δοχείο που πήζουν το γιαούρτι || κτηνοτροφία - τυροκομία || Ρούμελη: η γκομπλίτσα [Τσαμαντάς].

γκορτσιά / το δέντρο Pyrus amygdaliformis ή Pyrus spinosa || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η γκορτσιά [Αρχαία Φενεός, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Καρυά, Λαγκάδια, Μελιγού, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι] | η αγραπιδιά [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Κέρτεζη, Σκεπαστό] | η αγριαπιδιά [Λαγκάδια, Λεχαινά] | η αγκορτσιά [Αμπελιώνα, Ρούτσι] | η γροτσιά [Δολιανά] | η γκοριτσιά [Λυγουριό] | η γκορίτσα [Λυγουριό] | η αγριογκορτσιά [Προάστιο] | α αλιοχρά [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γκορτσιά [Σταυροδρόμι, Ωραιόκαστρο] | η γκορτζιά [Τσαμαντάς] | η αγκουρτσιά [Λιλαία, Μακρινή, Τιθορέα] | η γκουρτσά [Έλατος] | η αγκουρτσά [Αμφίκλεια] | η γκουρτσιά [Γέρμας, Δραμεσιοί, Έλατος, Σταγιάδες, Χουλιαράδες, Χρυσή] | η γκουρτζιά [Κανάλια, Μασχολούρι] | η γκουρτζά [Χουλιαράδες] | η αγραπιδιά [Χρυσοβίτσα] | η αγραπδιά [Γουριά, Μεσούντα] | η αγκοριτσά [Μέγαρα] | η αγκορίτσα [Μέγαρα] | η αγκορτσιά [Μέγαρα] | η αγκορτσά [Μέγαρα] | η αγριουγκουρτσιά [Δραμεσιοί] | η αγριουγκουρτσά [Σταγιάδες] | η αγρουγκουρτσιά [Έλατος, Σιάτιστα, Χρυσή] | η αγριαχλαδέα [Μέγαρα] | η καρπαχλάδα [Άγιος Λουκάς]. || Κρήτη: ο αγκούτσακας [Μάρθα].

γκόρτσο / άγριο αχλάδι || καρποί || Πελοπόννησος: το γκόρτσο [Καστρί] | το σγκόρτσο [Μυγδαλιά] | το αγκόρτσι [Σαρακίνι] | το γκόρτσι [Στεμνίτσα] | α αλιοχρά [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το αγραπίδι [Κρέστενα]. || Ρούμελη: το γκόρτσο [Δολό, Πάργα] | το γκόρτζο [Τσαμαντάς] | του αγκόρτσου [Μακρινή] | του γκόρτσου [Έλατος, Χρυσή] | η γκορίτσα [Πάργα] | η αγκορίτσα [Μέγαρα] | η αγκόρτσα [Αγία Ευθυμία, Τιθορέα] | του αγρόγκουρτσου [Έλατος, Χρυσή] | του αγριόγκουρτσου [Σταγιάδες] | του γκότζου [Κανάλια] | του αγραπίδ [Γουριά] | η καρπαχλάδα [Άγιος Λουκάς]. || Κρήτη: η αχλάδα [Σέλλες].

γκουγκουβάσα / η γιαγιά στο παιχνίδι "γκουγκουβάσες" || το παιχνίδι || Ρούμελη: η γκουγκουβάσα [Δελβινάκι].

γκουγκουβάσες / παιχνίδι ερωτήσεων || το παιχνίδι || Ρούμελη: οι γκουγκουβάσες [Δελβινάκι].

γκουγκούερος / ο παππούς στο παιχνίδι "γκουγκουβάσες" || το παιχνίδι || Ρούμελη: ο γκουγκούερος [Δελβινάκι].

γκούμενος / το έντομο Xylocopa violacea || πανίδα || Ρούμελη: ο γκούμενος [Ωραιόκαστρο].

γκούρμπινο / αναρριχώμενο φυτό || χλωρίδα || Ρούμελη: του γκούρμπινου [Χουλιαράδες].

γκοφί / δόντι του χτενιού || υφαντική || Πελοπόννησος: το γκοφί [Κανδήλα].

γκρεμίθι / είδος θάμνου || χλωρίδα || Ρούμελη: το γκρεμίθι [Σταυροδρόμι].

γκρέμισμα || κίνηση || Πελοπόννησος: το γκρέμισμα [Κρέστενα] | το γκρένισμα [Πέρα Μέλανα] | α γκρενίσα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός].

γκρεμός || η φύση || Πελοπόννησος: ο γκρεμός [Αλποχώρι, Βαλύρα, Γυμνό, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μάλη, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Τσέρια] | η γκρεμίλα [Παραδείσια] | ο κρεμό [Πέρα Μέλανα] | ο κρεμνέ [Πέρα Μέλανα] | ο γκρεμέ [Πέρα Μέλανα] | ο γκρεμνέ [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: ο γκρεμός [Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα] | ου γκριμνός [Μακρινή, Τιθορέα | ου γκριμός [Γέρμας, Γραμματικού, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες] | ου γκρέμουρας [Έλατος, Σιάτιστα, Σταγιάδες] | του γκριμούρ [Χρυσή] | ι γκριμός [Μηλίνα] | η γκρεμίλα [Τσαμαντάς] | η γκρεμισταριά [Πάργα] | η γριμάδα [Τσαμαντάς] | η σάρα [Αμφίκλεια, Πλατύστομο] | το ρέπετο [Τσαμαντάς] | του τσουγκάρ [Γουριά] | η μπιστιριά [Έλατος]. || Κρήτη: ο γκρεμός [Αποδούλου, Θεοδώρα, Τύλισος] | ο γκρεμνός [Σιρίλι] | ο εγκρεμός [Ανατολή, Σέλλες] | ο δέτης [Βρύσες, Θεοδώρα, Μάρθα].

γκρέπια / αρμαθιές με ασημένια νομίσματα, πιασμένα στο ντουλαμά || φορεσιά || Ρούμελη: τα γκρέπια [Τσαμαντάς].

γκρίνια || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η γκρίνια [Αγρίδι, Βαλύρα, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Σκεπαστό] | η αμουρίλα [Καρυά] | α γκρίνια [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | α γκζίνια [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η γκρίνια [Γουριά, Γραμματικού, Μέγαρα, Τσαμαντάς] | η γκριζάλα [Έλατος] | το σκλιμούρισμα [Μέγαρα].

γκριτζιάλα / για τρίψιμο καλαμποκιού || γεωργία || Πελοπόννησος: η γκριτζιάλα [Παραδείσια].

γλανίδι / το ψάρι του γλυκού νερού Silurus aristotelis || πανίδα || Ρούμελη: του γλανίδ [Γουριά].

γλανιτσιά / ο θάμνος Phillyrea latifolia || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η γλανιτσιά [Αγρίδι, Λαγκάδια] | η γλατζινιά [Αμπελιώνα, Δροσοπηγή, Μυγδαλιά] | η γλαντινιά [Βρέσθενα, Δολιανά] | η γλαντζινιά [Γυμνό, Καρυά] | η γλατσινιά [Κανδήλα] | το γλαντίνι [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η αγλαδνιά [Μακρινή] | του γκρέουσου [Ραψάνη] | η ζιλινιά [Δραμεσιοί] | ο φίλικας [Θαρούνια].

γλάρος / πουλιά της οικογένειας Laridae || πανίδα || Πελοπόννησος: ο γλάρος [Άγιος Δημήτριος, Προάστιο] | ο γλάρο [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: ο γλάρος [Πάργα] | ου γλάρους [Άγιος, Πρέβεζα]. || Κρήτη: ο γλάρος [Βρύσες, Λαμπιώτες].

γλάστρα (λουλουδιών) || έπιπλα - αναχρικά || Πελοπόννησος: η γλάστρα [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Καρυά, Καστρί, Λυγουριό, Μελιγού, Μυγδαλιά, Πάκια, Προάστιο, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | η γάστρα [Αλποχώρι] | α γλάστρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γλάστρα [Αμφίκλεια, Δομνίστα, Μακρινή, Πάργα, Τιθορέα] | η αλτάνα [Μακρινή] | η στάμνα [Σταγιάδες]. || Κρήτη: η γλάστρα [Ανώγεια, Βώροι, Μιαμού, Παλαιοχώρα] | η γάστρα [Βραχάσι, Θεοδώρα].

γλεντζές || διασκέδαση || Πελοπόννησος: ο γλεντζές [Καλούσι] | ο γλεντζιές [Λαγκάδια] | ο γλετζιές [Ροεινό]. || Ρούμελη: ι γλιντζές [Δράκεια]. || Κρήτη: ο γλεντζές [Σάσαλος, Σιρίλι] | ο εγλετζές [Ανώγεια].

γλέντι || διασκέδαση || Πελοπόννησος: το γλέντι [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | το γλέγκι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το γλέντι [Δελβινάκι, Θαρούνια, Πηγή, Σταυροδρόμι, Ωραιόκαστρο] | του γλέντ [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μεσούντα, Μηλίνα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες] | του γλιεντ [Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Πρέβεζα] | το γλέντισμα [Θαρούνια, Μέγαρα] | του γλέντιμα [Σταγιάδες] | του ζγκαβαλιό [Χουλιαράδες]. || Κρήτη: το γλέντι [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | το γλεντοκόπημα [Κελλάρια].

γλινόπιτα || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Κρήτη: η γλινόπιτα [Μιαμού] | η μαλαμόπιτα [Μιαμού].

γλινότοπος || η φύση || Πελοπόννησος: ο γλινότοπος [Άγιος Δημήτριος].

γλίτσα || καθαριότητα || Ρούμελη: η γλίτσα [Πάργα] | η γκλίτσα [Σιάτιστα].

γλιτωμός || προσφορά || Ρούμελη: ο γλιτωμός [Τσαμαντάς].

γλογκιά / ο θάμνος Crataegus oxyacantha || χλωρίδα || Ρούμελη: η γλογκιά [Τσαμαντάς].

γλύκα || ιδιότητες || Πελοπόννησος: η γλύκα [Μάλη]. || Ρούμελη: η γλύκα [Γέρμας].

γλυκάδα || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η γλυκάδα [Μυγδαλιά].

γλυκάδια / σφαχτού || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: τα γλυκάδια [Βρέσθενα, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | η έγκλιση [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: τα γλυκάδια [Πάργα, Σταγιάδες] | οι γλυτσαρίδες [Μέγαρα] | οι έγκλισις [Κουμαρίτσι, Μακρινή, Τιθορέα].

γλυκάνισο / το φυτό Pimpinella anisum || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το γλυκάνισο [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Καστρί, Λυγουριό, Μαγούλα, Προάστιο, Σκεπαστό, Τσέρια] | το γλυκάνισε [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το γλυκάνισο [Μέγαρα] | το γλυκάντζο [Δολό] | του γλυκάνσου [Μηλίνα, Ραψάνη] | του γλυκάντσου [Σιάτιστα] | ου γλυκάντζους [Έλατος, Σταγιάδες]. || Κρήτη: το γλυκάνισο [Άγιος Γεώργιος, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος].

γλυκιά / αρρώστια που τα μωρά βγάζουν σπυριά στο κεφάλι || αρρώστιες || Ρούμελη: η γλυκιά [Πρέβεζα, Τσαμαντάς].

γλυκιέρα || έπιπλα - αναχρικά || Πελοπόννησος: η γλυκιέρα [Σκεπαστό].

γλυκίσματα || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: τα γλυκίσματα [Αρχαία Φενεός, Καρυά, Σκεπαστό].

γλυκό / γλύκισμα || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: το γλυκό [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το γλυκό [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του γλυκό [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πάργα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: το γλυκό [Άγιος Βασίλειος, Ανατολή, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

γλυκοκολοκυθιά || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η γλυκοκολοκυθιά [Βρέσθενα].

γλυκοκολόκυθο || καρποί || Πελοπόννησος: το γλυκοκολόκυθο [Κρέστενα, Προάστιο, Ροεινό] | η κολοκύθα [Λυγουριό, Προάστιο, Στεμνίτσα] | α κότσιτα [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η κολοκύθα [Δελβινάκι] | η κουλουκύθα [Αγιά, Στροφυλιά] | η σπούρδα [Πάργα] | τα βέλια [Μηλίνα]. || Κρήτη: γλυκοκολοκύθα [Μιαμού, Τύλισος].

γλυκόκουπα || έπιπλα - αναχρικά || Πελοπόννησος: η γλυκόκουπα [Στεμνίτσα].

γλυκολάχανα / χόρτα || χλωρίδα || Πελοπόννησος: τα γλυκολάχανα [Μυγδαλιά].

γλυκολεμονιά / το δέντρο Citrus limetta || χλωρίδα || Κρήτη: η γλυκολεμονιά [Βραχάσι].

γλυκολοκυθόπιτα || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Κρήτη: η γλυκολοκυθόπιτα [Τύλισος].

γλυκόριζα / το φυτό Glycyrrhiza glabra || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η γλυκόριζα [Άγιος Δημήτριος, Λυγουριό, Σκεπαστό].

γλώσσα || λόγια-γράμματα || Ρούμελη: η γλώσσα [Δελβινάκι, Πηγή, Τιθορέα, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: η γλώσσα [Λαμπιώτες].

γλώσσα (Swadesh list, Buck list) || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: η γλώσσα [Αγία Άννα, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Κανδήλα, Καστρί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μάλη, Νεοχώρι, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα] | α γρούσα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γλώσσα [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Δαύλεια, Δράκεια, Έλατος, Θαρούνια, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μεσούντα, Μηλίνα, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Σταυροδρόμι, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: η γλώσσα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βουλγάρω, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Τύλισος].

γλώσσα / ψάρι της οικογένειας Soleidae) || πανίδα || Πελοπόννησος: η γλώσσα [Προάστιο]. || Ρούμελη: η γλώσσα [Πάργα, Πρέβεζα, Στυλίδα] | το παταράκι [Πάργα] | του παταρέλ [Πρέβεζα] | η χωματίδα [Πάργα] | η χουματίδα [Πρέβεζα].

γλωσσίδι / για κάθε αντικείμενο με σχήμα γλώσσας || χώρος-σχήματα || Κρήτη: το γλωσσίδι [Άγιος Γεώργιος].

γλωσσίδι / του κουδουνιού || κτηνοτροφία - τυροκομία || Ρούμελη: του γλουσίδ [Βράχα, Σιάτιστα, Χουλιαράδες].

γλωσσού || ιδιότητες || Κρήτη: η γλωσσού [Θεοδώρα, Μάρθα, Σάσαλος] | οι γλωσσούδες [Σιρίλι].

γλωσσοφάγωμα || δοξασίες || Πελοπόννησος: το γλωσσοφάγωμα [Λαγκάδια]. || Ρούμελη: η γλωσσοφαγιά [Πάργα] | η γλουσουφαγιά [Γουριά] | η γλουσουφαϊά [Μηλίνα]. || Κρήτη: η γλωσσοφαγιά [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Θεοδώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος].

γνάφαλο / το χνούδι μαλλιού που μένει στα λανάρι || υφαντική || Ρούμελη: το γνάφαλο [Τσαμαντάς].

γνέμα / νήμα (Buck list) || υφαντική || Πελοπόννησος: το γνέμα [Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Καστρί, Λυγουριό, Μελιγού, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι] | το νέμα [Αγία Άννα, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Καλούσι, Κανδήλα, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Μαγούλα, Μυγδαλιά, Πάκια, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το νέμας [Θαρούνια, Μέγαρα] | το νήμας [Άγιος Λουκάς] | του γνέμα [Αγία Ευθυμία, Άγιος Νικόλαος, Γουριά, Δομνίστα, Έλατος, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Στυλίδα, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | το νέμα [Αμφίκλεια, Τιθορέα] | το νήμα [Τσαμαντάς] | του νήμα [Κιλελέρ, Μεσούντα, Μηλίνα] | το λισίδι [Θαρούνια]. || Κρήτη: το όργο (το μάλλινο) [Ανώγεια, Κελλάρια] | το νήμα [Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σιρίλι].

γνέσιμο || υφαντική || Πελοπόννησος: το γνέσιμο [Αμπελιώνα, Ελληνίτσα, Λυγουριό, Ροεινό] | το νέσιμο [Καλούσι, Μυγδαλιά, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το γνάσιμο [Προάστιο]. || Ρούμελη: το γνέσιμο [Πάργα] | το ανέσιμο [Μέγαρα] | του γνέσμου [Γουριά, Δομνίστα, Δράκεια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρολίβαδο, Μελισσουργοί, Πρέβεζα] | του νέσμου [Τιθορέα] | του γνιέσιμου [Μασχολούρι] | το κλώσιμο [Πάργα]. || Κρήτη: το κλώσιμο [Λαμπιώτες].

γνώμη || λόγια-γράμματα || Πελοπόννησος: η γνώμη [Αγία Άννα, Ρούτσι, Σκεπαστό] | α γνώνη [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γνώμη [Δελβινάκι, Μεσούντα, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | η γνωμ [Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Δαύλεια, Δράκεια, Μασχολούρι, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: η γνώμη [Άγιος Γεώργιος, Βουλγάρω].

γνωριμιά || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η γνωριμιά [Μυγδαλιά] | α γνώρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γνουριμία [Γραμματικού, Τσουκαλάδες] | ο γνώρος [Πάργα] | ου γνώρους [Γέρμας, Έλατος, Σταγιάδες].

γνώση || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η γνώση [Σκεπαστό] | α γνώση [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός].

γνωστός || αταξινόμητα || Ρούμελη: γνουστός [Ραψάνη]. || Κρήτη: γνωστός [Ανατολή, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σιρίλι].

γόβα || φορεσιά || Πελοπόννησος: η γόβα [Αγία Άννα, Καρυά, Λεβίδι, Μαγούλα, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η γόβα [Αγιά, Άγιος, Αμφίκλεια, Λιλαία, Μασχολούρι, Φαρκαδόνα] | η γόφα [Ραψάνη]. || Κρήτη: η γόβα [Λαμπιώτες, Σέλλες].

γόγγολη / το φυτό Agrostemma githago || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η γόγγολη [Βρέσθενα].

γογγύλι / το φυτό Brassica rapa subsp. Rapa || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το γογγύλι [Βρέσθενα, Λυγουριό] | η ράπη [Άγιος Δημήτριος, Προάστιο].

γομάρι / το φορτίο που μπορεί να σηκώσει ένα υποζύγιο || αγωγιάτης || Κρήτη: το γομάρι (ίσο με τέσσερα δεμάτια θερισμένο στάρι) [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Εμπρόσνερος, Κελλάρια, Παλαιοχώρα, Σέλλες] | το γομάρι (ίσο με δύο τσουβάλια) [Θεοδώρα, Τύλισος].

γομαρότσιονος / το πουλί Passer montanus || πανίδα || Ρούμελη: τα γουμαρουτσιουνίδια [Δραμεσιοί].

γονατάρα / είδος καλτσοδέτας || φορεσιά || Πελοπόννησος: η γονατάρα [Άγιος Δημήτριος, Δροσοπηγή, Καρυά, Λαγκάδια, Λυγουριό, Μελιγού, Μυγδαλιά, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: η γουνατάρα [Αγία Ευθυμία, Αμφίκλεια, Δαύλεια, Κανάλια, Λιλαία, Τιθορέα].

γονάτισμα || κίνηση || Πελοπόννησος: η γονατιά [Αμπελιώνα] | το γονάκισμα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το γονάτισμα [Τσαμαντάς] | του γουνάτσμα [Γέρμας].

γόνατο (Swadesh list, ALE, Buck list) || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: το γόνατο [Αλποχώρι, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Κανδήλα, Κάτω Λουσοί, Λυγουριό, Τσέρια] | το γόνα [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Καρυά, Κρέστενα, Λεβίδι, Μάλη, Παραδείσια, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Φενεός] | το γούνα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το γόνατο [Άγιος Λουκάς, Δολό] | του γόνατου [Αγία Παρασκευή, Γραμματικού, Δομνίστα, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Στροφυλιά, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χρυσοβίτσα] | το γόνα [Γουριά, Πάργα, Σιάτιστα, Τσαμαντάς, Τσουκαλάδες, Ωραιόκαστρο] | ο γόνας [Πάργα] | του γόνα [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Γέρμας, Δραμεσιοί, Κανάλια, Λιλαία, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: το γόνατο [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Βώροι, Κελλάρια, Μάρθα, Σάσαλος].

γονείς (Buck list) || ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) || Πελοπόννησος: οι γονιοί [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Δολιανά, Εξωχώρι, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Λυγουριό, Νεοχώρι, Παραδείσια, Πιάνα, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | οι γονέοι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Ελάτη, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Καστρί, Μάλη, Πηγαδάκια, Στεμνίτσα, Τυρός] | οι γονεοί [Προάστιο] | τα γονικά [Δροσοπηγή, Προάστιο, Ρούτσι] | οι γονοί [Θαλάμες] | οι γονίδες [Τσέρια] | οι γονίε [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: οι γονείς [Άγιος Λουκάς, Άγιος, Δελβινάκι, Δολό, Σταυροδρόμι] | οι γουνείς [Αγία Παρασκευή, Άγιος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δράκεια, Δραμεσιοί, Καρίτσα, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Πλατύστομο, Ραψάνη, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | οι γουνιοί [Αγιά, Άγιος Νικόλαος, Γραμματικού, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα] | οι γονέοι [Θαρούνια, Μέγαρα, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | οι γουνέοι [Δαύλεια, Δομνίστα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Στυλίδα, Τιθορέα, Μελισσουργοί, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες] | οι γονιοί [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια] | τα γουνικά [Πλατύστομο, Στυλίδα] | τα γουνκά [Δαύλεια] | οι γονίδες [Πηγή] | οι γουνίδις [Γέρμας, ΔράκειαΈλατος, Κανάλια, Μηλίνα, Σιάτιστα] | οι γουνιούδις [Δράκεια] | τα γουνίδια [Μικρό Βουνό]. || Κρήτη: οι γονέοι [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού, Σέλλες, Τύλισος] | οι γονιοί [Άγιος Βασίλειος, Βουλγάρω, Σάσαλος] | οι γονιείς [Παλαιοχώρα] | ο γονής [Σέλλες].

γόνι / εξάρτημα που συνδέει το ζυγό με το αλέτρι || γεωργία || Ρούμελη: του γον [Κουμαρίτσι].

γονίδι / το νέο μελίσσι || μελισσοκομία || Πελοπόννησος: το γονίδι [Αμπελιώνα, Δροσοπηγή, Πέρα Μέλανα] το αμπόλιμα [Εξωχώρι] | ο αφεσμός [Εξωχώρι] | ο γόνε [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: ου γόνους [Τιθορέα] | του γουνίδ [Μηλίνα]. || Κρήτη: ο γόνος [Παλαιοχώρα].

γονικά / για περιουσία που δόθηκε από τους γονείς || προσφορά || Ρούμελη: τα γουνικά [Κουμαρίτσι].

γόπα / το ψάρι Boops boops || πανίδα || Πελοπόννησος: η γόπα [Προάστιο] | α γόπα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γόπα [Πάργα, Πρέβεζα, Στυλίδα] | η γούπα [Μέγαρα] | η βόπα [Πάργα]. || Κρήτη: η καλαμοβούπα [Παλαιοχώρα].

γοργογιάννης / φυτά του γένους Salvia || χλωρίδα || Πελοπόννησος: ο γοργογιάννης [Άγιος Δημήτριος] | ο γουργουγιάννης [Εξωχώρι]. || Ρούμελη: ο γοργογιάννης [Μέγαρα]. || Κρήτη: ο γοργογιάννης [Άγιος Γεώργιος].

γοργόνα || δοξασίες || Ρούμελη: η γουργόνα [Στυλίδα, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: η γοργόνα [Θεοδώρα].

γούβα || η φύση || Πελοπόννησος: η γούβα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Ελληνίτσα, Καλούσι, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ρούτσι, Σαρακίνι, Στεμνίτσα, Τσέρια] | το γουβί [Άγιος Δημήτριος, Γυμνό, Κανδήλα, Μελιγού, Ρούτσι, Τσέρια]. || Ρούμελη: η γούβα [Δελβινάκι, Κουμαρίτσι, Σταγιάδες, Χρυσοβίτσα] | η γκούβα [Έλατος, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Χρυσή, Ωραιόκαστρο] | του γουβί [Γουριά, Γραμματικού].

γούβελο / σκαμμένος κορμός που μέσα έβαζαν νερό και πατούσαν εκεί τα ράσινα υφαντά για να μαλακώσουν || υφαντική || Κρήτη: το γούβελο [Άγιος Γεώργιος, Μάρθα].

γούβης / πουλί || πανίδα || Πελοπόννησος: ο γούβης [Άγιος Δημήτριος].

γουδί || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: το γουδί (ξύλινο) [Αλποχώρι, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Καρυά, Λεβίδι, Μαγούλα, Μάλη, Μυγδαλιά, Προάστιο, Στεμνίτσα, Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το χαβάνι (μπρούτζινο) [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Λεβίδι, Στεμνίτσα] | το μουρντάρι (μαρμάρινο) [Αλποχώρι] | το γουιδί [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το σκορτογούιδι (ξύλινο) [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το γουδί [Άγιος Λουκάς, Πάργα, Ωραιόκαστρο] | του γουδί [Γραμματικού, Μακρινή, Τιθορέα] | του γδι [Γέρμας, Σιάτιστα, Χουλιαράδες] | το χαβάνι [Πάργα] | του χαβάν [Γουριά, Κανάλια, Μακρινή, Μασχολούρι, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | του γαβάν [Μηλίνα] | η τσιούμα [Κανάλια] | του ντουντέκ [Έλατος]. || Κρήτη: το χαβάνι (μπρούτζινο ή ξύλινο) [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βραχάσι, Βώροι, Παλαιοχώρα, Τύλισος].

γουδοχέρι || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: το γουδοχέρι [Βρέσθενα, Μαγούλα] | το χαβανόχερο [Αλποχώρι] | το σκορδοκόπανε [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το γουδοχέρι [Πάργα] | του γουδουχέρ [Σιάτιστα, Τιθορέα] | ο στούμπος [Δολό] | ου στούμπους [Μασχολούρι, Σιάτιστα, Χρυσή] | ου στούμους [Πρέβεζα] | του τμπόξλου [Μασχολούρι]. || Κρήτη: το χαβανόχερο [Άγιος Γεώργιος] | η χαβανόματσα [Τύλισος].

γουζί / του αλετριού, είναι στην άκρη του σταβαριού || γεωργία || Πελοπόννησος: το γουζί [Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα].

γουζόλερα / του αλετριού, δένουν του γουζί με το σταβάρι || γεωργία || Πελοπόννησος: τα γουζόλερα [Στεμνίτσα].

γούλα / πρόλοβος || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Ρούμελη: η γούσα [Θαρούνια].

γουλιά || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η γουλιά [Κάτω Λουσοί, Λεχαινά] | α γουλία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γουλιά [Άγιος Λουκάς] | η γουλέα [Μέγαρα]. || Κρήτη: η γουλιά [Εμπρόσνερος] | η μπουκιά (για κρασί) [Άγιος Γεώργιος] | η μπουρμπουλιά [Θεοδώρα, Τύλισος] | η λαιμιά (για κρασί) [Κελλάρια].

γουλιανός / το ψάρι του γλυκού νερού Silurus glanis || πανίδα || Ρούμελη: ου γουλιανός [Φαρκαδόνα] | ου γκλιανός [Σιάτιστα].

γουλίδι / κομμάτι ίσο με το ένα τέταρτο από ολόκληρο το ζώο || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Κρήτη: το γουλίδι [Ανώγεια].

γουλιές / μικρά κομμάτια κρέας || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Κρήτη: οι γουλιές [Βώροι].

γουλισιά / το "λίπασμα" της κατεβασιάς || η φύση || Πελοπόννησος: η γουλισιά [Βρέσθενα].

γουμένισσα, ηγουμένισσα || θρησκεία || Ρούμελη: η γουμέντσα [Γουριά].

γούμενος / ηγούμενος || θρησκεία || Πελοπόννησος: ο γούμενος [Προάστιο]. || Ρούμελη: γούμενος [Πάργα, Τσαμαντάς] | ου γούμινους [Γουριά]. || Κρήτη: ο γούμενος [Άγιος Βασίλειος, Ανώγεια, Αποδούλου, Θεοδώρα, Παλαιοχώρα].

γούνα (Buck list) || φορεσιά || Πελοπόννησος: η γούνα [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα] | α γούνα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γούνα [Γέρμας, Μασχολούρι, Σιάτιστα] | το πέλο [Πάργα].

γουναράς || επαγγέλματα || Ρούμελη: ου γουναράς [Σιάτιστα].

γουνέλα / μικρό κομμάτι γούνας που στολίζει ένα ρούχο || φορεσιά || Ρούμελη: η γνέλα [Βράχα].

γούπατο || η φύση || Πελοπόννησος: το γούπατο [Ροεινό]. || Ρούμελη: του γούπατου [Αμφίκλεια, Χρυσή] | ο γούπατος [Πάργα] | ο ούπατος [Πάργα].

γουργογιάννης / φυτό || χλωρίδα || Πελοπόννησος: ο γουργογιάννης [Σκεπαστό].

γουργουρητό || ήχοι || Πελοπόννησος: το γουργουλητό [Κρέστενα] | το γούρλισμα [Λαγκάδια] | το γουργούρισμα [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το γουργούζισμα [Πέρα Μέλανα, Τυρός].

γούρι || δοξασίες || Πελοπόννησος: το γούρι [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Πάκια, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Φενεός, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το γούρι [Δελβινάκι, Θαρούνια, Πάργα] | το αγούρι [Μέγαρα, Πάργα] | του γουρ [Αγία Ευθυμία, Αμφίκλεια, Δράκεια, Λιλαία, Μεσούντα, Μηλίνα, Ραψάνη, Στροφυλιά, Τιθορέα, Φαρκαδόνα] | του ζγουρ [Κανάλια]. || Κρήτη: το γούρι [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Τύλισος].

γουριατό / οδυρμός || ο θάνατος || Ρούμελη: το γουριατό [Δελβινάκι, Δολό].

γουρλής || δοξασίες || Κρήτη: ο χερικάρης [Κελλάρια].

γουρλομάτα || ιδιότητες || Κρήτη: η γρυλού [Άγιος Γεώργιος].

γουρλομάτης / το ψάρι Dentex maroccanus || πανίδα || Ρούμελη: ου γουρλουμάτς [Πρέβεζα] | ου κιφαλάς [Πρέβεζα].

γούρνα || η φύση || Πελοπόννησος: η γούρνα [Βρέσθενα, Κανδήλα, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Πιάνα] | η σγούρνα [Προάστιο, Τσέρια] | το γουρνί [Μελιγού, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α γούρνα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γούρνα [Αγιά, Αμφίκλεια, Άγιος, Γέρμας, Γραμματικού, Δομνίστα, Έλατος, Θαρούνια, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μέγαρα, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Πάργα, Ραψάνη, Σταγιάδες, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσαμαντάς] | η γούρα [Πάργα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η αμπάρα [Κανάλια] | η μπάρα [Έλατος, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Χρυσή] | η κουπάνα [Δράκεια, Κανάλια, Μικρό Βουνό]. || Κρήτη: η γούρνα [Ανατολή, Λαμπιώτες, Μιαμού, Τύλισος] | ο αρόλιθος [Θεοδώρα, Σέλλες].

γουρνίδι / ποτίστρα ζώων από ξύλο ή πέτρα || κτηνοτροφία - τυροκομία || Κρήτη: το γουρνίδι [Ανατολή].

γουρνοπατσά || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: η γουρνοπατσιά [Βρέσθενα].

γουρνοσφάγια || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: τα γουρνοσφάγια [Βρέσθενα].

γουρούνα / το θηλυκό του θηλαστικού Sus scrofa domesticus (ALE, Buck list) || πανίδα || Πελοπόννησος: η γουρούνα [Αγρίδι, Αλποχώρι, Δολιανά, Δροσοπηγή, Μαγούλα, Μάλη, Παραδείσια, Πιάνα, Σκεπαστό, Τρόπαια] | α χιουρέα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α γκούζα [Πέρα Μέλανα] | α σκούρφα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γουρούνα [Μέγαρα] | η γρούνα [Κανάλια, Μακρολίβαδο, Μέγαρα, Ραψάνη, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η σκρόφα [Γέρμας, Έλατος, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Χρυσή] | η ντόσα [Πάργα] | η μπίσκα [Έλατος]. || Κρήτη: η γουρούνα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Μιαμού, Σέλλες, Τύλισος] | η σκρόφα [Ανώγεια, Βραχάσι, Μιαμού, Τύλισος] | η λούτα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Μιαμού] | η πλατίνα [Αποδούλου, Σάσαλος] | η λανή [Εμπρόσνερος].

γουρουνάκια / χόρτα || χλωρίδα || Πελοπόννησος: τα γουρουνάκια [Δολιανά].

γουρούνι / το θηλαστικό Sus scrofa domesticus (ALE, Buck list) || πανίδα || Πελοπόννησος: το γουρούνι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Καλούσι, Κανδήλα, Καστρί, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μάλη, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | το γρούνι [Εξωχώρι, Θαλάμες, Καλούσι, Προάστιο, Τσέρια] | ο χιούρε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο κόσκο [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το γουρούνι [Δελβινάκι, Μέγαρα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | το γρούνι [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια] | του γρουν [Αγιά, Άγιος Λουκάς, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Δομνίστα, Δράκεια, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Ραψάνη, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χρυσοβίτσα] | του γουρούν [Αγία Παρασκευή, Άγιος, Γέρμας, Δραμεσιοί, Έλατος, Λιλαία, Σιάτιστα] | ο γκούτσης [Μέγαρα] | το ντομούζι [Πάργα]. || Κρήτη: το γουρούνι [Άγιος Βασίλειος, Ανώγεια, Βρύσες, Θεοδώρα, Μάρθα, Σέλλες, Σιρίλι, Κελλάρια] | ο χοίρος [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | το ούτσι [Ανατολή, Θεοδώρα].

γουρουνοκεφαλή || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: η γρουνοτσεφαλή [Άγιος Λουκάς]. || Κρήτη: η χοιροκεφαλή [Κελλάρια].

γουρουνοκόψιδο || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: του γουρνουκόψδου [Καρίτσα].

γουρουνόμαλλα || σύνεργα-υλικά || Ρούμελη: τα γουρνόμαλλα [Δομνίστα].

γουρουνόξιγκο / χοιρινό λίπος || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: το γουρουνόξιγκο [Σκεπαστό] | το γουρνόξιγκο [Αλποχώρι, Λαγκάδια] | η αλιφή [Λαγκάδια, Μυγδαλιά, Τρόπαια] | η γλίνα [Βρέσθενα] | η λίγδα [Λεβίδι, Ρούτσι] | η αλίγδα [Κρέστενα, Λαγκάδια] | το λαρδί [Λυγουριό, Στεμνίτσα, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η λίγδα [Αγία Παρασκευή, Έλατος, Μακρινή, Πάργα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσή] | η γλίνα [Δομνίστα, Καρίτσα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σταγιάδες] | η γκλίνα [Σταγιάδες] | η λίπα [Βράχα, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Μακρολίβαδο, Μηλίνα, Σιάτιστα, Φαρκαδόνα] | η λιπασά [Έλατος] | του λαρδί [Γουριά]. || Κρήτη: το λαρδί [Μάρθα] | η γλίνα [Μιαμού].

γουρουνόπιτα || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: η γρουνόπτα [Κιλελέρ].

γουρουνοπούλα || πανίδα || Πελοπόννησος: η γουρνοπούλα [Βαλύρα]. || Ρούμελη: η γκουτζούνα [Χρυσή].

γουρουνόπουλο / το μικρό του γουρουνιού (ALE, Buck list) || πανίδα || Πελοπόννησος: το γουρουνόπουλο [Δολιανά, Ελληνίτσα, Μαγούλα] | το γουρουνόπλο [Δροσοπηγή, Παραδείσια] | το γουρουνάκι [Βαλύρα] | το χιουρί [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το χιουζί το [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το χιουρούλι [Πέρα Μέλανα] | το γκούζι [Πέρα Μέλανα] | το κοσκούνι [Πέρα Μέλανα] | το μπουζάτσι [Πέρα Μέλανα] | το σκουρφόπουλε [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το γουρουνάκι [Τσαμαντάς] | το γουρουνάτσι [Μέγαρα] | του γουρνόπλου [Αγία Ευθυμία, Χρυσοβίτσα] | του γρουνουκλέτς [Κανάλια] | του μπζουν [Γέρμας] | του γκουτσιούμ [Σιάτιστα] | του γκουτσούν [Έλατος] | του γκουτζούν [Σταγιάδες, Χρυσή] | του γκουντζούν [Χρυσή] | του κτσουν [Έλατος] | του κτσουνούλ [Έλατος]. || Κρήτη: το γουρουνάκι [Ανατολή, Ανατολή] | το γουρνάκι [Άγιος Γεώργιος].

γουρουνοτόμαρο || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: το γουρουνοτόμαρο [Δροσοπηγή] | το γουρνοτόμαρο [Άγιος Δημήτριος, Ελληνίτσα, Ροεινό] | το γουρνοπέτσι [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα] | α χιουρία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α χιουζία [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: του γουρνουτόμαρου [Μασχολούρι, Πλατύστομο, Τιθορέα] | του γουρνουδέρματου [Έλατος]. || Κρήτη: το καπροπέτσι [Άγιος Γεώργιος].

γουρουνότριχες || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: οι γουρουνότριχες [Κρέστενα].

γουρουνοτσάρουχο || φορεσιά || Πελοπόννησος: το γουρουνοτσάρουχο [Γυμνό, Δολιανά, Καρυά, Λεβίδι, Στεμνίτσα] | το γουρνοτσάρουχο [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Ελάτη, Κέρτεζη, Πηγαδάκια, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Τρόπαια] | το γρουνοτσάρουχο [Τσέρια]. || Ρούμελη: το γουρουνοτσάρουχο [Μέγαρα] | του γρουνοτσάρουχο [Άγιος Λουκάς] | του γουρνουτσάρχου [Αγία Παρασκευή, Άγιος, Αμφίκλεια, Βράχα, Κανάλια, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Πλατύστομο, Ραψάνη, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Χουλιαράδες] | του γουρνουτσάρουχου [Χρυσή] | του γουρνουπάπτσου [Γουριά] | η θλια [Αμφίκλεια] | η φλια [Λιλαία] | η γουρνουφλιά [Λιλαία].

γούστο || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το γούστο [Βρέσθενα, Ροεινό, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: του γούστου [Αμφίκλεια, Γουριά, Σιάτιστα, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: το γούστο [Εμπρόσνερος, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Τύλισος].

γοφός || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: ο γοφός [Ρούτσι] | ο γκοφός [Δροσοπηγή, Καρυά] | ο εγκουφός [Λαγκάδια] | ο εγκοφό [Πέρα Μέλανα] | ο γκοφό [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: ο γκοφός [Μέγαρα] | ου γουφός [Άγιος, Πλατύστομο, Σιάτιστα | ου γκουφός [Έλατος, Χρυσή] | το γκουφό [Τσαμαντάς] | του γκουφάρ [Έλατος] | τα γκόφια [Σταυροδρόμι].

γράβαλο / σιδερένιο χτένι για ελιές, κάρβουνα || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: το γράβαλο [Αλποχώρι, Μαγούλα, Μάλη, Ρούτσι] | η γκριτζάλα [Αλποχώρι] | η κριτζάλα [Αμπελιώνα]. || Ρούμελη: το γράβαλο [Πηγή] | ο γράβαλος [Πάργα] | ου γράβαλους [Δραμεσιοί] | η γραβάλα [Δελβινάκι] |.

γραβάτα || φορεσιά || Πελοπόννησος: η γραβάτα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Λυγουριό, Ρούτσι, Σπαρτιά, Τρόπαια]. || Ρούμελη: η γραβάτα [Αγιά, Δραμεσιοί, Μικρό Βουνό, Σιάτιστα, Τιθορέα]. || Κρήτη: η γρεβάντα [Βουλγάρω, Σάσαλος].

γράβος / ειδος δέντρου || χλωρίδα || Ρούμελη: ο γράβος [Δελβινάκι].

γράδα / οι βαθμοί || αμπελουργία || Κρήτη: τα γράδα [Τύλισος].

γράδο / το όργανο || αμπελουργία || Πελοπόννησος: το γράδο [Μελιγού, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: ο γράδος [Πάργα] | ου γράδους [Γουριά, Μακρινή]. || Κρήτη: το γράδο [Ανατολή].

γράμμα / επιστολή (ALE, Buck list) || λόγια-γράμματα || Πελοπόννησος: το γράμμα [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Δροσοπηγή, Ελάτη, Κανδήλα, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μυγδαλιά, Προάστιο, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: του γράμμα [Αγιά, Βράχα, Γέρμας, Δελβινάκι, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Μεσούντα, Πλατύστομο, Ραψάνη, Σταγιάδες, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες] | η γραφή [Γέρμας]. || Κρήτη: το γράμμα [Ανώγεια, Βραχάσι, Θεοδώρα, Σάσαλος, Σέλλες].

γράμματα / του αλφάβητου (Buck list) || λόγια-γράμματα || Πελοπόννησος: τα γράμματα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μυγδαλιά, Πάκια, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Τσέρια, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: τα γράμματα [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος Λουκάς, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δελβινάκι, Δολό, Έλατος, Θαρούνια, Κανάλια, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μηλίνα, Πάργα, Πηγή, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο]. || Κρήτη: τα γράμματα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος].

γραμματικός || λόγια-γράμματα || Πελοπόννησος: ο γραμματικός [Αγία Άννα, Δροσοπηγή, Τσέρια] | ο γραμακικό [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο γραμματικός [Μέγαρα] | ου γραματκός [Γέρμας, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μελισσουργοί, Χουλιαράδες] | ου γραμμτσκός [Σιάτιστα]. || Κρήτη: ο γραμματικός [Σάσαλος].

γραμμή || χώρος-σχήματα || Πελοπόννησος: η γραμμή [Ρούτσι, Τρόπαια]. || Ρούμελη: η γραμμή [Γέρμας, Δελβινάκι, Δολό, Δραμεσιοί, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μέγαρα, Μηλίνα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: η γραμμή [Θεοδώρα, Παλαιοχώρα, Σέλλες].

γρανάζι / του μύλου || ο μύλος || Πελοπόννησος: το γρανάζι [Άγιος Δημήτριος, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: γρανάζι (μηχανής) [Τσαμαντάς] | του γρανάζ [Τιθορέα].

γρανί / μέσα σε αυτό βάζουν την κληματόβεργα || αμπελουργία || Πελοπόννησος: το γρανί [Μυγδαλιά].

γρανίτσα / δέντρα του γένους Quercus || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η γρανίτσα [Παραδείσια]. || Ρούμελη: η γρανίτσα [Μακρινή, Σταυροδρόμι].

γράντισμα / δαιμονισμός || δοξασίες || Κρήτη: το γράντισμα [Άγιος Γεώργιος] | το βιστίρισμα [Σάσαλος].

γρασίδι (Swadesh list, ALE) || η φύση || Πελοπόννησος: το γρασίδι [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Κέρτεζη, Μυγδαλιά, Πιάνα, Ρούτσι, Σαρακίνι, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: του γρασίδ [Γουριά, Δαύλεια, Κανάλια, Μακρινή, Μασχολούρι, Στροφυλιά, Χρυσοβίτσα] | το αργασίδι [Θαρούνια].

γρατζουνιά || βία || Ρούμελη: η γρατσουνιά [Πάργα].

γραφή || λόγια-γράμματα || Ρούμελη: η γραφή [Τσαμαντάς].

γραφτό / μοιραίο || δοξασίες || Πελοπόννησος: το γραφτό [Αλποχώρι, Κρέστενα]. || Ρούμελη: το γραφτό [Γέρμας, Γραμματικού, Αγία Ευθυμία, Τσαμαντάς].

γρέγος / βοριοανατολικός άνεμος || η φύση || Ρούμελη: ο γρέγος [Πάργα]. || Κρήτη: γιαλίτης [Σέλλες].

γρέκι / μικρό σπίτι || ο οικισμός || Πελοπόννησος: το γρέκι [Κρέστενα, Μυγδαλιά].

γρεντές / πρόχειρο στέγαστρο μέσα στο γαλάρι || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: ο γρεντές [Λεβίδι].

γρεντζουλιά / το φυτό Vitis vinifera || χλωρίδα || Ρούμελη: η γρεντζουλιά [Τσαμαντάς].

γρηγοράδα || κίνηση || Πελοπόννησος: η γρηγοράδα [Λαγκάδια, Σκεπαστό] | η γληγοράδα [Προάστιο]. || Ρούμελη: η γρηγουράδα [Σταγιάδες] | η ληγοράδα [Μέγαρα] | η γληγουράδα [Μασχολούρι] | η ανιμουδούρα [Κανάλια].

γριά (ALE) || ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) || Πελοπόννησος: η γριά [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Παραδείσια, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Τσέρια, Φενεός] | η γριγιά [Αλποχώρι, Κέρτεζη, Προάστιο, Σκεπαστό, Σπαρτιά] | η γρέα [Εξωχώρι, Τσέρια] | α γρία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γριά [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δελβινάκι, Δολό, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Θαρούνια, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μεσούντα, Μηλίνα, Πηγή, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Σταυροδρόμι, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τσαμαντάς, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η γρέα [Άγιος Λουκάς, Μέγαρα] | η γριγιά [Δαύλεια, Τιθορέα, Ωραιόκαστρο] | η γρα [Σιάτιστα] | η ρκα [Μέγαρα] | η βάβου [Χουλιαράδες] | η βαβά [Κανάλια, Μασχολούρι] | η βάβω [Πάργα, Τσαμαντάς] | η μπάμπω [Δελβινάκι, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η μπάμπου [Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Έλατος, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Χρυσή] | η μάκου [Ραψάνη] | η μανιά [Αγιά, Μηλίνα, Σιάτιστα]. || Κρήτη: η γρα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βουλγάρω, Βραχάσι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | η γρε [Αποδούλου] | οι γρες [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Θεοδώρα] | οι γράδες [Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σιρίλι].

γριβάδι / το ψάρι του γλυκού νερού Cyprinus carpio || πανίδα || Ρούμελη: τα κυπρίνια [Γουριά, Δραμεσιοί] | του τσιουκάν [Σιάτιστα].

γρι-γρι || ψάρεμα || Ρούμελη: του γριγρί [Πρέβεζα] | του γκιργκίρ [Μηλίνα].

γροθάρι / φυτό έτοιμο για μεταφύτευση || γεωργία || Πελοπόννησος: το γροθάρι [Βαλύρα, Βρέσθενα, Εξωχώρι, Παραδείσια, Τσέρια]. || Ρούμελη: το γροθάρι [Μέγαρα].

γροθιά (ALE) || βία || Πελοπόννησος: η γροθιά [Βρέσθενα, Κανδήλα] | α γροτία [Πέρα Μέλανα] | α γρουτία [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η γροθιά [Αμφίκλεια, Θαρούνια, Πάργα, Τσαμαντάς] | η γκρουθιά [Γέρμας] | η γροθέα [Μέγαρα] | η γροθία [Μέγαρα] | η γρουθιά [Χουλιαράδες] | ο γρόθος [Μέγαρα]. || Κρήτη: η γροθιά [Ανώγεια] | ο γρόθος [Άγιος Βασίλειος].

γρόσια / οθωμανικά νομίσματα || πλούτος-χρήματα || Ρούμελη: τα γρόσια [Δελβινάκι, Δολό, Λιλαία, Σιάτιστα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | τα γρόσα [Αμφίκλεια, Δελβινάκι].

γρουμπούλι || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: το γρουμπούλι [Ρούτσι] | το γρομπόλι [Λαγκάδια] | το σγρουμπούλι [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Προάστιο] | το σγρομπόλι [Λαγκάδια] | το κρομπούλι [Πέρα Μέλανα] | το χρομπούλι [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το γρουμπούλι [Πάργα] | του γρουμπούλ [Γουριά, Δραμεσιοί, Μακρινή, Χουλιαράδες, Χρυσή] | του ζγκουρουβάλ [Χρυσή] | του ζγκρουβάλ [Έλατος] | του κουρδουμπούλ [Κανάλια, Μελισσουργοί]. || Κρήτη: ο γρόμπος [Άγιος Γεώργιος, Σιρίλι].

γρουσουζιά || δοξασίες || Πελοπόννησος: η γρουσουζιά [Ελάτη, Θαλάμες, Κανδήλα, Προάστιο] | η γρουσουζά [Δολιανά, Προάστιο] | η γρουσιουζιά [Κρέστενα] | η χρουσουζιά [Αμπελιώνα] | η αμουριά [Καρυά]. || Ρούμελη: η γρουσουζιά [Γραμματικού, Δομνίστα, Μακρινή, Ραψάνη, Τιθορέα, Τσαμαντάς] | η γρουσουζά [Αμφίκλεια, Γουριά, Πρέβεζα] | η γρουσουζλιά [Δελβινάκι] | η χρουσουζιά [Μέγαρα, Τσαμαντάς] | του ουρσουζλίκ [Σταγιάδες]. || Κρήτη: η γρουσουζά [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι] | η αγρουσουζά [Βραχάσι, Κελλάρια] | ατσιποδιά [Βουλγάρω, Παλαιοχώρα, Σάσαλος].

γυάλα || έπιπλα - αναχρικά || Πελοπόννησος: η γυάλα [Άγιος Δημήτριος]. || Ρούμελη: η γυάλα [Γραμματικού, Τιθορέα].

γυαλάδα || ιδιότητες || Πελοπόννησος: η γυαλάδα [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: η γυαλάδα [Κουμαρίτσι, Τιθορέα, Τσαμαντάς].

γυαλί (Buck list) || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: το γυαλί [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Ελάτη, Ελληνίτσα, Καρυά, Κρέστενα, Μυγδαλιά, Στεμνίτσα, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το γυαλί [Πάργα, Τσαμαντάς] | του γυαλί [Γέρμας, Έλατος, Λιλαία, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες] | του υαλί [Σιάτιστα]. || Κρήτη: το γυαλί [Θεοδώρα, Σέλλες].

γυαλιά / ματογυάλια || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: τα γυαλιά [Μαγούλα] | τα γυαλία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: τα γυαλιά [Χουλιαράδες] | τα υαλιά [Σιάτιστα].

γυαλικά || έπιπλα - αναχρικά || Πελοπόννησος: τα γυαλικά [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Λεχαινά, Μαγούλα, Πάκια, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: τα γυαλικά [Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Πάργα] | τα γυαλκά [Κουμαρίτσι, Μακρολίβαδο, Χρυσοβίτσα] | τα υαλκά [Σιάτιστα]. || Κρήτη: τα γυαλικά [Βουλγάρω, Σάσαλος, Σιρίλι, Τύλισος].

γυάλισμα της ρώγας / ο περκασμός || αμπελουργία || Ρούμελη: του γυάλισμα τς ρώγας [Γουριά].

γυαλόλαμπα || έπιπλα - αναχρικά || Ρούμελη: η γυαλόλαμπα [Αγία Παρασκευή].

γύλος / το ψάρι Coris julis || πανίδα || Πελοπόννησος: ο γύλος [Προάστιο] | ο ζύλε [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: ου γύλους [Πρέβεζα] | του γουλάδ [Πρέβεζα] | το γελάρι [Πάργα].

γύμνια || αταξινόμητα || Ρούμελη: η γκουλσανιά [Έλατος].

γυμνοσάλιαγκας / μαλάκια του γένους Limax || πανίδα || Ρούμελη: σαλιαρέ [Ραψάνη].

γυναίκα (Swadesh list, ALE, Buck list) || ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) || Πελοπόννησος: η γυναίκα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | α γουναίκα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γυναίκα [Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Γουριά, Δελβινάκι, Δολό, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Χρυσή, Ωραιόκαστρο] | η υναίκα [Σιάτιστα] | η γναίκα [Αγία Ευθυμία, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δράκεια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η γεναίκα [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια] | η γνιέκα [Αγιά, Μικρό Βουνό, Ραψάνη, Μασχολούρι] | η γιουναίκα [Μέγαρα] | η κυρά [Δράκεια, Μικρό Βουνό]. || Κρήτη: η γυναίκα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

γυναίκα / σύζυγος (Swadesh list, ALE, Buck list) || ο γάμος || Πελοπόννησος: η γυναίκα [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Γυμνό, Δολιανά, Εξωχώρι, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Μάλη, Μυγδαλιά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια] | η κυρά [Αμπελιώνα, Ρούτσι] | η γριά [Ελληνίτσα] | α γουναίκα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α γρία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η γυναίκα [Αγία Παρασκευή, Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Χρυσή, Ωραιόκαστρο] | η γναίκα [Αμφίκλεια, Βράχα, Δομνίστα, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες] | η γνιέκα [Αγιά, Μασχολούρι, Ραψάνη] | η νκουκυρά [Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: η γυναίκα [Άγιος Γεώργιος, Αποδούλου, Βουλγάρω, Κελλάρια, Θεοδώρα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | η συζεύτρα [Ανώγεια] | η κερά [Τύλισος] | η καντίνη (σύζυγος μουσουλμάνου) [Αποδούλου].

γυναικάρα || ιδιότητες || Κρήτη: η γυναικάρα [Κελλάρια] | η γυναικουρίνα [Βραχάσι].

γυναικάς || ιδιότητες || Πελοπόννησος: ο γυναικάς [Κανδήλα]. || Ρούμελη: ου γυνικάς [Γέρμας] | ι γνικάς [Δράκεια]. || Κρήτη: ο μπερμπάτης [Βώροι].

γυναικόπαιδα || αταξινόμητα || Ρούμελη: τα γυναικόπαιδα [Δελβινάκι].

γυναικωνίτης || θρησκεία || Πελοπόννησος: ο γυναικωνίτης [Άγιος Δημήτριος, Ελληνίτσα, Καστρί, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Ρούτσι, Στεμνίτσα] | το γουναικίτσι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο γουναιτσίτα [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: ο γυναικωνίτης [Δολό, Τσαμαντάς] | ου γυνικουνίτς [Μελισσουργοί] | του γναίκιου [Χουλιαράδες] | ο άρτηκας [Μέγαρα].

γυράλωνα / ο χώρος γύρω από το αλώνι || γεωργία || Κρήτη: τα γυράλωνα [Σέλλες] | αλωνιόστρα [Παλαιοχώρα] | η αλωνίστρα [Θεοδώρα].

γυραύλακο / για αποστράγγιση του χωραφιού από τα βροχόνερα || γεωργία || Κρήτη: το γυραύλακο [Ανατολή].

γύρισμα || κίνηση || Πελοπόννησος: το γύρισμα [Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Μελιγού, Στεμνίτσα, Τσέρια] | το γιούρισμα [Προάστιο]. || Ρούμελη: το γύρισμα [Πάργα] | το γιούρισμα [Μέγαρα] | του γύρσμα [Γέρμας, Δομνίστα, Έλατος, Κανάλια, Μακρολίβαδο, Σταγιάδες] | του ύρσμα [Σιάτιστα]. || Κρήτη: το γύρισμα [Ανώγεια, Λαμπιώτες, Τύλισος].

γυρισμός / επιστροφή || κίνηση || Πελοπόννησος: ο γυρισμός [Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Κρέστενα, Ρούτσι, Στεμνίτσα] | ο γιουζισμό [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: ο γυρισμός [Άγιος Λουκάς, Δολό, Σταυροδρόμι] | ου γυρσμός [Ραψάνη].

γυριστάρι / χερούλι της γκλίτσας || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: το γυριστάρι [Ρούτσι].

γυριστές / πίτες τηγανιτές με λίγο λάδι || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Κρήτη: οι γυριστές [Κελλάρια].

γυροβολιά || διασκέδαση || Πελοπόννησος: η γυροβολιά [Παραδείσια] | η φούρλα [Λαγκάδια]. || Ρούμελη: η γυρουβουλιά [Γουριά, Δομνίστα, Μηλίνα, Σιάτιστα] | η γυρβουλιά [Άγιος Νικόλαος, Δαύλεια, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Σταγιάδες, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες] | η χυρβουλιά [Κουμαρίτσι] | η βρουντάλα [Πάργα] | η ντιβουρλίνγκα [Σταγιάδες] | η φούρλα [Σταγιάδες] | η σφούρλα [Σταγιάδες].

γυρολόγος || επαγγέλματα || Πελοπόννησος: ο γυρολόγος [Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Δολιανά, Ρούτσι, Σκεπαστό] | ο γυρολόος [Ρούτσι] | ο πραματευτής [Αγρίδι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Καρυά] | ο γυρόγο [Πέρα Μέλανα] | ο πραματευκή [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ου γυρουλόγους [Γουριά, Δομνίστα] | ου γυρουλόους [Χουλιαράδες] | ι γυρουλόγους [Αγιά, Κανάλια] | ου πραματιφτής [Αγία Ευθυμία, Γέρμας] | ου πραματσιφτής [Σιάτιστα]. || Κρήτη: ο πραματευτής [Άγιος Γεώργιος].

γύρος || χώρος-σχήματα || Πελοπόννησος: ο γύρος [Άγιος Δημήτριος, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Καλούσι, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Πιάνα, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Φενεός] | ο γιούρος [Κανδήλα] | ο γιούρε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο γύρος [Δελβινάκι] | ο γιούρος [Θαρούνια, Μέγαρα] | ου γύρους [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Γέρμας, Γουριά, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μελισσουργοί] | ι γύρους [Κανάλια] | ου ύρους [Κουμαρίτσι] | η γύρα [Γουριά, Γραμματικού, Δελβινάκι, Δραμεσιοί, Μελισσουργοί, Πάργα, Πηγή, Ραψάνη, Σταγιάδες, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο] | η βόλτα [Τιθορέα, Τσαμαντάς] | η σιντίλα [Τσαμαντάς] | ου τρόυρους [Έλατος]. || Κρήτη: ο γύρος [Άγιος Βασίλειος, Ανώγεια, Βραχάσι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα, Σιρίλι, Τύλισος] | η γύρα [Σάσαλος].

Γύφτισσα || ιδιότητες || Ρούμελη: η Γύφτισσα [Δελβινάκι, Χουλιαράδες] | η Γύφτσα [Γουριά, Έλατος, Λιλαία, Σταγιάδες] | η Ιούφτσα [Σιάτιστα] | η Κατσιβέλα [Πάργα] | η Γκουρμπέτσα [Έλατος, Σιάτιστα, Σταγιάδες] | η Τσιγγάνα [Λιλαία]. || Κρήτη: ατσιγγάνα [Σάσαλος, Σέλλες].

γυφτόλαμπα || έπιπλα - αναχρικά || Πελοπόννησος: η γυφτόλαμπα [Κρέστενα].

Γύφτος || ιδιότητες || Ρούμελη: ο Γύφτος [Δελβινάκι, Πάργα, Κιλελέρ, Πηγή, Σταυροδρόμι, Ωραιόκαστρο] | ου Γύφτους [Άγιος, Έλατος, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Σταγιάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες] | ου Ιούφτους [Σιάτιστα] | ι Γύφτους [Μηλίνα] | ο Κατσίβελος [Πάργα] | ου Γκόρμπιτας [Έλατος, Σταγιάδες] | ου Γκουρμπέτς [Σιάτιστα] | οι Γυφταίοι [Μακρινή] | ου Τσιγγάνους [Φαρκαδόνα] | ου Φούτσους [Σταγιάδες]. || Κρήτη: ο Ατσίγγανος [Βρύσες].

γύψος || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: ο γύψος [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Λυγουριό, Μυγδαλιά] | ο ύψος [Λαγκάδια, Ρούτσι] | ο ύψε [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: ο γύψος [Πάργα] | ου γύψους [Αμφίκλεια, Γέρμας] | ο νύψος [Μέγαρα] | ο ύψος [Πάργα]. || Κρήτη: ο γύψος [Παλαιοχώρα].

γωνιά / γωνία (Buck list) || χώρος-σχήματα || Πελοπόννησος: η γωνιά [Άγιος Δημήτριος, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καστρί, Κρέστενα, Λυγουριό, Μαγούλα, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Πιάνα, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | η αγκωνή [Δολιανά, Καρυά, Καστρί, Κρέστενα, Προάστιο, Ρούτσι] | α αγκωνή [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η γωνιά [Δολό, Θαρούνια, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | η γωνία [Μέγαρα] | η γουνιά [Αγία Ευθυμία, Άγιος, Βράχα, Γουριά, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Κιλελέρ, Κανάλια, Μακρινή, Μασχολούρι, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Μηλίνα, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Στυλίδα, Τιθορέα] | η γουνία [Αγιά, Άγιος, Γουριά, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μικρό Βουνό, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες] | η αγκωνή [Μέγαρα, Πάργα] | η αγκουνή [Δαύλεια, Δραμεσιοί, Μακρολίβαδο, Τιθορέα] | η αγκουνιά [Γέρμας] | η ανγκουνιά [Έλατος] | ο γκιοσές [Πάργα] | ο κιοσές [Πάργα]. || Κρήτη: η γωνιά [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | το γωνιό [Σέλλες] | ο ρούκουνας [Ανώγεια, Θεοδώρα, Σέλλες].

γωνιά / σύνεργο χτίστη || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: η γωνιά [Άγιος Δημήτριος] | α γωνία [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η γωνιά [Πάργα] | η γουνιά [Τιθορέα].

γώνιασμα || αταξινόμητα || Ρούμελη: του γώνιασμα [Αγία Ευθυμία].

δαγκάνα / κάβουρα || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: η δαγκούνα [Άγιος Δημήτριος, Ελάτη, Προάστιο, Σπαρτιά] | η καβουροδαγκούνα [Άγιος Δημήτριος]. || Ρούμελη: η δαγκάνα [Στυλίδα].

δαγκάνα / τσιμπίδα || σύνεργα-υλικά || Κρήτη: η δαγκάνα [Παλαιοχώρα].

δάγκωμα || βία || Πελοπόννησος: το δάγκωμα [Κέρτεζη, Κρέστενα, Μυγδαλιά] | το δάγκαμα [Τσέρια] | το κάτσιμα [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το δάγκωμα [Μέγαρα] | του δάγκουμα [Γέρμας, Έλατος] | η δαγκουσιά [Γέρμας] | η δαγκουσά [Έλατος].

δαγκωνιά || βία || Πελοπόννησος: η δαγκανέα [Τσέρια] | α κατσιματία [Πέρα Μελανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η δαγκουσιά [Γέρμας, Σιάτιστα] | η δαγκουσά [Σταγιάδες] | η δαγκωματέα [Μέγαρα] | η δακωνέα [Μέγαρα].

δαδί || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: το δαδί [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αρχαία Φενεός, Κρέστενα, Μαγούλα, Σκεπαστό] | το δαϊδί [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το ιδαδί [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το ιδαϊδί [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το δαδί [Ωραιόκαστρο] | του δαδί [Γέρμας, Έλατος, Μηλίνα, Σταγιάδες].

δαίμονας (Buck list) || δοξασίες || Πελοπόννησος: ο δαίμονας [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Δολιανά, Κανδήλα, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Πιάνα, Σκεπαστό] | ο δαίμονα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο δαίμονας [Δελβινάκι, Πάργα] | ου δαίμουνας [Αγία Ευθυμία, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Γέρμας, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Στροφυλιά, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: ο δαίμονας [Ανώγεια, Βρύσες, Κελλάρια, Μάρθα, Σέλλες].

δαιμονικά || δοξασίες || Πελοπόννησος: τα δαιμονικά [Άγιος Δημήτριος, Αρχαία Φενεός, Δολιανά, Εξωχώρι, Κανδήλα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Ροζενά, Στεμνίτσα, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | τα σαϊτανικά [Σκεπαστό] | τα σεράιτα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: τα δαιμονικά [Πάργα] | τα διμουνκά [Αμφίκλεια, Δομνίστα, Μακρινή, Πλατύστομο, Τιθορέα] | τα διμουνικά [Άγιος, Γραμματικού, Τσουκαλάδες] | τα δαιμόνια [Αγία Παρασκευή, Δελβινάκι] | τα διμόνια [Δομνίστα, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Στροφυλιά, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | οι διμόν [Στυλίδα, Χρυσοβίτσα] | τα σαϊτανκά [Χουλιαράδες] | τα κακούδια [Τσαμαντάς]. || Κρήτη: τα δαιμονικά [Θεοδώρα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος] | οι δαιμόνοι [Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Σιρίλι] | τα κακά πράματα [Κελλάρια] | οι πονηροί [Κελλάρια] | οι πατασμοί [Κελλάρια] | οι χεϊτάνηδες [Κελλάρια] | οι σατανάδες [Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια] | οι ξαποδίτες [Σιρίλι] | οι αλάργο από πα [Αποδούλου].

δάκρυ (Buck list) || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: το δάκρυ [Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Καρυά, Κρέστενα, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μελιγού, Προάστιο, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια] | το δάκζυ [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το δάκρυ [Δολό, Μέγαρα] | του δακρ [Αγία Ευθυμία, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Δραμεσιοί, Σιάτιστα] | του δάκριου [Σταγιάδες]. || Κρήτη: το δάκρυ [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Βουλγάρω, Σέλλες] | τα δάκρα [Κελλάρια].

δάμακας / το πλάι της βραγιάς || γεωργία || Κρήτη: ο δάμακας [Θεοδώρα].

δαμάλι / νεαρός ταύρος || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: το δαμάλι [Άγιος Δημήτριος, Μάλη, Σκεπαστό, Τσέρια, Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το δαμάλι [Θαρούνια] | του δαμάλ [Αμφίκλεια, Γέρμας, Έλατος, Κανάλια, Σιάτιστα, Σταγιάδες]. || Κρήτη: το ταυρί [Ανατολή].

δαμασκηνιά / το φυτό Prunus domestica || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η δαμασκηνιά [Προάστιο] | η σιλιβδιά [Κανδήλα] | α δαμαστσηνία [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η δαμασκηνιά [Κουμαρίτσι, Δραμεσιοί, Σταυροδρόμι] | η δαμαστσηνέα [Μέγαρα] | η δαμασκνιά [Γέρμας, Δραμεσιοί, Χουλιαράδες] | η μπαρδακιά [Κουμαρίτσι].

δαμάσκηνο || καρποί || Ρούμελη: το δαμάσκηνο [Δελβινάκι] | του δαμάσκηνου [Αγία Παρασκευή] | του δαμάσκνου [Σιάτιστα].

δανεικά || προσφορά || Πελοπόννησος: τα δανεικά [Άγιος Δημήτριος, Νεοχώρι, Προάστιο, Φενεός, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο δάνος [Βρέσθενα, Μάλη] | το δάνος [Κρέστενα]. || Ρούμελη: τα δανεικά [Γουριά] | τα δανκά [Γραμματικού, Έλατος, Σταγιάδες, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: τα δανεικά [Άγιος Βασίλειος, Σάσαλος].

δανεικαριά / αλληλοβοήθεια || προσφορά || Πελοπόννησος: η δανεικαριά [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Κρέστενα, Παραδείσια, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Φενεός] | η δανεικουριά [Παραδείσια]. || Ρούμελη: η δανεικαριά [Γουριά] | η δανκαριά [Αμφίκλεια, Λιλαία, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα] | η συντρουφιά [Σιάτιστα]. || Κρήτη: οι δανεικοί [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι, Τύλισος] | τα δανεικαρια [Λαμπιώτες] | οι αγγαρικοί [Άγιος Γεώργιος].

δάνεισμα || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το δάνεισμα [Δροσοπηγή] | ο δάνος [Κανδήλα].

δαντέλα (Buck list) || φορεσιά || Πελοπόννησος: η δαντέλα [Κανδήλα, Ρούτσι, Σκεπαστό, Κανδήλα] | η δαμουτέλα [Αλποχώρι] | η νταμτέλα [Αρχαία Φενεός, Φενεός] | η νταντέλα [Κάτω Λουσοί, Μελιγού] | η ντατέλα [Παραδείσια] | η ντεντέλα [Στεμνίτσα] | η ταμιτέλα [Λαγκάδια, Στεμνίτσα] | η ταμτέλα [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Βαλύρα, Δολιανά, Κρέστενα, Μυγδαλιά, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό] | η ταμουτέλα [Άγιος Δημήτριος] | η τανιτέλα [Προάστιο] | η ταντέλα [Αμπελιώνα, Βρέσθενα] | η τεντέλα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η δαντέλα [Αγιά, Άγιος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γραμματικού, Κιλελέρ, Μακρινή, Μασχολούρι, Μεσούντα, Πρέβεζα, Ραψάνη, Τσαμαντάς] | η νταντέλα [Κουμαρίτσι, Μηλίνα, Τιθορέα, Σιάτιστα] | η νταντέλια [Πρέβεζα] | η μπιμπίλα [Αγία Ευθυμία, Βράχα, Δαύλεια, Μακρινή, Σιάτιστα, Τιθορέα] | του μπιμπίλ [Γέρμας] | η ταμτέλα [Αγία Ευθυμία, Άγιος Νικόλαος, Γουριά, Δαύλεια, Τιθορέα | η ταμιτέλα [Μέγαρα] | η ταντέλα [Αμφίκλεια, Δαύλεια, Κανάλια, Μηλίνα, Ραψάνη] | τα κουκάκια [Μικρό Βουνό, Ραψάνη]. || Κρήτη: η δαντέλα [Παλαιοχώρα, Σιρίλι, Τύλισος] | η αντέλα [Άγιος Γεώργιος, Βουλγάρω, Βώροι, Κελλάρια, Σάσαλος] | η ατέλα [Ανώγεια] | η νταντέλα [Βώροι] | η κορονέτα [Μιαμού].

δάρτης / του βουτύρου μέσα στην κάδη || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: ο δάρτης [Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Κέρτεζη, Ρούτσι, Σαρακίνι, Τρόπαια] | ο σταυρός [Κανδήλα, Ροεινό] | η φούρλα [Βρέσθενα] | το καδόξυλο [Βρέσθενα, Δολιανά, Κανδήλα] | το καδόξυλε [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το καβόξυλο [Μέγαρα] | το κουπανόξυλο [Μέγαρα] | του καραμπόξλου [Μακρινή] | ου κόφτς [Στροφυλιά, Τιθορέα] | η βούρτσα [Αμφίκλεια, Κουμαρίτσι, Πρέβεζα] | η βούρλα [Πρέβεζα] | η φρούτζα [Χουλιαράδες] | η φρούτσια [Χουλιαράδες] | του κουπανόξλου [Αμφίκλεια] | το ντρουπεκόξυλο [Τσαμαντάς] | το ντουμπέκι [Σταυροδρόμι] | το ντουμπολόξυλο [Πηγή] | του τμπόξλου [Πλατύστομο] | το ντρομπολόξυλο [Ωραιόκαστρο] | του βουρτσόξλου [Γουριά, Μελισσουργοί] | του βουρτσόξυλου [Γραμματικού, Χρυσοβίτσα] | η σφούρλα [Χουλιαράδες] | ου σφουρλιέτσκους [Σιάτιστα] | ου φουρλέτσιους [Δραμεσιοί] | του φουρλέτσκου [Έλατος] | του μπουτινόξυλου [Κανάλια] | του στουμπστήρ [Λιλαία]. || Κρήτη: ο ταράχτης [Άγιος Βασίλειος, Ανατολή, Ανώγεια, Μάρθα, Παλαιοχώρα].

δάρτια / ένα κοντό ξύλο (για χερούλι) και ένα μακρύ ξύλο (για το χτύπημα ) ενωμένα με μια πιθαμή σκοινί - σύνεργο για το αλώνισμα || γεωργία || Ρούμελη: τα δάρτια [Τσαμαντάς] | οι δάρτις [Δραμεσιοί] | του λιουράβ [Άγιος Νικόλαος, Λιλαία].

δασκαλίκι || επαγγέλματα || Ρούμελη: του δασκαλίκ [Χουλιαράδες].

δασκαλοπαίδι || ιδιότητες || Ρούμελη: του δασκαλουπαίδ [Γουριά].

δάσκαλος (ALE, Buck list) || λόγια-γράμματα || Πελοπόννησος: ο δάσκαλος [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κρέστενα, Λυγουριό, Μάλη, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια] | ο δάσκαλε [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: ο δάσκαλος [Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | ου δάσκαλους [Αγία Παρασκευή, Άγιος, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Έλατος, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Πλατύστομο, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ι δάσκαλους [Κανάλια, Μηλίνα]. || Κρήτη: ο δάσκαλος [Ανατολή, Ανώγεια, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σέλλες].

δασκαλούδια / οι μαθητές του σχολείου || ιδιότητες || Ρούμελη: τα δασκαλούδια [Κουμαρίτσι].

δάσος (Swadesh list, ALE, Buck list) || η φύση || Πελοπόννησος: το δάσος [Αλποχώρι, Βρέσθενα, Δολιανά, Ελάτη, Εξωχώρι, Κανδήλα, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λυγουριό, Μάλη, Πιάνα, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | ο λόγγος [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Καρυά, Κρέστενα, Λεβίδι, Μάλη, Μυγδαλιά, Ρούτσι, Σκεπαστό] | το ρουμάνι [Δολιανά] | το δάσο [Προάστιο] | το δάσι [Πέρα Μέλανα] | ο λόγγο [Πέρα Μέλανα] | το ρομάνι [Πέρα Μέλανα] | το ρουμάνι [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το δάσος [Άγιος Λουκάς, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | του δάσους [Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Γραμματικού, Μεσούντα, Μηλίνα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στυλίδα, Χουλιαράδες] | το λογγάτσι [Μέγαρα] | ο λόγγος [Δελβινάκι, Δολό, Πηγή, Ωραιόκαστρο] | ου λόγγους [Αγία Ευθυμία, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Σταγιάδες, Χρυσοβίτσα] | ι λόγγους [Κανάλια, Μηλίνα] | ου λόνγγους [Έλατος, Χρυσή] | το ρομάνι [Θαρούνια, Μέγαρα] | το ρουμάνι [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Μέγαρα, Πάργα] | του ρμαν [Γέρμας, Έλατος, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Τιθορέα, Χρυσή] | του ρουμάν [Αμφίκλεια, Κουμαρίτσι, Σταγιάδες] | του αρμάν [Σταγιάδες] | του ρμάγγι [Μηλίνα] | του δασνάρ [Τιθορέα] | του κουρί [Γέρμας, Έλατος, Σιάτιστα]. || Κρήτη: το δάσος [Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βώροι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα] | το ρομάνι [Κελλάρια].

δαυλί || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: το δαυλί [Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Δολιανά, Κανδήλα, Καστρί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Ροεινό, Ρούτσι, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Φενεός] | ο νταβελέ [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το νταβέλι [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το δαυλί [Πάργα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του δαυλί [Γέρμας, Έλατος, Μηλίνα, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χρυσοβίτσα] | ο νταυλός [Μέγαρα]. || Κρήτη: ο δαυλός [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Κελλάρια].

δάφνη / ο θάμνος Laurus nobilis || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η δάφνη [Αλποχώρι, Λεχαινά, Λυγουριό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | η βάγια [Άγιος Δημήτριος, Αρχαία Φενεός, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Καλούσι, Κανδήλα, Κάτω Λουσοί, Λαγκάδια, Λεβίδι, Μαγούλα, Μελιγού, Μυγδαλιά, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Τσέρια] | η βαΐτσα [Ρούτσι] | α αφρία [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | α αφζία [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η δάφνη [Δελβινάκι, Θαρούνια, Πάργα, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | η δάφν [Γέρμας, Δραμεσιοί, Μακρινή, Μηλίνα, Πρέβεζα, Χουλιαράδες] | η βάγια [Αμφίκλεια, Λιλαία, Μακρινή, Πλατύστομο, Ραψάνη, Τιθορέα] | η βάια [Κουμαρίτσι, Σταγιάδες] | οι μπαμπζίνις [Κουμαρίτσι]. || Κρήτη: η δάφνη [Άγιος Γεώργιος, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Σέλλες, Τύλισος].

δαφνοκούκια / καρποί δάφνης || καρποί || Ρούμελη: τα δαφνουκούκια [Μελισσουργοί]. || Κρήτη: τα κούκουδα [Μιαμού].

δαφνόλαδο / το έδιναν για παυσίπονο || αταξινόμητα || Κρήτη: το δαφνόλαδο [Άγιος Γεώργιος].

δαφνόνερο || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Κρήτη: το δαφνόνερο [Λαμπιώτες].

δαφνόφυλλα || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: τα δαφνόφυλλα [Βρέσθενα, Κρέστενα] | τα βαγιόφυλλα [Αλποχώρι, Σκεπαστό, Σκεπαστό] | τα βάγια [Λυγουριό]. || Ρούμελη: τα δαφνόφυλλα [Πρέβεζα, Τσαμαντάς] | τα δαφνόφλα [Μηλίνα] | τα βάγια [Άγιος Λουκάς, Άγιος Νικόλαος, Γουριά, Κιλελέρ, Μασχολούρι, Μέγαρα, Μηλίνα, Πηγή, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο] | τα βάια [Αγιά, Άγιος, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Μικρό Βουνό, Πρέβεζα, Ραψάνη].

δάχτυλας / αντίχειρας || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Κρήτη: ο δάχτυλας [Κελλάρια].

δαχτυλήθρα || σύνεργα-υλικά || Ρούμελη: η δαχτυλήθρα [Άγιος] | η δαχτλήθρα [Πρέβεζα] | η δαχλήθρα [Έλατος, Σταγιάδες]. || Κρήτη: η δαχτυλήθρα [Βραχάσι, Θεοδώρα].

δαχτυλιά || χώρος-σχήματα || Ρούμελη: η δαχτυλιά [Τσαμαντάς] | η δαχλιά [Έλατος, Σιάτιστα, Σταγιάδες]. || Κρήτη: η δαχτυλιά [Άγιος Γεώργιος, Θεοδώρα, Μιαμού].

δαχτυλιάρικα / ποταμίσια ψάρια || πανίδα || Ρούμελη: τα δαχτυλιάρικα [Ωραιόκαστρο].

δαχτυλίδι (Buck list) || φορεσιά || Πελοπόννησος: το δαχτυλίδι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | το δαχκυλίδι [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το δαχκυλίιδι [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το δαχτυλίδι [Δελβινάκι, Θαρούνια, Μέγαρα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του δαχτυλίδ [Κουμαρίτσι, Μακρολίβαδο] | του δαχτλίδ [Αγιά, Δράκεια, Μακρινή, Μελισσουργοί, Χρυσοβίτσα] | του δακτλίδ [Αγία Ευθυμία, Κιλελέρ] | του δαχλίδ [Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες] | το παρμακλίκι [Πάργα] | η ζάβα [Μηλίνα]. || Κρήτη: το δαχτυλίδι [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού, Σάσαλος, Σιρίλι, Τύλισος] | το δακτυλίδι [Άγιος Βασίλειος, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα].

δάχτυλο (ALE, Buck list) || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: το δάχτυλο [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Εξωχώρι, Κανδήλα, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μελιγού, Μυγδαλιά, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | ο δάτυλε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το δάχτυλο [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Θαρούνια, Μέγαρα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του δάχτλου [Λιλαία, Μακρινή, Μελισσουργοί, Χουλιαράδες, Χρυσή] | του δάχλου [Αγιά, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες] | του δάχτυλου [Αγία Παρασκευή, Άγιος, Γέρμας] | του δάχτσυλου [Σιάτιστα] | το περμάκι [Πάργα]. || Κρήτη: το δαχτύλι [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μιαμού, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος] | το δακτύλι [Άγιος Βασίλειος, Βουλγάρω, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα].

δάχτυλο / μέτρο || μέτρα-σταθμά || Πελοπόννησος: το δάχτυλο [Παραδείσια]. || Ρούμελη: του δάχτυλου [Γέρμας]. || Κρήτη: το δάχτυλο [Άγιος Γεώργιος].

δειλινό || η φύση || Πελοπόννησος: το δειλινό [Λαγκάδια] | το δείλι [Λεβίδι, Ροεινό] | το δειλινέ [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο λιδινέ [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το δειλινό [Θαρούνια, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | το δειλνό [Ωραιόκαστρο] | του δειλνό [Αμφίκλεια, Γέρμας, Δαύλεια, Έλατος, Κανάλια, Μηλίνα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Χουλιαράδες] | το λιδινό [Μέγαρα] | του λιδνό [Αγία Ευθυμία]. || Κρήτη: το πρόσαργο [Άγιος Γεώργιος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Σέλλες] | το κιντί [Σέλλες].

δείπνο || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: του δείπνου [Δομνίστα].

δεκανίκι || σύνεργα-υλικά || Ρούμελη: του δικανίκ [Έλατος, Σταγιάδες] | η πατιρίτσα [Σταγιάδες].

Δεκαπενταύγουστος || θρησκεία || Ρούμελη: ο Δεκαπενταύγουστος [Δελβινάκι, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | ου Δικαπινταύγουστους [Δραμεσιοί, Κιλελέρ, Μελισσουργοί, Σιάτιστα] | ι Δικαπινταύγουστους [Δράκεια, Μηλίνα] | του Βαγγελισμού [Άγιος Λουκάς] | του Βαγγιλισμού [Γουριά, Κουμαρίτσι, Μακρολίβαδο, Μηλίνα] | του Βαγγιλσμού [Λιλαία] | του Ιβαγγιλισμού [Μελισσουργοί]. || Κρήτη: ο Δεκαπενταύγουστος [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Σάσαλος].

δεκάρα || πλούτος-χρήματα || Πελοπόννησος: η δεκάρα [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Τσέρια] | α δεκάρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η δεκάρα [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Τσαμαντάς] | η δικάρα [Αγιά, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Δράκεια, Δραμεσιοί, Κανάλια, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μελισσουργοί, Μικρό Βουνό, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στυλίδα, Τιθορέα]. || Κρήτη: η δεκάρα [Βρύσες, Θεοδώρα, Λαμπιώτες] | η δεκαρά [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Μιαμού] | η δεκαρέ [Εμπρόσνερος].

δεκάρι || αταξινόμητα || Κρήτη: δεκάρι [Άγιος Γεώργιος].

δεκαριά || αταξινόμητα || Ρούμελη: η δικαριά [Κουμαρίτσι, Μακρολίβαδο, Σταγιάδες, Χουλιαράδες] | η δικαρά [Σιάτιστα]. || Κρήτη: η δεκαριά [Θεοδώρα, Μιαμού, Σιρίλι, Παλαιοχώρα] | η δεκαρά [Βουλγάρω, Μάρθα, Σέλλες, Τύλισος] | η δεκαρέ [Εμπρόσνερος].

δεκάρικο || πλούτος-χρήματα || Ρούμελη: του δικάρκου [Αγιά, Γουριά, Μακρολίβαδο].

δεκατηστάδες / οι εισπράκτορες της δεκάτης || επαγγέλματα || Ρούμελη: οι δεκατηστάδες [Δελβινάκι] | οι δεκατζίδες [Πηγή] | ου δικατάρς [Δραμεσιοί] | ου δικατσής [Έλατος] | ου σπαχής [Αγία Παρασκευή, Έλατος].

δέκατο / η δεκάτη (αγροτικός φόρος) || γεωργία || Ρούμελη: το δέκατο [Δελβινάκι, Πηγή, Ωραιόκαστρο] | του δέκατου [Δραμεσιοί, Έλατος] | η δικάτ [Ραψάνη]. || Κρήτη: ο μουκατάς [Τύλισος].

Δεκέμβρης || χρόνος || Πελοπόννησος: ο Δεκέμβρης [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Θαλάμες, Καλούσι, Λεβίδι, Στεμνίτσα] | ο Δεκέβρης [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Κανδήλα, Λυγουριό, Προάστιο, Σκεπαστό] | ο Αντριάς [Κανδήλα] | ο Αντρέας [Κανδήλα] | ο Χιονιάς [Κρέστενα] | ο Χωμένος [Κρέστενα] | ο Δετσέμπζη [Πέρα Μέλανα] | ο Διτσέμπζη [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο Δεκέμβρης [Δελβινάκι, Δολό, Σταυροδρόμι] | ο Δεκέβρης [Άγιος Λουκάς] | ο Δικέμβρης [Άγιος Λουκάς] | ου Δικέμβρς [Γουριά, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Λιλαία, Μακρινή, Στροφυλιά, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα] | ου Δικέβρς [Άγιος Νικόλαος] | ο Διτσέβρης [Μέγαρα] | ι Δικέμβρς [Κανάλια, Μικρό Βουνό] | ο Αντριάς [Τσαμαντάς] | ο Αηντριάς [Σταυροδρόμι] | ου Αηντράς [Μακρινή] | ου Αντριάς [Κιλελέρ, Μασχολούρι, Μεσούντα, Χουλιαράδες] | ου Αδριάς [Άγιος] | ι Αντριάς [Κανάλια] | ου Αντράς [Έλατος] | ου Αηνικόλας [Γέρμας] | ι Παχνιστής [Κανάλια] | ι Χριστουγινάρς [Δράκεια] | ι Χριστουγινάς [Δράκεια]. || Κρήτη: ο Δεκέμβρης [Αποδούλου, Τύλισος] | ο Δεκέμπρης [Άγιος Γεώργιος, Βώροι, Θεοδώρα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες] | ο Δικέμπρης [Βραχάσι] | ο Δεκέπρης [Ανώγεια] | ο Χριστουγεννιάτης [Βώροι] | ο Χιονιάς [Βώροι] | ο Χαμένος [Βώροι] | ο Σκολάρης [Βώροι].

δελφίνι || πανίδα || Ρούμελη: του διλφίν [Πρέβεζα].

δέμα || αγωγιάτης || Πελοπόννησος: το δέμα [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Καλούσι, Λεβίδι]. || Ρούμελη: το δέμα [Τσαμαντάς] | του δέμα [Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Κανάλια, Λιλαία, Σιάτιστα, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα] | του βαντάκ [Γραμματικού].

δεμάλι / νεαρή αγελάδα || κτηνοτροφία - τυροκομία || Κρήτη: η ματζέτα [Ανατολή, Μιαμού].

δεμάτι / αποτελείται από 20-35 περίπου χερόβολα (ALE) || γεωργία || Πελοπόννησος: το δεμάτι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Λεβίδι, Λυγουριό, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | το δεμάκι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το δεμάτι [Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | του διμάτ [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ου δόμους [Κουμαρίτσι] | η αγκαλία [Μέγαρα] | του διλίμαρου [Τιθορέα] | του τριλίμαρου [Τιθορέα]. || Κρήτη: το δεμάτι (ίσο με δέκα αγκαλιές) [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Μιαμού, Σέλλες] | το δέματο [Σιρίλι] | η δεμαθιά [Μιαμού] | τα δεμάθια [Ανατολή, Ανώγεια, Βραχάσι, Θεοδώρα, Μάρθα, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | η κουντούρα [Παλαιοχώρα].

δεματικό / χλωρές βέργες, βρεγμένα στάχυα ή ψαθί - για το δέσιμο του δεματιού || γεωργία || Πελοπόννησος: το δεματικό [Βρέσθενα, Κανδήλα, Λεβίδι, Μελιγού, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | το δεμακικό [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το δεματικό [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα] | του διματκό [Αγιά, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Έλατος, Μακρινή, Μηλίνα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Τιθορέα, Χρυσή] | του δματκό [Τιθορέα]. || Κρήτη: το δεματικό [Ανατολή, Σέλλες, Τύλισος] | το βουρλίδι [Ανατολή] | ο λυγοδέτης [Λαμπιώτες].

δεματοστάσι || γεωργία || Πελοπόννησος: το δεματοστάσι [Ρούτσι].

δέντρο (Swadesh list, ALE, Buck list) || η φύση || Πελοπόννησος: το δέντρο [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Εξωχώρι, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Προάστιο, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Φενεός] | το δεντρικό [Βρέσθενα, Τσέρια, Πέρα Μέλανα] | το δεντρί [Γυμνό, Κανδήλα, Προάστιο] | το κλαρικό [Κανδήλα, Λαγκάδια] | το δεντζικό [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το δέντρο [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | το δεντρό [Μέγαρα] | του δέντρου [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | το κλαρί [Τσαμαντάς] | του διντρί [Τσουκαλάδες] | του κλαρί [Αγία Ευθυμία, Γουριά, Δομνίστα, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Στροφυλιά, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | του κλαδί [Μηλίνα]. || Κρήτη: το δεντρό [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες].

δεντρογαλιά / το φίδι Hierophis gemonensis || πανίδα || Πελοπόννησος: η δεντρογαλιά [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Δολιανά, Κανδήλα, Κρέστενα, Πιάνα, Ροεινό, Σκεπαστό] | η δεντρογαλέα [Εξωχώρι] | α δεντρογαλία [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | α ντρογαλία [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η δεντρογαλιά [Θαρούνια, Πάργα, Ωραιόκαστρο] | η διντρουγαλιά [Γουριά, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Πρέβεζα, Ραψάνη, Τιθορέα] | η διντρουχαλιά [Κουμαρίτσι, Λιλαία] | ι διντρίτς [Μηλίνα] | η αντρουκαλιά [Σταγιάδες].

δεντρολίβανο / το φυτό Rosmarinus officinalis || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το δεντρολίβανο [Αγία Άννα, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Κανδήλα, Λυγουριό, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια] | το διντρολίβανο [Μελιγού] | το δεντρολίβανε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το δεντρολίβανο [Πηγή] | του διντρουλίβανου [Καρίτσα, Πρέβεζα, Χρυσοβίτσα] | το αντίψυχο [Μέγαρα] | το διοσμαρίνι [Μέγαρα]. || Κρήτη: το δεντρολίβανο [Σάσαλος] | το αρισμαρί [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Θεοδώρα, Μιαμού, Σέλλες].

δεντρομολόχα / το φυτό Althaea Officinalis || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η δεντρομολόχα [Δροσοπηγή, Σκεπαστό] | α δεντρομολόχα [Πέρα Μέλανα].

δεντροπερίβολο || γεωργία || Πελοπόννησος: το δεντροπερίβολο [Άγιος Δημήτριος].

δεντρόφλουδα || φυτολογικά || Πελοπόννησος: η δεντρόφλουδα [Σκεπαστό].

δεξιμάτο / πανί περίτεχνα υφασμένο || υφαντική || Κρήτη: το δεξιμάτο [Βουλγάρω, Βώροι, Παλαιοχώρα, Τύλισος].

δέξιμο/ τεχνική ύφανσης || υφαντική || Κρήτη: το δέξιμο [Μιαμού].

δέρμα / ανθρώπου (Swadesh list, ALE, Buck list) || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: το δέρμα [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Κρέστενα, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: του δέρμα [Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Ραψάνη, Τιθορέα].

δέρμα / ζώου || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: το δέρμα [Αγία Άννα, Αμπελιώνα, Δολιανά, Ελάτη, Καστρί, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα]. || Ρούμελη: το δέρμα [Άγιος Λουκάς, Δολό, Θαρούνια, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του δέρμα [Αγία Ευθυμία, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Γραμματικού, Κανάλια, Λιλαία, Μασχολούρι, Μεσούντα, Μηλίνα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Τσαμαντάς] | του κουζίν [Χρυσή].

δεσά / ξερολιθιά που στηρίζει αναβαθμίδα || γεωργία || Κρήτη: η δεσά [Λαμπιώτες].

δέση / φράγμα || ο οικισμός || Πελοπόννησος: η δέση [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα]. || Ρούμελη: η δέση [Μέγαρα, Πάργα] | η δες [Γέρμας, Έλατος, Κανάλια, Μακρινή, Μασχολούρι, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Χρυσή] | του δέμα [Δραμεσιοί]. || Κρήτη: το δέμα [Ανατολή, Σέλλες] | οι δεσές [Ανώγεια].

δέσιμο || κίνηση || Πελοπόννησος: το δέσιμο [Αγία Άννα, Μελιγού, Προάστιο, Ρούτσι, Στεμνίτσα] | το δέιμα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το δέσιμο [Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα] | του δέσμου [Γέρμας, Μηλίνα, Ραψάνη, Στροφυλιά, Τιθορέα] | του δέσιμου [Μασχολούρι, Πρέβεζα, Φαρκαδόνα]. || Κρήτη: τα δέματα [Παλαιοχώρα].

δεσπότης / μητροπολίτης || θρησκεία || Πελοπόννησος: ο δεσπότης [Άγιος Δημήτριος, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Καρυά, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Ρούτσι, Σκεπαστό, Τσέρια] | ο δεσπόκη [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο δεσπότης [Τσαμαντάς] | ου δισπότς [Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Έλατος, Καρίτσα, Κιλελέρ, Σιάτιστα, Ραψάνη, Χουλιαράδες] | ι δισπότς [Κανάλια, Μηλίνα, Μικρό Βουνό]. || Κρήτη: ο δεσπότης [Άγιος Βασίλειος, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βρύσες, Λαμπιώτες, Μάρθα, Σέλλες].

δέτης / πλαγιά ανάμεσα σε ανισόπεδα χωράφια || ο οικισμός || Κρήτη: ο δέτης [Ανώγεια, Αποδούλου, Θεοδώρα].

Δευτέρα (ALE, Buck list) || χρόνος || Πελοπόννησος: η Δευτέρα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | α Δευτέρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η Δευτέρα [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η Διφτέρα [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: η Δευτέρα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

δευτέρι / κριάρι 2-3 χρονών || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: το δευτέρι [Τρόπαια] | το δευτάρι [Λεβίδι]. || Ρούμελη: δευτάρι / τράγος δύο χρονών [Θαρούνια, Μέγαρα].

δευτεροξάδερφα || ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) || Πελοπόννησος: τα δευτεροξάδερφα [Στεμνίτσα].

δημοσιά / δρόμος || ο οικισμός || Πελοπόννησος: η δημοσιά [Παραδείσια, Ρούτσι] | η δεμοσιά [Βρέσθενα, Λεβίδι]. || Ρούμελη: η δημουσά [Αμφίκλεια] | ου ντζιαντές [Σιάτιστα] | ου τζιαντές [Σιάτιστα] | ου τζαντές [Χρυσή]. || Κρήτη: ο βασιλικός δρόμος [Παλαιοχώρα].

διάβασμα || λόγια-γράμματα || Πελοπόννησος: το διάβασμα [Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Δροσοπηγή, Λυγουριό, Φενεός] | το ζβάισμα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το ζιβάισμα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το διάβασμα [Άγιος Λουκάς, Πάργα] | του διάβασμα [Δομνίστα, Έλατος, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Μελισσουργοί, Μικρό Βουνό, Φαρκαδόνα] | η διάβαση [Ωραιόκαστρο] | η διάβας [Καρίτσα].

διαβαστικά / ευχές ή ξόρκια που διαβάζει ο παπάς || θρησκεία || Κρήτη: τα διαβαστικά [Άγιος Γεώργιος, Βρύσες, Σέλλες].

διαβάτης || ιδιότητες || Πελοπόννησος: ο διαβάτης [Κρέστενα, Σκεπαστό] | ο στρατολάτης [Κρέστενα] | ο γιαβάτα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο στρατολάτα [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: ο διαβάτης [Μέγαρα, Πάργα] | ου διαβάτς [Γραμματικού, Σιάτιστα] | ι διαβάτς [Κανάλια, Μασχολούρι] | ο διαβατάρης [Πάργα] | η διάβα (οι διαβάτες) [Έλατος] | ο στρατολάτης [Μέγαρα] | ο γιολτζής [Πάργα]. || Κρήτη: ο προπατάρης [Θεοδώρα] | ο περάτης [Σιρίλι].

διαβολιά || δοξασίες || Ρούμελη: η διαολιά [Δελβινάκι] | η δαουλιά [Έλατος, Σιάτιστα] | δαιμόνου πείραξη [Δελβινάκι].

διάβολος (Buck list) || θρησκεία || Πελοπόννησος: ο διάβολος [Αγία Άννα, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Ελάτη, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Λεβίδι, Μάλη, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | ο διάολος [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Καρυά, Λυγουριό, Μάλη, Προάστιο, Σκεπαστό] | ο διάτανος [Αλποχώρι, Βρέσθενα, Λυγουριό, Στεμνίτσα] | ο διάργιρος [Βρέσθενα] | ο διάγιρος [Στεμνίτσα] | ο σατανάς [Άγιος Δημήτριος, Δολιανά, Κανδήλα, Καστρί, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Προάστιο, Στεμνίτσα] | ο σαϊτανάς [Άγιος Δημήτριος, Σκεπαστό] | ο οξαποδώ [Άγιος Δημήτριος, Βαλύρα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Λεβίδι, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια] | ο οξαποδός [Δροσοπηγή] | ο εξαποδώ [Λυγουριό] | ο σκατογένης [Άγιος Δημήτριος, Στεμνίτσα] | ο τραγογένης [Στεμνίτσα] | ο σκατόφωλος [Άγιος Δημήτριος, Ελάτη, Μυγδαλιά] | ο κοτσονούρης [Αλποχώρι] | ο ζερζεβούλης [Αρχαία Φενεός, Βαλύρα] | ο ξορκισμένος [Δολιανά] | ο τρισκατάρατος [Σκεπαστό] | ο τρίβολος [Στεμνίτσα] | ο άνεμο [Πέρα Μέλανα] | ο διάβολε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο ιδάβολε [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | ο διάτανε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο μπερτσεβούλη [Πέρα Μέλανα] | ο ντιντή [Πέρα Μέλανα] | ο κισιντζή [Πέρα Μέλανα] | ο σατανά [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: ο διάβολος [Δελβινάκι, Μέγαρα, Σταυροδρόμι, Ωραιόκαστρο] | ου διάβουλους [Αμφίκλεια, Βράχα, Σιάτιστα] | ο διάολος [Άγιος Λουκάς, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Τσαμαντάς] | ου διάουλους [Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μασχολούρι, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | ι διάουλους [Δράκεια, Κανάλια, Μεσούντα, Μηλίνα] | ο διάτανος [Μέγαρα, Πάργα, Τσαμαντάς] | ου διάτανους [Γέρμας, Έλατος, Μεσούντα, Σιάτιστα, Σταγιάδες] | ι διάτανους [Κανάλια] | ο ζαρζαβούλης [Πηγή] | ο διάτσος [Πάργα | ο σατανάς [Πάργα] | ου σατανάς [Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μασχολούρι, Σιάτιστα, Χρυσοβίτσα] | ι σατανάς [Μηλίνα] | σατανάς [Ραψάνη] | ου σαϊτανάς [Αμφίκλεια, Τσουκαλάδες] | ου σαϊτάνους [Χουλιαράδες] | ου σιαϊτάντς [Σιάτιστα, Χρυσή] | ο εξωαποδώ [Πηγή, Σταυροδρόμι] | ο εξαποδώς [Άγιος Λουκάς] | ο οξαποδώ [Μέγαρα, Τσαμαντάς] | ο οξαπεδώ [Τσαμαντάς] | ο οξαπόδω [Πάργα] | ου όξου απουδώς [Τιθορέα] | ου οξ απουδώ [Γουριά, Γραμματικού, Χουλιαράδες] | ου όξου απουδώ [Μασχολούρι] | ου ουξαπουδώ [Λιλαία] | ο ξαπόδος [Πάργα] | ο οξαποδός [Πάργα] | ο εξαποδός [Πάργα] | ο ξορκισμένος [Σταυροδρόμι] | ου ξουρκσμένους [Πλατύστομο] | ο βερζεβούλης [Τσαμαντάς] | ο ζερζεβούλης [Δελβινάκι, Μέγαρα] | ο ζελζεβούλης [Μέγαρα] | ο αλιχούτης [Μέγαρα] | ο αμελέτητος [Τσαμαντάς] ο ντιλιαβέρης [Μέγαρα] | ο πειρασμός [Τσαμαντάς] | ο γκιντής [Ωραιόκαστρο] | ο καταραμένος [Σταυροδρόμι] | ο ζαρζαβούλης [Πηγή] | ου γαμουγόντς [Σιάτιστα] | ου τριουκέρατους [Σιάτιστα] | ου τρισκατάρατους [Λιλαία]. || Κρήτη: ο διάβολος [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Μάρθα] | ο διάολος [Άγιος Βασίλειος, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | ο διάτανος [Κελλάρια] | ο πειρασμός [Άγιος Βασίλειος, Βραχάσι, Βρύσες, Σέλλες] | ο όξω από πα [Βραχάσι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα] | ο όξω από παέ [Άγιος Βασίλειος] | ο οξαποδώ [Βρύσες, Παλαιοχώρα] | ο κιονοσάς [Σέλλες] | ο πατασμός [Σέλλες] | το κακό πράμα [Σέλλες] | ο χεϊτάνης [Κελλάρια] | ο σεϊτάνης [Βρύσες] | ο σατανάς [Βρύσες, Θεοδώρα, Παλαιοχώρα] | το τρικέρι [Άγιος Βασίλειος] | ο ζερζεβούλης [Βρύσες] | ο παράωρος [Βρύσες].

διακόνισμα / του μωρού, μέσα σε πετροκόφινο, σε εφτά ανατολικά σπίτια - όταν είχε αργήσει να περπατήσει || η γέννα - το μωρό || Κρήτη: το διακόνισμα [Ανατολή].

διάκος || θρησκεία || Κρήτη: ο διάκος [Άγιος Γεώργιος, Βώροι].

διακοσαριά || αταξινόμητα || Ρούμελη: η διακουσαριά [Μηλίνα]. || Κρήτη: η διακοσαρά [Άγιος Γεώργιος].

διάλεγμα || αταξινόμητα || Ρούμελη: του διάλιγμα ['Ελατος, Σταγιάδες].

διαμάντι || πλούτος-χρήματα || Πελοπόννησος: το διαμάντι [Άγιος Δημήτριος, Τσέρια] | το γιαμάγκι [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: του διαμάντ [Γέρμας] | το μπερλάντι [Πάργα].

διαμαντικό || πλούτος-χρήματα || Ρούμελη: του διαμαντικό [Κιλελέρ].

διάργυρος / υδράργυρος || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: ο διάργυρος [Μυγδαλιά] | ο σουλιμάς [Κανδήλα]. || Ρούμελη: ου διάργυρους [Γέρμας, Έλατος, Σιάτιστα, Σταγιάδες] | ου αδιάργυρους [Αγία Παρασκευή].

διάσελο || η φύση || Πελοπόννησος: το διάσελο [Κανδήλα, Λαγκάδια]. || Ρούμελη: του διάσελου [Χρυσοβίτσα] | του σέλουμα [Σιάτιστα].

διασίδι / υφαντική || υφαντική || Πελοπόννησος: το διασίδι [Προάστιο, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: το διασίδι [Μέγαρα] | του διασίδ [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Έλατος, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μηλίνα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σταγιάδες, Τσουκαλάδες, Χρυσοβίτσα] | το γιασίδι [Τσαμαντάς] | του ιδιασίδ [Κουμαρίτσι, Λιλαία] | το ποστάβι [Τσαμαντάς]. || Κρήτη: η αλεκατσά [Σέλλες].

διάσιμο / του στημονιού || υφαντική || Πελοπόννησος: το διάσιμο [Άγιος Δημήτριος, Αρχαία Φενεός, Κανδήλα, Σαρακίνι] | το ίδιασμα [Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Εξωχώρι, Ροεινό, Ρούτσι] | το άσιμα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το διάσιμο [Άγιος Λουκάς, Πηγή] | του διάσμου [Μηλίνα, Τιθορέα] | του ίδιασμα [Έλατος, Λιλαία, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Χρυσή] | το αδιάσιμο [Θαρούνια]. || Κρήτη: το διάσιμο [Ανώγεια] | το διάσμα [Τύλισος].

διάστρα / εξάρτημα του αργαλειού - ξύλο με τρεις σειρές τρύπες || υφαντική || Πελοπόννησος: η διάστρα [Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Κανδήλα, Λαγκάδια, Μαγούλα, Νεοχώρι, Ρούτσι, Στεμνίτσα] | η ιδιάστρα [Βρέσθενα, Κανδήλα, Λεχαινά, Ροεινό] | η καλαμίστρα [Λαγκάδια] | α ασίσα [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η διάστρα [Αμφίκλεια, Μέγαρα, Μηλίνα, Χουλιαράδες] | η ιδιάστρα [Δράκεια, Κανάλια, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Χρυσή].

διάτα / διαταγή || λόγια-γράμματα || Πελοπόννησος: η διάτα [Αγρίδι, Δολιανά, Καστρί] | ο ορισμός [Λαγκάδια] | α διάτα [Πέρα Μέλανα] | ο ορισμό [Πέρα Μέλανα] | ο οζισμό [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η διάτα [Αμφίκλεια, Κανάλια, Στυλίδα] | η διαταή [Γέρμας] | το όρντινο [Πάργα]. || Κρήτη: η διαταγή [Βώροι].

διαφορά || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η διαφορά [Άγιος Δημήτριος] | α διαφορά [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α ιδαφορά [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η διαφορά [Δελβινάκι] | η διαφουρά [Κουμαρίτσι, Ραψάνη]. || Κρήτη: η διαφορά [Άγιος Γεώργιος, Βώροι, Σέλλες].

διβάρι / ιχθυοτροφείο || ο οικισμός || Ρούμελη: του ιβάρ [Γουριά].

διβόλι / το διβόλισμα - το δεύτερο όργωμα || γεωργία || Ρούμελη: το διβόλο [Τσαμαντάς].

δίδυμα (ALE) || ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) || Πελοπόννησος: τα διπλάρια [Λαγκάδια, Προάστιο, Σπαρτιά] | τα διπλάρικα [Άγιος Δημήτριος, Στεμνίτσα] | τα μπινιάρια [Αγρίδι, Κανδήλα, Ροζενά] | τα διπάζικα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: τα διπλαρόνια [Πλατύστομο] | τα διπλαρέτσια [Κανάλια] | τα διπλάρκα [Κανάλια] | τα διδμάρκα [Σιάτιστα] | τα διρμάρκα [Σταγιάδες] | τα τζιτζμάρκα [Γέρμας, Έλατος, Σιάτιστα] | τα τζιτζμαρούλια [Έλατος] | τα μπινιάρια [Μέγαρα] | τα μπινάρια [Μέγαρα]. || Κρήτη: τα ατζυμπραγά [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι] | τα τζυμπραγά [Ανώγεια, Αποδούλου, Μιαμού, Τύλισος] | τα συμπραγά [Ανατολή] | τα ζυμπραγά [Θεοδώρα, Σάσαλος] | τα μπραγά [Εμπρόσνερος].

δικέλι / ξινάρι με δυο δόντια μπροστά || γεωργία || Ρούμελη: το δικέλι [Δολό, Ωραιόκαστρο] | το διτσέλι [Θαρούνια] | το δκέλι [Δελβινάκι, Πηγή] | του δικέλ [Βράχα] | του δκελ [Έλατος, Μηλίνα] | η δικέλα [Δελβινάκι] | του φκελ [Δραμεσιοί, Ραψάνη, Σιάτιστα] | του φκουλ [Άγιος] | του θκελ [Έλατος].

δίκιο || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το δίκιο [δίκιο, Δροσοπηγή, Κρέστενα]. || Ρούμελη: το δίκιο [Πάργα, Τσαμαντάς] | το δίτσο [Μέγαρα] | του δίκιου [Γέρμας, Μακρινή, Μεσούντα] | του χακ [Γέρμας, Έλατος, Χρυσή]. || Κρήτη: το δίκιο [Μάρθα[.

δικόπα / μισό τσεκούρι-μισό ξινάρι || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: η δικόπα [Λυγουριό].

δικράνι (Buck list) || γεωργία || Πελοπόννησος: το δικράνι [Αγρίδι, Κρέστενα, Στεμνίτσα] | το δικριάνι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Δολιανά, Ελάτη, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Προάστιο, Σκεπαστό, Τρόπαια, Τσέρια, Πέρα Μέλανα] | το δεκριάνι [Βρέσθενα, Γυμνό, Δροσοπηγή, Παραδείσια, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι] | το δεκράνι [Πηγαδάκια] | το δικριγιάνι [Καρυά, Σκεπαστό] | το δικζάνι [Πέρα Μέλανα] | ο σίνακα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το δικράνι [Δολό, Μέγαρα, Σταυροδρόμι, Ωραιόκαστρο] | το δικριάνι [Μέγαρα] | του δικράν [Γραμματικού, Έλατος, Μακρινή, Σιάτιστα, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | του δκραν [Χουλιαράδες] | του δικριάν [Άγιος Νικόλαος, Γουριά, Δραμεσιοί, Χρυσοβίτσα] | το δικούλι [Θαρούνια, Μέγαρα] | του δικούλ [Κιλελέρ, Σταγιάδες] | του δκουλ [Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μηλίνα] | του τιχούλ [Αμφίκλεια] | του τκουλ [Μακρολίβαδο] | του θκουλ [Σταγιάδες] | του φκουλ [Τιθορέα].

δικρανιά || γεωργία || Πελοπόννησος: η δικριανιά [Προάστιο].

δίκταμος / το φυτό Origanum dictamnus || χλωρίδα || Κρήτη: το δίχταμο [Τύλισος] | ο αντίταμος [Άγιος Γεώργιος] | ο ατίταμος [Λαμπιώτες] | το σταματόχορτο [Παλαιοχώρα] | ο έροντας [Θεοδώρα, Μιαμού].

δίμητο / πανί με διπλό στημόνι στο μιτάρι || υφαντική || Πελοπόννησος: το δίμητο [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Εξωχώρι, Καλούσι, Κανδήλα, Κάτω Λουσοί, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Πιάνα, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | το δίνιτε [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το δίμητο [Δολό, Μέγαρα, Πάργα, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | το διμητό [Δελβινάκι] | του δίμτου [Αγιά, Άγιος, Αμφίκλεια, Γραμματικού, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Κανάλια, Καρίτσα, Λιλαία, Μακρινή, Μεσούντα, Μηλίνα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | του αδίμτου [Γέρμας, Κουμαρίτσι, Μακρολίβαδο, Σιάτιστα] | του δίμπτου [Σταγιάδες]. || Κρήτη: το δίμητο [Βουλγάρω, Μάρθα, Τύλισος].

διόνυσος / ξύλο που τρίβουν τον πάτο του καζανιού, όταν τυροκομούν || κτηνοτροφία - τυροκομία || Κρήτη: ο διόνυσος [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Μάρθα, Μιαμού].

δίπατο || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: το δίπατο [Λυγουριό, Μελιγού]. || Ρούμελη: το δίπατο [Δελβινάκι, Δολό] | του δίπατου [Αμφίκλεια, Μεσούντα, Χρυσοβίτσα].

διπλά / είδος παπουτσιού || φορεσιά || Πελοπόννησος: τα διπλά [Ρούτσι].

διπλάρα / για γίδα που γεννά δίδυμα || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: η διπλάρα [Τρόπαια].

διπλάρια / άσπρα καλοκαιρινά ρούχα - στο ίδιο σχέδιο με τα χειμωνιάτικα, αλλά πιο ελαφρά || φορεσιά || Ρούμελη: τα διπλάρια [Τσαμαντάς].

δίπλες / γλυκό || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: οι δίπλες [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Εξωχώρι, Θαλάμες, Κανδήλα, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Λεβίδι, Λυγουριό, Μάλη, Μυγδαλιά, Πάκια, Παραδείσια, Προάστιο, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια] | οι δίπλε [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: οι δίπλες [Άγιος Λουκάς, Μέγαρα] | οι δίπλις [Κανάλια, Μασχολούρι, Στροφυλιά, Τιθορέα]. || Κρήτη: τα αβγοκαλάμαρα [Σάσαλος].

δίπλες / υφάσματος || φορεσιά || Πελοπόννησος: οι δίπλες [Αμπελιώνα, Ελληνίτσα, Λυγουριό, Τρόπαια] | οι δίπλε [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: οι δίπλις [Έλατος, Κανάλια, Σταγιάδες, Χουλιαράδες] | τα λογκόλια [Στυλίδα | τα γκιόλια [Κανάλια] | οι πόστις [Χουλιαράδες] | ου φούρλις [Γέρμας].

διπλοκαλέσματα / τραπέζι που έκαναν οι συγγενείς του γαμπρού και της νύφης στο νιόγαμπρο ζευγάρι μαζί με (μονό αριθμό) άλλων καλεσμένων || ο γάμος || Ρούμελη: τα διπλοκαλέσματα [Δολό] | τα γαμπρολόγια [Δολό].

διπλοματαράτσι || υφαντική || Πελοπόννησος: το διπλοματαράτσι [Δροσοπηγή].

διπλόχουφτα || μέτρα-σταθμά || Πελοπόννησος: η διπλόχουφτα [Βρέσθενα].

διπλοχρονιά / η διπλοχρονιά || ο θάνατος || Κρήτη: η διπλοχρονιά [Λαμπιώτες].

διπλωσιά / πανιού || υφαντική || Πελοπόννησος: η διπλωσιά [Ρούτσι].

διπλωσιά / φύλλου πίτας || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: η διπλουσιά [Χουλιαράδες].

δισάκι || υφαντική || Πελοπόννησος: το δισάκι [Αλποχώρι, Βρέσθενα, Ελάτη, Καλούσι, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Ρούτσι, Σκεπαστό] | το ντισάκι [Αλποχώρι] | το δισάτσι [Τρόπαια]. || Ρούμελη: το δισάκι [Πηγή, Σταυροδρόμι] | του δισάκ [Γέρμας, Δραμεσιοί, Κιλελέρ, Ραψάνη, Σιάτιστα] | του τσακ [Γέρμας, Έλατος, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Σταγιάδες, Χρυσή].

δισέγγονο || ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) || Πελοπόννησος: το δισέγγονο [Κρέστενα] | το δισεγγόνι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το διγόνι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το παραγγόνι [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: του δισέγγουνου [Κανάλια] | του δίγγουνου [Χουλιαράδες] | του πραγγόν [Έλατος] | του ξαγγόν [Τιθορέα].

δισκάφισμα / διπλό σκάψιμο του αμπελιού || αμπελουργία || Κρήτη: το δισκάφισμα [Ανώγεια, Μιαμού, Τύλισος] | το αντισκάφισμα [Μιαμού].

δισκόπανο || υφαντική || Πελοπόννησος: το δισκόπανο [Άγιος Δημήτριος]. || Ρούμελη: το δισκόπανο [Μέγαρα] | του δισκόπανου [Κουμαρίτσι].

δίσκος || έπιπλα - αναχρικά || Πελοπόννησος: ο δίσκος [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεχαινά, Λυγουριό, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Πάκια, Προάστιο, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | η σέτα [Λυγουριό, Πηγαδάκια, Φενεός] | ο δίσκο [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο δίσκος [Δελβινάκι, Μέγαρα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | ου δίσκους [Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Γουριά, Δαύλεια, Δραμεσιοί, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα] | ι δίσκους [Δράκεια, Μικρό Βουνό] | καπαρέ [Δολό] | η βαντιέρα [Μελισσουργοί] | του νταμπάκ [Χρυσή] | ου νταμπλάς [Έλατος]. || Κρήτη: ο δίσκος [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Κελλάρια, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

δίστρατο || ο οικισμός || Κρήτη: το δίστρατο [Βουλγάρω].

δίφραγκο / του δίδραχμο || πλούτος-χρήματα || Ρούμελη: του δίφραγκου [Γουριά, Μακρολίβαδο, Στροφυλιά].

διχάλα || χώρος-σχήματα || Πελοπόννησος: η διχάλα [Άγιος Δημήτριος, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Λεβίδι, Μάλη, Μυγδαλιά, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Τρόπαια] | το δίχαλο [Λαγκάδια, Λυγουριό] | το διχάλι [Θαλάμες, Προάστιο, Ρούτσι, Τσέρια] | α διχά [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η διχάλα [Γέρμας, Δολό, Δομνίστα, Θαρούνια, Μηλίνα, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Χρυσή] | η δχάλα [Βράχα, Χουλιαράδες] | του διχάλ [Τιθορέα] | του τχαλ [Κουμαρίτσι] | η τχαλ [Στροφυλιά]. || Κρήτη: η διχάλη [Άγιος Γεώργιος] | το διχάλι [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή] | το χαχάλι [Άγιος Γεώργιος] | το βιχάλι [Σέλλες].

διχαλόβεργα - σύνεργο για το φόρτωμα των υποζυγίων || αγωγιάτης || Κρήτη: η διχολόβρεγα [Άγιος Γεώργιος] | η χαχαλόβεργα [Μιαμού].

δίχτυ || ψάρεμα || Πελοπόννησος: το δίχτυ [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Λεχαινά, Προάστιο, Σκεπαστό] | το δίχκυ [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το δίχτυ [Πάργα] | του διχτ [Άγιος, Γέρμας, Καρίτσα, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μηλίνα, Πρέβεζα, Στυλίδα, Φαρκαδόνα, Χρυσοβίτσα] | του διχτς [Σιάτιστα] | το πλεμάτι [Ωραιόκαστρο]. || Κρήτη: το δίχτυ [Άγιος Βασίλειος] | το δίκτυ [Παλαιοχώρα] | τα δίχθυα [Παλαιοχώρα].

δίψα (ALE, Buck list) || φυσιολογικά || Πελοπόννησος: η δίψα [Αγρίδι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Λεβίδι, Ρούτσι, Ρούτσι] | α δίψα [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η δίψα [Γέρμας, Κανάλια, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: η δίψα [Θεοδώρα, Παλαιοχώρα, Τύλισος].

δόγα / σανίδα βαρελιού (ALE) || αμπελουργία || Πελοπόννησος: η δόγα [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Μυγδαλιά] | α δόγα [Πέρα Μέλανα] | α δούγα [Πέρα Μέλανα] | α ντούγα [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η δόγα [Γέρμας, Έλατος, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Τιθορέα, Χρυσή] | η δούγα [Αγία Ευθυμία, Πάργα, Πρέβεζα] | η ντούγα [Μέγαρα]. || Κρήτη: η ντόγα [Λαμπιώτες].

δόκανο || το κυνήγι || Πελοπόννησος: το δόκανο [Αγία Άννα, Αγρίδι, Αλποχώρι, Δολιανά, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Σκεπαστό] | ο δόκανος [Αμπελιώνα, Κρέστενα] | το δοκάνι [Άγιος Δημήτριος, Λυγουριό] | το δόκανε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το δόκανο [Θαρούνια, Τσαμαντάς] | του δόκανου [Καρίτσα, Μεσούντα, Τιθορέα].

δοκάρι (Buck list) || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: το δοκάρι [Αρχαία Φενεός, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Πέρα Μέλανα] | η τράβα [Αμπελιώνα, Δολιανά, Μελιγού, Πηγαδάκια] | το δοκάζι [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: του δουκάρ [Μακρινή, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Χρυσοβίτσα] | η γρεντιά [Πάργα, Σταυροδρόμι] | η γριντιά [Γέρμας, Έλατος, Πρέβεζα, Σταγιάδες, Χουλιαράδες] | η γριντζιά [Σιάτιστα] | η γρεντά [Τσαμαντάς] | η γρέντα [Δελβινάκι, Δολό, Πάργα, Πηγή, Ωραιόκαστρο] | οι γριντέδις [Ραψάνη] | η γριντά [Δραμεσιοί, Χρυσή] | η γριντιά [Χρυσή]. || Κρήτη: το δοκάρι [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βουλγάρω, Βραχάσι, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες] | η τράβα [Βώροι, Παλαιοχώρα, Σάσαλος].

δοκιμή || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η δοκιμή [Παραδείσια] | α δοτσιμή [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α δοτσινή [Πέρα Μέλανα].

δόλωμα || ψάρεμα || Πελοπόννησος: το δόλωμα [Δολιανά, Προάστιο] | το δόλεμα [Αμπελιώνα] | ο πλάνος [Μυγδαλιά] | ο δόλε [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | ο πάνο [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: του δόλουμα [Άγιος, Γουριά, Λιλαία, Πρέβεζα, Σιάτιστα] | ο δόλος [Πάργα] | ου πλάνους [Σταγιάδες]. || Κρήτη: το δόλωμα [Μιαμού, Παλαιοχώρα].

δοντάγρα || σύνεργα-υλικά || Ρούμελη: η δοντάγρα [Τσαμαντάς] | η δουντάγρα [Έλατος, Σιάτιστα].

δόντι (Swadesh list, ALE, Buck list) || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: το δόντι [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | ο όντα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το δόντι [Άγιος Λουκάς, Γουριά, Δελβινάκι, Δολό, Δραμεσιοί, Θαρούνια, Μέγαρα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | του δοντ [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | του δοντζ [Σιάτιστα]. || Κρήτη: το αντόντι [Βουλγάρω, Σάσαλος] | το αδόντι [Λαμπιώτες] | τα δόδια [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Θεοδώρα, Τύλισος] | τα αντόδια [Βουλγάρω, Παλαιοχώρα] | τα αδόδια [Θεοδώρα] | τα ντόδια [Άγιος Βασίλειος, Μιαμού].

δοντού || ιδιότητες || Κρήτη: η δοντού [Άγιος Γεώργιος].

δόξα (Buck list) || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η δόξα [Κρέστενα, Κρέστενα, Τρόπαια] | α δόξα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η δόξα [Γέρμας]. || Κρήτη: η δόξα [Άγιος Βασίλειος, Σιρίλι].

δοξάρι || μουσική || Πελοπόννησος: το δοξάρι [Προάστιο, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το δοξάζι [Πέρα Μέλανα, Τυρός].

δόση || μέτρα-σταθμά || Πελοπόννησος: η δόση [Ρούτσι].

δούλα / υπηρέτρια || ιδιότητες || Ρούμελη: η δούλα [Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Κιλελέρ, Σιάτιστα].

δουλειά (Buck list) || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η δουλειά [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια, Φενεός] | α δουλεία [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η δουλειά [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η δουλεία [Μέγαρα] | η δλια [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, ΣτροφυλιάΣτυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | του δούλιμα [Έλατος, Σταγιάδες] | του χουσμέτ (κυρίως για δουλειές του σπιτιού) [Αγία Παρασκευή, Έλατος, Σταγιάδες, Χρυσή] | του χουσμέτς [Σιάτιστα]. || Κρήτη: η δουλειά [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

δούλεμα / επεξεργασία || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το δούλεμα [Λεβίδι]. || Ρούμελη: του δούλιεμα [Πρέβεζα].

δουλευταρού || ιδιότητες || Ρούμελη: η δουλευταρού [Πηγή].

δουλευτής || ιδιότητες || Πελοπόννησος: ο δουλευτής [Δροσοπηγή, Κανδήλα, Προάστιο].

δούλεψη || αταξινόμητα || Ρούμελη: η δούλεψη [Δελβινάκι] | η δούλιψ [Γουριά].

δούλος / υπηρέτης (Buck list) || ιδιότητες || Πελοπόννησος: ο δούλος [Αμπελιώνα, Μάλη, Προάστιο] | ο δούα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: ο δούλος [Δελβινάκι, Τσαμαντάς] | ου δούλους [Αγία Ευθυμία, Μακρινή] | ου χασμικιάρς [Σιάτιστα, Χουλιαράδες] | ι χασμικιάρς [Κανάλια] | ου χουσμικιάρς [Χρυσή]. || Κρήτη: ο δούλος [Βραχάσι, Λαμπιώτες, Μάρθα, Τύλισος] | ο φαμέγιος [Άγιος Γεώργιος, Αποδούλου, Βώροι, Θεοδώρα, Μάρθα, Σέλλες].

δραγάτα / η καλύβα του δραγάτη || γεωργία || Πελοπόννησος: η δραγάτα [Αλποχώρι] | η δραγασούρα [Κανδήλα] | η δεργασούρα [Στεμνίτσα] | το δραγασίε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το φουρτζιάτο [Ρούτσι]. || Ρούμελη: η δραγασιά [Λιλαία, Τιθορέα] | η ντραγασά [Έλατος] | η τραγασιά [Κανάλια] | η ντραγασιά [Σιάτιστα].

δραγατηλίκι || επαγγέλματα || Ρούμελη: του δραγατλίκ [Χουλιαράδες] | του ντραγατλίκ [Έλατος, Σταγιάδες, Χρυσή].

δραγάτης / αγροφύλακας || γεωργία || Πελοπόννησος: ο δραγάτης [Άγιος Δημήτριος, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Κρέστενα, Πηγαδάκια, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Τσέρια] | ο δεργάτης [Σκεπαστό] | ο ντραγάτης [Αλποχώρι] | ο τραγάτης [Βρέσθενα] | ο βεργάτης [Κρέστενα, Προάστιο] | ο δραγατσούλας [Ρούτσι] | ο δεργάτα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο δραγάτης [Πάργα, Σταυροδρόμι, Μέγαρα] | ου δραγάτς [Αμφίκλεια, Λιλαία, Μακρινή, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Στυλίδα, Σταγιάδες, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες] | ο ντραγάτης [Πάργα, Πηγή, Τσαμαντάς] | ου ντραγάτς [Δραμεσιοί, Έλατος, Ραψάνη, Μασχολούρι, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Χρυσή] | ο μπεξής [Δελβινάκι, Σταυροδρόμι] | ι μπικτσής [Μηλίνα] | ου πιρδάρς [Γουριά]. || Κρήτη: ο δραγάτης (φύλακας των αμπελιών) [Λαμπιώτες] | ο ντραγάτης [Άγιος Βασίλειος] | ο βλεπές [Παλαιοχώρα, Σιρίλι] | ο χωραφάς [Τύλισος].

δράκαινα / ψάρια του γένους Trachinus || πανίδα || Ρούμελη: η δράκινα [Πρέβεζα].

δρακοντιά / το φυτό Arum Maculatum || χλωρίδα || Κρήτη: η δρακοδιά [Θεοδώρα] | το δεντρό του όφη [Θεοδώρα].

δράκος || δοξασίες || Πελοπόννησος: ο δράκος [Πιάνα, Ροεινό, Σκεπαστό] | ο δράκουλας [Κέρτεζη, Στεμνίτσα] | ο δράκοντας [Μάλη, Πιάνα] | ο δράκο [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ου δράκους [Γέρμας, Μασχολούρι, Χουλιαράδες] | ι δράκους [Κανάλια, Μηλίνα].

δράμια || μέτρα-σταθμά || Ρούμελη: τα δράμια [Αγιά, Άγιος, Αμφίκλεια, Γουριά, Καρίτσα, Μηλίνα, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Σταυροδρόμι, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο]. || Κρήτη: τα δράμια [Μιαμού, Λαμπιώτες, Σάσαλος].

δρασκελιά || κίνηση || Πελοπόννησος: η δρασκελιά [Αγία Άννα, Αγρίδι, Παραδείσια] | η αδρασκελιά [Λαγκάδια] | η αδρασκελισιά [Λαγκάδια] | το αδρασκέλισμα [Λαγκάδια] | ο δράσκελος [Λαγκάδια] | η γρασκελιά [Ρούτσι] | α δραστσελία [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η δρασκιλιά [Μεσούντα, Τιθορέα] | η δρασκλιά [Γέρμας, Κανάλια, Σταγιάδες] | η διαστσελέα [Μέγαρα] | η ντρασκλιά [Σιάτιστα, Σταγιάδες] | του δρασκέλ [Κουμαρίτσι] | του δρασκίλ [Γέρμας, Έλατος, Κανάλια, Μεσούντα] | η δρασκίλα [Δραμεσιοί] | η αντρασκιλιά [Αμφίκλεια] | η χάπα [Πάργα] | η κατσάρα [Χρυσή]. || Κρήτη: η ασκελιά [Άγιος Γεώργιος, Τύλισος].

δρένιο / είδος βελανιδιάς || χλωρίδα || Ρούμελη: το δρένιο [Δελβινάκι, Σταυροδρόμι].

δρεπάνι (ALE, Buck list) || γεωργία || Πελοπόννησος: το δρεπάνι [Δροσοπηγή, Ελάτη, Θαλάμες, Καλούσι, Καστρί, Λεβίδι, Λυγουριό, Μάλη, Νεοχώρι, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το δραπάνι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Γυμνό, Δολιανά, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Μυγδαλιά, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Τρόπαια, Τσέρια] | το δερπάνι [Βρέσθενα, Παραδείσια]. || Ρούμελη: το δρεπάνι [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | το δραπάνι [Θαρούνια, Μέγαρα] | του δριπάν [Αγιά, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Κιλελέρ, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες] | του δραπάν [Αμφίκλεια, Γουριά, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα] | του διρπάν [Γέρμας, Έλατος, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρολίβαδο, Μηλίνα, Σιάτιστα] | του λιλέκ (πιο μακρύ) [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Κιλελέρ, Μηλίνα, Ραψάνη, Σιάτιστα] | του λιουλέκ [Σιάτιστα] | ι λέλικας [Έλατος, Μικρό Βουνό, Σταγιάδες]. || Κρήτη: το δραπάνι [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βραχάσι, Θεοδώρα, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Τύλισος].

δρεπανιά || γεωργία || Πελοπόννησος: η δρεπανιά [Δροσοπηγή] | η δραπανιά [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Πιάνα, Προάστιο, Σκεπαστό] | α δρεπανία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η δριπανιά [Στροφυλιά].

δρίματα / αποφράδες μέρες || δοξασίες || Πελοπόννησος: τα δρίματα [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Ελάτη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Μελιγού, Πιάνα, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό] | οι δρίμες [Λαγκάδια] | οι δρίμιες [Βρέσθενα] | οι δρίμες [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: τα δρίματα [Άγιος Νικόλαος] | οι δρίμες [Τσαμαντάς] | οι δρίμις [Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Μακρολίβαδο, Μικρό Βουνό] | οι δρούμες [Μέγαρα] | οι ντρίμις [Μηλίνα] | οι ντρούμες [Μέγαρα] | οι γριές [Κουμαρίτσι]. || Κρήτη: οι δρίμες [Βραχάσι, Εμπρόσνερος, Σάσαλος, Σέλλες].

δριμόνι / κόσκινο για το στάρι μετά το αλώνισμα - μεγαλύτερο από τον αρίλογο || γεωργία || Πελοπόννησος: το δριμόνι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Μαγούλα, Μελιγού, Παραδείσια, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | η δριμόνα [Αγία Άννα] | η ντριμόνα [Προάστιο] | το δερμόνι [Πέρα Μέλανα, Πραστός] | το δρεμόνι [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το δριμόνι [Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα] | το ντριμόνι [Δελβινάκι, Δολό, Ωραιόκαστρο] | του ντριμόν [Χρυσή] | του δριμόν [Γραμματικού, Γραμματικού, Μασχολούρι, Ραψάνη, Στυλίδα, Σταγιάδες, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | του διρμόν [Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Έλατος, Κανάλια, Μηλίνα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά] | του ριμόν [Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Τιθορέα] | του ρουμόν [Βράχα] | το σταροντρίμονο (για το στάρι) [Δελβινάκι] | το κριθαροντρίμονο (για το κριθάρι) [Δελβινάκι]. || Κρήτη: ο βολιστής [Άγιος Βασίλειος, Ανατολή, Μάρθα, Σέλλες] | το βολίστρι [Ανατολή] | η βολίστα [Τύλισος].

δριμόνισμα || γεωργία || Πελοπόννησος: το δριμόνισμα [Βρέσθενα, Λεβίδι, Παραδείσια, Σκεπαστό] | το δρεμόνισμα [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: του διρμόντζμα [Σταγιάδες] | του ρουμόνσμα [Βράχα]. || Κρήτη: το βόλισμα [Ανατολή].

δρομίτσα / το ψάρι του γλυκού νερούι Rutilus ylikiensis || πανίδα || Ρούμελη: η δρουμίτσα [Γουριά].

δρόμος (Swadesh list, ALE, Buck list) || ο οικισμός || Πελοπόννησος: ο δρόμος [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Ελάτη, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | η στράτα [Αρχαία Φενεός, Γυμνό, Κανδήλα, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Σκεπαστό] | ο δρόμο [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | α στράτα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: ο δρόμος [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | ου δρόμους [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | ι δρόμους [Αγιά, Δράκεια, Κανάλια, Μηλίνα, Μικρό Βουνό] | δρόμους [Ραψάνη] | η στράτα [Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δολό, Κανάλια, Μακρολίβαδο, Μέγαρα, Μηλίνα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: ο δρόμος [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | η στράτα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βουλγάρω, Βρύσες, Εμπρόσνερος, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα].

δροσιά || η φύση || Πελοπόννησος: η δροσιά [Αμπελιώνα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι] | η δροσά [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Σκεπαστό] | το δροσιό [Κανδήλα] | το δροσό [Σκεπαστό, Πέρα Μέλανα, Τυρός] | α δροσία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η δροσιά [Δελβινάκι, Τσαμαντάς] | η δροσά [Άγιος Λουκάς] | η δρουσιά [Γέρμας, Γραμματικού, Δαύλεια, Δραμεσιοί, Μακρινή, Μεσούντα, Μηλίνα, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα] | η δρουσά [Αγία Ευθυμία, Αμφίκλεια, Γουριά, Δράκεια, Έλατος, Λιλαία, Χουλιαράδες] | το δροσίο [Μέγαρα] | του δρουσό [Έλατος] | η αρχάδα [Γέρμας] | η αρχότ [Έλατος] | η κρυότ [Κανάλια, Σταγιάδες, Χρυσή] | η ρέχα [Σιάτιστα] | του κατάψχου [Χρυσή]. || Κρήτη: η δροσιά [Σιρίλι] | η δροσά [Ανώγεια] | το δρόσος [Σάσαλος] | το δροσό [Ανώγεια] | η δροσινάδα [Παλαιοχώρα] | η δροσεράδα [Ανώγεια].

δρούγα / το χοντρό αδράχτι για το υφάδι || υφαντική || Πελοπόννησος: η δρούγα [Αλποχώρι, Δροσοπηγή, Καλούσι, Κανδήλα, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Νεοχώρι, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | η δρούγκα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η δρούγα [Μακρινή] | η ντρούγκα [Μέγαρα].

δρωτσίλα || αρρώστιες || Πελοπόννησος: η δρωτσίλα [Άγιος Δημήτριος]. || Ρούμελη: η δρωτσίλα [Μέγαρα, Πάργα] | ο δρώτσιλας [Πάργα].

δύναμη || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η δύναμη [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Λεβίδι, Λεχαινά, Μάλη, Μελιγού, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια] α δέναμη [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η δύναμη [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Θαρούνια, Τσαμαντάς] | η δύναμ [Βράχα, Γέρμας, Γραμματικού, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Κανάλια, Μακρινή, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | του τακάτ [Γέρμας, Έλατος] | το ακάζι [Μέγαρα]. || Κρήτη: η δύναμη [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

δυόσμος / το φυτό Mentha spicata || χλωρίδα || Πελοπόννησος: ο δυόσμος [Βαλύρα, Προάστιο] | ο διάσμος [Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Κρέστενα, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Προάστιο] | το βάρσαμο [Πέρα Μέλανα] | το νύρισμα [Πέρα Μέλανα] | το νύζισμα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: ο δυόσμος [Μέγαρα, Πάργα, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | ου διόσμους [Μακρινή, Σιάτιστα] | ου διάσμους [Σταγιάδες] | ι διάσμους [Μηλίνα] | διάσμου [Κουμαρίτσι] | ου αδιάσμους [Μασχολούρι] | ι αδιάσμους [Μηλίνα] | ι αδιάσμους [Κανάλια] | ι δυόσμους [Κανάλια] | το διόσμο [Πάργα] | ο αγιόσμος [Ωραιόκαστρο] | ο γιόσμος [Πάργα, Πηγή] | ου γιόσμους [Δραμεσιοί] | το γιόσμο [Πάργα]. || Κρήτη: ο δυόσμος [Μιαμού] | ο βάρσαμος [Βώροι, Εμπρόσνερος, Μιαμού, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | ο βάλσαμος [Θεοδώρα].

δύση / του ορίζοντα (Buck list) || η φύση || Πελοπόννησος: η δύση [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Ελάτη, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Νεοχώρι, Ρούτσι, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: η δύση [Δελβινάκι, Μέγαρα, Πηγή] | η δυς [Άγιος Νικόλαος, Βράχα, Κουμαρίτσι, Μακρολίβαδο, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: η δύση [Άγιος Γεώργιος, Σέλλες].

δυσκολιά / δυσκολία || αταξινόμητα || Κρήτη: η δυσκολιά [Βώροι].

δωδεκαήμερο / οι μέρες από τα Χριστούγεννα ως τα Θεοφάνια || θρησκεία || Ρούμελη: το δωδεκάημερο [Πηγή, Σταυροδρόμι] | τα δωδεκάημερα [Δελβινάκι, Τσαμαντάς] | του δουδικαήμιρου [Άγιος Νικόλαος, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι] | του δουδικάημιρου [Μελισσουργοί, Μηλίνα, Σιάτιστα] | τα δουδικάμιρα [Κιλελέρ].

δωδεκάρα / οι δώδεκα γερόντοι που αποτελούσαν το συμβούλιο του χωριού || αταξινόμητα || Ρούμελη: η δωδεκάρα [Τσαμαντάς] | η δημογεροντιά [Τσαμαντάς].

δωδεκάρι || αταξινόμητα || Κρήτη: δωδεκάρι [Άγιος Γεώργιος].

δωματόχωμα / άργιλος που έμπαινε στη σκεπή για στεγανοποίηση || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Κρήτη: το δωματόχωμα [Άγιος Γεώργιος, Μάρθα] | το λεπιδόχωμα [Παλαιοχώρα, Σέλλες] | η λεπιδόγης [Παλαιοχώρα] | η λεπίδα [Βώροι, Λαμπιώτες, Μάρθα, Τύλισος] | το ρόδωμα [Λαμπιώτες].

δώρο || προσφορά || Πελοπόννησος: το δώρο [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μελιγού, Μυγδαλιά, Πάκια, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | το δώρε [Πέρα Μέλανα] | το δώρι [Πέρα Μέλανα] | το αποδοσίνι [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το δώρο [Άγιος Λουκάς, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του δώρου [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | τα χαρίσματα [Θαρούνια]. || Κρήτη: το δώρο [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | το δώρος [Ανώγεια].

έβγα / έξοδος || αταξινόμητα || Ρούμελη: το έβγα [Πάργα].

Εβραία || θρησκεία || Κρήτη: η Εβραίισα [Άγιος Γεώργιος].

Εβραίος || θρησκεία || Ρούμελη: ο Εβραίος [Σταυροδρόμι] | ο Οβραίος [Άγιος Λουκάς, Πάργα] | ου Ουβραίους [Γουριά, Κουμαρίτσι, Μεσούντα] | ο Οβριός [Πάργα] | ου Ουβρός [Έλατος] | ου Ιβραίους [Κουμαρίτσι, Στροφυλιά]. || Κρήτη: ο Οβραίος [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα] | ο Βραίος [Βραχάσι] | οι Γεβραίοι [Παλαιοχώρα] | οι Γιοβραίοι [Θεοδώρα].

εγγονή (Buck list) || ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) || Πελοπόννησος: η εγγόνα [Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η αγγονιά [Τσαμαντάς] | η αγγουνή [Σιάτιστα].

εγγόνι || ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) || Πελοπόννησος: το εγγόνι [Αγρίδι, Λεχαινά, Νεοχώρι, Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το αγγόνι [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κρέστενα, Λυγουριό, Πάκια, Πιάνα,
Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια] | το γγόνι [Καστρί]. || Ρούμελη: το αγγόνι [Μέγαρα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | του αγγόν [Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Γέρμας, Κανάλια, Μακρινή, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Πρέβεζα, Σταγιάδες, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | του ανγγόν [Έλατος] | του ιγγόν [Αμφίκλεια, Κουμαρίτσι]. || Κρήτη: το εγγόνι [Βώροι, Σιρίλι, Τύλισος] | το αγγόνι [Σέλλες] | το ογγόνι [Ανατολή].

εγγονός (Buck list) || ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) || Πελοπόννησος: ο έγγονας [Καστρί] | ο έγγονε [Πέρα Μέλανα].

έγνοια || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η έγνοια [Αλποχώρι] | α ένοια [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η έγνοια [Γέρμας, Πάργα, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες] | η ένια [Σιάτιστα]. || Κρήτη: η έγνοια [Ανατολή, Κελλάρια, Σάσαλος].

ειδώματα / των νέων, μετά τα τελειώματα του προξενιού || ο γάμος || Πελοπόννησος: τα ειδώματα [Καλούσι, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Λυγουριό] | τα φτιαξίματα [Λυγουριό, Ροεινό]. || Ρούμελη: τα ειδήσια [Τσουκαλάδες] | τα διαδώματα [Δαύλεια] | τα γνουρίσματα [Δράκεια] | τα φκιάσματα [Σταγιάδες].

εικόνισμα (Buck list) || θρησκεία || Πελοπόννησος: το εικόνισμα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Κανδήλα, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια, Πέρα Μέλανα] | το κόνισμα [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Ελληνίτσα, Κρέστενα, Λεχαινά, Νεοχώρι, Παραδείσια, Προάστιο, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σπαρτιά, Πέρα Μέλανα] | η εικόνα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Ελάτη, Καλούσι, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Πάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το κόγκισμα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το εικόνισμα [Δολό, Δραμεσιοί, Θαρούνια, Τσαμαντάς] | του εικόνσμα [Άγιος, Μακρινή, Ραψάνη] | του εικόντζμα [Γέρμας] | του εικόντσμα [Αγιά] | το κόνισμα [Δελβινάκι, Δραμεσιοί, Θαρούνια, Πάργα, Πηγή, Τσαμαντάς] | του κόνισμα [Γουριά, Δομνίστα, Κιλελέρ, Μεσούντα, Πλατύστομο, Ωραιόκαστρο] | του κόνσμα [Δραμεσιοί, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Μακρολίβαδο, Μεσούντα, Πρέβεζα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | του αϊκόντζμα [Γέρμας] | του ακόντζμα [Σταγιάδες] | του ακόντσμα [Έλατος] | η εικόνα [Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Λουκάς, Άγιος Νικόλαος, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δελβινάκι, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Θαρούνια, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μέγαρα, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πηγή, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταυροδρόμι, Πλατύστομο, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο] | η κόνα [Κιλελέρ]. || Κρήτη: το εικόνισμα [Ανώγεια, Βραχάσι, Βρύσες, Κελλάρια, Σέλλες], Σιρίλι | το κόνισμα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος] | η εικόνα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βραχάσι, Βρύσες, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Σέλλες, Τύλισος].

εικονισματοποδιά || θρησκεία || Πελοπόννησος: η εικονισματοποδιά [Αγία Άννα] | το εικονόπανο [Δολιανά].

εικονοστάσι || θρησκεία || Πελοπόννησος: το εικονοστάσι [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Δολιανά, Ελάτη, Εξωχώρι, Καλούσι, Κανδήλα, Λυγουριό, Μελιγού, Μυγδαλιά, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το κονοστάσι [Μέγαρα] | του εικουνουστάς [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Δαύλεια, Δράκεια, Μακρινή, Σιάτιστα] | του κουνουστάς [Κανάλια, Κιλελέρ, Μεσούντα] | του ντλαπ [Σιάτιστα].

εικοσαριά || αταξινόμητα || Ρούμελη: η εικουσαριά [Σταγιάδες]. || Κρήτη: η εικοσαριά [Εμπρόσνερος, Παλαιοχώρα] | η εικοσαρά [Ανατολή] | η εικοσαρέ [Εμπρόσνερος, Σιρίλι] | η κοσαρά [Ανατολή].

εκκλησιά / εκκλησία (Buck list) || θρησκεία || Πελοπόννησος: η εκκλησιά [Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | η εκλησά [Αγία Άννα, Αλποχώρι, Λεχαινά, Σπαρτιά] | η εγκλησιά [Προάστιο] | η κλησιά [Προάστιο] | η γκλησά [Προάστιο] | ο άγιε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο άιγε [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η εκκλησιά [Δελβινάκι, Δολό, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η εκκλησά [Δαύλεια, Έλατος, Θαρούνια] | η ικλησία [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Γουριά, Γραμματικού, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Κανάλια, Κιλελέρ, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μασχολούρι, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Ραψάνη, Σιάτιστα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η ικλησιά [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γραμματικού, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Λιλαία, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Στυλίδα Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η ισκλησίγια [Τιθορέα] | η ικλησά [Αγία Ευθυμία, Αμφίκλεια, Δαύλεια, Έλατος, Πρέβεζα, Στυλίδα, Χουλιαράδες] | η ινγκλισά [Χρυσή] | η κλησία [Άγιος Λουκάς, Κουμαρίτσι] | η κλησιά [Δελβινάκι, Κουμαρίτσι, Μακρολίβαδο, Μικρό Βουνό] | η κλησά [Άγιος Λουκάς] | η ακλησιά [Μηλίνα, Στροφυλιά]. || Κρήτη: η εκκλησιά [Αποδούλου, Εμπρόσνερος, Μιαμού, Σάσαλος] | η εκκλησά [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Σέλλες, Τύλισος].

εκκλησιές / χόρτα || χλωρίδα || Πελοπόννησος: οι εκκλησιές [Μυγδαλιά].

έλατο / δέντρα του γένους Abies (ALE, Buck list) || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το έλατο [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Γυμνό, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Καρυά, Λεβίδι, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια, Φενεός] | το ελάτι [Δροσοπηγή, Μελιγού, Πηγαδάκια, Τσέρια] | ο έλατος [Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Πιάνα] | ο έατε [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το έλατο [Πηγή, Τσαμαντάς] | του έλατου [Αγία Ευθυμία, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μεσούντα, Ραψάνη, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | ου έλατους [Αγία Ευθυμία, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Δομνίστα, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Στυλίδα, Τιθορέα] | του ιλάτ [Μεσούντα, Στυλίδα, Χουλιαράδες] | του τσιαμ [Σιάτιστα] | του τσαμ [Έλατος] | ου μπράντους [Σταγιάδες].

ελατόκλαρες || φυτολογικά || Πελοπόννησος: οι ελατόκλαρες [Πιάνα, Ροεινό, Στεμνίτσα] | οι φουντούλες [Ροεινό]. || Ρούμελη: οι μπάτσις [Αμφίκλεια] | τα λατσούδια [Αγία Ευθυμία, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Τιθορέα] | οι λατσούδις [Καρίτσα].

ελατόπισσα || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: η ελατόπισσα [Βρέσθενα, Δολιανά, Κανδήλα] | η λατόπισα [Εξωχώρι, Λυγουριό] | η αλατόπισα [Αλποχώρι, Αρχαία Φενεός, Στεμνίτσα] | το αλατοπίσι [Άγιος Δημήτριος]. || Ρούμελη: η λαπόπσα [Τιθορέα] | η αλατόπσα [Αγία Ευθυμία].

ελάφι / το θηλαστικό Cervus elaphus (Buck list) || πανίδα || Πελοπόννησος: το ελάφι [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Δολιανά, Κανδήλα] | το λάφι [Αλποχώρι] | α έαφο [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: του αλάφ [Γέρμας, Έλατος, Κανάλια, Στροφυλιά] | του ιλάφ [Λιλαία] | του λαφ [Ραψάνη]. || Κρήτη: το λάφι [Θεοδώρα].

ελαφίνα || πανίδα || Πελοπόννησος: η ελαφίνα [Αλποχώρι].

ελαφρόπετρα || η φύση || Πελοπόννησος: η αλαφρόπετρα [Άγιος Δημήτριος]. || Ρούμελη: η αλαφρόπετρα [Πάργα].

ελιά (Buck list) || ελαιοκομία || Πελοπόννησος: η ελιά [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μάλη, Μελιγού, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Τρόπαια, Τσέρια] | η λια [Προάστιο] | α ελία [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η ελιά [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Θαρούνια, Πάργα, Πηγή, Τσαμαντάς] | η ελαία [Μέγαρα] | η ιλιά [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μικρό Βουνό, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χρυσοβίτσα] | η λια [Άγιος, Δράκεια, Μηλίνα, Στυλίδα]. || Κρήτη: οι ελιές (καρπός) [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος].

ελπίδα (Buck list) || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η ελπίδα [Κανδήλα] | η απαντοχή [Άγιος Δημήτριος, Καστρί] | η παντοχή [Κανδήλα] | α ελπίδα [Πέρα Μέλανα] | α ολπίδα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η ιλπίδα [Μακρινή, Μασχολούρι] | η ολπίδα [Μέγαρα] | η απαντοχή [Πάργα] | η απαντουχή [Σταγιάδες, Χουλιαράδες] | η παντουχή [Έλατος, Κανάλια, Σταγιάδες, Χρυσή] | η παντοχή [Πάργα, Τσαμαντάς]. || Κρήτη: η απαντοχή [Θεοδώρα] | τα θάρη [Κελλάρια].

εμιρί / φόρος του δημοσίου || γεωργία || Κρήτη: το εμιρί [Τύλισος].

έμπα / είσοδος || χώρος-σχήματα || Πελοπόννησος: το έμπα [Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: το έμπα [Πάργα, Τσαμαντάς] | ο έμπος [Πάργα] | η μπούκα [Πάργα, Πρέβεζα, Στροφυλιά] | η μπουκαδούρα [Πάργα].

εμπατή / διάδρομος || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: οι εμπατές [Στεμνίτσα].

εμπατή / είσοδος σπιτιού, χωριού || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: η εμπατή [Αγία Άννα, Ελάτη, Ρούτσι, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | η μπασιά [Κανδήλα] | η μεσαριά [Λαγκάδια]. || Ρούμελη: η μπασία [Μέγαρα] | η μπασέα [Μέγαρα] | η μπασιά [Αμφίκλεια, Λιλαία] | η μπασά [Γουριά] | η πασιά [Αμφίκλεια] | το έμπα [Μέγαρα] | του έμπα [Χουλιαράδες] | το μπασίδι [Μέγαρα]. || Κρήτη: η εμπασά [Ανώγεια].

έμπλαστρο || αρρώστιες || Πελοπόννησος: το έμπλαστρο [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αρχαία Φενεός, Εξωχώρι, Λυγουριό, Νεοχώρι, Πάκια, Πηγαδάκια, Ροζενά] | το βιζιγάντι [Αλποχώρι] | το μπάσι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: του έμπλαστρου [Γουριά, Μακρινή, Μελισσουργοί, Κανάλια, Τιθορέα] | το μπλάστρι [Θαρούνια, Πάργα] | του μπλαστ [Κανάλια] | το μπλάθρι [Πάργα] | του μπλαθρ [Στροφυλιά] | η κόλλα [Ωραιόκαστρο] | το βιζγκάντι [Πάργα] | του βιζγάντ [Γουριά, Λιλαία] | του βιζικάντ [Κουμαρίτσι] | ου πλάχτουρας [Σταγιάδες]. || Κρήτη: το μπλάστρι [Παλαιοχώρα].

έμπορας (Buck list) || επαγγέλματα || Πελοπόννησος: ο έμπορας [Βρέσθενα, Λεχαινά, Προάστιο, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | ο έμπορα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο έμπορας [Μέγαρα] | ου έμπουρας [Γέρμας, Δραμεσιοί] | ι έμπουρας [Κανάλια] | έμπουρας [Ραψάνη] | ου έμπουρους [Γουριά] | ο τουτουντζής [Πάργα] | ου κατσάνς [Σταγιάδες].

εννιάμερα / μνημόσυνο || ο θάνατος || Ρούμελη: τα εννιάμερα [Δολό, Θαρούνια] | τα νιάμερα [Άγιος Λουκάς] | τα ινιάμιρα [Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Μεσούντα]. || Κρήτη: τα εννιάμερα [Ανατολή, Βουλγάρω, Παλαιοχώρα] | τα νιάμερα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Βρύσες, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Σάσαλος, Σέλλες].

εννιάμηνα / μνημόσυνο || ο θάνατος || Ρούμελη: τα εννιάμηνα [Τσαμαντάς]. || Κρήτη: τα εννιάμηνα [Σιρίλι] | τα νιαμήνια [Άγιος Βασίλειος, Βραχάσι, Κελλάρια, Μάρθα, Σάσαλος, Σέλλες] | η εννιαμηνιά [Ανώγεια] | τα νιάμηνα [Λαμπιώτες,].

εξάμερα / μνημόσυνο || ο θάνατος || Ρούμελη: τα εξάμερα [Δολό].

εξάμηνα / μνημόσυνο || ο θάνατος || Ρούμελη: τα ξάμηνα [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια] | τα ξαμήνια [Στροφυλιά]. || Κρήτη: τα εξάμηνα [Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σιρίλι] | τα εξαμήνια [Άγιος Γεώργιος] | τα ξαμήνια [Άγιος Βασίλειος, Βραχάσι, Κελλάρια, Μάρθα] | τα ξάμηνα [Λαμπιώτες, Σάσαλος] | η εξαμηνιά [Ανώγεια].

εξάμηνο || χρόνος || Ρούμελη: του ξάμηνου [Βράχα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Ραψάνη, Στυλίδα, Χρυσοβίτσα] | του ιξάμηνου [Δραμεσιοί, Μακρινή] | του ξάμνου [Αμφίκλεια, Δομνίστα] | τα ιξαμήνια [Μεσούντα].

εξυπνάδα || ιδιότητες || Πελοπόννησος: η εξυπνάδα [Ελάτη, Προάστιο]. || Ρούμελη: η ιξυπνάδα [Γέρμας, Κανάλια] | η εξυμνάδα [Μέγαρα].

εξωμονάστηρο || θρησκεία || Κρήτη: το εξωμονάστηρο [Κελλάρια] | το ξωμονάστηρο [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Βρύσες] | το ξωνομανάστηρο [Μάρθα].

εξώπορτα (Buck list) || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: η εξώπορτα [Κανδήλα, Καστρί, Λεβίδι, Λυγουριό] | η οξώπορτα [Αμπελιώνα, Ελληνίτσα, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Τσέρια] | η ξώπορτα [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Παραδείσια, Προάστιο, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η εξώπορτα [Δολό, Τσαμαντάς] | η οξώπορτα [Δελβινάκι, Θαρούνια] | η ουξώπουρτα [Αγιά, Αγία Παρασκευή] | η ιξώπουρτα [Άγιος, Κανάλια, Μακρινή, Μασχολούρι, Ραψάνη, Σιάτιστα] | η ξώπουρτα [Μικρό Βουνό] | το πορτόνι [Πάργα] | η λιάσα [Χρυσή]. || Κρήτη: η οξώπορτα [Εμπρόσνερος, Σάσαλος].

εργένης || ιδιότητες || Πελοπόννησος: ο μπεκιάρης [Τρόπαια]. || Ρούμελη: ο μπεκιάρης [Πάργα] | ου μπικιάρς [Σιάτιστα, Σταγιάδες].

ερημιά || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η ερημιά [Αγρίδι, Βρέσθενα, Δολιανά, Στεμνίτσα, Τσέρια] | α ερηνία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α εζηνία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η ιρμιά [Αγία Ευθυμία] | η ιρμνιά [Γέρμας] | η ερημία [Μέγαρα]. || Κρήτη: η ερημιά [Σιρίλι].

έριφος / χρονιάρικο αρσενικό τραγί || κτηνοτροφία - τυροκομία || Κρήτη: ο έριφος [Θεοδώρα].

έρωτας || συναισθήματα || Ρούμελη: ο έρωτας [Άγιος Λουκάς]. || Κρήτη: ο έρωντας [Ανώγεια, Βώροι].

εσπερινός || θρησκεία || Ρούμελη: ο εσπερινός [Άγιος Λουκάς].

εταζέρα || έπιπλα - αναχρικά || Πελοπόννησος: η ταζέρα [Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η πόλτσα [Σιάτιστα].

ετζιέρα / γουρούνα χρονιάρικη || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: η ετζιέρα [Κανδήλα].

ευχή || δοξασίες || Πελοπόννησος: η ευχή [Αγρίδι, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Γυμνό, Δολιανά, Ελάτη, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Λυγουριό, Μαγούλα, Πάκια, Ροζενά] | η ευκή [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Θαλάμες, Καρυά, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Μάλη, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Παραδείσια, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά] | η ευτσή [Εξωχώρι, Κανδήλα, Τσέρια] | α ευτσή [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η ευχή [Δολό, Θαρούνια, Πηγή, Σταυροδρόμι] | η ευκή [Άγιος Λουκάς, Γουριά, Δελβινάκι, Δραμεσιοί, Θαρούνια, Μέγαρα, Μεσούντα, Πάργα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η ιφχή [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Γουριά, Γραμματικού, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Καρίτσα, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μελισσουργοί, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η ιφκή [Γέρμας, Δαύλεια, Δραμεσιοί, Κιλελέρ, Μασχολούρι, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Στυλίδα, Τιθορέα]. || Κρήτη: η ευχή [Ανατολή, Κελλάρια, Λαμπιώτες] | η ευκή [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

ευχολονέρι / αγιασμένο νερό από τον παπά για το πλύσιμο των χεριών της λεχώνας και της μαμής || θρησκεία || Ρούμελη: του ιφχουλουνέρ [Μελισσουργοί].

εφτάζυμο / εκλεκτό ψωμί με μαγιά από αλεσμένα ρεβίθια (κουνενό) || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Κρήτη: το εφτάζυμο [Εμπρόσνερος, Λαμπιώτες, Μάρθα, Τύλισος] | το φτάζυμο [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Μάρθα, Μιαμού, Σέλλες].

εφτάρι || αταξινόμητα || Κρήτη: εφτάρι [Άγιος Γεώργιος].

έχτρα / έχθρα || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η έχτρα [Κάτω Λουσοί] | η αμάχη [αμάχη] | α έχτρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α αμάχη [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η έχτρα [Γέρμας] | η αμάχη [Μέγαρα, Πάργα] | η αμάχ [Γέρμας, Έλατος, Σταγιάδες, Χρυσή] | η σέντρα [Τσαμαντάς] | η κάκια [Πάργα, Πηγή, Χρυσή]. || Κρήτη: η έχθρητα [Ανατολή] | οι όχτρητες [Σιρίλι].

εχτρός / εχθρός (Buck list) || ιδιότητες || Πελοπόννησος: ο εχτρός [Αγρίδι, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Εξωχώρι, Κάτω Λουσοί, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό] | ο οχτρός [Αλποχώρι, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | ο οχθρός [Λεχαινά] | ο οχτρέ [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο εχτρέ [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: ο εχτρός [Δελβινάκι] | ου ιχθρός [Αγία Ευθυμία, Μακρινή] | ο οχτρός [Δελβινάκι, Θαρούνια, Πηγή, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] ου ουχθρός [Τιθορέα] | ου ουχτρός [Αγία Ευθυμία, Άγιος Νικόλαος, Γέρμας, Γουριά, Δραμεσιοί, Έλατος, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Χουλιαράδες] | ι ουχτρός [Κανάλια] | ου ιχτρός [Σταγιάδες, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: ο οχτρός [Βραχάσι] | ο ντουχιουμάνης [Κελλάρια] | ο ντουσουμάνης [Θεοδώρα].

ζα / τα ζώα, κυρίως τα γιδοπρόβατα (ALE, Buck list) || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: τα ζα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Θαλάμες, Κανδήλα, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Λαγκάδια, Λυγουριό, Μελιγού, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Φενεός] | τα πράματα [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Καλούσι, Κανδήλα, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λεβίδι, Μαγούλα, Μάλη, Μυγδαλιά, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Τρόπαια, Φενεός, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρό, Χρυσής] | ενικός: το ζο [Αγρίδι, Ελάτη, Κανδήλα, Κέρτεζη, Κρέστενα, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σπαρτιά, Τρόπαια, Τσέρια] | το πράμα [Μυγδαλιά, Μυγδαλιά]. || Ρούμελη: τα ζα [Αγία Ευθυμία, Άγιος, Άγιος Λουκάς, Αμφίκλεια, Βράχα, Δαύλεια, Δελβινάκι, Θαρούνια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μέγαρα, Πρέβεζα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα] | τα πράματα [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Δαύλεια, Δράκεια, Δελβινάκι, Δομνίστα, Έλατος, Θαρούνια, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μέγαρα, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πάργα, Πηγή, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σταυροδρόμι, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο] | ενικός: το ζο [Άγιος, Θαρούνια, Κουμαρίτσι, Λιλαία] | του πράμα [Αγία Παρασκευή, Έλατος, Κουμαρίτσι]. || Κρήτη: τα ζα [Ανώγεια, Θεοδώρα] | τα οζά [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Αποδούλου, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος] | τα λιανά (τα γιδοπρόβατα) [Άγιος Γεώργιος, Βουλγάρω, Σέλλες] | τα χοντρά (για βόδια, γαϊδούρια, άλογα, μουλάρια) [Άγιος Γεώργιος, Βουλγάρω, Σέλλες] | τα πράματα [Άγιος Βασίλειος, Θεοδώρα] | ενικός: το ζο [Ανώγεια, Θεοδώρα, Τύλισος] | το οζό [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Αποδούλου, Βρύσες, Κελλάρια, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες] | το πράμα [Άγιος Γεώργιος] | το έχνος [Παλαιοχώρα, Σάσαλος] | τα έχνη [Βουλγάρω, Βώροι, Θεοδώρα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος].

ζάβα / ασημένια πόρπη || φορεσιά || Ρούμελη: η ζάβα [Τσαμαντάς, Χρυσή] | η ζάβια [Πάργα].

ζάβα / σούστα σε ρούχο || φορεσιά || Ρούμελη: η ζάβα [Σταγιάδες].

ζαβολιά || το παιχνίδι || Ρούμελη: η ζαβουλιά [Κουμαρίτσι] | η τζαβουλκιά [Χρυσή] | του τζαβουλίκ [Χρυσή].

ζαϊρές / γέμιση για πίτα || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: ου ζαϊρές [Σταγιάδες, Χουλιαράδες] | του χαμούρ [Μελισσουργοί] | ου ντουλμάς [Μακρινή].

ζαϊρές / γέμιση λουκάνικου || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: ου ζαϊρές [Σταγιάδες] | η σύβρας [Αγιά].

ζακέτα || φορεσιά || Πελοπόννησος: η ζακέτα [Αγία Άννα, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Θαλάμες, Κανδήλα, Λαγκάδια, Λυγουριό, Μαγούλα, Μελιγού, Μυγδαλιά, Ρούτσι, Στεμνίτσα] | η ζατσέτα [Τσέρια]. || Ρούμελη: η ζακέτα [Αμφίκλεια, Γουριά, Δαύλεια, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μελισσουργοί, Πηγή, Σιάτιστα, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: η ζακέτα [Ανώγεια, Σάσαλος].

ζαλάδα || αρρώστιες || Πελοπόννησος: η ζαλάδα [Άγιος Δημήτριος, Ελάτη, Κανδήλα, Κρέστενα, Λυγουριό, Προάστιο, Σκεπαστό] | α ζαλάδα [Τυρός] | α λέα [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | η ζάλη [Μαγούλα] | α ντρέα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το ντρέουμα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η ζαλάδα [Γραμματικού, Δελβινάκι, Θαρούνια, Κιλελέρ, Μακρινή, Μελισσουργοί, Πηγή, Πρέβεζα, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Χρυσοβίτσα] | η ζάλη [Μέγαρα, Τσαμαντάς] | η ζαλ [Γέρμας] | η ζαλούρα [Έλατος] | του ζάλτσμα [Έλατος] | η αντράλα [Γέρμας, Έλατος, Κανάλια, Πάργα, Ραψάνη, Σταγιάδες, Τσαμαντάς, Χρυσή] | του αντράλιασμα [Γέρμας, Έλατος] | η ντριάλα [Μέγαρα] | η ντιβουρλίγκα [Σιάτιστα] | η τούρλα [Σιάτιστα]. || Κρήτη: η ζαλάδα [Ανώγεια, Κελλάρια, Μιαμού] | η ζάλη [Θεοδώρα] | οι ντρέλες [Τύλισος].

ζαλιά / φορτίο στους ώμους || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η ζαλιά [Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Κρέστενα, Μυγδαλιά, Πηγαδάκια, Ροζενά, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | α πορούμα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το ζαλίκι [Πάργα] | του ζαλίκ [Γέρμας, Δραμεσιοί, Κανάλια, Σιάτιστα, Χουλιαράδες, Χρυσή] | το ζαλίκωμα [Πάργα] | το ζάλωμα [Τσαμαντάς] | η ζαλίγκα [Βράχα, Μεσούντα].

ζαματόπιτα / χωρίς άλλη διευκρίνιση || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: η ζαματόπιτα [Τσαμαντάς].

ζαμπαρούλες / ψάρια ποταμίσια || πανίδα || Πελοπόννησος: οι ζαμπαρούλες [Άγιος Δημήτριος].

ζαμπέλα / τσίπουρο φτιαγμένο από την άμπελο Vitis Lamprusca || αμπελουργία || Ρούμελη: η ζαμπέλα [Μεσούντα].

ζαπτιέδες / οθωμανοί χωροφύλακες || επαγγέλματα || Ρούμελη: οι ζαμπιτιέδες [Τσαμαντάς] | οι ζαπιτιέδες [Πάργα] | οι χαφτιέδις [Σιάτιστα] | οι τζιαντιρμάδις [Σιάτιστα] | οι πουλιντσιάδις [Σιάτιστα]. || Κρήτη: οι ζαφτιέδες [Άγιος Γεώργιος, Θεοδώρα] | οι νιζάμηδες [Μάρθα].

ζάρα / πήλινο δοχείο για νερό ή λάδι || έπιπλα - αναχρικά || Πελοπόννησος: η ζάρα [Καστρί, Κρέστενα, Στεμνίτσα].

ζαργάνα / το ψάρι Belone belone || πανίδα || Πελοπόννησος: η ζαργάνα [Προάστιο]. || Ρούμελη: η ζαργάνα [Πάργα, Πρέβεζα] | η βελόνα [Πάργα].

ζάρες / στο ύφασμα || φορεσιά || Κρήτη: οι ζάρες [Τύλισος].

ζαρκάδι / το θηλαστικό Capreolus capreolu || πανίδα || Ρούμελη: το ζαρκάδι [Δελβινάκι, Τσαμαντάς] | το ζορκάδι [Ωραιόκαστρο] | του ζαρκάδ [Έλατος, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Σιάτιστα].

ζαρκαδοκέρατο || αταξινόμητα || Ρούμελη: του ζαρκαδοκέρατου [Δομνίστα].

ζαρόπαπια / το πουλί Anas crecca || πανίδα || Ρούμελη: η ζαρουπάπια [Κουμαρίτσι].

ζάφτι / καθυπόταξη || βία || Κρήτη: το ζάφτι [Άγιος Γεώργιος, Θεοδώρα].

ζάχαρη (Buck list) || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: η ζάχαρη [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Ελάτη, Εξωχώρι, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | η κάντια [Γυμνό] | α ζάχαρη [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α ζάχαζη [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η ζάχαρη [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η ζάχαρ [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | το ζαχαροκάντιο [Πάργα] | το κάντιο [Πάργα]. || Κρήτη: η ζάχαρη [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

ζαχαρόνερο || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: το ζαχαρονέρι [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: το ζαχαρόνερο [Δολό] | του ζαχαρόνιρου [Αγία Ευθυμία, Κουμαρίτσι].

ζαχαρωτά || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: τα ζαχαρωτά [Δροσοπηγή, Κανδήλα, Κέρτεζη] | τα ζαχαράτα [Άγιος Δημήτριος, Ελάτη, Κάτω Λουσοί, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Φενεός]. || Ρούμελη: τα ζαχαράτα [Γραμματικού, Έλατος, Πρέβεζα, Σταγιάδες, Χουλιαράδες] | τα ζαχαρικά [Δολό] | τα ζαχαρκά [Δραμεσιοί, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: τα ζαχαράτα [Ανατολή, Θεοδώρα].

ζεμάτισμα || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το ζεμάτισμα [Θαλάμες, Ρούτσι] | το ζεμάκισμα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | τα λέχουμα [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: του ζιμάτσμα [Γέρμας, Πρέβεζα, Χουλιαράδες] | του ζουμάτσμα [Γουριά] | το πατσάρομα [Πάργα].

ζεματούρα / κομμάτια μπομπότα μουσκεμένα σε ζεστό νερό με λάδι || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: η ζιματούρα [Μακρινή].

ζεμπερέκι / μηχανισμός για το κλείσιμο της πόρτας || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: το ζεμπερέκι [Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Κανδήλα, Καρυά, Λαγκάδια, Λεβίδι, Ρούτσι, Σπαρτιά, Στεμνίτσα] | το τσεμπερέκι [Λαγκάδια] | το σεμπερέκι [Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: το ζεμπερέκι [Πάργα] | το ζιμπερέτσι [Μέγαρα] | το σιμπερέτσι [Μέγαρα] | του σμπιρέκ [Μεσούντα] | του ζιμπιρέκ [Αγία Ευθυμία, Λιλαία, Μακρινή] | του ζουμπιρέκ [Μακρινή, Χρυσοβίτσα] | του τσιμπιρέκ [Γουριά]. || Κρήτη: ο ζεμπερές [Βώροι].

ζεμπίλι || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: το ζεμπίλι [Εξωχώρι]. || Ρούμελη: το ζιμπίλι [Πάργα] | του ζιουμπίλ [Σιάτιστα].

ζερβοκουτάλας / αριστερόχειρας (ALE) || ιδιότητες || Πελοπόννησος: ο ζερβοκουτάλας [Ρούτσι]. || Ρούμελη: ου ζέρβους [Γέρμας].

ζεστασιά || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η ζεστασιά [Βρέσθενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Πιάνα, Ρούτσι]. || Ρούμελη: η ζιστασιά [Βράχα, Μηλίνα]. || Κρήτη: η ζεστασά [Ανώγεια, Μάρθα, Μιαμού].

ζέστη || η φύση || Πελοπόννησος: η ζέστη [Αγία Άννα, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Θαλάμες, Κανδήλα, Λεβίδι, Λεχαινά, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Πιάνα, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | η ζέστα [Βρέσθενα, Λεβίδι, Ρούτσι, Στεμνίτσα] | α σόμαση [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το κάμα [Πέρα Μέλανα] | το ζέμα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η ζέστη [Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Πηγή, Τσαμαντάς] | η ζέστα [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Γέρμας, Γουριά, Δελβινάκι, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Κανάλια, Μακρινή, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Ωραιόκαστρο] | η ζεστ [Δραμεσιοί] | η ζιέστα [Σιάτιστα] | οι ζέστις [Μασχολούρι, Χρυσοβίτσα] | η ζουρ [Έλατος]. || Κρήτη: η ζέστη [Άγιος Βασίλειος, Μιαμού].

ζευγάρι || ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) || Πελοπόννησος: το ζευγάρι [Αγία Άννα, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Εξωχώρι, Καρυά, Λαγκάδια, Λυγουριό]. || Ρούμελη: το ζευγάρι [Δελβινάκι, Δολό] | του ζιβγάρ [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Γέρμας, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δράκεια, Μακρινή, Μεσούντα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | του ζουβγάρ [Άγιος Νικόλαος]. || Κρήτη: το ζευγάρι [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βρύσες, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σέλλες].

ζευγάρι / ζώων για όργωμα || γεωργία || Πελοπόννησος: το ζευγάρι [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Θαλάμες, Κανδήλα, Λεβίδι, Μαγούλα, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | το ζευγάζι [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το ζοβγάζι [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το ζευγάρι [Δελβινάκι, Δολό, Μέγαρα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | του ζιβγάρ [Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Γουριά, Δαύλεια, Έλατος, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μασχολούρι, Μηλίνα, Πλατύστομο, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | του ζιουβγάρ [Λιλαία, Σιάτιστα]. || Κρήτη: το ζευγάρι [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βώροι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

ζευγάρι / πραγμάτων || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το ζευγάρι [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Ελάτη, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Λαγκάδια, Λυγουριό, Μαγούλα, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σπαρτιά, Τρόπαια]. || Ρούμελη: το ζευγάρι [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Μέγαρα, Πηγή, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του ζιβγάρ [Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Σιάτιστα, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | του ζιουβγάρ [Αγία Παρασκευή], Λιλαία | το τσίφτι [Πάργα]. || Κρήτη: το ζευγάρι [Άγιος Γεώργιος, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βώροι, Κελλάρια, Μάρθα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι].

ζευγαριά / η έκταση της οργωμένης γης, σε μία μέρα, με ένα ζευγάρι ζώων || γεωργία || Κρήτη: η ζευγαριά [Θεοδώρα] | το ζευγαρικό [Θεοδώρα].

ζευγάρισμα / όργωμα με ένα ζευγάρι ζώων || γεωργία || Ρούμελη: το ζευγάρισμα [Άγιος Λουκάς].

ζευγόκαιρος / η χρονική περίοδος που οργώνουν || γεωργία || Κρήτη: ο ζευγόκαιρος [Σέλλες].

ζευγολάτης (ALE) || γεωργία || Πελοπόννησος: ο ζευγολάτης [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Κρέστενα, Λεβίδι, Μάλη, Μελιγού, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | ο ζευγολάτρης [Βαλύρα] | ο ζευγάς [Δροσοπηγή, Κανδήλα, Μάλη, Παραδείσια, Ροεινό] | ο ζευγίτα [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | ο ζευγάτα [Πέρα Μέλανα] | ο ζοβγάτα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: ο ζευγολάτης [Θαρούνια] | ο ζευγίτης [Θαρούνια, Πηγή, Τσαμαντάς] | ο ζευγολάτης [Θαρούνια, Σταυροδρόμι] | ου ζιβγουλάτς [Γουριά, Φαρκαδόνα, Χρυσοβίτσα] | ου ζιβγαράς [Έλατος] | ου ζιβγίτς [Άγιος, Δραμεσιοί, Μακρολίβαδο, Χουλιαράδες] | ι ζιβγίτς [Αγιά, Μηλίνα] | ου ζιφκλής [Σιάτιστα] | ου τσιφτσής [Γέρμας, Έλατος] | ου τιφτσής [Αγία Παρασκευή, Έλατος]. || Κρήτη: ο ζευγολάτης [Θεοδώρα] | ο ζευγάς [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Βρύσες, Θεοδώρα, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Τύλισος] | ο ζευγάρης [Εμπρόσνερος] | ο ρεσπέρης [Ανώγεια, Θεοδώρα].

ζεύλα / στο ζυγό του αλετριού || γεωργία || Πελοπόννησος: η ζεύλα [Βεργαδαίικα, Δροσοπηγή, Ελάτη, Κανδήλα, Λεβίδι, Πηγαδάκια, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια] | η ζεύγλα [Βαλύρα] | το ζευλί [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Κρέστενα]. || Ρούμελη: η ζεύλα [Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Έλατος, Θαρούνια, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Μακρολίβαδο, Μέγαρα, Πηγή, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η ζεύγλα [Δελβινάκι, Μασχολούρι, Μηλίνα] | η ζευγκλίνα [Δολό]. || Κρήτη: η ζεύλα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι, Θεοδώρα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Τύλισος].

ζευλόσκοινα / στο αλέτρι || γεωργία || Πελοπόννησος: τα ζευλόσκοινα [Άγιος Δημήτριος]. || Ρούμελη: τα ζευλόσχοινα [Θαρούνια, Μέγαρα] | τα ζιβλόσκνα [Δραμεσιο, Σταγιάδεςί] | τα ζιβγλόσκνα [Μηλίνα]. || Κρήτη: ο ζεύτης [Ανατολή, Τύλισος].

ζέψιμο || γεωργία || Πελοπόννησος: το ζέψιμο [Βρέσθενα, Ρούτσι, Πέρα Μέλανα] | το ζέξιμο [Λαγκάδια]. || Ρούμελη: του ζέψμου [Ραψάνη].

ζήλια (Buck list) || συναισθήματα || Πελοπόννησος: η ζήλια [Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Καστρί] | το ζήλεμα [Μάλη] | α ζήλια [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η ζήλια [Γέρμας, Κουμαρίτσι, Μηλίνα, Σιάτιστα, Τιθορέα, Τσαμαντάς]. || Κρήτη: η ζήλια [Παλαιοχώρα].

ζημιά (Buck list) || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η ζημιά [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λυγουριό, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Τρόπαια, Τσέρια] | η αβαρία [Άγιος Δημήτριος] | α ζηνία [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η ζημιά [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Άγιος Νικόλαος, Βράχα, Δελβινάκι, Έλατος, Θαρούνια, Κουμαρίτσι, Πηγή, Πρέβεζα, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Τσουκαλάδες, Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο] | η ζημία [Άγιος Λουκάς, Γέρμας, Σιάτιστα] | η ζμια [Αγία Ευθυμία, Δελβινάκι, Δραμεσιοί, Κανάλια, Μεσούντα, Σιάτιστα, Χουλιαράδες] | η ζουμιά [Πλατύστομο] | η ζημνιά [Έλατος, Κανάλια] | η ζμνια [Μακρινή, Σταγιάδες] | η ζιουμιά [Μασχολούρι] | του ζαράλ [Γέρμας, Έλατος, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Χρυσή] | το ζουλούμι [Πάργα] | του ζουλούμ [Γέρμας, Κανάλια, Σιάτιστα, Χρυσή] | του ζλουμ [Έλατος, Μηλίνα] | του χατάλ [Σιάτιστα] | ου χατάς [Έλατος, Σιάτιστα]. || Κρήτη: η ζημιά [Αποδούλου, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Μιαμού] | η εζημιά [Ανατολή, Ανώγεια, Μάρθα, Σιρίλι, Τύλισος] | η έλεθρα [Άγιος Γεώργιος] | το ζαράρι [Κελλάρια].

ζημιωτής / αυτός που προκαλούσε αγροτική ζημιά σε κάποιον (σύμφωνα με το δραγάτη) || γεωργία || Κρήτη: ο ζημιωτής [Λαμπιώτες].

ζήση || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η ζήση [Αρχαία Φενεός].

ζητιανιά || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η ζητιανιά [Σκεπαστό] | η διακονιά [Αγρίδι, Σκεπαστό] | το διακονιό [Σκεπαστό] | η γύρα [Λαγκάδια] | α διακονία [Πέρα Μέλανα] α ιδακονία [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: του ζουτλαρίκ [Γέρμας, Σιάτιστα] | του ζουτλιαρίκ [Έλατος] | η διακονιά [Πάργα].

ζητιάνος (ALE, Buck list) || ιδιότητες || Πελοπόννησος: ο ζητιάνος [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Εξωχώρι, Κανδήλα, Καστρί, Ρούτσι] | ο διακονιάρης [Άγιος Δημήτριος, Δολιανά, Λαγκάδια, Λεχαινά, Πιάνα, Ρούτσι, Σκεπαστό] | ο διακονιάζη [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο ιδακονιάζη [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο ζητιάνος [Μέγαρα, Τσαμαντάς] | ου ζητιάνους [Λιλαία, Πλατύστομο, Στροφυλιά, Χουλιαράδες] | ο ζουτουλιάρης [Μέγαρα] | ου ζουτουλάρς [Γέρμας] | ου ζουτλιάρς [Έλατος] | ου ζήτλαρς [Σιάτιστα] | ο διακονιάρης [Δελβινάκι, Μέγαρα, Πάργα, Σταυροδρόμι] | ου διακουνιάρς [Γουριά, Σιάτιστα, Σταγιάδες] | ι διακουνιάρς [Κανάλια] | ου γιακουνιάρς [Έλατος] | ου χαλιψιάρς [Σταγιάδες]. || Κρήτη: ο διακονιάρης [Άγιος Βασίλειος, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βρύσες, Θεοδώρα, Μάρθα, Μιαμού].

ζιάκατα / το εσωτερικό - οι σπόροι του κολοκυθιού || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: τα ζιάκατα [Τσαμαντάς].

ζιλές / αμάνικο πλεκτό πουλόβερ || φορεσιά || Πελοπόννησος: ο ζιλές [Αλποχώρι, Μελιγού]. || Ρούμελη: ζιλές [Δραμεσιοί, Ραψάνη].

ζιόγκος / μακρόστενο σίδερο για το σπρώξιμο των κάρβουνων στο φούρνο || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: ο ζιόγκος [Ωραιόκαστρο]. || Κρήτη: ο κάτσουνας [Άγιος Βασίλειος] | ο τρίφτης [Μάρθα].

ζιπούνι / αντρικό, γυναικείο ή παιδικό || φορεσιά || Πελοπόννησος: το ζιπούνι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το τσιπούνι [Βρέσθενα, Δολιανά, Λεβίδι, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: το ζιπούνι [Μέγαρα, Χρυσοβίτσα] | το τσιπούνι [Τσαμαντάς] | το τσιπούνι [Πάργα] | του τσιπούν [Κιλελέρ] | του τσπουν [Αγία Ευθυμία, Λιλαία, Μακρινή] | η τσιπούνα [Χρυσή]. || Κρήτη: το ζιπόνι [Ανώγεια, Βραχάσι, Βώροι, Κελλάρια, Λαμπιώτες] | το ζεπόνι [Σάσαλος].

ζόρι || βία || Πελοπόννησος: το ζόρι [Αμπελιώνα, Ελάτη, Καστρί, Κρέστενα, Ρούτσι, Σπαρτιά, Τρόπαια] | το ζόζι [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το στουγέτσι [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το ζόρι [Πάργα] | του ζορ [Αγιά, Γέρμας, Γουριά, Δραμεσιοί, Έλατος, Μεσούντα, Μηλίνα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Χουλιαράδες] | το στανιό [Δελβινάκι] | του στανιό [Γουριά, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: το ζόρε [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Θεοδώρα, Κελλάρια, Παλαιοχώρα, Σέλλες] | ο ζόρες [Άγιος Γεώργιος].

ζουδιάρης / που έβλεπε τα ξωτικά || δοξασίες || Πελοπόννησος: ο ζουδιάρης [Λεχαινά].

ζουζούνι / για μικρά έντομα || πανίδα || Πελοπόννησος: το ζουζούνι [Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λυγουριό, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό] | το ζούδι [Αλποχώρι, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Κρέστενα, Ρούτσι, Σκεπαστό, Πέρα Μέλανα] | το ζουζούγκι [Αλποχώρι] | το ζούιδι [Πέρα Μέλανα] | το ζουζούλι [Πέρα Μέλανα] | α ζουζούα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το ζούζουνο [Τσαμαντάς] | του ζουζούν [Μηλίνα, Σιάτιστα] | του ζούζουλου [Έλατος, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Τιθορέα] | του ζούμπιρου [Αγία Ευθυμία, Γραμματικού, Μηλίνα] | το ζούδι [Πάργα] | του ζουδ [Κανάλια] | του μπουρμπούν [Κανάλια] | του μπουρμπλάκ [Μακρινή].

ζουμερικά / σούπες || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Κρήτη: τα ζουμερικά [Θεοδώρα].

ζουμί (Buck list) || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: το ζουμί [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λυγουριό, Μαγούλα, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Παραδείσια, Προάστιο, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | ο ζουμός [Προάστιο] | το ζουνί [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το ζουμί [Άγιος Λουκάς, Άγιος Νικόλαος, Βράχα, Δελβινάκι, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Σταυροδρόμι] | το ζμι [Πηγή, Ωραιόκαστρο] | του ζμι [Αγία Ευθυμία, Γέρμας, Γουριά, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ο ζουμός [Τσαμαντάς] | ου ζουμός [Χουλιαράδες] | ου ζμος [Πλατύστομο]. || Κρήτη: το ζουμί [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος] | το ζουμό [Τύλισος].

ζούμπερα / ζώα || πανίδα || Ρούμελη: τα ζούμπιρα [Μηλίνα]. || Κρήτη: τα ζούμπερα [Ανώγεια, Βραχάσι, Θεοδώρα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Τύλισος] | το ζούμπερο [Βραχάσι, Θεοδώρα].

ζουμπούλι / το φυτό Hyacinthus Orientalis || χλωρίδα || Ρούμελη: του ζουμπούλ [Μηλίνα, Ραψάνη, Σιάτιστα].

ζουριό / ο χώρος που βρίσκεται η φτερωτή του νερόμυλου || ο μύλος || Κρήτη: το ζουριό [Μάρθα] | το ζουριδιό [Τύλισος].

ζοχός / το φυτό Sonchus oleraceus || χλωρίδα || Πελοπόννησος: ο ζοχός [Δροσοπηγή] | ο τζοχός [Λαγκάδια, Μαγούλα] | ο τζόχος [Ρούτσι] | τα ζόχια [Άγιος Δημήτριος, Δολιανά, Καλούσι, Σκεπαστό] | τα τζοχιά [Άγιος Δημήτριος, Πιάνα] | ο ζογκό [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: ου ζουχός [Μακρινή, Μασχολούρι] | ου ζουχρός [Ραψάνη] | ου ζόχους [Μακρινή, Χρυσοβίτσα] | το ζόχιο [Πάργα] | του ζοχ [Άγιος Νικόλαος, Γουριά, Πηγή, Δομνίστα, Κανάλια] | του ζουχάρ [Κανάλια, Μηλίνα] | του ζουχάκ [Σταγιάδες] | ο σφογκός [Μέγαρα]. || Κρήτη: ο τσόχος [Μιαμού, Σέλλες].

ζυγάλετρα / τα σύνεργα για το όργωμα || γεωργία || Πελοπόννησος: τα ζυγάλετρα [Λαγκάδια, Προάστιο, Τσέρια]. || Κρήτη: τα ζυγάλετρα [Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Θεοδώρα, Παλαιοχώρα] | τα ζυγόλετρα [Άγιος Βασίλειος] | τα νιόλουρα [Άγιος Βασίλειος, Ανώγεια, Τύλισος].

ζυγαριά || μέτρα-σταθμά || Πελοπόννησος: η ζυγαριά [Αμπελιώνα, Νεοχώρι, Ρούτσι] | α ζυγαρία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α ζυγαζία [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η ζυγαριά [Γουριά, Σιάτιστα] | του ζγι [Έλατος, Σιάτιστα] | ου βιζινές [Σιάτιστα] | ου βιζνές [Έλατος]. || Κρήτη: η ζυγαριά [Ανώγεια].

ζύγι / νήματος || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: το ζύγι [Βρέσθενα].

ζυγός / για ζώα (ALE, Buck list) || γεωργία || Πελοπόννησος: ο ζυγός [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Καλούσι, Κανδήλα, Λεβίδι, Μάλη, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | το τιμόνι [Βρέσθενα] | ο ζυγό [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο ζυγός [Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Κιλελέρ, Πηγή, Σταυροδρόμι] | ου ζγος [Άγιος, Βράχα, Γέρμας, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Σταγιάδες, Χουλιαράδες] | ου ζυγός [Αγία Παρασκευή, Στροφυλιά] | ι ζυγός [Μηλίνα]. || Κρήτη: ο ζυγός [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος].

ζυγούρα / θηλυκό ζυγούρι || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: η ζυγούρα [Βρέσθενα, Δολιανά, Λεβίδι] | α ζυγούρα [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η ζυγούρα [Θαρούνια] | η ζγούρα [Αμφίκλεια, Μακρινή, Μηλίνα, Χρυσή] | ζγουρομπλιόρα [Κουμαρίτσι].

ζυγούρι / λέγεται έτσι το αρνί 7-18 μηνών || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: το ζυγούρι [Αγρίδι, Αλποχώρι, Δροσοπηγή, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λεβίδι, Μυγδαλιά, Ροεινό, Ροζενά, Σκεπαστό, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | το ζυγούζι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το ζυγούρι [Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | του ζγουρ [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Καρίτσα, Κιλελέρ, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μηλίνα, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | του ζυγούρ [Αγιά]. || Κρήτη: το ζυγούρι [Ανατολή].

ζυμάρι (Buck list) || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: το ζυμάρι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Θαλάμες, Καρυά, Καστρί, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μάλη, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Πηγαδάκια, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το ζουμάρι [Προάστιο] | το ζυμάζι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το ζυμάρι [Πηγή, Τσαμαντάς] | το ζουμάρι [Μέγαρα] | του ζμαρ [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δελβινάκι, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | του ζυμάρ [Αγία Παρασκευή, Μασχολούρι] | η ζύμη [Τσαμαντάς] | το χαμούρι [Δελβινάκι]. || Κρήτη: η ζύμη [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βώροι, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

ζυμαρόγαλο / ψημένο στη γάστρα, μείγμα από γάλα, ζάχαρη, σταρένιο αλεύλι, και βούτυρο || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: του ζμαρόγαλου [Δραμεσιοί].

ζυμαρόπιτα / με λάδι ή βούτυρο, λάδι, αβγά και τυρί || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: η ζμαρόπτα [Μακρινή, Στυλίδα, Σιάτιστα].

ζύμη / από το άλεσμα των ελιών στο ελαιοτριβείο || ελαιοκομία || Κρήτη: η ζύμη [Μάρθα].

ζυμομακάρουνα / χειροποίητα || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Κρήτη: τα ζυμομακάρουνα [Άγιος Γεώργιος].

ζύμωμα || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: το ζύμωμα [Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Θαλάμες, Κανδήλα, Κρέστενα, Λυγουριό, Πιάνα, Στεμνίτσα] | το ζύμουμα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το ζύμωμα [Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Τσαμαντάς] | του ζύμουμα [Αγιά, Αμφίκλεια, Γουριά, Γραμματικού, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Κανάλια, Μασχολούρι, Μεσούντα, Πρέβεζα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: το ζύμωμα [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Σιρίλι] | η ζύμωση [Σάσαλος] | το ζυμωτό [Άγιος Βασίλειος].

ζυμωσιά / ζύμωμα μια φορά || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: η ζυμωσά [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι] | α ζυμουσία [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η ζυμωσιά [Τσαμαντάς] | η ζυμουσιά [Μηλίνα] | η ζμουσά [Γουριά].

ζωγραφιά (Buck list) || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η ζωγραφιά [Αμπελιώνα]. || Ρούμελη: η ζωγραφιά [Τσαμαντάς] | η ζουγραφιά [Γέρμας, Κανάλια, Μέγαρα, Σιάτιστα] | η ζιγραφιά [Μέγαρα]. || Κρήτη: η ζουγραφιά [Παλαιοχώρα] | η ζγουραφιά [Θεοδώρα].

ζωγράφος (Buck list) || επαγγέλματα || Πελοπόννησος: ο ζωγράφος [Σκεπαστό, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: ου ζουγράφους [Γέρμας].

ζωή || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η ζωή (Buck list) [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | α ζωή [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η ζωή [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Θαρούνια, Μέγαρα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η ζουή [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | του ζήσμου [Γέρμας]. || Κρήτη: η ζωή [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

ζωμοφάσουλο / το έδιναν στα μωρά μετά τον έβδομο μήνα || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: το ζωμοφάσουλο [Τσαμαντάς].

ζωνάρι || φορεσιά || Πελοπόννησος: το ζωνάρι [Αγία Άννα, Αγρίδι, Αλποχώρι, Γυμνό, Κανδήλα, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Πάκια, Σπαρτιά, Τρόπαια] | το ζουνάρι [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Καρυά, Κρέστενα, Ροεινό, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Φενεός] | το ζουνάζι [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το ζωνάρι [Δελβινάκι, Δολό, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η ζουνάρα [Μέγαρα] | το ζουνάρι [Θαρούνια, Μέγαρα] | του ζναρ [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Γέρμας, Δαύλεια, Έλατος, Κανάλια, Κιλελέρ, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Πλατύστομο, Ραψάνη, Σιάτιστα, Τιθορέα, Χρυσή] | του ζουνάρ [Άγιος, Αμφίκλεια, Δαύλεια, Δράκεια, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Σιάτιστα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: το ζωνάρι [Βώροι, Κελλάρια, Παλαιοχώρα].

ζώνη (Buck list) || φορεσιά || Πελοπόννησος: η ζώνη [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Καρυά, Καρυά, Πιάνα, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό] | η ζώστρα [Αμπελιώνα, Λεβίδι, Πιάνα]. || Ρούμελη: η ζώνη [Δελβινάκι, Δολό, Μέγαρα, Ωραιόκαστρο] | η ζων [Αγιά, Άγιος Νικόλαος, Γέρμας, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μηλίνα, Πλατύστομο, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα] | η ζώνα [Δελβινάκι, Μακρολίβαδο, Μελισσουργοί, Μικρό Βουνό, Σιάτιστα, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Ωραιόκαστρο] | η ζούνα [Έλατος, Σιάτιστα, Σταγιάδες] | η ζως [Πλατύστομο] | η ζουστήρα [Χρυσοβίτσα] | η ζώστρα [Γέρμας, Μέγαρα, Μηλίνα]. || Κρήτη: η ζώνη [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος].

ζωντανά / οικόσιτα || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: τα ζωντανά [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Νεοχώρι, Παραδείσια, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | τα ζωντίνια [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: τα ζωντανά [Δελβινάκι, Δολό, Μέγαρα, Πάργα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | τα ζουντανά [Αγία Ευθυμία, Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μεσούντα, Μηλίνα, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: τα ζωντανά [Άγιος Βασίλειος, Σιρίλι].

ζωντόβολα || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: τα ζωντόβολα [Κρέστενα, Μυγδαλιά, Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: τα ζωντόβολα [Τσαμαντάς] | τα ζουντόβουλα [Μασχολούρι]. || Κρήτη: τα ζωντόβολα [Άγιος Γεώργιος, Θεοδώρα, Μάρθα, Σάσαλος] | τα ζωντικά [Άγιος Βασίλειος].

ζωοπανήγυρη || ο οικισμός || Πελοπόννησος: το ζωοπανήγυριο [Σκεπαστό].

ζώσιμο / εκκλησιάς με νήμα κερωμένο – σε τάμα || θρησκεία || Πελοπόννησος: το ζώσιμο [Αμπελιώνα, Κανδήλα, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: του ζώσμου [Αγία Ευθυμία, Δομνίστα] | του ζώσμα (το κερωμένο νήμα) [Μηλίνα]. || Κρήτη: το ζώσιμο [Σέλλες].

ζωστάρι / υπόστεγο || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Κρήτη: το ζωστάρι [Λαμπιώτες].

ζωστήρας || φορεσιά || Πελοπόννησος: ο ζωστήρας [Άγιος Δημήτριος]. || Ρούμελη: η ζουστήρα [Κουμαρίτσι]. || Κρήτη: η ζωστήρα [Παλαιοχώρα].

ζώστρα / κουβάρι κερωμένης κλωστής για ζώσιμο εκκλησιάς σε τάμα || θρησκεία || Πελοπόννησος: η ζώστρα [Στεμνίτσα].

ζώστρα / λεχώνας || φορεσιά || Πελοπόννησος: η ζώστρα [Κανδήλα].

ζώστρα / τη φορούσαν όταν έπλεναν, για τη μέση || φορεσιά || Πελοπόννησος: η ζώστρα [Κανδήλα].

ηλιοβασίλεμα || η φύση || Πελοπόννησος: το ηλιοβασίλεμα [Αλποχώρι, Κρέστενα, Στεμνίτσα] | το βασίλεμα [Κρέστενα, Ρούτσι, Σπαρτιά, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το ηλιοπέσιμο [Βρέσθενα] | το μούσγωμα [Δροσοπηγή]. || Ρούμελη: το ηλιοβασίλεμα [Πηγή, Τσαμαντάς] | του ηλιουβασίλιμα [Δραμεσιοί, Καρίτσα] | το βασίλεμα [Γουριά, Δελβινάκι, Πάργα] | του βασίλιμα [Γέρμας, Μακρινή, Πλατύστομο, Χουλιαράδες] | του λιουβασίλιμα [Μασχολούρι] | του βασίλιμα ηλιού [Γουριά]. || Κρήτη: το βασίλεμα [Ανώγεια, Σάσαλος] | τα λιοβασιλέματα [Θεοδώρα] | τα λιοβουτήματα [Αποδούλου].

ηλιομπάρμπαρο / το φυτό Rheum rhabarbarum || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το ηλιομπάρμπαρο [Κανδήλα]. || Ρούμελη: το λιομπάρμπαρο [Πάργα] | το ρεβέντι [Πάργα].

ήλιος (Swadesh list, ALE, Buck list) || η φύση || Πελοπόννησος: ο ήλιος [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | ο ήλιε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο ήλιος [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | ου ήλιους [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Ραψάνη, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | ι ήλιους [Αγιά, Δράκεια, Κανάλια, Μικρό Βουνό] | ήλιους [Ραψάνη] | ι νήλιους [Μηλίνα] | ο γήλιος [Ωραιόκαστρο]. || Κρήτη: ο ήλιος [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

ήλιος / το φυτό Helianthus annuus (ALE) || χλωρίδα || Πελοπόννησος: ο ήλιος [Δολιανά] | ο ήλιε [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: ο ήλιος [Πάργα] | του ηλιουβότανου [Σιάτιστα] | του λιόκρου [Κανάλια] | το λιοτίρι [Τσαμαντάς] | του ηλιουτίρ [Έλατος].

ηλιόσπορος || καρποί || Ρούμελη: ου ηλιόσπουρους [Έλατος].

ημέρα (Swadesh list, Buck list) || χρόνος || Πελοπόννησος: η ημέρα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός, Πέρα Μέλανα] | η μέρα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | α αμέρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α μέρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η ημέρα [Δελβινάκι, Δολό, Δραμεσιοί, Λιλαία, Μέγαρα, Σταυροδρόμι, Στροφυλιά, Ωραιόκαστρο] | η μέρα [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Λουκάς, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δελβινάκι, Δολό, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Ελατός, Θαρούνια, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μέγαρα, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πάργα, Πηγή, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταυροδρόμι, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο] | η ηνμέρα [Δράκεια]. || Κρήτη: η ημέρα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | η μέρα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

ήρα / φυτά του γένους Lolium || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η ήρα [Βρέσθενα, Μάλη, Μυγδαλιά, Προάστιο, Ρούτσι, Στεμνίτσα] | α ήρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η ήρα [Μηλίνα] | η έρα [Γουριά, Δραμεσιοί, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | ο έρας [Μέγαρα] | ου αέρας [Γέρμας, Έλατος] | η αέρα [Μέγαρα] | η αήρα [Σταγιάδες, Στροφυλιά]. || Κρήτη: η νήρα [Ανατολή].

θαλάμι / χταποδιού || η φύση || Ρούμελη: του θαλάμ [Πρέβεζα].

θάλασσα (Swadesh list, ALE, Buck list) || η φύση || Πελοπόννησος: η θάλασσα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Εξωχώρι, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μάλη, Πάκια, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τσέρια] | α θάσα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η θάλασσα [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Άγιος, Άγιος Λουκάς, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Θαρούνια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μέγαρα, Μεσούντα, Μηλίνα, Πάργα, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: η θάλασσα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος].

θαλασσοταραχή || η φύση || Κρήτη: η θαλασσοταραχή [Θεοδώρα].

θάμα / θαύμα || δοξασίες || Πελοπόννησος: το θάμα [Αγία Άννα, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Εξωχώρι, Κανδήλα, Κρέστενα, Λαγκάδια, Νεοχώρι, Ρούτσι, Σκεπαστό, Τσέρια, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το θάμα [Μέγαρα, Πάργα, Τσαμαντάς] | του θάμα [Γουριά, Κανάλια, Δομνίστα, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στυλίδα] | το θιάμα [Πάργα] | του θιάμα [Γέρμας, Χρυσή] | το θιάμιασμα [Πάργα]. || Κρήτη: το θάμασμα [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Βώροι] | τα θαμάσματα [Ανώγεια].

θανατήκια / τα ρούχα του νεκρού || ο θάνατος || Πελοπόννησος: τα θανατήκια [Άγιος Δημήτριος] | τα θανακίτσα [Πέρα Μέλανα] | τα θανατίτσα [Πέρα Μέλανα].

θανατικό / θανατηφόρα επιδημία || ο θάνατος || Ρούμελη: το θανατικό [Πάργα] | του θανατικό [Γραμματικού] | η χαλασιά [Αμφίκλεια]. || Κρήτη: συρτικό [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή] | το σερτικό [Εμπρόσνερος] | το συρτό [Βραχάσι] | ο σερμός [Αποδούλου, Μιαμού, Σάσαλος, Τύλισος] | ο συρμός [Ανώγεια].

θάνατος (Buck list) || ο θάνατος || Πελοπόννησος: ο θάνατος [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Θαλάμες, Κανδήλα, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια, Φενεός] | ο θάνατε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο θάνατος [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | ου θάνατους [Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μεσούντα, Πρέβεζα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ι θάνατους [Αγιά, Μηλίνα, Μικρό Βουνό] | θάνατους [Ραψάνη] | το θανατικό [Δελβινάκι, Κουμαρίτσι] | το ραχμέτι [Πάργα] | ου πιθαμός [Έλατος, Κουμαρίτσι, Σταγιάδες]. || Κρήτη: ο θάνατος [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βρύσες, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

θάρρος || ιδιότητες || Ρούμελη: του θάρρους [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Δαύλεια, Μακρινή, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: το θάρρος [Σάσαλος].

θάψιμο || ο θάνατος || Πελοπόννησος: το θάψιμο [Θαλάμες, Δροσοπηγή, Προάστιο, Ρούτσι] | το τάφιασμα [Δροσοπηγή] | το χώσιμο [Τσέρια]. || Ρούμελη: το θάψιμο [Πηγή] | του θάψμου [Γέρμας, Γουριά, Μακρινή] | του θάμψου [Ραψάνη] | του χώσμου [Μακρινή] | του παράχουμα [Έλατος, Μασχολούρι] | του χουματσμα [Μικρό Βουνό].

θεια / θεία (ALE, Buck list) || ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) || Πελοπόννησος: η θεια [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός,
Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Ελάτη, Καστρί, Κέρτεζη, Λεβίδι, Λεχαινά, Μαγούλα, Μάλη, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Φενεός] | η θείτσα [Άγιος Δημήτριος, Λεχαινά, Σκεπαστό] | η τσάτσα [Δολιανά, Κανδήλα, Καστρί] | α τσία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η θεια [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Γουριά, Δαύλεια, Δελβινάκι, Δράκεια, Κανάλια, Μασχολούρι, Μέγαρα, Πάργα, Πλατύστομο, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η θεία [Άγιος Λουκάς] | η θείτσα [Γραμματικού, Ραψάνη, Σταγιάδες] | η θκια [Κανάλια] | η θιάκω [Δολό, Σταυροδρόμι, Ωραιόκαστρο] | η θιάκου [Κανάλια, Σταγιάδες, Χουλιαράδες] | η θιακούλα [Λιλαία] | η τια [Μηλίνα, Ραψάνη] | η νιάνια [Γέρμας] | η κάκου [Έλατος, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Χρυσή] | η κακίτσα [Έλατος]. || Κρήτη: θεια [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι, Θεοδώρα, Σιρίλι] | οι θειάδες [Ανώγεια, Λαμπιώτες, Σιρίλι].

θειάφι || γεωργία || Πελοπόννησος: το θειάφι [Άγιος Δημήτριος, Δολιανά, Εξωχώρι, Λεχαινά, Λυγουριό, Πηγαδάκια, Προάστιο, Σκεπαστό] | το τιάφι [Βρέσθενα, Λαγκάδια, Μελιγού, Μυγδαλιά] | το κιάφι [Αμπελιώνα, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Λεβίδι, Παραδείσια, Ρούτσι] | το κιάθι [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το κιάιθι [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το θειάφι [Δελβινάκι, Πηγή, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του θιαφ [Αμφίκλεια, Γουριά, Ραψάνη, Τιθορέα] | του κιαφ [Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Δραμεσιοί, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Μακρολίβαδο, Μεσούντα] | του διαφ [Λιλαία] | το τιάφι [Μέγαρα] | του τιαφ [Αγία Παρασκευή, Γέρμας] | η τσιαφ [Σιάτιστα] | η τιαφ [Σταγιάδες] | η ταφ [Έλατος]. || Κρήτη: το θειάφι [Παλαιοχώρα] | το απύρι [Ανατολή, Ανώγεια, Μάρθα, Τύλισος].

θειάφισμα || γεωργία || Πελοπόννησος: το θειάφισμα [Καλούσι, Σκεπαστό] | το διάφισμα [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι] | το κιάφισμα [Αμπελιώνα, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Ρούτσι] | το τιάφισμα [Βρέσθενα, Λαγκάδια]. || Ρούμελη: το θειάφισμα [Θαρούνια] | του θιάφσμα [Γουριά, Ραψάνη] | του θκιάφσμα [Χρυσοβίτσα] | του κιάφσμα [Δραμεσιοί] | το τιάφισμα [Μέγαρα] | του τάφσμα [Έλατος]. || Κρήτη: το πύριασμα [Τύλισος].

θειαφιστήρι || γεωργία || Πελοπόννησος: το κιαφιστήρι [Δροσοπηγή, Λαγκάδια] | το τιαφιστήρι [Βρέσθενα] | ο τιαφολόγος [Λαγκάδια]. || Ρούμελη: του θιαφστήρ [Τιθορέα] | του θιαφουλόι [Αμφίκλεια]. || Κρήτη: ο απυρολόγος [Μιαμού].

θειαφοκέρι / για το κάπνισμα της κυψέλης (παλιά) || μελισσοκομία || Ρούμελη: του θιαφουκέρ [Δομνίστα].

θειος / θείος (ALE, Buck list) || ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) || Πελοπόννησος: ο θειος [Λεχαινά, Λυγουριό, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Σκεπαστό,
Στεμνίτσα] | ο μπάρμπας [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Πάκια, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τσέρια] | ο τσίε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο θειος [Πάργα, Πηγή, Τσαμαντάς] | ου θείους [Γουριά, Μασχολούρι, Γραμματικού, Ραψάνη] | ου θιος [Σιάτιστα] | ο μπάρμπας [Μέγαρα, Πάργα, Σταυροδρόμι] | ου μπάρμπας [Αγία Ευθυμία, Άγιος, Αμφίκλεια, Δαύλεια, Δομνίστα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Μασχολούρι, Πλατύστομο, Σταγιάδες, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ι μπάρμπας [Μικρό Βουνό] | ου μπάρμας [Στροφυλιά] | ο λάλος [Δολό, Τσαμαντάς] | ου λαλάς [Σταγιάδες] | ου ντάης [Έλατος]. || Κρήτη: ο θειος [Θεοδώρα, Σιρίλι] | ο μπάρμπας [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Θεοδώρα, Βρύσες, Σιρίλι, Τύλισος] | ο μπάρμας [Αποδούλου] |οι μπαρμπάδες [Παλαιοχώρα, Σάσαλος] | οι μπαρπάδες [Ανώγεια].

θέλημα / εξυπηρέτηση || προσφορά || Πελοπόννησος: το θέλημα [Άγιος Δημήτριος, Παραδείσια, Τσέρια, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το θέλημα [Πάργα] | του θέλημα [Δραμεσιοί, Τσουκαλάδες] | το θέλμα [Πάργα] | του θέλμα [Γέρμας, Πρέβεζα].

θέλημα / θέληση || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το θέλημα [Αλποχώρι, Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: του θέλμα [Γέρμας]. || Κρήτη: το θέλημα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Μάρθα, Τύλισος].

θεμέλια || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: τα θεμέλια [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μελιγού, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | τα θέμελα [Αρχαία Φενεός, Καλούσι, Προάστιο] | το θεμέλιε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το θεμέλι [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: τα θεμέλια [Άγιος Λουκάς, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πηγή] | τα θιμέλια [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γραμματικού, Δαύλεια, Δράκεια, Δραμεσιοί, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες] | τα θέμελα [Τσαμαντάς] | τα θέμιλα [Γουριά, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Καρίτσα, Μακρολίβαδο, Μελισσουργοί, Στυλίδα] | του θέμιλου [Γραμματικού, Χρυσοβίτσα] | ο μπινάς [Πάργα]. || Κρήτη: τα θεμέλια [Άγιος Γεώργιος, Αποδούλου, Βουλγάρω, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Θεοδώρα, Σάσαλος, Τύλισος].

θεμέλιωμα || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Κρήτη: το θεμέλιωμα [Βουλγάρω].

θεός (Buck list) || θρησκεία || Πελοπόννησος: ο θεός [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Εξωχώρι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | ο θιος [Προάστιο, Ρούτσι] | ο θεό [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο θο [Πέρα Μέλανα] | ο γεραμπή [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο θεός [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | ου θιός [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | ι θιός [Αγιά, Κανάλια, Μηλίνα, Μικρό Βουνό] | θιός [Ραψάνη] | ου θιος [Γέρμας, Τσουκαλάδες] | ο θος [Σιάτιστα] | ο διός [Θαρούνια] | ο γιαραμπής [Μέγαρα, Πάργα] | ο γεραμπής [Πάργα]. || Κρήτη: ο θεός [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βώροι, Βρύσες, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | ο θιος [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Βραχάσι, Κελλάρια, Μάρθα, Σέλλες, Τύλισος].

θεριό / θηρίο || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το θεριό [Δολιανά, Κέρτεζη, Λεβίδι, Ροεινό, Σκεπαστό] | το θερίο [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Εξωχώρι, Καστρί, Προάστιο, Σκεπαστό] | το θεριακό [Λαγκάδια] | το θερίε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το θεζίε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το θεριό [Πάργα] | το θερίο [Μέγαρα, Πάργα, Ωραιόκαστρο] | του θηριό [Αγία Ευθυμία, Γουριά] | του θηρίου [Γέρμας]. || Κρήτη: το θεριό [Άγιος Βασίλειος, Ανώγεια, Θεοδώρα, Παλαιοχώρα, Σέλλες] | το θερίο [Ανώγεια].

θέρισμα (Buck list) || γεωργία || Πελοπόννησος: το θέρισμα [Γυμνό, Δροσοπηγή, Ελάτη, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Προάστιο, Ρούτσι, Στεμνίτσα] | ο θέρος [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | το σέρι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το σέζι [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το σέζιμα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το θέρισμα [Θαρούνια] | ο θέρος [Δελβινάκι, Δολό, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | ου θέρους [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Αμφίκλεια, Γουριά, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η θέρση [Ωραιόκαστρο] | ο θερισμός [Θαρούνια] | ο θερσμός [Πηγή] | ου θιρσμός [Μακρινή, Μεσούντα, Σιάτιστα] | ου θιρισμός [Αμφίκλεια, Βράχα] | ι θιρισμός [Μικρό Βουνό] | ι θέρους [Αγιά, Κανάλια] | του θέρσμα [Γέρμας, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Κιλελέρ, Λιλαία, Στροφυλιά, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: το θέρισμα [Άγιος Γεώργιος, Σιρίλι] | το θέρος [Ανατολή, Ανώγεια, Βραχάσι, Βώροι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | ο θερισμός [Άγιος Βασίλειος, Λαμπιώτες, Τύλισος].

θεριστής || γεωργία || Πελοπόννησος: ο θεριστής [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Κανδήλα, Λυγουριό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Τσέρια]. || Ρούμελη: ο θεριστής [Θαρούνια] | ου θιρστής [Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Ραψάνη, Στυλίδα, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα] | ι θιρσής [Αγιά] | ου κουφτάς (αυτός που θέριζε) [Αγία Παρασκευή] | ου μπακλατζής (αυτός που έδενε τα δεμάτια) [Αγία Παρασκευή] | ου μπαγλαδόρς (αυτός που έδενε τα δεμάτια) [Λιλαία]. || Κρήτη: ο θεριστής [Ανατολή] | οι θεριστάδες [Άγιος Βασίλειος, Ανατολή, Βραχάσι] | οι θερίστρες (θηλυκό) [Παλαιοχώρα].

θερμασιά / ελονοσία || αρρώστιες || Ρούμελη: η θερμασιά [Σιάτιστα, Τσαμαντάς] | η θιρμασά [Έλατος, Σταγιάδες] | οι θέρμες [Πάργα] | η θερμ [Δράκεια, Έλατος, Σιάτιστα] | η μαλάρια [Πάργα].

θέρμη / πυρετός || αρρώστιες || Πελοπόννησος: η θέρμη [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Καστρί, Λαγκάδια, Λεβίδι, Πιάνα, Προάστιο, Σκεπαστό, Τσέρια, Φενεός] | η κάψα [Βρέσθενα] | α κάψα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η θέρμη [Μέγαρα, Πάργα, Πηγή] | η θερμ [Γέρμας, Ραψάνη, Σιάτιστα, Χουλιαράδες, Χρυσή | η θερμασιά [Μέγαρα] | η θερμασά [Δελβινάκι, Χρυσή] | η θιρμασιά [Γέρμας, Κανάλια, Μηλίνα] | η κάψα [Αμφίκλεια, Μέγαρα].

θερμό / ζεστό νερό || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: το θερμό [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια] | του θιρμό [Αγία Ευθυμία, Άγιος, Αμφίκλεια, Γουριά, Δαύλεια, Μακρινή, Πρέβεζα] | ου θιρμός [Σιάτιστα].

θερμοχόρταρο / το φυτό Centaurium erythraea || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το θερμοχόρταρο [Αλποχώρι]. || Ρούμελη: του θιρμουχόρτ [Χρυσή] | του θιρμουβότανου [Χρυσή].

θέση || χώρος-σχήματα || Πελοπόννησος: η θέση [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Εξωχώρι, Θαλάμες, Καλούσι, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Νεοχώρι, Ρούτσι, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η θέση [Δελβινάκι, Πηγή, Τσαμαντάς] | η θες [Αγία Ευθυμία, Βράχα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Ραψάνη, Σιάτιστα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: η θέση [Άγιος Βασίλειος, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σέλλες].

θηκάρι || ιδιότητες || Ρούμελη: του θκαρ [Μακρινή, Σταγιάδες] | του φκαρ [Έλατος, Σταγιάδες, Χρυσή]. || Κρήτη: το θηκάρι [Τύλισος].

θήκη || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: η θήκη [Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Λεχαινά, Μαγούλα, Μελιγού, Παραδείσια, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | α θήτση [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η θηκ [Αμφίκλεια, Δραμεσιοί, Μακρινή, Μηλίνα, Σιάτιστα, Τιθορέα].

θηλιά || χώρος-σχήματα || Πελοπόννησος: η θηλιά [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Εξωχώρι, Κανδήλα, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Πιάνα, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | η θελιά [Προάστιο] | α θελία [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η θηλιά [Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η θλια [Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Γουριά, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η φηλιά [Θαρούνια] | η φλια [Τιθορέα] | το βρόχι [Πάργα]. || Κρήτη: η θελιά [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Θεοδώρα, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα] | η σερταρά [Σάσαλος].

θηλύκι / για κούμπωμα || φορεσιά || Πελοπόννησος: τα θηλύκι [Στεμνίτσα] | το θηλύτσι [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το θηλύκι [Πάργα, Πηγή] | του θλυκ [Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Μακρολίβαδο, Μηλίνα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Χουλιαράδες, Χρυσή] | το θηλύτσι [Μέγαρα] | του φλυκ [Αγία Ευθυμία].

θηλυκό (Buck list) || ιδιότητες || Πελοπόννησος: το θηλυκό [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Ελληνίτσα, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μάλη, Ρούτσι, Σκεπαστό] | το φηλυκό [Προάστιο, Τσέρια] | το σηλυκό [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το θηλυκό [Δολό, Μέγαρα, Τσαμαντάς] | του θηλκό [Δομνίστα, Έλατος, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσή] | το φηλυκό [Θαρούνια] | του φηλκό [Δαύλεια, Λιλαία]. || Κρήτη: το θηλυκό [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βραχάσι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι].

θηλυκοβότανο / απροσδιόριστο βοτάνι, το έπιναν για να γεννήσουν κορίτσι || η γέννα - το μωρό || Ρούμελη: του θηλκουβότανου [Αγία Παρασκευή].

θηλυκογέννα / αυτή που γεννάει συνέχεια θηλυκά || η γέννα - το μωρό || Ρούμελη: η θηλκουγένα [Κουμαρίτσι].

θηλυκωτάρι / είδος πόρπης || φορεσιά || Ρούμελη: το θηλυκωτάρι [Δολό] | του θλυκουτάρ [Άγιος, Δομνίστα, Δραμεσιοί] | του θλυκουτίρ [Κουμαρίτσι, Λιλαία, Ραψάνη].

θημωνιά (ALE) || γεωργία || Πελοπόννησος: η θημωνιά [Βαλύρα, Δροσοπηγή, Θαλάμες, Καρυά, Λυγουριό, Μελιγού, Νεοχώρι] | η θεμωνιά [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δροσοπηγή, Ελάτη, Καλούσι, Κανδήλα, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Προάστιο, Ροεινό, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | η θεμωνία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η θημωνιά [Πάργα, Πηγή, Θαρούνια] | η θημουνιά [Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Γέρμας, Βράχα, Δραμεσιοί, Έλατος, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μηλίνα, Πλατύστομο, Ραψάνη, Σιάτιστα, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | η αθημουνιά [Γουριά, Κανάλια, Χρυσοβίτσα] | η θεμωνέα [Μέγαρα] | η θεμωνία [Μέγαρα] | η θεμωνιά [Δελβινάκι, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | του τσιρέν [Μικρό Βουνό]. || Κρήτη: η θεμωνιά [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Σέλλες, Τύλισος].

θημωνοστάσι || γεωργία || Πελοπόννησος: το θεμωνοστάσι [Βρέσθενα] | το θεμωνοτόκι [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: ο θεμωνότοπος [Μέγαρα] | η χιροβουλίστρα [Γουριά].

θησαυρός (Buck list) || πλούτος-χρήματα || Πελοπόννησος: ο θησαυρός [Ρούτσι, Σκεπαστό] | ο δησαυρός [Αλποχώρι] | ο δησαυρέ [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: ου θησαυρός [Γέρμας, Γραμματικού, Κουμαρίτσι] | ι θησαυρός [Μηλίνα] | το λογάρι [Μέγαρα] | το λαγάρι [Τσαμαντάς] | του βλισίδ [Έλατος, Χρυσή]. || Κρήτη: ο θησαυρός [Ανώγεια, Βουλγάρω].

θλίψη || συναισθήματα || Πελοπόννησος: η θλίψη [Κρέστενα, Λεβίδι] | η χλίψη [Αγρίδι]. || Ρούμελη: η θλίψη [Άγιος Λουκάς] | η χλιμάρα [Κανάλια].

θόλος || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: ο θόλος [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Κανδήλα, Λεβίδι, Παραδείσια, Σκεπαστό, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: ο θόλος [Τσαμαντάς] | ου θόλους [Γουριά, Τιθορέα] | ου κουμπές [Γέρμας]. || Κρήτη: το κουβούκλι [Παλαιοχώρα, Σιρίλι] | η κουβούκλα [Παλαιοχώρα].

θολούρα || αταξινόμητα || Ρούμελη: η θουλούρα [Στυλίδα] | η θιλούρα [Έλατος].

θόλωμα || αταξινόμητα || Ρούμελη: το θόλωμα [Άγιος Λουκάς] | του θέλουμα [Έλατος].

θόρυβος || ήχοι || Πελοπόννησος: ο θόρυβος [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Δολιανά, Κανδήλα, Λεχαινά, Λυγουριό] | η τσαχάλα [Προάστιο] | το άρβαλο [Ρούτσι] | το θράβαλε [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: ου θόρβους [Τιθορέα] | ου θόρυβους [Αγία Παρασκευή, Άγιος, Γέρμας, Γραμματικού, Μασχολούρι, Ραψάνη] | η τζουγκανούρα [Έλατος]. || Κρήτη: το σαλάπατο [Άγιος Γεώργιος] | το χαλάπατο [Ανατολή] | το τσαλάπατο [Βραχάσι] | ο τσάρχαλος [Παλαιοχώρα, Σάσαλος] | ο τσάχαλος [Εμπρόσνερος] | ο τσάλαχος [Ανώγεια, Αποδούλου, Σιρίλι, Τύλισος] | το τσαχάλισμα [Μιαμού].

θράκα || η φύση || Πελοπόννησος: η θράκα [Άγιος Δημήτριος, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Ελληνίτσα, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μυγδαλιά, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Τρόπαια] | τα θράκια [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι] | η θράγκα [Αμπελιώνα, Στεμνίτσα] | η θρακόβολη [Βρέσθενα, Λεβίδι] | α χώστρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η θράκα [Αμφίκλεια, Θαρούνια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μέγαρα, Πάργα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | η αθράκα [Τσαμαντάς] | η θρακιά [Πάργα] | τα θράκια [Γουριά] | τα θρακόβουλ [Τιθορέα] | η ζάρα [Χρυσή] | η ζιαρ [Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Σιάτιστα] | η παραφωτία [Μέγαρα] | τα προύσια [Δραμεσιοί]. || Κρήτη: η καρβουνιθιά [Μιαμού].

θρακοκούλι / κουλούρα από καλαμπόκι ή κριθάρι, ψημένη στη χόβολη || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: το θρακοκούλι [Αλποχώρι, Κρέστενα, Τρόπαια] | το θρακοκούλουρο [Άγιος Δημήτριος] | α χωστροκολιούρα [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το χωστροκόλιουρε [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το χωστροκολιούρι [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το χωστροκολιούζι [Πέρα Μέλανα, Τυρός].

θράψαλο / το θαλάσσιο κεφαλόποδο μαλάκιο Todarodes sagittatus || πανίδα || Ρούμελη: του θράψαλου [Πρέβεζα] | του καταμάχ (το μεγάλο) [Πρέβεζα].

θρεφτάρι || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: το θρεφτάρι [Καλούσι, Λαγκάδια, Τρόπαια]. || Ρούμελη: του θριφτάρ [Κανάλια].

θρήνος || ο θάνατος || Πελοπόννησος: ο θρήνος [Θαλάμες, Ρούτσι] | ο θρήνε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο θρήνος [Τσαμαντάς] | ου θρήνους [Σιάτιστα, Στροφυλιά] | ι θρήνους [Μηλίνα]. || Κρήτη: ο θρήνος [Ανατολή] | το θρήνος [Θεοδώρα].

θρομύλι / η βάση του αδραχτιού || υφαντική || Κρήτη: το θρομύλι [Άγιος Γεώργιος, Βουλγάρω, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Τύλισος].

θρουλαρά / τηγανιτή ζύμη από κριθαρένιο αλεύρι, νερό, λάδι και αλάτι || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Κρήτη: η θρουλαρά [Κελλάρια].

θρούμπι / ίσο με δυο-τρεις χεριές μαγγανισμένο λινάρι || υφαντική || Ρούμελη: τα θρούμπια [Γουριά].

θρούμπι / το φυτό Satureja thymbra || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το θρούμπι [Βαλύρα, Βρέσθενα, Κανδήλα, Μαγούλα, Προάστιο, Ρούτσι, Τσέρια] | το σίγκι [Πέρα Μέλανα] | το σίτζι [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το στρίγκι [Πέρα Μέλανα] | το σόγκι [Πέρα Μέλανα] | το στρίντζι [Πέρα Μέλανα] | το σίντζι [Πέρα Μέλανα]. || Κρήτη: η θρύμπη [Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα] | η θρύμπα [Μιαμού].

θρύψαλα || αταξινόμητα || Κρήτη: τα θράψαλα [Κελλάρια].

θυμάρι / ο θαμνος Thymus vulgaris || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το θυμάρι [Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Λυγουριό, Μελιγού, Παραδείσια, Προάστιο, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Τσέρια, Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το θυμάζι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το θυμάρι [Μέγαρα, Τσαμαντάς] | του θμαρ [Αγία Ευθυμία, Μηλίνα, Τιθορέα] | του θυμάρ [Γραμματικού, Μεσούντα] | η τσιουμπρίτσα [Σιάτιστα]. || Κρήτη: ο θύμος [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βουλγάρω, Λαμπιώτες, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες] | ο γαϊδουρόθυμος [Παλαιοχώρα] | η αχιμάδα [Ανατολή, Κελλάρια].

θυμαρόμελλο || μελισσοκομία || Κρήτη: το θυμόμελλο [Άγιος Βασίλειος].

θυμιατό || θρησκεία || Πελοπόννησος: το θυμιατό [Άγιος Δημήτριος, Βαλύρα, Λυγουριό, Πάκια, Σκεπαστό] | το θυμιατήρι [Αλποχώρι, Βαλύρα, Λυγουριό] | το θυνιατέ [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το θυμιατό [Πάργα] | του θυμνιατό [Μακρινή] | του θυμιατό [Αγιά, Δράκεια, Σιάτιστα, Στυλίδα, Χουλιαράδες] | ου θυμνιατός [Γέρμας, Έλατος] | ου θυμιατός [Γέρμας] | το θυμιατήρι [Πάργα]. || Κρήτη: το θυμιατό [Βραχάσι, Βρύσες, Σέλλες] | το θυμνιατό [Βώροι] | το θυμιατήρι [Βραχάσι, Σάσαλος].

θυμός (Buck list) || συναισθήματα || Πελοπόννησος: ο θυμός [Βαλύρα, Δολιανά, Καρυά, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | το νιάτι [Λαγκάδια] | ο θυμό [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο θυμός [Πηγή] | ου θυμός [Γέρμας, Κουμαρίτσι] | ου θμος [Βράχα] | του θύμουμα [Γέρμας] | το χόλιασμα [Μέγαρα] | το πίγκομα [Πάργα]. || Κρήτη: η μάνητα [Ανώγεια, Θεοδώρα].

θυμός / οι αναθυμιάσεις του μούστου || αμπελουργία || Ρούμελη: ι θμος [Μηλίνα].

θυρίδα / βαθούλωμα μέσα στον τοίχο για την τοποθέτηση διαφόρων πραγμάτων || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: η θυρίδα [Άγιος Δημήτριος] | η θουρίδα [Λαγκάδια, Στεμνίτσα] | η παραθούρα [Βρέσθενα] | η μπονίτσα [Δολιανά] | α θουρίδα [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | α θουζίδα [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η θυρίδα [Δραμεσιοί] | η θουρίδα [Χουλιαράδες] | η φυρίδα [Σταγιάδες] | η πουλίτσα [Δραμεσιοί, Κανάλια, Μασχολούρι, Μελισσουργοί] | η πολίτσα [Πάργα] | η μπουλίτσα [Άγιος Νικόλαος, Κουμαρίτσι] | η παραθύρα [Καρίτσα, Μηλίνα] | η παραθρούλα [Άγιος Νικόλαος] | η παλεθούρα [Μέγαρα] | η σκαλεθούρα [Θαρούνια] | η σκαλοφρύδα [Δελβινάκι] | η καμάρα [Δολό]. || Κρήτη: η θυρίδα [Άγιος Γεώργιος, Βώροι, Μάρθα] | η θυρίδα (για να μπαίνει λίγο φως στο σπίτι) [Μάρθα] | οι σκαλοθυρίδες (οι τρύπες που απομένουν στους τοίχους του σπιτιού, εξωτερικά, μετά την αφαίρεση της σκαλωσιάς) [Σάσαλος].

θυρίδα / στην κυψέλη || μελισσοκομία || Πελοπόννησος: η θυρίδα [Άγιος Δημήτριος].

θωριά || αταξινόμητα || Ρούμελη: η θουριά [Μηλίνα]. || Κρήτη: η φανισιά [Σάσαλος].