Λεξικό των διαλέκτων (φ-ω)

 

 

λεξικό των διαλέκτων

 

γλωσσογεωγραφικά της ρωμαίικης λαογραφίας

φ - ω

 

Δημήτρης Λιθοξόου

 

Οκτώβριος 2024

 

Για εισαγωγικά και επιμέρους βλ.

Πελοπόννησος: Ρωμαίικα του Μοριά ή διαλεκτικά της Πελοποννήσου

Ρούμελη: Η ρωμαίικη γλώσσα μεταξύ Κορινθιακού και Καστοριάς

Κρήτη: Κρητική Διάλεκτος ή Ρωμαίικα της Κρήτης

 

 

 

φάβα || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: η φάβα [Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Κανδήλα, Καστρί, Λυγουριό, Πάκια, Προάστιο, Ρούτσι, Σαρακίνι, Τσέρια] | α φάβα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η φάβα [Άγιος Λουκάς, Μασχολούρι, Μηλίνα, Πάργα, Τιθορέα] | το φάβα [Άγιος Λουκάς | ο φάβας [Θαρούνια, Μέγαρα]. || Κρήτη: η φάβα [Ανώγεια, Βραχάσι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Τύλισος].

φαβοκούκια / πιο μικρά από τα πλατοκούκια || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: τα φαβοκούκια [Βρέσθενα].

φαγάς || ιδιότητες || Πελοπόννησος: ο φαγάς [Καρυά]. || Ρούμελη: ου φαγάς [Γέρμας]. || Κρήτη: ο φαγάς [Θεοδώρα].

φαγγρί / το ψάρι Pagrus pagrus || πανίδα || Ρούμελη: το φαγγρί [Πάργα] | του φαγγρί [Πρέβεζα, Στυλίδα] | κορονάτο (το μεγάλο) [Πάργα]. || Κρήτη: το φαγγρί [Μιαμού].

φάγνα / η ζωοτροφή || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: η φάγνα [Βαλύρα, Βρέσθενα, Λαγκάδια, Λαγκάδια, Ρούτσι] | η φάκνα [Κρέστενα]. || Ρούμελη: η φάκνα [Αμφίκλεια] | το ταΐ [Δελβινάκι] | του ταΐ [Κανάλια, Κιλελέρ, Μηλίνα] | του ταΐμ [Έλατος] | η ταή [Έλατος, Σιάτιστα, Σταγιάδες] | ο ζαερές [Δελβινάκι, Τσαμαντάς] | ου ζαϊρές [Έλατος, Λιλαία] | ου ζαχιρές [Χρυσή]. || Κρήτη: η ταγούρα [Άγιος Γεώργιος].

φάγνα / φαγητό των εργατών || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η φάγνα [Προάστιο].

φαγοπιοτά || διασκέδαση || Κρήτη: τα φαγοπιοτά [Κελλάρια].

φαγοπότι || διασκέδαση || Πελοπόννησος: το φαγοπότι [Βρέσθενα, Εξωχώρι, Κανδήλα, Κρέστενα, Λυγουριό, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Τσέρια]. || Ρούμελη: το φαγοπότι [Τσαμαντάς] | του φαγουπότ [Κανάλια, Μακρινή, Στροφυλιά, Τιθορέα] | το ζιαφέτι [Πάργα] | του ζιαφέτ [Γέρμας, Έλατος, Καρίτσα, Μακρινή, Μακρολίβαδο] | του ζαφέτ [Χρυσή] | του ζιαφέτς [Σιάτιστα] | του διαφέτ [Αμφίκλεια] | του βζουκουπιό [Κανάλια] | του ντζιουμπούζ [Σιάτιστα]. || Κρήτη: το φαγοπότι [Άγιος Βασίλειος, Ανατολή, Βραχάσι, Σάσαλος] | τα φαγοπόθια [Σιρίλι] | η φαγοπιοτούρα [Κελλάρια] | το ζιαφέντι [Τύλισος] | το ζέφκι [Μάρθα] | το ραέτι [Εμπρόσνερος].

φαγούρα || φυσιολογικά || Πελοπόννησος: η φαγούρα [Αλποχώρι, Δολιανά, Καρυά, Λυγουριό, Στεμνίτσα] | η ξυσμάρα [Άγιος Δημήτριος] | α φαγούρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η φαγούρα [Γέρμας, Έλατος, Μέγαρα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες] | η φαούρα [Πρέβεζα]. || Κρήτη: η φαγούρα [Θεοδώρα, Λαμπιώτες].

φάγουσα / φαγέδαινα || αρρώστιες || Πελοπόννησος: η φαγούσα [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: η φάγουσα [Άγιος Λουκάς, Δράκεια, Έλατος] | η φάουσα [Μεσούντα, Πάργα]. || Κρήτη: η μουρνιά [Σάσαλος].

φαγουσόχορτο / βότανο || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το φαγουσόχορτο [Σκεπαστό].

φάγωμα || αταξινόμητα || Ρούμελη: του φάγουμα [Άγιος] | του φάουμα [Μηλίνα] | η φαγουσιά [Έλατος].

φαγωμάρα || αταξινόμητα || Ρούμελη: η φαγουμάρα [Έλατος, Σταγιάδες].

φαγωματιά / τσίμπημα σκορπιού || αρρώστιες || Πελοπόννησος: η φαγωματιά [Σκεπαστό].

φαΐ (Buck list) || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: το φαΐ [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Πάκια, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το φαητό [Αμπελιώνα] | η μαντζαρία [Δολιανά] | το φαέ [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α φάγνα [Πέρα Μέλανα] | α φάγανα [Πέρα Μέλανα] | το σομό [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το φαΐ [Άγιος Λουκάς, Γουριά, Δελβινάκι, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του φαΐ [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | το φαγί [Δελβινάκι, Δολό, Ωραιόκαστρο] | του φαγί [Δαύλεια] | του φάι [Έλατος] | η μάνια [Πάργα] | η μάσα [Σιάτιστα]. || Κρήτη: το φαΐ [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | τα φαγιά [Σάσαλος, Τύλισος].

φαϊντές / επίδειξη || αταξινόμητα || Ρούμελη: ι φαϊντές [Μηλίνα].

φάκα || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: η φάκα [Δολιανά].

φακή / το φυτό Lens culinaris || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η φακή [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Κανδήλα, Μελιγού, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | α φακά [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η φακή [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Δελβινάκι, Δολό, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μεσούντα, Μηλίνα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταυροδρόμι, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο] | η φατσή [Θαρούνια, Μέγαρα]. || Κρήτη: η φακή [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βραχάσι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Τύλισος].

φακίδα (ALE) || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: η φακίδα [Καλούσι] | η φάκλα [Βρέσθενα] | η πέκνα [Φενεός]. || Ρούμελη: η φακίδα [Στροφυλιά] | η πρέκνα [Γέρμας, Έλατος, Κανάλια, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Χρυσή] | η πέκνα [Πάργα] | η πορδάλα [Μέγαρα].

φακιόλι || φορεσιά || Πελοπόννησος: το φακιόλι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αρχαία Φενεός, Κανδήλα, Κρέστενα, Λαγκάδια, Μυγδαλιά, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το φακιόλι [Δελβινάκι, Πάργα] | του φακιόλ [Σιάτιστα, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: το φακιόλι [Λαμπιώτες].

φακόρυζο || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Κρήτη: το φακόρυζο [Τύλισος].

φακωτό / πανί || υφαντική || Πελοπόννησος: το φακωτό [Κανδήλα].

φαλάγκι / για να ζεύεται το άλογο στο αλέτρι || γεωργία || Ρούμελη: του φαλάγκ [Κιλελέρ].

φαλάκρας || ιδιότητες || Κρήτη: ο πατέλης [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Μιαμού, Τύλισος] | ο πατελής [Βραχάσι, Εμπρόσνερος, Σάσαλος].

φαλαρίδα / το πουλί Fulica atra || πανίδα || Πελοπόννησος: η μπάλιζα [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: η φαλαρίδα [Γραμματικού].

φαλαρίδα / το φυτό Centaurea solstitialis || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η φαλαρίδα [Λεβίδι, Παραδείσια, Ρούτσι] | η αφαλαρίδα [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Ελάτη, Λαγκάδια, Μαγούλα, Μυγδαλιά, Σκεπαστό].

φαλτσέτα || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: η φαλτσέτα [Βρέσθενα, Θαλάμες] | η φλατσέτα [Αγία Άννα, Αλποχώρι, Μαγούλα] | η φαλτσιέτα [Πιάνα] | η φαλτσέδα [Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η φαλστέτα [Σιάτιστα] | η φαλσέτα [Γουριά]. || Κρήτη: η φαλτσέτα [Παλαιοχώρα].

φαμελίτης / οικογενειάρχης || ιδιότητες || Ρούμελη: ου φαμιλίτς [Γουριά] | ου φαμπλίτς [Έλατος, Σταγιάδες].

φαμίλια / οικογένεια (ALE, Buck list) || ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) || Πελοπόννησος: η φαμίλια [Δολιανά, Νεοχώρι, Σκεπαστό] | η φαμελιά [Αγία Άννα, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Καλούσι, Κανδήλα, Καστρί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Μάλη, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | η φαμπελιά [Πιάνα, Ροεινό] | α φανίλια [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α τσέα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η φαμίλια [Αμφίκλεια, Γουριά, Δελβινάκι, ΚουμαρίτσιΠάργα, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες] | η φαμέλια [Δελβινάκι, Πάργα] | η φαμιλιά [Αγία Ευθυμία, Άγιος Νικόλαος, Γουριά, Δομνίστα, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Στυλίδα, Τιθορέα] | η φαμλιά [Δραμεσιοί, Πηγή, Χουλιαράδες] | η φαμπίλια [Δολό, Σταυροδρόμι, Ωραιόκαστρο] | η φαμπλιά [Γέρμας, Έλατος, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Χουλιαράδες] | του φαμέλιου [Μεσούντα] | του ασκέρ [Μηλίνα] | το αστσέρι [Μέγαρα] | του κουνάκ [Μεσούντα]. || Κρήτη: η φαμελιά [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Σάσαλος, Τύλισος].

φανάρι / για φώτισμα || έπιπλα - αναχρικά || Πελοπόννησος: το φανάρι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Καρυά, Καστρί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Τσέρια, Φενεός] | το φανάζι [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το φανάρι [Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα] | του φανάρ [Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Γέρμας, Μακρινή, Ραψάνη, Στροφυλιά, Τιθορέα, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: το φανάρι [Άγιος Γεώργιος, Σέλλες] | το φανέρι [Ανατολή, Μάρθα].

φανάρι / με σήτα για τρόφιμα || έπιπλα - αναχρικά || Πελοπόννησος: το φανάρι [Αμπελιώνα] | η σήτα [Αμπελιώνα]. || Ρούμελη: το φανάρι [Δελβινάκι] | του φανάρ [Μηλίνα, Σιάτιστα] | το κλουβούκι [Πάργα] | η μουσκέρα [Πάργα] | η καρότσα [Σιάτιστα] | η σήτα [Τιθορέα].

φανέλα || φορεσιά || Πελοπόννησος: η φανέλα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λυγουριό, Μελιγού, Μυγδαλιά, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Στεμνίτσα, Τσέρια] | α φανέλα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α φανέα [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η φανέλα [Αγία Ευθυμία, Άγιος Λουκάς, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Θαρούνια, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μέγαρα, Μεσούντα, Μηλίνα, Πάργα, Σιάτιστα, Σταυροδρόμι, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο] | η φανιέλα [Αγιά, Μασχολούρι, Ραψάνη] | του φανέλου [Σιάτιστα]. || Κρήτη: η φανέλα [Βουλγάρω, Μάρθα, Παλαιοχώρα].

φανερώματα / το τέλος του προξενιού με γλέντι των συμπεθέρων στο σπίτι της νύφης || ο γάμος || Πελοπόννησος: τα φανερώματα [Βρέσθενα, Τσέρια] | το ξεφανέρωμα [Εξωχώρι]. || Ρούμελη: τα φανιρώματα [Ραψάνη] | τα φλέματα [Δαύλεια].

φανέστρα / τρύπα στη σκεπή || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: η φανέστρα [Γυμνό, Γυμνό, Κρέστενα, Λεβίδι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | η φενέστρα [Σκεπαστό] | α φανέστρα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η φανέστρα [Μέγαρα]. || Κρήτη: ο ανηφοράς (τρύπα στο δώμα για να μπαίνει φως στο σπίτι) [Άγιος Γεώργιος].

φάντιασμα / φάντασμα (Buck list) || δοξασίες || Πελοπόννησος: το φάντιασμα [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Κανδήλα, Παραδείσια, Σκεπαστό, Τσέρια] | το φάγκιασμα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το φάγκισμα [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: του φάντιασμα [Μακρολίβαδο] | του φάνταγμα [Γέρμας, Έλατος, Σταγιάδες] | το ίσκιωμα [Τσαμαντάς] | του ίσκιουμα [Χουλιαράδες] | τα κρούγματα [Ραψάνη]. || Κρήτη: το σφαντακτό [Εμπρόσνερος] | η αφανταξά [Ανατολή] | τα σφαντάματα [Σέλλες] | το έντιμα [Παλαιοχώρα].

φαράγγι || η φύση || Ρούμελη: η χουν [Μηλίνα, Χρυσή] | του μπουγάζ [Χρυσή]. || Κρήτη: το φαράγγι [Ανώγεια, Αποδούλου, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού] | ο χαβγάς [Άγιος Γεώργιος].

φαραόνι / η μικρή φραγκόκοτα [Numida meleagris] || πανίδα || Πελοπόννησος: το φαραόνι [Άγιος Δημήτριος, Μαγούλα].

φαράσι || καθαριότητα || Ρούμελη: το φαράσι [Πάργα] | του φαράς [Δράκεια, Έλατος] | το φαρασάνι [Πάργα].

φαρί / άλογο ιππασίας || πανίδα || Ρούμελη: του φαρί [Αμφίκλεια] | του μπινέκ [Έλατος].

φαρμακάδα / η θεραπευτική ιδιότητα || αρρώστιες || Ρούμελη: η φαρμακάδα [Τσαμαντάς].

φαρμάκι (Buck list) || αρρώστιες || Πελοπόννησος: το φαρμάκι [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Καρυά, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό] | το φαρμάτσι [Τσέρια, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α φόλα [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το φαρμάκι [Πάργα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του φαρμάκ [Αγία Ευθυμία, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Κουμαρίτσι, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Τιθορέα] | η φαρμακάδα [Αγιά]. || Κρήτη: το φαρμάκι [Αποδούλου, Σιρίλι].

φαρμάκι / χορτάρι φαρμακερό για τα ζώα || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το φαρμάκι [Αλποχώρι] | το φαρμάτσι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: του φαρμάκ [Μεσούντα] | τα φαρμάτσι [Μέγαρα] | του φαρμακόχουρτου [Βράχα].

φαρμακουλήθρα / το φυτό Erythraea centaurium || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η φαρμακουλήθρα [Δολιανά, Δροσοπηγή, Λαγκάδια, Μυγδαλιά, Πιάνα, Ροεινό, Στεμνίτσα].

φάρσα || διασκέδαση || Πελοπόννησος: η φάρσα [Λεβίδι]. || Ρούμελη: η φάρσα [Μεσούντα].

φάσα / λωρίδα υφάσματος || υφαντική || Πελοπόννησος: η φάσα [Κανδήλα, Κρέστενα] | το φασόνι [Κανδήλα]. || Ρούμελη: η φάσα [Αγία Ευθυμία, Μικρό Βουνό].

φασαρία || ήχοι || Πελοπόννησος: η φασαρία [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αρχαία Φενεός, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Κανδήλα, Λεχαινά, Μάλη, Μελιγού, Ροεινό, Σκεπαστό] | α φασαρία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | η φασαζία [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η φασαρία [Αμφίκλεια, Γουριά, Δελβινάκι, Καρίτσα, Μακρινή, Μασχολούρι, Ραψάνη, Τσαμαντάς, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: η φασαρία [Άγιος Βασίλειος, Ανώγεια, Βρύσες, Μάρθα, Σάσαλος, Σιρίλι] | η τραβάγια [Θεοδώρα] | το ανεχούχλακο [Μάρθα].

φασκιά || η γέννα - το μωρό || Πελοπόννησος: η φασκιά [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Μάλη, Μυγδαλιά, Πάκια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | α φαστσία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η φασκιά [Αγιά, Άγιος, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μεσούντα, Μηλίνα, Πάργα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Τσαμαντάς, Χρυσή, Ωραιόκαστρο] | η φατσέα [Μέγαρα] | η φάσκια [Πάργα] | του βρακούλ [Μελισσουργοί] | το λητάρι [Θαρούνια]. || Κρήτη: η φασκιά [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βώροι, Θεοδώρα, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος].

φασκίδι / ήταν πιο στενό και πιο κοντό από τη φασκιά - με αυτό τύλιγαν το παιδί από τον αφαλό μέχρι το στήθος || η γέννα - το μωρό || Κρήτη: το φασκίδι [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Κελλάρια] | το φασκιδάκι [Ανατολή] | το φασκιόνι [Σάσαλος, Τύλισος] | το κοντοφάσκι [Βουλγάρω].

φάσκιωμα || η γέννα - το μωρό || Ρούμελη: του φάσκιουμα [Δραμεσιοί, Έλατος, Πρέβεζα, Σταγιάδες].

φασκομηλιά / το φυτό Salvia officinalis || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η φασκομηλιά [Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Κρέστενα, Μαγούλα, Πάκια, Φενεός] | η αλιφασκιά [Σκεπαστό] | α φασκονηλία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α φουσκονηλία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το φασκόμηλο [Βαλύρα, Δολιανά, Κρέστενα, Λυγουριό, Μάλη, Σκεπαστό, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: του φασκόμλου [Ραψάνη] | του φασκόμηλου [Μελισσουργοί, Μηλίνα] | του αλσφάκ [Τιθορέα] | ου αλίσφακους [Χουλιαράδες] | του αλίσφακου [Καρίτσα, Χρυσοβίτσα] | η αλιφαστσέα [Μέγαρα] | η αλισφακιά [Μηλίνα] | η λισφακιά [Δράκεια, Μηλίνα]. || Κρήτη: η φασκομηλιά [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Αποδούλου, Βραχάσι, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Τύλισος] | η σφακομηλιά [Θεοδώρα].

φασκομηλόλαδο / αιθέριο έλαιο από φασκόμηλο - το έδιναν για παυσίπονο || αταξινόμητα || Κρήτη: το φασκομηλόλαδο [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Μιαμού].

φασολάδα || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: η φασουλάδα [Αμπελιώνα, Ρούτσι]. || Ρούμελη: η φασουλάδα [Κανάλια, Λιλαία, Τσαμαντάς] | η φασλάδα [Μελισσουργοί].

φασολάκια / φρέσκα || καρποί || Πελοπόννησος: τα φασολάκια [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Δολιανά, Κανδήλα, Ρούτσι] | τα φασουλάκια [Μαγούλα]. || Ρούμελη: τα φασολάκια [Ωραιόκαστρο] | τα φασλάκια [Δραμεσιοί, Κανάλια, Μακρινή, Μελισσουργοί, Χρυσοβίτσα] | τα φασουλάκια [Πάργα, Σιάτιστα, Σταυροδρόμι, Τιθορέα, Φαρκαδόνα] | οι μασούρκις [Χρυσή] | τα πασπάλια [Σταγιάδες]. || Κρήτη: τα φασολάκια [Παλαιοχώρα] | τα λουβάκια [Σέλλες].

φασόλια (Buck list) || καρποί || Πελοπόννησος: τα φασόλια [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Θαλάμες, Λεβίδι, Λυγουριό, Νεοχώρι, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Ρούτσι, Στεμνίτσα] | τα φασούλια [Αγία Άννα, Αγρίδι, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Μαγούλα, Προάστιο, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | τα λόπια (τα ξερά άσπρα φασόλια) [Ρούτσι, Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: τα φασόλια [Αγία Ευθυμία, Άγιος, Αμφίκλεια, Γραμματικού, Δελβινάκι, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μέγαρα, Μεσούντα, Πηγή, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Χρυσοβίτσα] | τα φασούλια [Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Πάργα, Πηγή, Πλατύστομο, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσή, Ωραιόκαστρο] | η φασλιά [Έλατος] | τα βασούλια [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια] | τα λόπια (άσπρα χοντρά) [Μέγαρα] | τα μπριτζέκια [Πηγή]. || Κρήτη: τα φασόλια [Παλαιοχώρα, Σάσαλος] | τα φασούλια [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Λαμπιώτες, Μάρθα, Σέλλες, Τύλισος] | οι φασούλες [Ανατολή, Ανώγεια, Τύλισος] | οι φασόλες [Βρύσες, Μιαμού, Παλαιοχώρα] | τα φασιόλια [Λαμπιώτες].

φασολιά / το φυτό Phaseolus vulgaris || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η φασουλιά [Αγία Άννα, Μυγδαλιά] | α φασουλία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η φασλιά [Γέρμας, Δραμεσιοί, Κανάλια, Μακρινή, Σιάτιστα, Σταγιάδες].

φασουλόζουμο || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: το φασουλόζουμο [Σπαρτιά].

φασουλομπρίαμο / φρέσκα φασολάκια με λάδι, σπανάκι, κρεμμύδι και μυρωδικά στη γάστρα || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: το φασουλομπρίαμο [Τσαμαντάς].

φασουλόρυζο / το έτρωγαν στις κηδείες || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Κρήτη: το φασουλόρυζο [Βραχάσι, Τύλισος] | το ρυζοφάσουλο [Άγιος Γεώργιος].

φάσσα / το πουλί Columba palumbus || πανίδα || Πελοπόννησος: η φάσσα [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Λαγκάδια, Μυγδαλιά, Ρούτσι] | το φασοπερίστερο [Κανδήλα]. || Ρούμελη: η φάσσα [Αμφίκλεια, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Μακρινή, ΠάργαΤιθορέα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η φάρσα [Μέγαρα, Πάργα] | του φασί [Ραψάνη]. || Κρήτη: η φάσσα [Μάρθα].

φάτσα / πρόσοψη σπιτιού || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: η φάτσα [Κανδήλα]. || Ρούμελη: η φάτσα [Δραμεσιοί].

φαφούτης || ιδιότητες || Κρήτη: ο φαφούτης [Θεοδώρα].

φεγγάρι (Swadesh list, Buck list) || η φύση || Πελοπόννησος: το φεγγάρι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Ελάτη, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια, Φενεός, Πέρα Μέλανα] | το φεγγάζι [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το φεγγάρι [Δελβινάκι, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του φιγγάρ [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μεσούντα, Μηλίνα, Πλατύστομο, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | του φινγγάρ [Χρυσή]. || Κρήτη: το φεγγάρι [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος].

φεγγίτης / βαρελιού || αμπελουργία || Πελοπόννησος: ο φεγγίτης [Καρυά, Μυγδαλιά]. || Ρούμελη: η βιγλ [Χρυσοβίτσα].

φεγγίτης / στο ταβάνι || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: ο φεγγίτης [Αλποχώρι, Μάλη, Προάστιο] | το φωτερό [Κανδήλα] | ο φεντζίτα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: ο φεγγίτης [Δελβινάκι] | ου φιγγίτς [Αγία Ευθυμία, Γέρμας, Έλατος, Μασχολούρι, Χουλιαράδες] | ι φιγγίτς [Μηλίνα] | η φιγγίτα [Δραμεσιοί, Χουλιαράδες] | τα φιγγίτια [Κιλελέρ] | ου μπατζάς [Έλατος]. || Κρήτη: ο φεγγίτης [Ανώγεια, Βουλγάρω].

φελλός || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: ο φελλός [Αλποχώρι, Δολιανά, Προάστιο] | ο φελέ [Πέρα Μέλανα] | ο φιλέ [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: ου φιλός [Άγιος, Γουριά, Πρέβεζα, Τιθορέα] | ο θελός [Πάργα]. || Κρήτη: ο φελλός [Άγιος Γεώργιος, Κελλάρια, Μιαμού].

φέξιμο || αταξινόμητα || Ρούμελη: του φέξμου [Έλατος] | η φέξ [Σταγιάδες]. || Κρήτη: η φέξη [Άγιος Γεώργιος].

φερετζές || φορεσιά || Πελοπόννησος: ο φερεντζές [Αλποχώρι]. || Ρούμελη: ου φιριτζές [Αγία Ευθυμία, Σταγιάδες] | το τσαρτσάφι [Πάργα] | τα φιριτζέδια [Σιάτιστα].

φέρμελη / τσόχινο κεντητό γιλέκο με μανίκια || φορεσιά || Πελοπόννησος: η φέρμελη [Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Δολιανά, Κάτω Λουσοί, Παραδείσια, Ροεινό, Στεμνίτσα] | η φέρβελη [Ρούτσι] | α φέρμελη [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η φέρμελη [Μέγαρα]. || Κρήτη: η φέρμελη [Άγιος Γεώργιος] | το κοντόχι [Μιαμού].

φέσι || φορεσιά || Πελοπόννησος: το φέσι [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το φέσι [Μέγαρα, Ωραιόκαστρο] | του φες [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Γουριά, Δαύλεια, Κανάλια, Καρίτσα, Μηλίνα, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στυλίδα, Τιθορέα]. || Κρήτη: το φέσι [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Βουλγάρω, Λαμπιώτες, Κελλάρια, Παλαιοχώρα].

φεστόνι / κέντημα στην άκρη της ποδιάς || φορεσιά || Πελοπόννησος: το φεστόνι [Αμπελιώνα, Λεχαινά] | το φιστόνι [Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: το φεστόνι [Δολό] | του φιστόν [Μεσούντα, Πρέβεζα]. || Κρήτη: το φεστόνι [Τύλισος].

φέτα / λεπτό κομμάτι || χώρος-σχήματα || Πελοπόννησος: η φέτα [Άγιος Δημήτριος, Δολιανά, Λυγουριό, Στεμνίτσα] | η σφελίδα [Βρέσθενα]. || Ρούμελη: η φέτα [Άγιος Λουκάς, Αμφίκλεια, Γουριά, Δελβινάκι, Δομνίστα, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μελισσουργοί, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Σταυροδρόμι, Στυλίδα, Χουλιαράδες] | η φλέτα [Μέγαρα] | το φελί [Μέγαρα]. || Κρήτη: η φέτα [Θεοδώρα, Μιαμού, Σέλλες, Τύλισος].

φέτα / τυρί || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: η φέτα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Θαλάμες, Λεβίδι, Λυγουριό, Στεμνίτσα, Φενεός] | η σφέλα [Προάστιο, Τσέρια]. || Ρούμελη: η φέτα [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Μέγαρα, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | η σφήνα [Γουριά, Έλατος] | του τσυρί [Σιάτιστα]. || Κρήτη: η φέτα [Ανώγεια].

φευγάλα || κίνηση || Πελοπόννησος: η φευγάλα [Καστρί]. || Ρούμελη: το φευγιό [Σταυροδρόμι] | η φίβγα [Έλατος].

φιαλώματα / μικρά ξύλα που έμπαιναν πάνω από τα δοκάρια και κάτω από το χώμα της σκεπής || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Κρήτη: τα φιαλώματα [Σέλλες].

φιγούρα / επίδειξη || αταξινόμητα || Ρούμελη: η φιγούρα [Καρίτσα, Κουμαρίτσι].

φιγούρα / χορού || διασκέδαση || Πελοπόννησος: η φιγούρα [Άγιος Δημήτριος, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Λυγουριό, Μαγούλα, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η φιγούρα [Γουριά, Δελβινάκι, Μακρινή, Πρέβεζα, Χουλιαράδες] | τα καμάκια [Μηλίνα].

φιδές || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: ο φιδές [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Λαγκάδια, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Προάστιο, Τσέρια] | ο φιβές [Γυμνό, Κανδήλα, Λαγκάδια] | η πίγουλη [Κανδήλα, Κρέστενα, Λαγκάδια, Ροζενά] | το μενουδέλι [Αλποχώρι]. || Ρούμελη: ο φιδές [Άγιος Λουκάς] | ου φιδές [Τιθορέα, Χρυσοβίτσα] | ο φιντές [Θαρούνια] | η πίγουλη [Μέγαρα] | η πίγουλ [Αμφίκλεια, Χρυσοβίτσα] | η μπίουλη [Πάργα] | το μπίουλι [Πάργα].

φίδι (Swadesh list, Buck list) || πανίδα || Πελοπόννησος: το φίδι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | το ούθι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το ούιθι [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το σουρούμενε [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το φίδι [Δελβινάκι, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του φιδ [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ου όφιους [Σιάτιστα]. || Κρήτη: ο όφης [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες] | οι όφηδες [Άγιος Γεώργιος, Βώροι, Θεοδώρα, Μάρθα, Μιαμού, Σάσαλος, Σέλλες].

φιδόριζα / φυτό || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η φιδόριζα [Τσέρια].

φιδοτόμαρο || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: το φιδοτόμαρο [Θαλάμες, Λαγκάδια]. || Ρούμελη: του φιδουπούκαμσου [Γέρμας, Έλατος] | του φδοπόκαμσου [Ραψάνη] | του φιδόπκαμσου [Μηλίνα] | του φιδόπχαμπσου [Σταγιάδες] | του φιδουρούχου [Χουλιαράδες] | το πουκάμισο του φιδιού [Πάργα] | του πκάμσου απ' του φιδ [Γουριά] | το ρουτί του φιδιού [Δελβινάκι]. || Κρήτη: το ποκάμισο του όφη [Παλαιοχώρα].

φιδοφάσουλα / ποικιλία φασολιών || καρποί || Κρήτη: τα φιδοφάσουλα [Παλαιοχώρα].

φιδόχορτο / το φυτό Dracunculus vulgaris || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το φιδόχορτο [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: του φιδόχορτου [Κανάλια] | του φδόχορτου [Μεσούντα] | η δρακουντιά [Αγιά, Άγιος Νικόλαος].

φιλέδες || χτένισμα - καλλωπισμός || Πελοπόννησος: οι φιλέδες [Αγία Άννα].

φιλενάδα || ιδιότητες || Πελοπόννησος: η φιλενάδα [Αμπελιώνα, Βαλύρα, Δροσοπηγή, Ελάτη, Θαλάμες, Κανδήλα, Λαγκάδια, Μελιγού, Σκεπαστό] | α κολέγισα [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | α κολεγίσα [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η φιλενάδα [Ωραιόκαστρο] | η φιλινάδα [Αγία Ευθυμία, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Γέρμας, Δαύλεια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η φιλονάδα [Μέγαρα] | η φιλνάδα [Αγιά, Δραμεσιοί, Σιάτιστα] | η φιλιενάδα [Πρέβεζα] | η φίλη [Γραμματικού]. || Κρήτη: η φιλενάδα [Άγιος Βασίλειος, Ανώγεια, Βώροι, Σάσαλος, Τύλισος] | η φιλονάδα [Ανατολή].

φίλημα || αταξινόμητα || Ρούμελη: του φίλμα [Δαύλεια, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: το φίλημα [Ανατολή].

φιλί || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το φιλί [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Βεργαδαίικα, Κέρτεζη, Λαγκάδια, Μαγούλα, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: το φιλί [Δελβινάκι, Πάργα] | του φιλί [Αγία Ευθυμία, Γέρμας, Κανάλια, Λιλαία, Μακρινή] | του φλι [Σιάτιστα] | του φίλμα [Πρέβεζα]. || Κρήτη: το φιλί [Βραχάσι, Σάσαλος].

φιλιά / φιλία || αταξινόμητα || Κρήτη: η φιλιά [Θεοδώρα, Σέλλες, Σιρίλι].

φίλιαντρο / στηθαίο πηγαδιού || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: το φίλιαντρο [Κρέστενα].

φίλντισι / ελεφαντόδοντο || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το φίλντισι [Αλποχώρι]. || Ρούμελη: του φιλντίς [Έλατος, Σιάτιστα].

φίλος (Buck list) || ιδιότητες || Πελοπόννησος: ο φίλος [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Εξωχώρι, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Νεοχώρι, Πάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | ο κολέκας [Λαγκάδια] | ο θίλε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο φίλος [Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | ου φίλους [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ι φίλους [Αγιά, Δράκεια] | φίλους [Ραψάνη]. || Κρήτη: ο φίλος [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

φιλότιμο || αταξινόμητα || Κρήτη: το φιλότιμο [Ανώγεια, Εμπρόσνερος].

φιντάνι || φυτολογικά || Πελοπόννησος: το φιντάνι [Άγιος Δημήτριος, Λυγουριό]. || Ρούμελη: του φιντάν [Γραμματικού] | του φνταν [Γουριά] | του φουντάν [Σταγιάδες]. || Κρήτη: το φιντάνι [Παλαιοχώρα].

φιόγκος || φορεσιά || Πελοπόννησος: ο φιόγκος [Αγία Άννα, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | ο φλιόγκος [Βρέσθενα, Λαγκάδια] | η φιογκάδα [Αγία Άννα] | ο φιόγκο [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο φιόγκος [Μέγαρα] | ου φιόγκους [Αμφίκλεια, Γουριά, Δαύλεια, Μακρινή, Μεσούντα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Χουλιαράδες] | ι φιόγκους [Αγιά, Μηλίνα] | ου φλιόγκους [Κουμαρίτσι, Σιάτιστα, Σταγιάδες]. || Κρήτη: ο φιόγκος [Ανατολή, Βώροι, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα, Σιρίλι].

φιρίκι (μήλο) || καρποί || Πελοπόννησος: το φιρίκι [Βρέσθενα, Δολιανά].

φιρμάνι || λόγια-γράμματα || Ρούμελη: το φερμάνι [Τσαμαντάς] | του φιρμάν [Σταγιάδες].

φισέκι || το κυνήγι || Ρούμελη: του φσεκ [Έλατος, Σιάτιστα]. || Κρήτη: το φισέκι [Αποδούλου, Τύλισος].

φιτίλι || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: το φιτίλι [Άγιος Δημήτριος, Κανδήλα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μάλη, Μελιγού, Ρούτσι] | το φτίλι [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Ελάτη, Ελληνίτσα, Λαγκάδια, Πιάνα] | το φιτιλόγνεμα [Δολιανά] | το φουκίλι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το φιτίλι [Θαρούνια, Τσαμαντάς] | του φιτίλ [Κουμαρίτσι] | το φτίλι [Δελβινάκι] | του φτιλ [Αγιά, Γέρμας, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Κανάλια, Μακρινή, Στροφυλιά, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | του φτσιλ [Σιάτιστα]. || Κρήτη: το φιτίλι [Θεοδώρα] | το φτίλι [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού, Σέλλες, Τύλισος].

φλαμουριά / το δέντρο Tilia platyphyllos || χλωρίδα || Ρούμελη: η φλαμουριά [Δολό, Ραψάνη, Σταυροδρόμι] | η φιλουριά [Tilia] | του φλαμούρ [Μηλίνα] | η τιλιά [Μακρινή, Ραψάνη] | η λίπα [Κουμαρίτσι].

φλάμπουρο / στην πομπή του γάμου || ο γάμος || Πελοπόννησος: το φλάμπουρο [Αρχαία Φενεός, Ροζενά, Φενεός] | ο φλάμπουρας [Λυγουριό] | το μπαϊράκι [Καστρί] | το μπαργιάκι [Καρυά]. || Ρούμελη: το φλάμπουρο [Ωραιόκαστρο] | ου φλάμπρας [Δομνίστα, Μακρινή] | ου φλάμπουρας [Στυλίδα, Τσουκαλάδες] | ου φλάμπρους [Άγιος] | του φλάμπουρου [Αγιά, Δομνίστα, Έλατος, Καρίτσα, Κιλελέρ, Μικρό Βουνό, Σταγιάδες, Τιθορέα] | του φλάμπρου [Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Δαύλεια, Δομνίστα, Μακρολίβαδο, Πλατύστομο] | το μπαϊράκι [Τσαμαντάς] | του φλάμπουρου (κανάτα άντι σημαία) [Σιάτιστα] | του μπαϊράκ [Δραμεσιοί, Χουλιαράδες] | το μπαϊριάκι [Δελβινάκι] | το μπαριάκι [Δελβινάκι, Δολό, Πηγή, Σταυροδρόμι, Ωραιόκαστρο]. || Κρήτη: το μπαϊράκι [Βουλγάρω, Βρύσες, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα].

φλάντζα || σύνεργα-υλικά || Κρήτη: η φλάντζα [Άγιος Γεώργιος].

φλασκί || έπιπλα - αναχρικά || Πελοπόννησος: το φλασκί [Προάστιο]. || Ρούμελη: το φλασκί [Δολό]. || Κρήτη: το φλασκί [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Θεοδώρα, Μιαμού, Σέλλες] | η φλάσκα [Σιρίλι] | ο τζούκος [Άγιος Γεώργιος, Τύλισος] | ο τσούκος [Σέλλες].

φλέβα || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: η φλέβα [Κανδήλα, Λεβίδι, Ρούτσι] | η ματόφλεβα [Αλποχώρι] | α φλέβα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α βένα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η φλέβα [Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Μηλίνα, Τιθορέα] | η βένα [Πάργα] | η βίνα [Μέγαρα]. || Κρήτη: η φλέβα [Άγιος Βασίλειος, Μιαμού] | η φλέγα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Θεοδώρα, Παλαιοχώρα, Σέλλες].

φλέβα / νερού || γεωργία || Ρούμελη: η φλέβα [Τσαμαντάς]. || Κρήτη: η φλέγα [Μάρθα].

Φλεβάρης || χρόνος || Πελοπόννησος: ο Φλεβάρης [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μελιγού, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Φενεός] | ο Κούντουρος [Κρέστενα] | ο Κλαδευτής [Κρέστενα] | ο Φλεβάρη [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο Φλεβάζη [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο φλεβάρης [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | ου Φλιβάρς [Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Γουριά, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μεσούντα, Ραψάνη, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ι Φλιβάρς [Δράκεια, Μικρό Βουνό] | ο Σκούρτης [Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | ου Σκούρτους [Γέρμας] | ου Κουτσουφλέβαρους [Άγιος Νικόλαος, Κουμαρίτσι] | ι Κουτσουφλέαρους [Δράκεια]. || Κρήτη: ο Φλεβάρης [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες] | ο Κουτσοφλέβαρος [Βουλγάρω, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Λαμπιώτες] | ο Κλαδευτής [Βώροι] | ο Μικρός [Βώροι] | ο Κουτσός [Βώροι] | ο Κούντουρος [Βώροι].

φλεμονόκακο / αρρώστια των πνευμόνων || κτηνοτροφία - τυροκομία || Κρήτη: το φλεμονόκακο [Θεοδώρα].

φλέσουρα / τα ξερά φύλλα || φυτολογικά || Πελοπόννησος: τα φλέσουρα [Λαγκάδια, Ρούτσι] | τα φρούσαλα [Λαγκάδια].

φλισκούνι / το φυτό Mentha pylegium || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το φλισκούνι [Δολιανά, Εξωχώρι, Κρέστενα, Τρόπαια] | το φλουσκούνι [Άγιος Δημήτριος, Μυγδαλιά, Σκεπαστό] | το φρουσκούνι [Ροεινό] | το φουσκούνι [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: του φλσκουν [Καρίτσα] | του φλασκούν [Μηλίνα] | το βλιχούνι [Θαρούνια]. || Κρήτη: το φλισκούνι [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Θεοδώρα, Μιαμού] | τα λιτρόπιανα [Λαμπιώτες].

φλιτζάνι (Buck list) || έπιπλα - αναχρικά || Πελοπόννησος: το φλιτζάνι [Αγία Άννα, Αμπελιώνα, Δολιανά, Κρέστενα, Λεχαινά, Λυγουριό, Μάλη, Σκεπαστό, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το φλιτζιάνι [Κάτω Λουσοί]. || Ρούμελη: το φλιτζάνι [Δελβινάκι, Δολό, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | το φελιτζάνι [Μέγαρα] | του φλιτζάν [Αγιά, Άγιος Νικόλαος, Δράκεια, Κιλελέρ, Μικρό Βουνό, Πρέβεζα] | του φλιντζάν [Γουριά, Μακρολίβαδο, Τιθορέα] | του φλιτζάν [Αμφίκλεια, Δομνίστα, Μεσούντα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | του φλιτζιάν [Μασχολούρι] | του φριτζάν [Χουλιαράδες] | του φιλτζάν [Έλατος, Στροφυλιά] | η κικάρα [Πάργα] | η φλιντζάνα [Γουριά]. || Κρήτη: το φλιτζάνι [Βώροι, Μιαμού, Σιρίλι] | η φλιτζάνα [Τύλισος].

φλίτσια / οι φλούδες του καλαμποκιού || γεωργία || Πελοπόννησος: τα φλίτσια [Αμπελιώνα, Λαγκάδια, Παραδείσια, Ρούτσι] | τα λουμπουκόφυλλα [Βρέσθενα]. || Ρούμελη: τα μπούλτσα [Μακρινή] | τα φλούστιρια [Τιθορέα] | τα φίκια [Τιθορέα].

φλόγα (Buck list) || η φύση || Πελοπόννησος: η φλόγα [Αγία Άννα, Λαγκάδια, Λυγουριό, Στεμνίτσα] | α φλόγα [Πέρα Μέλανα] | α λαμπούρα [Πέρα Μέλανα] | α άβρα [Πέρα Μέλανα] | ο αβρέ [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η φλόγα [Γέρμας, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μικρό Βουνό, Σιάτιστα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες, Χουλιαράδες, Ωραιόκαστρο] | η λαμπάδα [Μηλίνα, Τιθορέα] | η φεξ [Χουλιαράδες].

φλογέρα || μουσική || Πελοπόννησος: η φλογέρα [Αγία Άννα, Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μάλη, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | το τσαφάρι [Εξωχώρι, Θαλάμες, Τσέρια] | το καλάμι [Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό] | α φουγέρα [Πέρα Μέλανα] | α ντιλιβίρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η φλογέρα [Δελβινάκι] | η φλουγέρα [Άγιος Νικόλαος, Γραμματικού, Μακρινή, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η φλοέρα [Ωραιόκαστρο] | η φλουέρα [Αγία Ευθυμία, Γουριά, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μικρό Βουνό, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες] | η τζαμάρα [Γουριά, Πάργα, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | η ζαμάρα [Άγιος Νικόλαος] | η νταραβέρα [Μέγαρα] | η νταραβίρα [Μέγαρα] | ο σουρλάς [Μέγαρα]. || Κρήτη: η μαντούρα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι, Θεοδώρα, Μάρθα, Μιαμού, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος] | η μπαντούρα [Ανώγεια, Αποδούλου, Εμπρόσνερος] | το θιαμπόλι [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Κελλάρια, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Τύλισος] | το διαμπόλι [Βραχάσι] | το χαμπιόλι [Ανώγεια, Αποδούλου, Βρύσες, Λαμπιώτες, Μιαμού] |το μπαμπιόλι [Εμπρόσνερος].

φλοκάτη / ενδυμασία || φορεσιά || Πελοπόννησος: η φλοκάτη [Αρχαία Φενεός, Ροζενά]. || Ρούμελη: η φλουκάτ [Αγία Ευθυμία, Έλατος] | η φλουκάτα [Αμφίκλεια, Μελισσουργοί, Σταγιάδες, Χρυσή] | του φλουκάτου [Μασχολούρι] | του σουκόφ [Μηλίνα].

φλοκάτη / παχύ μάλλινο στρωσίδι || υφαντική || Πελοπόννησος: η φλοκάτη [Αμπελιώνα, Δροσοπηγή, Μαγούλα, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η φλοκάτη [Δολό, Μέγαρα] | η φλοκάτα [Ωραιόκαστρο] | η φλουκάτη [Πηγή] | η φλουκάτ [Κανάλια, Μακρινή, Μασχολούρι, Μεσούντα, Πρέβεζα, Ραψάνη, Στυλίδα, Τιθορέα, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | η φλοκοτή [Δελβινάκι, Πάργα] | η φλοκιαστή [Πάργα] | η φλουκιαστή [Σιάτιστα] | η φλουκουτή [Αμφίκλεια, Στυλίδα] | η φλουκάρα [Σταγιάδες] | η τσέργα [Αγία Ευθυμία, Αμφίκλεια, Γέρμας, Δαύλεια, Δομνίστα, Λιλαία, Μηλίνα, Πάργα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Χρυσή, Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο] | η γκρέκα [Μηλίνα].

φλόκος / της φλοκάτης || υφαντική || Πελοπόννησος: ο φλόκος [Βρέσθενα, Βαλύρα, Δροσοπηγή, Κρέστενα, Λεβίδι, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: ο φλόκος [Μέγαρα, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | ου φλόκους [Δραμεσιοί, Έλατος, Μακρινή, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Σιάτιστα, Χρυσή] | ι φλόκους [Κανάλια] | το φλόκι [Πάργα] | του φλοκ [Αγία Ευθυμία, Αμφίκλεια, Γέρμας, Έλατος, Μασχολούρι, Χρυσή].

φλόμος / φυτά του γένους Euphorbia || χλωρίδα || Πελοπόννησος: ο φλόμος [Εξωχώρι, Λυγουριό] | η σιφλόη [Σκεπαστό] | ο φόμο [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο φλόμος [Πάργα] | ου σφλόμους [Άγιος, Τιθορέα] | ου φλόμπους [Σταγιάδες]. || Κρήτη: ο φλόμος [Μιαμού, Παλαιοχώρα] | η ατζουμαλιά [Άγιος Γεώργιος] | η ατσουμαλιά [Σέλλες].

φλούδα (Swadesh list) || η φύση || Πελοπόννησος: η φλούδα [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Κανδήλα, Καστρί, Κρέστενα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια] | το φλίδι [Λυγουριό] | η φλίδα [Προάστιο] | το φλούδι [Στεμνίτσα, Τσέρια] | α φρούα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η φλούδα [Αγία Ευθυμία, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Δελβινάκι, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες] | το φλούδι [Τσαμαντάς] | του φλουδ [Αγιά, Αμφίκλεια, Δραμεσιοί, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα] | η φλίδα [Αμφίκλεια, Τιθορέα] | η πέτσα [Ραψάνη]. || Κρήτη: η φλούδα [Τύλισος] | το φλούδι [Παλαιοχώρα] | τα φλουδιά [Τύλισος].

φλούνες / ψητά πιτάκια || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: οι φλούνες [Δολιανά].

φλουρί || πλούτος-χρήματα || Πελοπόννησος: το φλουρί [Αμπελιώνα, Γυμνό, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μάλη, Μυγδαλιά, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια] | το φλορί [Δολιανά, Πιάνα] | το φουρί [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το φουζί [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το φλουρί [Δελβινάκι, Πάργα, Πηγή, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του φλουρί [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Δαύλεια, Δομνίστα, Δράκεια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μασχολούρι, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες] | το φλορί [Δελβινάκι, Μέγαρα]. || Κρήτη: το φλουρί [Βουλγάρω, Εμπρόσνερος, Κελλάρια, Τύλισος].

φοβέρα || βία || Ρούμελη: η φουβέρα [Χουλιαράδες]. || Κρήτη: η φοβέρα [Ανατολή].

φόβος (Buck list) || συναισθήματα || Πελοπόννησος: ο φόβος [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λυγουριό, Μάλη, Παραδείσια, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Τσέρια] | το σκιάχτρο [Βεργαδαίικα] | ο φόβο [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α θροΐλα [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | α ικία [Πέρα Μέλανα] | α σαχτούρα [Πέρα Μέλανα] | α φτόιση [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: ο φόβος [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Τσαμαντάς] | ου φόβους [Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Έλατος, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Πλατύστομο, Στροφυλιά, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | ι φόβους [Κανάλια, Μηλίνα] | η σκιαζούρα [Αμφίκλεια] | του σκιάξμου [Έλατος] | το χλιό [Μέγαρα] | ο χλίος [Μέγαρα] | η παούρα [Πάργα] | του ιμπρέτ [Χρυσή]. || Κρήτη: ο φόβος [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Θεοδώρα, Μάρθα, Μιαμού, Τύλισος].

φόδρα || φορεσιά || Πελοπόννησος: η φόδρα [Λεβίδι, Στεμνίτσα] | το στάρι [Αρχαία Φενεός] | το αστάρι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το αστάζι [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η φόδρα [Τσαμαντάς] | του αστάρ [Γέρμας, Έλατος, Κανάλια, Μηλίνα, Σιάτιστα, Σταγιάδες] | το σωπάνι [Μέγαρα] | του σουπάν [Αγία Ευθυμία, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι]. || Κρήτη: η φόδρα [Σάσαλος] | το αστάρι [Μιαμού].

φονιάς || βία || Πελοπόννησος: ο φονιάς [Αμπελιώνα, Βαλύρα, Δροσοπηγή, Πιάνα, Σκεπαστό] | ο φονία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ου φουνιάς [Γέρμας, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: ο φονιάς [Άγιος Βασίλειος, Θεοδώρα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος].

φονικό (Buck list) || βία || Πελοπόννησος: το φονικό [Αμπελιώνα, Δολιανά, Τσέρια] | ο φόνε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: του φουνικού [Μεσούντα] | του φουνκό [Γέρμας, Έλατος, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: το φονικό [Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Μάρθα].

φόνισσα || βία || Κρήτη: η φόνισσα [Ανατολή, Λαμπιώτες, Σέλλες].

φονοχόρταρο / για αποβολή || η γέννα - το μωρό || Πελοπόννησος: το φονοχόρταρο [Βεργαδαίικα].

φόντο || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το φόντο [Λεβίδι].

φορά || χρόνος || Πελοπόννησος: η φορά [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Φενεός] | η βολά [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Κέρτεζη, Κρέστενα, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τσέρια, Φενεός] | α βοά [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το χόβι [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η φορά [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | η φουρά [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Κανάλια, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η φουλά [Γουριά] | η βολά [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η βουλά [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Άγιος Λουκάς, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Μηλίνα, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η βολέα [Μέγαρα] | δυο βουλιές [Μικρό Βουνό] | του χοβ [Έλατος, Σταγιάδες]. || Κρήτη: η φορά [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | η βολά [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βραχάσι, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

φόρα / ταχύτητα || κίνηση || Πελοπόννησος: η φόρα [Βρέσθενα] | η ράτα [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η φόρα [Γουριά, Σταγιάδες, Ωραιόκαστρο] | η φόρτσα [Πάργα, Σταγιάδες] του φούσμα [Κανάλια] | ου αρμός [Έλατος, Σταγιάδες] | του σούντμα [Σταγιάδες] || Κρήτη: η φόρα [Μάρθα] | η σβούρμα [Βρύσες].

φοράδα (ALE, Buck list) || πανίδα || Πελοπόννησος: η φοράδα [Αγία Άννα, Αγία Άννα, Αλποχώρι, Αρχαία Φενεός, Γυμνό, Κέρτεζη, Κρέστενα, Μαγούλα, Μάλη, Μυγδαλιά, Πιάνα, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Φενεός] | α αλόγα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η φοράδα [Θαρούνια] | η φουράδα [Γέρμας, Δαύλεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Καρίτσα, Λιλαία, Μακρινή, Μεσούντα, Πλατύστομο, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στυλίδα, Χρυσή]. || Κρήτη: η φοράδα [Αποδούλου, Βώροι, Μιαμού, Παλαιοχώρα].

φόρεμα || φορεσιά || Πελοπόννησος: το φόρεμα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Ελάτη, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μελιγού, Μυγδαλιά, Πάκια, Παραδείσια, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Στεμνίτσα, Τσέρια, Φενεός, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το φόρεμα [Μέγαρα, Πηγή] | του φόριμα [Αγία Παρασκευή, Άγιος, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Καρίτσα, Κιλελέρ, Μακρινή, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μικρό Βουνό, Σιάτιστα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: το φόρεμα [Βουλγάρω, Βώροι, Μιαμού, Τύλισος].

φορεσιά || φορεσιά || Πελοπόννησος: η φορεσιά [Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Δροσοπηγή, Ελάτη, Καρυά, Καρυά, Μαγούλα, Παραδείσια, Πιάνα, Ροζενά] | η φορεσά [Λυγουριό, Προάστιο, Σκεπαστό] | η φορεσία [Τσέρια] | α φορεσία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η φορεσιά [Δελβινάκι, Δολό, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | η φορεσά [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια, Μέγαρα] | η φουρισιά [Αγιά, Γέρμας, Δαύλεια, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μηλίνα, Σιάτιστα, Στυλίδα, Τιθορέα] | η φουρισά [Αμφίκλεια, Έλατος, Πρέβεζα]. || Κρήτη: η φορεσά [Βώροι, Μάρθα, Σέλλες].

φόρμα || χώρος-σχήματα || Κρήτη: η φόρμα [Παλαιοχώρα].

φορμαέλα / είδος τυριού || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: η φρουμαέλα [Σκεπαστό].

φορτοτριχιά || αγωγιάτης || Πελοπόννησος: η φορτοτριχιά [Καστρί].

φορτσερόπανο / κάλυμμα μπαούλου || υφαντική || Πελοπόννησος: το φορτσερόπανο [Μελιγού].

φόρτωμα / υποζυγίου || αγωγιάτης || Πελοπόννησος: το φόρτωμα [Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Ελάτη, Κανδήλα, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λεβίδι, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Τσέρια] | το γουμάρι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το γουμάζι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το πότσουμα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το φόρτωμα [Δελβινάκι, Μέγαρα, Τσαμαντάς] | του φόρτουμα [Αγιά, Άγιος, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Δαύλεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρολίβαδο, Μεσούντα, Μηλίνα, Πλατύστομο, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | του φουρτιό [Έλατος] | η ντάτσκα [Έλατος]. || Κρήτη: το φόρτωμα [Άγιος Γεώργιος, Βουλγάρω, Παλαιοχώρα].

φορτωματιάρης / πάει το Σάββατο, εκ μέρους του γαμπρού, τα τρόφιμα για το τραπέζι, στο σπίτι της νύφης || ο γάμος || Πελοπόννησος: ο φορτωματιάρης [Κρέστενα] | ο εγκές [Κρέστενα].

φορτωσιά / το φόρτωμα μιας φοράς || προσφορά || Ρούμελη: η φουρτουσά [Έλατος].

φορτωτήρα / σύνεργο για το φόρτωμα του υποζυγίου || αγωγιάτης || Ρούμελη: η φουρτουτήρα [Έλατος, Μηλίνα, Σταγιάδες].

φοτιαστής / φυτευτής αμπελιού || γεωργία || Πελοπόννησος: ο φοτιαστής [Δροσοπηγή, Κανδήλα].

φουκαράς || ιδιότητες || Πελοπόννησος: ο κουβαρδάς [Βρέσθενα]. || Ρούμελη: ο φουκαράς [Θαρούνια] | ου φακαράς [Έλάτος] Σταγιάδες].

φουμαδόροι / ψάρια || πανίδα || Πελοπόννησος: οι φουμαδόροι [Προάστιο].

φουνάρα / μεγάλη πυρά στο προαύλιο της εκκλησίας, το βράδυ της Ανάστασης, όπου έκαιγαν ομοίωμα του Ιούδα, μόλις ο παπάς έλεγε το Χριστός Ανέστη || θρησκεία || Κρήτη: η φουνάρα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Σέλλες] | ο ορφανός [Ανώγεια, Λαμπιώτες] & ορφανόξυλα (τα ξύλα που άναβαν τον αρφανό) [Ανώγεια].

φούντα / κάθε είδους || χώρος-σχήματα || Πελοπόννησος: η φούντα [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Φενεός] | α φούντα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η φούντα [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Λουκάς, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Δαύλεια, Δομνίστα, Δολό, Δραμεσιοί, Δαύλεια, Έλατος, Θαρούνια, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μέγαρα, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πηγή, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Σταυροδρόμι, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Σταυροδρόμι, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο] | η φουντάκα [Έλατος] | η τζιούφα [Ωραιόκαστρο]. || Κρήτη: η φούντα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα].

φουντάρισμα || αταξινόμητα || Ρούμελη: του φουντάρσμα [Πρέβεζα].

φουντούκι || καρποί || Πελοπόννησος: το φουντούκι [Θαλάμες, Λεβίδι, Σκεπαστό] | το φουντούτσι [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: του φουντούκ [Δαύλεια] | το λεφτόκαρο [Δολό] | του λιφτόκαρου [Αγία Παρασκευή] | του λιφτούκαρου [Γέρμας, Έλατος, Σιάτιστα] | του λιφτουκάρ [Κανάλια, Μεσούντα] | του λιεφτουκάρ [Πρέβεζα] | του λφτόκαρου [Σταγιάδες]. || Κρήτη: το φουντούκι [Ανώγεια] | το φιντίκι [Θεοδώρα].

φουντουκιά / δέντρα του γένους Corylus (ALE) || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η φουντουκιά [Λυγουριό]. || Ρούμελη: η λεφτοκαριά [Σταυροδρόμι] | η λιφτουκαριά [Κανάλια, Μεσούντα, Έλατος] | η λιφτουκαρά [Σιάτιστα] | η λφτουκαριά [Σταγιάδες].

φούρκα / ξύλο διχαλωτό || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: η φούρκα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Καρυά, Λεβίδι, Μυγδαλιά, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Φενεός] | η φουρκάδα [Αλποχώρι] | το φουρκίδι [Βρέσθενα] | η φούρτσια [Κανδήλα, Τρόπαια] | α φούρκα [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η φούρκα [Αγία Ευθυμία, Άγιος, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Έλατος, Θαρούνια, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Μασχολούρι, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Σταυροδρόμι, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα].

φουρκάδα / καλάμι στηρίγματος της κληματόβεργας || αμπελουργία || Πελοπόννησος: η φουρκάδα [Αλποχώρι].

φουρκέτα / μαλλιών || χτένισμα - καλλωπισμός || Πελοπόννησος: η φουρκέτα [Άγιος Δημήτριος, Λυγουριό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | η φουρκαδέλα [Αλποχώρι]. || Ρούμελη: η φουρκέτα [Βράχα, Γραμματικού, Καρίτσα, Τιθορέα] | η φουρκέτσα [Σιάτιστα] | η καρφουδέλα [Γουριά]. || Κρήτη: η φουρκέτα [Τύλισος].

φουρκίδι / η απόσταση από τις άκρες αντίχειρα-δείχτη || μέτρα-σταθμά || Πελοπόννησος: το φουρκίδι [Βρέσθενα]. || Ρούμελη: η φουρκή [Σιάτιστα, Σταγιάδες] | του φουρκί [Κουμαρίτσι, Χρυσή, Χρυσοβίτσα, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: το ποδάρι [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Βραχάσι, Μιαμού] | το ορνιθοσκέλουρο [Ανατολή] | το ορθόσκελο [Σάσαλος] | το σκιλόρνιθο [Εμπρόσνερος] | ο σερές [Αποδούλου].

φούρλα / λαμαρίνα πάνω από την πυροστιά || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: η φούρλα [Σκεπαστό].

φούρλα / σχήμα μπόλκας || φορεσιά || Πελοπόννησος: η φούρλα [Ρούτσι].

φούρλες / περιστροφές του χορευτή γύρω από τον εαυτό του || διασκέδαση || Πελοπόννησος: οι φούρλες [Αμπελιώνα, Κανδήλα, Λεβίδι, Σκεπαστό] | οι φίρλες [Δολιανά]. || Ρούμελη: οι φούρλις [Έλατος, Σιάτιστα, Χρυσή].

φούρναρης || επαγγέλματα || Πελοπόννησος: ο φούρναρης [Κανδήλα, Ρούτσι] | ο φούρνιαρης [Κρέστενα, Λεβίδι]. || Ρούμελη: οι φουρνάρδις [Σιάτιστα] | ου σιμτσής [Σιάτιστα]. || Κρήτη: ο φουρνάρης [Ανώγεια, Εμπρόσνερος].

φουρνέλο || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: το φουρνέλο [Βρέσθενα, Σκεπαστό, Τσέρια, Πέρα Μέλανα] | α φουρνέα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: του φουρνέλου [Μακρολίβαδο]. || Κρήτη: το φουρνέλο [Τύλισος].

φουρνιά || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: η φουρνιά [Βρέσθενα, Ελάτη, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι] | α φουρνία [Πέρα Μέλανα]. || Κρήτη: η φουρνιά [Βουλγάρω, Μάρθα].

φούρνισμα || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: το φούρνισμα [Γυμνό, Κανδήλα, Μάλη, Προάστιο, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το φούρνισμα [Δελβινάκι].

φουρνόκλεισμα || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: το φουρνόκλεισμα [Αγία Άννα, Αλποχώρι, Σκεπαστό] | το κλείσμα [Βαλύρα, Λεβίδι] | ο πρόπυρος [Δροσοπηγή] | η πρόπερα [Αμπελιώνα]. || Ρούμελη: το φουροσκέπασμα [Ωραιόκαστρο] | του φουρόστουμου [Δραμεσιοί] | του σκέπασμα [Μηλίνα] | ι κλειστς [Αγιά]. || Κρήτη: η φουρνόπλακα [Άγιος Γεώργιος, Μάρθα].

φουρνόλακα || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: η φουρνόλακα [Καρυά, Ρούτσι].

φουρνόξυλο || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: το φουρνόξυλο [Βρέσθενα, Γυμνό, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Λυγουριό, Μελιγού, Προάστιο, Ροεινό, Τσέρια] | το φουρνόξυλε [Πέρα Μέλανα] | το φουρνόκαλε [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το φουρνόξυλο [Θαρούνια, Μέγαρα] | του φουρνόξλου [Αγία Ευθυμία, Γραμματικού, Λιλαία, Ραψάνη, Στυλίδα]. || Κρήτη: ο τρίφτης [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια].

φούρνος (Buck list) || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: ο φούρνος [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | ο φούρνε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο φούρνος [Άγιος Λουκάς, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πηγή, Τσαμαντάς] | ο φούρος [Δελβινάκι, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | ου φούρους [Δραμεσιοί] | ου φούρνους [Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Έλατος, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μεσούντα, Πλατύστομο, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα, Χρυσοβίτσα] | ι φούρνους [Αγιά, Δράκεια, Μηλίνα] | του φουρναριό [Γουριά] | τα φούρνια [Πλατύστομο] | ου κατσουρέλους [Άγιος]. || Κρήτη: ο φούρνος [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

φουρνόσπιτο || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: το φουρνόσπιτο [Κρέστενα] | το φουρναριό [Άγιος Δημήτριος]. || Ρούμελη: του φουρναριό [Δράκεια] | του σπτόφουρνου [Σιάτιστα]. || Κρήτη: το φουρνόσπιτο [Βραχάσι] | η φουρνοκαντούνα [Κελλάρια].

φουρνόφτυαρο || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: το ψωμόφκιαρο [Βρέσθενα]. || Ρούμελη: του φουρναρόφτιαρου [Αγιά] | του φουρνόφκιαρου [Στυλίδα] | του φχιαρ [Γουριά] | του φκιαρ [Λιλαία]. || Κρήτη: ο φουρνιόχτης [Βραχάσι] | το φτυάρι [Άγιος Γεώργιος].

φουρούσι / δωμάτιο που προεξέχει προς το δρόμο (της υπόλοιπης οικοδομής) και ο έξω τοίχος είναι ξύλινος και σοβαντισμένος || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Ρούμελη: του φουρούς [Δράκεια].

φούσκα || χώρος-σχήματα || Πελοπόννησος: η φούσκα [Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Ρούτσι] | α φούσκα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α φούσα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α χουρχούα [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η φούσκα [Αγιά, Γέρμας, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Πλατύστομο, Σιάτιστα]. || Κρήτη: η φούσκα [Άγιος Βασίλειος, Θεοδώρα, Μιαμού, Σέλλες, Σιρίλι].

φούσκα / ουροδόχος κύστη || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: η φούσκα [Καλούσι, Κανδήλα, Κρέστενα, Λαγκάδια, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | α φούσκα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α φούσα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η φούσκα [Κανάλια, Μακρολίβαδο, Πάργα, Ραψάνη, Τιθορέα, Χουλιαράδες].

φούσκα / τζακιού || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: η φούσκα [Δολιανά].

φούσκα / το θαλάσσιο μαλάκιο Microcosmus sabatieri || πανίδα || Ρούμελη: η φούσκα [Πρέβεζα].

φουσκάλα || αρρώστιες || Πελοπόννησος: η φουσκάλα [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αρχαία Φενεός, Λεβίδι, Λυγουριό, Μάλη, Ροεινό, Ρούτσι, Φενεός] | η φουσκαλίθρα [Σκεπαστό] | η καρούλα [Στεμνίτσα] | η καντήλα [Αλποχώρι] | α φούσκα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α φούσα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α καντήα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η φουσκάλα [Κουμαρίτσι, Θαρούνια, Τιθορέα] | η φσκάλα [Αγία Ευθυμία, Πρέβεζα] | η φρουσκάλα [Κανάλια] | η φουσκαλήθρα [Πάργα] | η φουσκαλίδα [Σιάτιστα] | η φουλτάκα [Πάργα] | ο φούλτακας [Πάργα, Σιάτιστα] | του φουλτάκ [Έλατος, Σιάτιστα] | η καντήλα [Γουριά, Γραμματικού] | η καρούλα [Μέγαρα]. || Κρήτη: η φουσκάλα [Τύλισος] | η φουσκαλίδα [Θεοδώρα] | η φλούμπα [Άγιος Γεώργιος] | η καρουλίδα [Σιρίλι].

φουσκί / κοπριά χωνεμένη || γεωργία || Πελοπόννησος: το φουσκί [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Βρέσθενα, Θαλάμες, Καστρί, Λαγκάδια, Λεβίδι, Μελιγού, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό] | η φουσκή [Προάστιο] | η φουστσή [Τσέρια] | τα φουσκιά [Αλποχώρι, Δολιανά, Καρυά, Ροεινό, Ρούτσι] | τα φουστσιά [Κανδήλα]. || Ρούμελη: η φουσκή [Δελβινάκι, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η βουσκή [Δραμεσιοί]. || Κρήτη: το αγκουανό [Ανατολή] | το γκουανό [Τύλισος].

φουσκίτης / μανιτάρι του γένους Lycoperdon, έβαζαν τη σκόνη του στα εγκαύματα || η φύση || Κρήτη: η φούσκα της γης [Άγιος Γεώργιος].

φούσκωμα || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το φούσκωμα [Κανδήλα, Ρούτσι, Σκεπαστό] | το φούσκουμα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: του φούσκουμα [Δραμεσιοί]. || Κρήτη: το φούσκωμα [Άγιος Γεώργιος].

φούστα (Buck list) || φορεσιά || Πελοπόννησος: η φούστα [Αγία Άννα, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Θαλάμες, Καστρί, Κρέστενα, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μελιγού, Μυγδαλιά, Πιάνα, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | α φούστα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η φούστα [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Γέρμας, Δραμεσιοί, Δελβινάκι, Δολό, Έλατος, Κανάλια, Μέγαρα, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: η φούστα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βώροι, Μάρθα, Μιαμού, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Σάσαλος, Τύλισος].

φουστανέλα || φορεσιά || Πελοπόννησος: η φουστανέλα [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Φενεός] | α φουστανέλα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η φουστανέλα [Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Δαύλεια, Δελβινάκι, Δραμεσιοί, Θαρούνια, Καρίτσα, Λιλαία, Μέγαρα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Φαρκαδόνα] | η φστανέλα [Αγία Ευθυμία, Γουριά, Γραμματικού, Δομνίστα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μελισσουργοί, Στυλίδα, Πλατύστομο, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η φουστιανέλα [Αγιά, Μασχολούρι].

φουστάνι || φορεσιά || Πελοπόννησος: το φουστάνι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | η φουστάνα [Αμπελιώνα, Θαλάμες, Κανδήλα] | το βραχάνι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το φουστάνι [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Μέγαρα, Πηγή, Τσαμαντάς] | του φσταν [Γουριά, Γραμματικού, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Δραμεσιοί, Μακρινή, Μεσούντα, Μηλίνα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | του φουστάν [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Άγιος Νικόλαος, Βράχα, Γέρμας, Δαύλεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Φαρκαδόνα, Χρυσή] | το βουστάνι [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια]. || Κρήτη: το φουστάνι [Αποδούλου, Βουλγάρω, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σιρίλι, Τύλισος] | το φιστάνι [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Σέλλες].

φουστόμπλουζα || φορεσιά || Ρούμελη: η φουστόμπλουζα [Χρυσοβίτσα].

φουφού || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: η φουφού [Βρέσθενα]. || Ρούμελη: η φουφού [Πρέβεζα].

φουφούλα || φορεσιά || Πελοπόννησος: η φουφούλα [Λεχαινά]. || Ρούμελη: η φουφούλα [Μηλίνα]. || Κρήτη: η φουφούλα [Σάσαλος, Τύλισος].

φράγκικα / ευρωπαϊκά ρούχα || φορεσιά || Ρούμελη: τα φράγκα [Δομνίστα, Δράκεια].

φράγκο / η δραχμή || πλούτος-χρήματα || Ρούμελη: του φράγκου [Γουριά, Μακρολίβαδο, Στροφυλιά]. || Κρήτη: το φράγκο [Ανώγεια, Θεοδώρα, Σέλλες, Τύλισος].

φραγκοδίφραγκα || πλούτος-χρήματα || Ρούμελη: τα φραγκουδίφραγκα [Γουριά].

φραγκομακάρονα / τα μακαρόνια του εμπορίου || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Κρήτη: τα φραγκομακάρονα [Άγιος Γεώργιος].

φραγκοράφτης || επαγγέλματα || Ρούμελη: ο φραγκοράφτης [Δελβινάκι] | ου φραγκουράφτς [Άγιος, Σιάτιστα].

φραγκοσυκιά / ο κάκτος Opuntia ficus indica || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η φραγκοσυκιά [Λυγουριό] | η φραγκοσουκιά [Άγιος Δημήτριος, Προάστιο] | η αραποσκιά [Λαγκάδια] | α αραποσυντζά [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η φραγκουσκιά [Τιθορέα] | η παυλοσυκιά [Πάργα]. || Κρήτη: η χναροσκιά [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι] | η αχναροσκιά [Ανατολή] | η παυλοσυκιά [Σάσαλος] | η παπουτσοσυκιά [Εμπρόσνερος] | η καπλοσυκιά [Θεοδώρα, Μιαμού, Τύλισος] | η κλαποσυκιά [Αποδούλου].

φραγκόσυκο || καρποί || Πελοπόννησος: το φραγκόσυκο [Λυγουριό, Τσέρια] | το φραγκόσουκο [Προάστιο] | το αραπόσουκο [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το παυλόσυκο [Πάργα].

φραμπαλάς || φορεσιά || Πελοπόννησος: ο φραμπαλάς [Κανδήλα, Κρέστενα, Πηγαδάκια] | ο φρουμπαλάς [Δροσοπηγή] | ο φαρμπαλάς [Λεβίδι] | ο χαρμπαλάς [Βρέσθενα] | ο χαρμπαλά [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο φαρμπαλάς [Μέγαρα] | ου φαρμπαλάς [Αμφίκλεια, Σιάτιστα] | ου χαρμπαλάς [Αμφίκλεια, Κουμαρίτσι, Πλατύστομο] | φρούδα [Χουλιαράδες]. || Κρήτη: ο χαρμπαλάς [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Τύλισος].

φραντζάτο / πρόχειρο υπόστεγο για να σταλίζουν τα πρόβατα || κτηνοτροφία - τυροκομία || Ρούμελη: το φραντζάτο [Τσαμαντάς] | του φραντζάτου [Γουριά].

φραντζόλα || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: η φραντζόλα [Αμπελιώνα, Βρέσθενα] | η φρατζόλα [Λεβίδι]. || Ρούμελη: η φραντζιολα [Γέρμας] | η φριντζιόλα [Μασχολούρι] | η φρατζιόλα [Αγιά]. || Κρήτη: ο παύλος [Παλαιοχώρα].

φράξιμο || αταξινόμητα || Ρούμελη: του φράξμου [Έλατος].

φράουλα || καρποί || Ρούμελη: η φράουλα [Δράκεια, Κουμαρίτσι].

φράτζα / ψώρα πυορροούσα που παθαίνουν τα γιδοπρόβατα στο πρόσωπο || κτηνοτροφία - τυροκομία || Κρήτη: η φράτζα [Ανατολή].

φράχτης || ο οικισμός || Πελοπόννησος: ο φράχτης [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Λυγουριό, Μάλη, Μυγδαλιά, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό] | η φράχτη [Γυμνό] | ο αγκατέ [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο εγκατέ [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο φράχτης [Πάργα, Τσαμαντάς] | ου φράχτς [Αγία Ευθυμία, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Δαύλεια, Δομνίστα, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ι φραχτς [Αγιά] | ι φρακτς [Μηλίνα] | η αμπουριά [Μακρινή] | η φραγή [Αμφίκλεια] | η φρακτ [Πλατύστομο] | η φραχτ [Κανάλια] | τα φράχτια [Θαρούνια]. || Κρήτη: ο φράκτης [Παλαιοχώρα].

φρικασέ || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: το φρικασέ [Άγιος Δημήτριος]. || Ρούμελη: του φρικασέ [Μακρινή].

φρίσσα / το ψάρι Sardinella aurita || πανίδα || Πελοπόννησος: η φρίσσα [Προάστιο]. || Ρούμελη: η φρίσσα [Πρέβεζα] | η σαρδελομάνα [Πάργα] | ο τριχιός [Πάργα] | ου τριχιός [Πρέβεζα]. || Κρήτη: η φρίσσα [Τύλισος].

φρισσόρυζο || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Κρήτη: το φρισσόρυζο [Τύλισος].

φροντίδα || προσφορά || Ρούμελη: η φροντίδα [Πηγή] | η φρουντίδα [Έλατος, Μασχολούρι]. || Κρήτη: η φροντίδα [Ανατολή].

φροξυλιά / το δέντρο Sambucus nigra || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η φροξυλιά [Κανδήλα, Λαγκάδια, Σκεπαστό] | η αφροξυλάνθη [Σκεπαστό] | η φροξυλάνθη [Μαγούλα] | η αφροξυλιά [αφροξυλιά] | το αφροξυλάνθι [Αλποχώρι] | το φροξυλάνθι [Λεβίδι, Φενεός] | ο σαμπούκος [Βρέσθενα] | α σαμπουκλία [Πέρα Μέλανα] | α σουμπουκλία [Πέρα Μέλανα] | ο σαμπούκο [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η φροξυλάνθη [Πάργα] | η φρουξλιά [Κουμαρίτσι, Πρέβεζα, Τιθορέα] | τα φρουξυλάνθια [Λιλαία] | η φρουγξυλιά [Κανάλια] | η φρουσκλιά [Δράκεια] | ι σαμπούκους [Δράκεια] | η βουζιλιά [Σιάτιστα] | του βούζλου [Έλατος].

φρουμέντα / ξερά χόρτα που έστρωναν πάνω στη σκεπή μαζί με τη λάσπη || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Κρήτη: τα φρουμέντα [Βώροι].

φρουτιέρα || έπιπλα - αναχρικά || Ρούμελη: η φρουτιέρα [Γραμματικού].

φρούτο (Swadesh list, Buck list) || καρποί || Πελοπόννησος: το φρούτο [Αλποχώρι, Κανδήλα, Καστρί, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Παραδείσια, Προάστιο, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό] | το πωρικό [Πέρα Μέλανα] | το πωζικό [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το φρούτο [Δολό, Πηγή, Σταυροδρόμι] | του φρούτου [Αγία Παρασκευή, Γουριά, Δράκεια, Δραμεσιοί, Μακρινή, Μελισσουργοί, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα, Χρυσοβίτσα] | το οπωρικό [Δελβινάκι] | του πουρκό [Κανάλια, Πλατύστομο] | του γιμίς [Γέρμας] | το ίπουρο [Τσαμαντάς] | του ίπουρου [Σιάτιστα, Έλατος, Σταγιάδες] | τα γιμισικά [Ωραιόκαστρο] | του γιμίς [Έλατος]. || Κρήτη: το φρούτο [Άγιος Βασίλειος, Βουλγάρω, Βρύσες, Βώροι, Λαμπιώτες, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος].

φρύγανα || φυτολογικά || Πελοπόννησος: τα φρύγανα [Κρέστενα, Προάστιο] | τα φρύγκανα [Λαγκάδια] | τα φσούγανα [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | τα φρούσα [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: τα φρύγανα [Δαύλεια, Χρυσοβίτσα].

φρυγανιά || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: η φρυγανιά [Στεμνίτσα] | η φρυγκανιά [Άγιος Δημήτριος] | η φρυγανίδα [Κανδήλα] | α φρύσα [Πέρα Μέλανα] | α φσύσα [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η φρυγανιά [Χρυσοβίτσα] | η φρυγάνα [Πλατύστομο]. || Κρήτη: η φρυγανιά [Σάσαλος].

φρυγανίδα / μικρό σκουλήκι - αρρωσταίνουν τα ζώα όταν το φάνε μαζί με τα χόρτα || πανίδα || Πελοπόννησος: η φρυγκανίδα [Αλποχώρι, Αλποχώρι, Σπαρτιά]. || Ρούμελη: η φρυγανίδα [Βράχα].

φρύδι (ALE, Buck list) || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: το φρύδι [Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Κανδήλα, Καρυά, Κέρτεζη, Λεβίδι, Μυγδαλιά, Προάστιο, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Φενεός, Πέρα Μέλανα] | το αφρύδι [Άγιος Δημήτριος, Ελάτη] | το φσύδι [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το φσύιδι [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το φρύδι [Άγιος Λουκάς, Μέγαρα, Πάργα] | του φρυδ [Αγιά, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Γέρμας, Γραμματικού, Έλατος, Καρίτσα, Μακρινή, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Τιθορέα, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: το φρύδι [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βρύσες, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μιαμού, Σέλλες, Τύλισος] | το αφρύδι [Σάσαλος].

φρυδού || ιδιότητες || Κρήτη: η φρυδού [Άγιος Γεώργιος].

φτελιά / δέντρα του γένους Ulmus || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η φτολιά [Άγιος Δημήτριος]. || Ρούμελη: η φτιλιά [Δραμεσιοί, Πρέβεζα, Στροφυλιά, Χουλιαράδες] | ου φτιλιάς [Έλατος, Σταγιάδες] | του καραγάτς [Ραψάνη] | του γκαραγκάτς [Σιάτιστα].

φτένουγα / κάποιο φαγώσιμο χόρτο || χλωρίδα || Ρούμελη: η φτένουγα [Δελβινάκι, Τσαμαντάς].

φτενούρι / για χωράφι με λίγο χώμα || γεωργία || Κρήτη: το φτενούρι [Ανατολή] | η φτενούρα [Παλαιοχώρα].

φτερά / του αλετριού, που ανοίγουν τα αυλάκια || γεωργία || Πελοπόννησος: τα φτερά [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Ελάτη, Κανδήλα, Λεβίδι, Λυγουριό, Νεοχώρι, Πιάνα, Προάστιο, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός]. || Ρούμελη: τα φτιρά [Γουριά, Τιθορέα]. || Κρήτη: τα παρούθια [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Τύλισος].

φτέρη / τα φυτά Pteridium aquilinum, Dryopteris filix-mas και Dryopteris villarii ssp. Pallida || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η φτέρη [Αμπελιώνα, Δολιανά, Θαλάμες, Κανδήλα, Καστρί, Λεβίδι, Λυγουριό, Πηγαδάκια, Πιάνα, Ροεινό, Στεμνίτσα] | η φτερίνα [Άγιος Δημήτριος, Άγιος Δημήτριος] | α βάσα (Dryopteris filix-mas ) [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το βάσι (Dryopteris filix-mas ) [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η φτέρη [Τσαμαντάς] | η φτέρ [Γέρμας, Έλατος, Μεσούντα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Τιθορέα] | η φτέρα [Δραμεσιοί, Τιθορέα] | οι φτέρις [Βράχα, Κουμαρίτσι, Μηλίνα, Στυλίδα] | φτιρούσου [Μεσούντα]. || Κρήτη: η αφτέρα [Βουλγάρω].

φτέρνα || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: η φτέρνα [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Δολιανά, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Πάκια, Παραδείσια, Ροεινό, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Φενεός] | α φτέρνα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η φτέρνα [Αγία Παρασκευή, Άγιος Νικόλαος, Γέρμας, Δομνίστα, Κανάλια, Καρίτσα, Λιλαία, Πάργα, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Τσουκαλάδες] | η φτέρα [Χουλιαράδες, Ωραιόκαστρο]. || Κρήτη: η φτέρνα [Ανώγεια, Θεοδώρα, Σάσαλος].

φτερνίδα / από πετσί - κούμπωναν στην κάλτσα || φορεσιά || Ρούμελη: τα φτιρνίδια [Μακρινή].

φτέρνισμα || φυσιολογικά || Πελοπόννησος: το φτέρνισμα [Δολιανά, Λαγκάδια] | το φτάρνισμα [Ρούτσι]. || Ρούμελη: του φτέρνισμα [Άγιος Νικόλαος] | του φτέρσμα [Χουλιαράδες] | το στράχισμα [Πάργα].

φτερό / φτερούγα (Swadesh list, ALE, Buck list) || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: το φτερό [Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Λεβίδι, Μυγδαλιά, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό] | η φτερούγα [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Κρέστενα] | το φτερέ [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το φτερό [Δελβινάκι, Θαρούνια, Τσαμαντάς] | του φτιρό [Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Βράχα, Γέρμας, Δραμεσιοί, Μακρινή, Μασχολούρι, Μεσούντα, Μηλίνα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η φτιρούγα [Χουλιαράδες] | η φτιρακούδα [Τσουκαλάδες]. || Κρήτη: το φτερό [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Θεοδώρα, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες].

φτερούγισμα || κίνηση || Πελοπόννησος: τα φτέρακο [Τρόπαια] | το φτεράκομα [Λαγκάδια] | το φτεράτσισμα [Πέρα Μέλανα, Τυρός].

φτερωτή / του μύλου || ο μύλος || Πελοπόννησος: η φτερωτή [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Ελάτη, Κανδήλα, Καρυά, Λεβίδι, Πιάνα, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: η φτερωτή [Πάργα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η φτερουτή [Θαρούνια] | η φτιρουτή [Γραμματικού, Δραμεσιοί, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Σταγιάδες, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | η ρόδα [Δράκεια, Σιάτιστα]. || Κρήτη: η φτερωτή [Άγιος Βασίλειος, Ανατολή, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Τύλισος].

φτιάξιμο || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το φτιάσιμο [Αγρίδι] | το σιάξιμο [Λαγκάδια] | το σάξιμο [Πέρα Μέλανα] | το φκιάσιμο [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το φτιάσιμο [Τσαμαντάς] | του φκιάσιμου [Έλατος, Κανάλια] | του φτιάσμου [Χουλιαράδες] | το σιάξιμο [Σταυροδρόμι].

φτιασίδια || χτένισμα - καλλωπισμός || Πελοπόννησος: τα φτιασίδια [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Κανδήλα, Λεβίδι, Μάλη, Μελιγού, Πάκια, Τσέρια] | τα φκιασίδια [Αλποχώρι, Ελληνίτσα, Καρυά, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: τα φτιασίδια [Δελβινάκι, Κουμαρίτσι, Πάργα, Πηγή, Χουλιαράδες] | τα φκιασίδια [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Έλατος, Κιλελέρ, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Σταυροδρόμι, Χρυσή] | τα θκιασίδια [Κανάλια]. || Κρήτη: τα φθιασίδια [Βουλγάρω].

φτυάρι (Buck list) || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: το φτυάρι [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Προάστιο, Ροεινό, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | το φκιάρι [Βρέσθενα, Δολιανά, Καρυά, Παραδείσια, Ρούτσι, Σκεπαστό, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το φχιάρι [Πιάνα] | το φκιάζι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το φικιάζι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το φτυάρι [Δολό, Μέγαρα] | το φκιάρι [Δελβινάκι, Πάργα] | του φκιαρ [Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Γουριά, Γραμματικού, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Ραψάνη, Σιάτιστα, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | του φτιαρ [Άγιος, Μασχολούρι, Χρυσοβίτσα] | το φιάρι [Θαρούνια]. || Κρήτη: το φτυάρι [Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Τύλισος] | το φκιάρι [Παλαιοχώρα] | το φτυγιάρι [Άγιος Βασίλειος] | το φθιάρι [Μιαμού] | η παλάμη [Άγιος Γεώργιος, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Τύλισος].

φτυαριά || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η φτυαριά [Πάκια, Πάκια, Σκεπαστό] | η φκιαριά [Ρούτσι] | α φκιαρία [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | α φκιαζία [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η φτυαριά [Πάργα] | η φκιαριά [Έλατος, Καρίτσα, Κιλελέρ].

φτυσιά || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η φτυσά [Άγιος Δημήτριος] | το φτύμα [Σπαρτιά] | το φκύσμα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός].

φτύσιμο || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το φτύσιμο [Άγιος Δημήτριος] | το φκύσιμο [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το φτύσιμο [Πάργα] | του φτύσμου [Γέρμας]. || Κρήτη: το φτύσιμο [Βρύσες].

φτώχια || πλούτος-χρήματα || Πελοπόννησος: η φτώχια [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Δολιανά, Καρυά, Καστρί, Κρέστενα, Λυγουριό, Μαγούλα, Παραδείσια, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια] | α φτώχια [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η φτώχια [Αγία Ευθυμία, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Δελβινάκι, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μέγαρα, Μελισσουργοί, Πηγή, Πλατύστομο, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταυροδρόμι, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες, Ωραιόκαστρο]. || Κρήτη: η φτώχια [Άγιος Βασίλειος, Ανώγεια].

φτωχολογιά || πλούτος-χρήματα || Πελοπόννησος: η φτωχολογιά [Κανδήλα] | η φτώχια [Παραδείσια]. || Ρούμελη: η φτώχια [Γουριά, Στροφυλιά].

φυγούδες / σιδερένιες τρύπες στο φούρνου || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Ρούμελη: οι φυγούδις [Σιάτιστα].

φύκια || η φύση || Πελοπόννησος: τα φύκια [Προάστιο]. || Ρούμελη: τα βρύα [Μέγαρα]. || Κρήτη: τα φύκια [Βουλγάρω, Τύλισος].

φύλαγμα / της γκαστρωμένης || η γέννα - το μωρό || Πελοπόννησος: το φύλαμα [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: του φύλαγμα [Στροφυλιά].

φύλαμα / καρτέρι κυνηγού || το κυνήγι || Πελοπόννησος: το φύλαμα [Ρούτσι].

φύλαμα / φύλαγμα || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το φύλαμα [Κάτω Λουσοί, Λαγκάδια] | το φύαμα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: του φλάξμου [Γέρμας, Έλατος].

φυλαχτέσες / φύλαγαν τη νύφη πριν το γάμο και ετοίμαζαν τα προικιά της || ο γάμος || Ρούμελη: οι φλάχτρις [Πρέβεζα].

φυλαχτό || δοξασίες || Πελοπόννησος: το φυλαχτό [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Εξωχώρι, Κανδήλα, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Φενεός] | το φυλαχτάρι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι Δολιανά, Κανδήλα, Κρέστενα, Λεβίδι, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά] | το φυλαχτικό [Ρούτσι] | το φυλαχτρό [Τσέρια] | το φυαχτέ [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το φυαχκήρι [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το φυαχκήζι [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το φυλαχτό [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Θαρούνια, Πηγή] | του φυλαχτό [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Άγιος Νικόλαος, Γουριά, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μικρό Βουνό, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες] | του φυλακτικό [Μηλίνα] | του φυλαχτκό [Γουριά, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Πρέβεζα] | του φλαχτό [Αγία Ευθυμία, Δομνίστα] | του φυλαχτάρ [Γραμματικού] | το ξόμπλι [Δελβινάκι | του αγκόλφ [Δραμεσιοί]. || Κρήτη: το φυλαχτό [Άγιος Βασίλειος, Ανώγεια, Βραχάσι, Βρύσες, Θεοδώρα, Σέλλες, Σιρίλι] | το φυλαχτάρι [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι] | το φλαχτάρι [Κελλάρια, Σέλλες] | το φυλακτό [Ανατολή, Λαμπιώτες] | το φυλαχτήρι [Ανατολή].

φυλλάδα || λόγια-γράμματα || Πελοπόννησος: η φυλλάδα [Λεβίδι]. || Ρούμελη: η φυλλάδα [Γουριά] | η φλάδα [Κανάλια] | η αφλάδα [Σιάτιστα].

φύλλο / ζυμαριού || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: το φύλλο [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Ελάτη, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Λεβίδι, Λυγουριό, Μελιγού, Μυγδαλιά, Πάκια, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια] | το φύλι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το φύλλο [Άγιος Λουκάς, Μέγαρα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του φύλου [Άγιος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Δομνίστα, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μηλίνα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | το πέτουρο [Δελβινάκι, Τσαμαντάς] | το πέτρο [Ωραιόκαστρο] | του πέτρου [Βράχα, Κανάλια, Μακρολίβαδο, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Πλατύστομο, Χουλιαράδες] | του πέτουρου [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Έλατος, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Χρυσή]. || Κρήτη: το φύλλο [Άγιος Γεώργιος, Βουλγάρω, Βώροι, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

φύλλο / ρούχου || φορεσιά || Πελοπόννησος: το φύλλο [Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Ελάτη, Ελληνίτσα, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Παραδείσια, Ροζενά, Στεμνίτσα] | το φύλι [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το φύλλο [Τσαμαντάς] | του φύλου [Αγία Ευθυμία, Μελισσουργοί, Τιθορέα]. || Κρήτη: το φύλλο [Ανώγεια, Βουλγάρω, Μιαμού] | η πέτσα [Άγιος Γεώργιος].

φύλλο / φυτού (Swadesh list, ALE, Buck list) || η φύση || Πελοπόννησος: το φύλλο [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Παραδείσια, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τσέρια, Φενεός] | το φύλι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το φύλλο [Δελβινάκι, Θαρούνια, Πάργα, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του φύλλου [Αγιά, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Γουριά, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Κανάλια, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μεσούντα, Μηλίνα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: το φύλλο [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

φύλλωμα || φυτολογικά || Πελοπόννησος: το φύλλωμα [Βρέσθενα].

φύρα || αταξινόμητα || Ρούμελη: η φύρα [Έλατος, Σταγιάδες].

φυσερό / για θειάφισμα αμπελιού || αμπελουργία || Πελοπόννησος: το φουσερό [Σκεπαστό] | το φυσούνι [Άγιος Δημήτριος]. || Ρούμελη: το φυσερό [Τσαμαντάς] | του φσουν [Γουριά, Σιάτιστα] | του μχαν [Σιάτιστα].

φυσερό / για τη φωτιά || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: το φυσερό [Βρέσθενα, Δολιανά, Κανδήλα, Καρυά, Στεμνίτσα] | ο φυσητήρας [Καρυά] | το φουσερό [Προάστιο] | η φουσιούνα [Στεμνίτσα] | το φουσερέ [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: του φυσιρό [Δραμεσιοί] | το φυσούνι [Πάργα] | του φσουν [Σιάτιστα] | η τραγασίκα [Κανάλια] | του μχαν [Έλατος].

φυσερό / καπνού || μελισσοκομία || Πελοπόννησος: το φυσερό [Βρέσθενα] | το φυσούνι [Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Μαγούλα, Παραδείσια] | το καπνιστήρι [Λυγουριό] | το φουσερό [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: το φυσερό [Τσαμαντάς] | του φυσιρό [Δραμεσιοί] | το καπνιστήρι [Ωραιόκαστρο] | του καπνιστήρ [Αγία Ευθυμία, Τιθορέα].

φύσημα || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το φύσημα [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: το φύσημα [Άγιος Λουκάς] | του φύσημα [Μακρινή] | του φύσμα [Γέρμας, Έλατος].

φύτεμα || γεωργία || Πελοπόννησος: το φύτεμα [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Καλούσι, Κανδήλα, Κρέστενα, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό] | το φτίμα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το φύτεμα [Θαρούνια] | του φύτιμα [Γουριά, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μασχολούρι, Σταυροδρόμι, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: το φύτεμα [Άγιος Βασίλειος, Ανώγεια].

φυτιά / το αμπέλι ως και έξι χρόνια μετά το φύτεμα || αμπελουργία || Πελοπόννησος: η φυτιά [Βρέσθενα, Κανδήλα, Μελιγού] | το φύτεμα [Αγία Άννα] | α θυτία [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η φυτέα [Μέγαρα] | η φτια [Γέρμας, Έλατος]. || Κρήτη: η φυθιά [Ανατολή].

φυτίστρα / φυτώριο || γεωργία || Πελοπόννησος: η φυτίστρα [Βρέσθενα]. || Ρούμελη: η φυντανίστρα [Χρυσοβίτσα].

φυτό (Buck list) || η φύση || Πελοπόννησος: το φυτό [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Κανδήλα, Λυγουριό, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σκεπαστό] | το κλαρικό [Ρούτσι] | το θυτέ [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το φυτό [Δελβινάκι] | του φυτό [Δομνίστα, Κιλελέρ, Μακρινή, Μασχολούρι, Χρυσοβίτσα] | του φτο [Τιθορέα]. || Κρήτη: το φυτό [Άγιος Βασίλειος, Ανώγεια, Βραχάσι, Λαμπιώτες, Μιαμού, Τύλισος].

φύτρο || η φύση || Πελοπόννησος: το φύτρο [Αλποχώρι, Βρέσθενα, Μάλη, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό] | το θύτρε [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το φύτρο [Θαρούνια] | η φύτρα [Πάργα] | του φύτρου [Μακρινή, Χρυσοβίτσα] | ου φύτρους [Γέρμας, Έλατος, Σταγιάδες].

φύτρωμα || γεωργία || Ρούμελη: του φύτρουμα [Τιθορέα].

φώκια || πανίδα || Ρούμελη: η φώκια [Πρέβεζα].

φώκος / μέρος για μαγείρεμα μπροστά από το φούρνο || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: ο φώκος [Προάστιο].

φώλι / στη φωλιά της κότας || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το φώλι [Αλποχώρι] | ο φώλος [Λυγουριό, Μυγδαλιά, Σκεπαστό] | το κοτοφώλι [Μελιγού] | το προσφώλι [Πέρα Μέλανα] | το προσοφώλι [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το φώλι [Πάργα, Τσαμαντάς] | του φωλ [Έλατος, Σταγιάδες, Χρυσή] | ου φώλους [Λιλαία, Πλατύστομο] | το πρόσφωλο [Μέγαρα] | το προσφώλι [Πάργα] | του προυσφώλ [Γέρμας, Έλατος, Σιάτιστα, Σταγιάδες]. || Κρήτη: το απόκοτο [Άγιος Γεώργιος].

φωλιά || η φύση || Πελοπόννησος: η φωλιά [Άγιος Δημήτριος, Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Κανδήλα, Κρέστενα, Μαγούλα, Μάλη, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | α φωλία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η φωλιά [Δελβινάκι, Μέγαρα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η φουλιά [Αγία Ευθυμία, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δομνίστα, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Πλατύστομο, Ραψάνη, Στροφυλιά, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: η φωλιά [Άγιος Γεώργιος, Βουλγάρω, Θεοδώρα].

φωνή (Buck list) || ήχοι || Πελοπόννησος: η φωνή [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Θαλάμες, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Μαγούλα, Μάλη, Νεοχώρι, Παραδείσια, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια, Φενεός] | α φωνά [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η φωνή [Δελβινάκι, Θαρούνια, Μέγαρα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η φουνή [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος Νικόλαος, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Έλατος, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | η λάβα [Γέρμας, Έλατος] | η λάβα (φωνασκίες) [Σιάτιστα]. || Κρήτη: η φωνή [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βραχάσι, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

φως (Buck list) || η φύση || Πελοπόννησος: το φως [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Εξωχώρι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το φως [Δελβινάκι, Θαρούνια, Μέγαρα, Πηγή, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του φως [Αγιά, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Θαρούνια, Κιλελέρ, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μηλίνα, Στυλίδα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Φαρκαδόνα, Χρυσοβίτσα] | η φεξ [Έλατος]. || Κρήτη: το φως [Άγιος Βασίλειος, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Θεοδώρα, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | η φέξη [Βώροι].

Φώτα / τα Θεοφάνια || θρησκεία || Κρήτη: τα Φώτα [Άγιος Βασίλειος, Ανώγεια, Αποδούλου, Βρύσες, Θεοδώρα, Κελλάρια] | τω Φωτώ [Αποδούλου, Βώρο, Μάρθαι, Σιρίλι].

φωτιά (Swadesh list, ALE, Buck list) || η φύση || Πελοπόννησος: η φωτιά [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Φενεός] | η φωτία [Εξωχώρι, Τσέρια] | α κάρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α ικάρα [Πέρα Μέλανα] | το κίρ(ι) [Πέρα Μέλανα] | το πίρι [Πέρα Μέλανα] | α φκία [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η φωτιά [Άγιος, Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Θαρούνια, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η φωτία [Μέγαρα] | η φουτιά [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | η φουτσιά [Σιάτιστα] | ο φόκος [Πάργα] | ο φόγκος [Πάργα] | ι φόκους [Μηλίνα]. || Κρήτη: η φωτιά [Άγιος Βασίλειος, Βρύσες, Κελλάρια] | η φωθιά [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βώροι, Θεοδώρα, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

φώτισμα || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το φώτισμα [Κρέστενα] | το φώτιμα [Κρέστενα].

χαβάνι / ελαιοτριβείου || ελαιοκομία || Πελοπόννησος: το χαβάνι [Τσέρια].

χάβαρο / το μαλάκιο Modiolus barbatus || πανίδα || Ρούμελη: του χάβαρου [Πρέβεζα].

χαβαρόνι / πουλιά του γένους Corvus || πανίδα || Πελοπόννησος: ο σιταροκόρακας [Λαγκάδια].

χαβάς / μουσικός σκοπός || μουσική || Ρούμελη: ο χαβάς [Σιάτιστα, Σταγιάδες].

χαβιά / φίμωτρο || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: η χαβιά [Λαγκάδια] | το χάβωμα [Λαγκάδια].

χαβιάρι || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: το χαβιάρι [Αλποχώρι, Βαλύρα].

χαβούζα || ο οικισμός || Πελοπόννησος: η χαβούζα [Προάστιο]. || Ρούμελη: η χαβούζα [Κανάλια, Πάργα]. || Κρήτη: η χαούζα [Σέλλες].

χαβούνες / ξύλα σαν πεζούλες που βάζουν τα αλατισμένα τυριά || κτηνοτροφία - τυροκομία || Κρήτη: οι χαβούνες [Άγιος Γεώργιος].

χαγιάτι || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: το χαγιάτι [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Μελιγού, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | το λιακωτό [Κανδήλα, Λυγουριό, Τρόπαια, Τσέρια] | το λιακό [Προάστιο] | το χαγιάκι [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το χαγιάτι [Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | του χαγιάτ [Αγία Ευθυμία, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Κιλελέρ, Ραψάνη, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσή] | του χαϊάτ [Αγιά, Άγιος, Δραμεσιοί, Έλατος, Λιλαία, Μηλίνα, Σταγιάδες] | του χαϊάτς [Κανάλια].

χάδια || κίνηση || Πελοπόννησος: τα χάδια [Ροεινό]. || Ρούμελη: τα χάιδια [Μεσούντα, Σιάτιστα] | τα κανάκια [Έλατος] | του χάιδιμα [Έλατος] || Κρήτη: τα κανάκια [Βραχάσι, Κελλάρια].

χάζι || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το χάζι [Βρέσθενα, Κανδήλα, Λυγουριό, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το χάζι [Μέγαρα, Τσαμαντάς] | του χαζ [Αμφίκλεια, Γέρμας, Έλατος, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες]. || Κρήτη: το χάζι [Ανώγεια, Παλαιοχώρα, Σιρίλι] | το σεΐρι [Βραχάσι, Βρύσες, Θεοδώρα].

χαζομάρα || αταξινόμητα || Ρούμελη: η χαζαμάρα [Σταγιάδες].

χαϊβάνια / τετράποδα ζώα || αταξινόμητα || Ρούμελη: τα χαϊβάνια [Δολό].

χαϊμαλί || δοξασίες || Πελοπόννησος: το χαϊμαλί [Άγιος Δημήτριος, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Κανδήλα, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μάλη, Πιάνα, Ροεινό, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: του χαϊμαλί [Άγιος, Βράχα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πάργα, Πλατύστομο, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στυλίδα, Φαρκαδόνα] | του χαμαϊλί [Αγία Παρασκευή, Γέρμας]. || Κρήτη: το χαϊμαλί [Βουλγάρω, Βώροι, Θεοδώρα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος] | το χαμαΐλι [Μιαμού].

χαιρέτισματα || λόγια-γράμματα || Ρούμελη: τα χαιρετίσματα [Δελβινάκι] | τα χιριτίματα [Έλατος, Μελισσουργοί] | του χιρέτσμα [Χουλιαράδες] | του χιρέτιμα [Αγία Παρασκευή] | του χιρέτμα [Έλατος, Κουμαρίτσι, Φαρκαδόνα]. || Κρήτη: τα χαιρέτισματα [Άγιος Γεώργιος].

χαιρετούρα / επίσκεψη σε γιορτή || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η χαιρετούρα [Βρέσθενα, Καστρί, Μελιγού]. || Ρούμελη: η χιριτούρα [Αγία Ευθυμία, Μακρινή].

χαΐρι || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το χαΐρι [Δροσοπηγή, Κρέστενα, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: το χαΐρι [Μέγαρα, Πάργα] | του χαΐρ [Γέρμας, Έλατος, Κιλελέρ, Σταγιάδες]. || Κρήτη: το χαέρι [Βραχάσι, Θεοδώρα, Κελλάρια].

χαλάζι (ALE) || η φύση || Πελοπόννησος: το χαλάζι [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Γυμνό, Δολιανά, Ρούτσι, Σκεπαστό] | το κοκορόβι [Άγιος Δημήτριος, Καλούσι, Κέρτεζη, Λαγκάδια, Τρόπαια, Φενεός] | το κορκοσιέλι [Κανδήλα] | το κοκοσάλι [Κρέστενα] | το κοκοσιάλι [Λαγκάδια] | το κοκοσιέλι [Παραδείσια] | το χάζι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το χαλάζι [Πάργα] | του χαλάζ [Βράχα, Γέρμας, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Πλατύστομο, Ραψάνη, Σιάτιστα, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα] | το κορκοσάλι [Μέγαρα] | ου τζιουγκραβέλτς [Σιάτιστα] | του τζουγκραβέλ (το ψιλό χαλάζι) [Έλατος]. || Κρήτη: το κοκοσάλι [Ανώγεια].

χαλάκια / παξιμαδάκια με μπαχαρικά, σε σχήμα ρόμβου || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Κρήτη: τα χαλάκια [Παλαιοχώρα, Σάσαλος].

χαλάουα || χτένισμα - καλλωπισμός || Ρούμελη: ου αγδάς [Πρέβεζα].

χάλασμα || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το χάλασμα [Βρέσθενα, Στεμνίτσα] | το χάμα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: του χάλασμα [Γέρμας].

χαλάσματα || ο οικισμός || Πελοπόννησος: τα χαλάσματα [Άγιος Δημήτριος]. || Ρούμελη: τα χαλάσματα [Γέρμας]. || Κρήτη: τα χαλάσματα [Τύλισος].

χαλασμός || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: ο χαλασμός [Μελιγού, Ρούτσι, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: ο χαλασμός [Μέγαρα] | ου χαλασμός [Γέρμας] | ι χαλασμός [Μηλίνα] | του κιαμέτ [Δράκεια, Χρυσή].

χαλαστής || ιδιότητες || Κρήτη: ο πετσοκαταλυτής [Ανατολή].

χαλάστρα || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η χαλάστρα [Κρέστενα].

χαλβάς || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: ο χαλβάς [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Βαλύρα, Βρέσθενα, Ελάτη, Κανδήλα, Καστρί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Νεοχώρι, Στεμνίτσα] | ο χαλαβά [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: ο χαλβάς [Πάργα, Πηγή] | ου χαλβάς [Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Γουριά, Γραμματικού, Μακρινή, Μασχολούρι, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χρυσοβίτσα] | ι χαλβάς [Αγιά, Δράκεια, Κανάλια] | χαλβάς [Ραψάνη] | ο χαλουβάς [Άγιος Λουκάς].

χαλί || υφαντική || Πελοπόννησος: το χαλί [Δροσοπηγή, Εξωχώρι, Κανδήλα, Λεβίδι, Λυγουριό, Ροζενά, Σαρακίνι, Τσέρια]. || Ρούμελη: το χαλί [Δελβινάκι, Πάργα] | του χαλί [Αγιά, Γραμματικού, Δράκεια, Κιλελέρ, Μασχολούρι, Μηλίνα] | η καρπέτα [Δράκεια, Κιλελέρ, Μασχολούρι, Μηλίνα] | του καρπίτ [Αγία Ευθυμία, Αμφίκλεια, Τιθορέα]. || Κρήτη: το χαλί [Άγιος Γεώργιος, Λαμπιώτες, Μιαμού, Σάσαλος, Τύλισος].

χάλι || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το χάλι [Αμπελιώνα, Προάστιο, Ρούτσι, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το χάλι [Πάργα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του χαλ [Γέρμας, Έλατος, Σιάτιστα, Χουλιαράδες, Χρυσή]. || Κρήτη: τα χάλια [Ανώγεια, Βώροι, Μάρθα, Σέλλες].

χαλί / κομμάτι ψωμί ή παξιμάδι || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Κρήτη: το χαλί [Βουλγάρω, Σάσαλος] | το χαραμάδι (κομμάτι ψωμί) [Βώροι].

χαλιάς / χωράφι με χαλίκι || γεωργία || Πελοπόννησος: ο χαλιάς [Σκεπαστό].

χαλίκι || η φύση || Πελοπόννησος: το χαλίκι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Καλούσι, Κρέστενα, Λυγουριό, Μάλη, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι] | το χαλίτσι [Τρόπαια] | ο μόλε [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: του χαλίκ [Αγιά, Γέρμας, Γουριά, Κιλελέρ, Λιλαία, Μακρινή, Μηλίνα, Στροφυλιά] | του τρόχαλου [Γέρμας, Σιάτιστα]. || Κρήτη: το χαλίκι [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Θεοδώρα, Σάσαλος].

χαλινάρι || αγωγιάτης || Πελοπόννησος: το χαλινάρι [Μαγούλα, Σπαρτιά]. || Ρούμελη: του χαλινάρ [Γουριά] | το γκέμι [Μέγαρα] | του γκεμ [Γουριά, Σιάτιστα, Χρυσή]. || Κρήτη: το χαλινάρι [Βώροι, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα].

χάλινος / η κλωστή του μιταριού || υφαντική || Πελοπόννησος: ο χάλινος [Κανδήλα, Πιάνα].

χαλκάς || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: ο χαλκάς [Δροσοπηγή, Κανδήλα, Λαγκάδια, Λεβίδι] | ο χαλακάς [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: ο χαλκάς [Μέγαρα] | του κρικέλ [Χουλιαράδες].

χαλκοκάρφια || σύνεργα-υλικά || Ρούμελη: τα χαλκουκάρφια [Χουλιαράδες].

χαλκοκουρούνα / το πουλί Coracias garrulus || πανίδα || Ρούμελη: η χαλκουκουρούνα [Αμφίκλεια].

χαλκός || η φύση || Πελοπόννησος: ο χαλκός [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Ελληνίτσα, Μυγδαλιά, Σκεπαστό, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: ου χαλκός [Γουριά, Μακρινή, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα] | το μπακίρι [Πάργα, Τσαμαντάς] | το χάλκωμα [Άγιος Λουκάς] | του χάλκουμα [Λιλαία, Μηλίνα] | του μπακίρ [Γέρμας, Έλατος, Σιάτιστα, Χουλιαράδες] | του μπακούρ [Σιάτιστα, Σταγιάδες]. || Κρήτη: το μπακίρι [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Μιαμού].

χαλκός / χάλκινο δοχείο με καπάκι || έπιπλα - αναχρικά || Ρούμελη: ο χαλκός [Τσμαντάς] | του χάλκουμα [Αμφίκλεια, Λιλαία].

χαλκώματα || έπιπλα - αναχρικά || Πελοπόννησος: τα χαλκώματα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα] | τα χαλκούματα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: τα χαλκώματα [Αγία Παρασκευή, Άγιος Λουκάς, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δράκεια, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μέγαρα, Πάργα, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Στυλίδα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | τα μπακίρια [Κανάλια, Πάργα] | τα μπακούρια [Ραψάνη, Σταγιάδες]. || Κρήτη: τα μπακίρια [Τύλισος] | τα μπακιρικά [Βώροι].

χαλκωματάς || επαγγέλματα || Πελοπόννησος: ο χαλκωματής [Στεμνίτσα] | ο καζαντζής [Στεμνίτσα].

χαλός / βαρύ κλαδευτήρι || γεωργία || Ρούμελη: ου χαλός [Αμφίκλεια].

χαμάδες / ώριμες ελιές πεσμένες χάμω || ελαιοκομία || Ρούμελη: οι χαμάδες [Θαρούνια] | οι πισιάδις [Μηλίνα].

χαμάλης || επαγγέλματα || Ρούμελη: ου χαμάλς [Πρέβεζα, Φαρκαδόνα].

χαμηλάδες / τα πεδινά || γεωργία || Κρήτη: οι χαμηλάδες [Τύλισος].

χαμήλωμα || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το χαμήλωμα [Ροεινό]. || Ρούμελη: του χαμήλουμα [Έλατος] | τα χαμπλώματα [Μακρινή].

χαμόγελο || φυσιολογικά || Πελοπόννησος: το χαμόγελο [Αμπελιώνα, Λεχαινά, Προάστιο].

χαμοκέλα / χαμηλό χωριάτικο σπίτι, ισόγειο || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: η χαμοκέλα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Γυμνό, Καλούσι, Κρέστενα, Μαγούλα, Νεοχώρι] | η χαμοτσέλα [Κανδήλα] | το χαμοκέλι [Κρέστενα, Παραδείσια] | το χαμώγιο [Καλούσι] | το χαμόσπιτο [Κρέστενα].

χαμοκελάιδα / το πουλί Anthus campestris || πανίδα || Πελοπόννησος: οι χαμουκελάιδες [Άγιος Δημήτριος].

χαμοκερασιά / το φυτό Fragaria vesca || χλωρίδα || Ρούμελη: χαμουκιρασιά [Μεσούντα] | τα χαμουκέρασα [Κουμαρίτσι].

χαμολιό / το φυτό Carlina gummifera || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το χαμολιό [Κέρτεζη, Παραδείσια] | α χαμοελία [Πέρα Μέλανα]. || Κρήτη: η αγκαθοκολιά [Ανατολή].

χαμολόι / το μάζεμα των πεσμένων ελιών, πριν το ράβδισμα || ελαιοκομία || Πελοπόννησος: το χαμολόι [Βρέσθενα, Δολιανά] | το χαμολόγι [Λυγουριό] | το χαμόγι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός].

χαμομήλι / το φυτό Matricaria chamomilla || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το χαμομήλι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Εξωχώρι, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Πάκια, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια, Φενεός, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το χαμόμηλο [Κανδήλα, Στεμνίτσα] | το χαμόμελε [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το χαμομήλι [Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Σταυροδρόμι] | του χαμουμήλ [Αγιά, Άγιος, Γουριά, Γραμματικού, Δράκεια, Δραμεσιοί, Κιλελέρ, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | το χαμόμηλο [Άγιος Λουκάς] | του χαμόμηλου [Άγιος Νικόλαος, Χρυσοβίτσα] | του χαμόμλου [Βράχα] | η πασκαλούδα [Σιάτιστα] | του αρμέν [Αγιά]. || Κρήτη: το χαμομήλι [Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Τύλισος] | το χαμόμηλο [Μιαμού, Σέλλες] | το χαμήλι [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι].

χαμός || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: ο χαμός [Κρέστενα, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο χαϊμός [Λαγκάδια]. || Ρούμελη: ο χαμός [Δελβινάκι] | ου χαμός [Γέρμας].

χάμουρα / ηνία || αγωγιάτης || Ρούμελη: τα χάμουρα [Μασχολούρι].

χαμούρι / λιωμένος ελαιόκαρπος || ελαιοκομία || Πελοπόννησος: το χαμούρι [Δολιανά, Εξωχώρι, Θαλάμες, Λυγουριό, Παραδείσια, Προάστιο, Τσέρια]. || Ρούμελη: το χαμούρι [Μέγαρα, Ωραιόκαστρο].

χαμούρι / μείγμα || αταξινόμητα || Ρούμελη: του χαμούρ [Δραμεσιοί].

χαμπάρι / αντίληψη, γνώση || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το χαμπάρι [Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Κανδήλα, Λυγουριό, Προάστιο, Ροεινό]. || Ρούμελη: το χαμπάρι [Μέγαρα] | του χαμπάρ [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Γραμματικού, Μηλίνα, Κανάλια, Στροφυλιά] | το χαμπέρι [Τσαμαντάς] | του χαμπέρ [Άγιος, Πλατύστομο, Κανάλια, Σιάτιστα]. || Κρήτη: το χαμπάρι [Αποδούλου, Βρύσες, Μάρθα].

χαμώγιο / ισόγειο || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: το χαμώγιο [Κανδήλα]. || Ρούμελη: το χαμώγιο [Θαρούνια].

χαμωτίδα / το πουλί Tetrax tetrax || πανίδα || Ρούμελη: του χαμουτίδ [Μασχολούρι].

χάνι || ο οικισμός || Πελοπόννησος: το χάνι [Άγιος Δημήτριος, Δολιανά, Λεβίδι, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: του χαν [Αμφίκλεια, Έλατος, Κουμαρίτσι, Μηλίνα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Χρυσή]. || Κρήτη: το χάνι [Αποδούλου, Βραχάσι, Βώροι, Μάρθα, Σιρίλι].

χάνος / το ψάρι Serranus cabrilla || πανίδα || Ρούμελη: ο χάνος [Πάργα] | ου χάνους [Πρέβεζα]. || Κρήτη: ο χάνος [Μιαμού].

χανούμισσα || ιδιότητες || Κρήτη: η χανούμη [Αποδούλου].

χαντάκι || γεωργία || Πελοπόννησος: το χαντάκι [Αγρίδι, Κανδήλα, Κρέστενα, Ρούτσι] | το χαντάτσι [Τσέρια] | η χαντακιά [Ρούτσι]. || Ρούμελη: του χαντάκ [Γέρμας, Γουριά, Κανάλια, Χρυσή] | η χαντακιά [Πλατύστομο]. || Κρήτη: το χαντάκι [Βώροι].

χαντζάρι || βία || Ρούμελη: του χατζάρ [Άγιος Νικόλαος, Καρίτσα, Τσουκαλάδες]. || Κρήτη: το χατζάρι [Εμπρόσνερος].

χάντρα || φορεσιά || Πελοπόννησος: η χάντρα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα] | α χάντρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η χάντρα [Αγιά, Γραμματικού, Μακρινή, Μέγαρα, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: η χάντρα [Άγιος Γεώργιος, Βουλγάρω, Παλαιοχώρα, Σιρίλι] | το ντουντούνι [Παλαιοχώρα] | το ντοντίνι [Άγιος Βασίλειος, Βώροι].

χαντρολαίμι / κολιέ με χάντρες || φορεσιά || Πελοπόννησος: το χαντρολαίμι [Καρυά, Λαγκάδια, Μάλη, Ρούτσι] | το χοντρολαίμι [Καστρί, Παραδείσια].

χαπάκι || αρρώστιες || Πελοπόννησος: το χαπάκι [Βρέσθενα]. || Ρούμελη: του χαπ [Γέρμας, Χουλιαράδες] | οι χάπιες [Θαρούνια]. || Κρήτη: το χαπάκι [Θεοδώρα].

χαρά (Buck list) || συναισθήματα || Πελοπόννησος: η χαρά [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Κανδήλα, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Πάκια, Παραδείσια, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Τσέρια] | α χαρά [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η χαρά [Άγιος Λουκάς, Αγία Παρασκευή, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δελβινάκι, Δολό, Δομνίστα, Δράκεια, Κιλελέρ, Μακρινή, Μασχολούρι, Μέγαρα, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πηγή, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Σταυροδρόμι, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσή, Ωραιόκαστρο]. || Κρήτη: η χαρά [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σιρίλι].

χαράκι / χαράκωμα του κλήματος με φαλτσέτα || αμπελουργία || Πελοπόννησος: το χαράκι [Αλποχώρι].

χαρακιά || χώρος-σχήματα || Πελοπόννησος: η χαρακιά [Άγιος Δημήτριος, Λεβίδι, Προάστιο, Ρούτσι] | το χαράκι [Άγιος Δημήτριος] | η χαραματιά [Βρέσθενα] | η χαραμακιά [Θαλάμες] | η χαρατσιά [Κανδήλα] | η χαραξιά [Μυγδαλιά] | η χαραξά [Σκεπαστό] | η χαρατσά [Τσέρια] | το χαράτσι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η χαρακιά [Άγιος Νικόλαος, Γουριά, Λιλαία, Μακρινή, Τιθορέα, Τσαμαντάς] | το χάραγμα [Τσαμαντάς] | του χαράκ [Έλατος, Σταγιάδες].

χάραμα (ALE) || η φύση || Πελοπόννησος: το χάραμα [Καρυά, Κρέστενα, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το χάραμα [Πάργα] | τα χαράματα [Άγιος, Βράχα, Δραμεσιοί, Δαύλεια, Κανάλια, Πηγή, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες] | τα χαράγματα [Αγία Παρασκευή] | το χάραγμα [Γέρμας] | του χάραγμα [Έλατος] | το χαραμέρι [Πάργα]. || Κρήτη: τα ποδιαφωτίσματα [Θεοδώρα].

χαραμάδα || χώρος-σχήματα || Πελοπόννησος: η χαραμάδα [Βρέσθενα, Κανδήλα, Λεχαινά, Νεοχώρι] | η φυράδα [Αγρίδι, Λαγκάδια, Ρούτσι] | η λειψάδα [Λαγκάδια] | η σγράβα [Κανδήλα] | α χαραμάδα [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | α κραμάδα [Πέρα Μέλανα] | α κραματία [Πέρα Μέλανα] | α λειψάδα [Πέρα Μέλανα] | α φυράδα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η χαραμάδα [Άγιος, Αμφίκλεια, Έλατος, Κανάλια, Μακρινή, Μέγαρα, Τιθορέα] | η χαραματάδα [Σταγιάδες] | η αρμουγή [Κανάλια] | η φυράδα [Έλατος, Σιάτιστα] | η ραφίδα [Έλατος]. || Κρήτη: η χαραμάδα [Βουλγάρω, Μιαμού, Σέλλες] | η αραμάδα [Άγιος Γεώργιος].

χαραματιά || χώρος-σχήματα || Πελοπόννησος: η χαραματιά [Κανδήλα].

χαράρι / μεγάλο μάλλινο σακί || υφαντική || Πελοπόννησος: το χαράρι [Βρέσθενα, Ροεινό, Στεμνίτσα, Τρόπαια]. || Ρούμελη: το χαράρι [Θαρούνια, Μέγαρα] | του χαράρ [Αμφίκλεια] | του χαράλ [Σιάτιστα]. || Κρήτη: το χαράρι [Παλαιοχώρα].

χαράτσι || πλούτος-χρήματα || Ρούμελη: του χαράτς [Σταγιάδες].

χαραυγή (Buck list) || η φύση || Πελοπόννησος: η χαραυγή [Αλποχώρι, Ελληνίτσα] | η κονταυγή [Δολιανά, Κανδήλα, Κρέστενα, Σπαρτιά] | το μπάιμα [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η χαραυγή [Λιλαία, Τιθορέα] | η χαραή [Γέρμας, Δολό, Έλατος, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες] | οι χαραές [Αγιά] | του ταχινό [Μηλίνα].

χαρδαβέλα / κρίκος στο πελατζόνι του αλετριού || γεωργία || Πελοπόννησος: η χαρδαβέλα [Αλποχώρι].

χάρη || προσφορά || Πελοπόννησος: η χάρη [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Νεοχώρι, Προάστιο, Ροεινό, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια] | α χάρη [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | α χάζη [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η χάρη [Άγιος Λουκάς, Μέγαρα, Πάργα, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | η χαρ [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μασχολούρι, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: η χάρη [Άγιος Βασίλειος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες].

χάρισμα / το δόσιμο των δώρων, από τους καλεσμένους στους νεόνυμφους, αμέσως μετά την τελετή του γάμου || ο γάμος || Κρήτη: το χάρισμα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Βουλγάρω, Βώροι, Βρύσες, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Τύλισος] | τα χαρίσματα [Λαμπιώτες, Σάσαλος] | οι χάρες [Ανώγεια].

χαρίσματα / στους μαστόρους που έχτισαν το σπίτι || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Ρούμελη: τα χαρίσματα [Γουριά, Δομνίστα].

χαρίσματα / τα δώρα του γαμπρού και της νύφης στα πεθερικά και τα κουνιάδια || ο γάμος || Πελοπόννησος: τα χαρίσματα [Κάτω Λουσοί, Λεβίδι, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: τα χαρίσματα [Μεσούντα, Πάργα].

χαρμάνι || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το χαρμάνι [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα]. || Ρούμελη: του χαρμάν [Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια].

χαροπούλι / το πουλί Strix aluco || πανίδα || Πελοπόννησος: το χαροπούλι [Δροσοπηγή, Κανδήλα, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Φενεός] | το χαρόπουλο [Αρχαία Φενεός, Σκεπαστό] | το κλαψοπούλι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Δολιανά, Κρέστενα, Λαγκάδια, Ροεινό, Σαρακίνι, Στεμνίτσα] | το στριγκλοπούλι [Άγιος Δημήτριος, Βαλύρα, Βρέσθενα] | το νεκροπούλι [Προάστιο, Τσέρια] | το νυχτοπούλι [Δολιανά] | ο χουρχουλιός [Βαλύρα, Βρέσθενα, Καρυά, Ρούτσι] | ο χούρχουλας [Γυμνό] | ο χουρχουλός [Δολιανά] | ο χουχουλόγιωργας [Δροσοπηγή, Λαγκάδια, Ροεινό, Στεμνίτσα] | ο κουκουλόγερας [Άγιος Δημήτριος] ο χουλέ [Πέρα Μέλανα] | ο χουχουλέ [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: του χαρουπούλ [Αγιά, Δομνίστα, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Λιλαία] | του νικροπόυλ [Τιθορέα] | του νυχτουπούλ [Τιθορέα] | του κλαψουπούλ [Βράχα] | η χουχλήθρα [Λιλαία]. || Κρήτη: η ζάρα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι, Βρύσες, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Σάσαλος, Τύλισος] | η τζάρα [Σέλλες] | το ζαρί [Βώροι] | το κακό πουλί [Βουλγάρω, Σάσαλος].

Χάρος || δοξασίες || Πελοπόννησος: ο Χάρος [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δροσοπηγή, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λεβίδι, Μάλη, Μελιγού, Νεοχώρι, Πάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Στεμνίτσα] | ο Χάροντας [Στεμνίτσα] | ο Χάρο [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο Χάρος [Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πηγή, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | ου Χάρους [Άγιος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ι χάρους [Μηλίνα, Μικρό Βουνό]. || Κρήτη: ο Χάρος [Ανώγεια, Βρύσες, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Σάσαλος, Σέλλες].

χαρούπι || καρποί || Πελοπόννησος: το χαρούπι [Δολιανά, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το ξυλοκέρατο [Πάργα] | το ξουλοτσέρατο [Μέγαρα] | του ξυλουκέρατου [Σιάτιστα] | τα κούτσουπα [Δολό, Πάργα]. || Κρήτη: το χαρούπι [Άγιος Γεώργιος, Βρύσες, Σέλλες, Τύλισος] | τα χαρούμπια [Παλαιοχώρα].

χαρουπιά / το δέντρο Ceratonia siliqua || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η χαρουπιά [Δολιανά, Κανδήλα] | η ξυλοκερατιά [Δολιανά] | α χαρουπία [Πέρα Μέλανα, Προάστιο, Τυρός] | α τσερατία [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η τσερατσέα [Μέγαρα]. || Κρήτη: η χαρουπιά [Άγιος Βασίλειος, Λαμπιώτες, Σέλλες, Τύλισος] | η χαρουμπιά [Παλαιοχώρα].

χαρουπόζουμο / το έδιναν για φάρμακο || αταξινόμητα || Κρήτη: το χαρουπόζουμο [Άγιος Γεώργιος].

χαρτζιλίκι || προσφορά || Κρήτη: το χαρτζιλίκι [Ανώγεια].

χαρτί (ALE, Buck list) || λόγια-γράμματα || Πελοπόννησος: το χαρτί [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Καλούσι, Κανδήλα, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μάλη, Μελιγού, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τσέρια, Φενεός] | το χαρκί [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το χρακί [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το χαρτί [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Μέγαρα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | του χαρτί [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Ραψάνη, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | του χαρτσί [Σιάτιστα]. || Κρήτη: το χαρτί [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βουλγάρω, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σιρίλι, Τύλισος] | τα χαρθιά [Ανώγεια, Βουλγάρω, Παλαιοχώρα, Σάσαλος].

χαρτιά / τραπουλόχαρτα || το παιχνίδι || Πελοπόννησος: τα χαρτιά [Αγία Άννα, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Σκεπαστό] | τα χαρτία [Τσέρια]. || Ρούμελη: τα χαρτιά [Αμφίκλεια, Γραμματικού, Δομνίστα, Έλατος, Κανάλια, Μακρινή, Μικρό Βουνό, Πάργα, Ραψάνη, Τσαμαντάς, Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο] | τα πιξουχάρτσια [Σιάτιστα] | τα χαρτάκια [Μακρολίβαδο]. || Κρήτη: τα χαρθιά [Σιρίλι].

χαρτόμουτρο || ιδιότητες || Ρούμελη: ου παιζουχάρτς [Χρυσοβίτσα].

χαρτοσακούλα || έπιπλα - αναχρικά || Ρούμελη: η χαρτοσακούλα [Σταυροδρόμι].

χάρτσια / μεταξωτά σειρήτια || φορεσιά || Ρούμελη: τα χάρτσια [Άγιος Νικόλαος, Δομνίστα, Καρίτσα, Λιλαία]. || Κρήτη: τα χάρτζα [Άγιος Γεώργιος, Τύλισος].

χαρτώματα / από βέργες πυκνά βαλμένες στη σκεπή || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Ρούμελη: τα χαρτώματα [Δελβινάκι].

χασάπης (Buck list) || επαγγέλματα || Πελοπόννησος: ο χασάπης [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Κρέστενα, Λεχαινά, Μάλη, Πιάνα, Προάστιο, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Φενεός] | ο χασάκη [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: ο χασάπης [Ωραιόκαστρο] | ου χασάπς [Αγία Ευθυμία, Αμφίκλεια, Γέρμας, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Χουλιαράδες] | ι χασάπς [Αγιά] | ο μακελιάρης [Πάργα] | ο ματσελάρης [Μέγαρα]. || Κρήτη: ο κασάπης [Ανώγεια, Βουλγάρω, Παλαιοχώρα].

χασάπικο || ο οικισμός || Πελοπόννησος: το χασαποπουλιό [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: του χασαπιό [Γέρμας] | του χασάπκου [Αμφίκλεια, Σιάτιστα].

χασές / φτηνό βαμβακερό ύφασμα || υφαντική || Πελοπόννησος: ο χασές [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Λυγουριό, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροζενά, Ρούτσι, Στεμνίτσα] | ο χασέ [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο χασές [Άγιος Λουκάς, Πάργα, Τσαμαντάς] | ου χασές [Αγία Ευθυμία, Αμφίκλεια, Δαύλεια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Μελισσουργοί, Πρέβεζα, Στροφυλιά] | το καμπρί [Πάργα, Τσαμαντάς] | του καμπρί [Γουριά, Πρέβεζα] | το χουμάι [Πάργα]. || Κρήτη: ο χασές [Ανώγεια, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος].

χασιλαμάς / μεταξένιο ή άλλης καλής ποιότητας ρούχο || φορεσιά || Κρήτη: ο χασιλαμάς [Ανώγεια] | ο χαχιλαμάς [Τύλισος].

χάσιμο || αταξινόμητα || Ρούμελη: του χάσμου [Έλατος].

χάσκας / παιχνίδι που παίζεται στο οικογενειακό τραπέζι της τελευταίας αποκριάς, με βραστό αβγό δεμένο στην άκρη ενός σπάγκου - κάποιος το κουνάει και οι άλλοι προσπαθούν να το πιάσουν με το στόμα || το παιχνίδι || Ρούμελη: ου χάσκας [Σιάτιστα] | του χάσκαρ [Δραμεσιοί, Χουλιαράδες] | ου χάσκαρς [Αγία Παρασκευή] | η χάσκα [Αγιά, Ραψάνη] | χάσκαρου [Μεσούντα].

χασμουρητό || φυσιολογικά || Πελοπόννησος: το χασμουρητό [Αγία Άννα, Γυμνό, Κρέστενα] | το αχάνημα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το χασμουρητό [Τσαμαντάς] | το χαμουριατό [Μέγαρα] | το χαμίριασμα [Μέγαρα].

χασομέρι || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το χασομέρι [Λαγκάδια, Πέρα Μέλανα, Τυρός] | η χασοημέρια [Λαγκάδια] | οι χασομέριες [Βρέσθενα] | το χασομέζι [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η χασουμέρια [Έλατος, Σταγιάδες].

χασούρα || αταξινόμητα || Κρήτη: η χασούρα [Θεοδώρα].

χασοφεγγαριά || η φύση || Πελοπόννησος: η χασοφεγγαριά [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Προάστιο, Τσέρια] | η χασοφεγγιά [Καλούσι] | η χάση [Αγρίδι, Αρχαία Φενεό, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Καλούσι, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λεβίδι, Νεοχώρι, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Φενεός] | το τσίμπιμα [Βρέσθενα] | α χάση [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η χασουφιγγαριά [Γραμματικού, Στυλίδα] | η χασουφιγγιά [Αγία Ευθυμία, Άγιος] | η χάση [Δελβινάκι, Κουμαρίτσι, Μέγαρα, Πηγή, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η χας [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Γουριά, Έλατος, Κανάλια, Κιλελέρ, Ραψάνη, Σταγιάδες, Στυλίδα, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | η λίγους [Κιλελέρ, Πρέβεζα]. || Κρήτη: η χασοφεγγαριά [Βραχάσι, Θεοδώρα] | η χάση [Ανατολή] | η λίγωση [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος].

χαστούκι || βία || Πελοπόννησος: το σκαμπίλι [Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Δολιανά, Καρυά, Κέρτεζη, Λυγουριό, Παραδείσια, Σκεπαστό, Πέρα Μέλανα, Τυρός] | η σκαμπίλα [Μάλη] | ο μπάτσος [Καρυά, Μυγδαλιά] | η μπάτσα [Καλούσι, Πιάνα] | η μπούφλα [Λαγκάδια, Λεβίδι] | α μπάτσα [Πέρα Μέλανα] | ο μπάτσο [Πέρα Μέλανα] | το σελέ [Πέρα Μέλανα] | ο φούσκο [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το χαστούκι [Πηγή] | του χαστούκ [Βράχα, Γέρμας, Μασχολούρι] | ο μπάτσος [Μέγαρα, Πάργα, Τσαμαντάς] | η μπάτσα [Άγιος Νικόλαος, Γέρμας, Έλατος, Καρίτσα, Πάργα, Πλατύστομο, Χουλιαράδες, Χρυσή] | η μπατσιά [Αγία Παρασκευή, Δράκεια] | ου μπάτσους [Άγιος, Δαύλεια, Κιλελέρ, Σιάτιστα] | η μπατσά [Σταγιάδες] | ι μπάταρους [Κανάλια] | η παταρά [Σιάτιστα] | η παταριά [Έλατος, Κανάλια, Σταγιάδες] | ου πάταρους [Έλατος] | η μπούφλα [Μέγαρα] | ο φούσκος [Πάργα, Τσαμαντάς] | ο ντάφαρος [Πάργα] | η μουντζιά [Σιάτιστα] | ου τσιάτους [Σιάτιστα]. || Κρήτη: ο μπάτσος [Θεοδώρα].

χατζής || θρησκεία || Κρήτη: ο χατζής [Αποδούλου].

χάτζικας / το φυτό Scandix australis || χλωρίδα || Κρήτη: ο αχάτζικας [Μιαμού].

χατίρι || προσφορά || Πελοπόννησος: το χατίρι [Άγιος Δημήτριος, Καρυά, Σπαρτιά, Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το χατίζι [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το χατίρι [Πάργα] | του χατίρ [Αμφίκλεια, Χρυσοβίτσα, Κανάλια]. || Κρήτη: το χατίρι [Ανώγεια, Μάρθα, Σιρίλι].

χατιρλής || ιδιότητες || Κρήτη: ο χατιριλής [Ανώγεια].

χάχανο || ήχοι || Πελοπόννησος: ο χάσκαρος [Λαγκάδια]. || Ρούμελη: του χαχαρέτ [Κανάλια]. || Κρήτη: το χάχαρο [Σιρίλι].

χείλια (ALE, Buck list) || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: τα χείλια [Ρούτσι, Σκεπαστό, Τρόπαια] | τα αχείλια [Λαγκάδια, Κανδήλα] | τα χείλα [Αγία Άννα, Αλποχώρι, Κρέστενα] | τα χείλη [Σπαρτιά] | χεία τα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: τα χείλια [Αγιά, Άγιος Λουκάς, Βράχα, Γέρμας, Γραμματικού, Δελβινάκι, Δράκεια, Έλατος, Κανάλια, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Πρέβεζα, Στροφυλιά] | τα αχείλια [Γουριά, Κανάλια, Χρυσοβίτσα] | τα χείλα [Καρίτσα]. || Κρήτη: τα χείλια [Μάρθα, Μιαμού, Σάσαλος] | τα αχείλια [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βουλγάρω, Βραχάσι, Θεοδώρα, Μιαμού, Τύλισος].

χειλού || ιδιότητες || Κρήτη: οι χειλούδες [Άγιος Γεώργιος].

χειμαδιό / τόπος που ξεχειμάζουν οι βοσκοί || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: το χειμαδιό [Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Δολιανά, Θαλάμες, Κανδήλα, Κέρτεζη, Μάλη, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Φενεός] | το κατώμερο [Λαγκάδια] | το ξεχειμαδιό [Αλποχώρι] | το χειμαδίε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το γιαλικό [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το χειμαδιό [Θαρούνια, Σταυροδρόμι] | του χμαδιό [Αγία Ευθυμία, Μακρινή, Μεσούντα, Πρέβεζα, Χουλιαράδες] | του χειμαδιό [Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Δαύλεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Στροφυλιά, Τιθορέα] | το ξεχειμαδιό [Δελβινάκι] | του ξιχειμαδιό [Ραψάνη]. || Κρήτη: το χειμαδιό [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα].

χειμώνας (ALE, Buck list) || χρόνος || Πελοπόννησος: ο χειμώνας [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | η χειμωνάδα [Προάστιο, Ροεινό] | ο χειμώνα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το χειμωνικό [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο χειμώνας [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | ου χμώνας [Αγία Ευθυμία, Άγιος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Έλατος, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | χμώνας [Ραψάνη] | ου χειμώνας [Αγία Παρασκευή, Γουριά, Δραμεσιοί, Μασχολούρι, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα] | ι χειμώνας [Κανάλια, Μηλίνα, Μικρό Βουνό] | ι χμώνας [Δράκεια]. || Κρήτη: ο χειμώνας [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

χειμωνιάτικο / δωμάτιο || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: το χειμωνιάτικο [Αγρίδι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Ελάτη, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Μαγούλα, Μελιγού, Μυγδαλιά, Ροεινό, Ρούτσι, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: του χειμουνιάτκου [Αγιά, Γουριά, Δράκεια, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Ραψάνη] | του χειμουνιάτσκου [Σιάτιστα] | του χμουνιάτκου [Μεσούντα] | το μαντζάτο [Δολό, Πάργα, Πηγή] | του μαντζάτου [Κανάλια] | η παραστιά [Έλατος].

χειρομυλάδι / χοντροαλεσμένο στάρι σε χερόμυλο || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Κρήτη: το χειρομυλάδι [Σάσαλος] | το χειρομυλίδι [Παλαιοχώρα].

χειρομυλόπιτες / με χειρομυλάδι (στάρι αλεσμένο σε χειρόμυλο), προζύμι και ξίγκι || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Κρήτη: οι χειρομυλόπιτες [Σάσαλος].

χελάς || επαγγέλματα || Πελοπόννησος: ο χελάς [Τρόπαια].

χέλι / το ψάρι Anguilla Anguilla || πανίδα || Πελοπόννησος: το χέλι [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Βαλύρα, Καρυά, Κρέστενα, Πάκια, Προάστιο, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το χέλι [Δελβινάκι, Μέγαρα] | του χελ [Γουριά, Μελισσουργοί, Πρέβεζα, Στυλίδα, Φαρκαδόνα] | του χιολ [Κανάλια, Μασχολούρι] | η γλαβάτσα [Πρέβεζα] | του ζαμπόχλου [Σταγιάδες]. || Κρήτη: το χέλι [Βουλγάρω, Θεοδώρα, Σέλλες] | το αχέλι [ Μιαμού, Τύλισος].

χελιδόνα / η κινούμενη μυλόπετρα || ο μύλος || Πελοπόννησος: η χελιδόνα [Λαγκάδια, Πιάνα, Σκεπαστό] | α χελιδόνα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η χελιδόνα [Πάργα] | η χιλιδόνα [Δραμεσιοί, Σταγιάδες, Χρυσή] | η χιλδόνα [Τιθορέα]. || Κρήτη: η χελιδόνα [Σέλλες, Τύλισος] | η ανώπετρα [Ανατολή] | η αλετρουβόπετρα [Μάρθα].

χελιδόνι / πουλιά του γένους Hirundo (ALE) || πανίδα || Πελοπόννησος: το χελιδόνι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Γυμνό, Δροσοπηγή, Εξωχώρι, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Κρέστενα, Λαγκάδια, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το χιλιδόνι [Βρέσθενα, Δολιανά, Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το χελιδόνι [Δελβινάκι, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | το χιλιδόνι [Μέγαρα] | του χιλδόν [Γέρμας, Γουριά, Δομνίστα, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Σιάτιστα, Τιθορέα] | η χιλιδόνα [Μικρό Βουνό, Φαρκαδόνα] | η χιλδόνα [Σιάτιστα] | του χιλιδόν [Γραμματικού, Δραμεσιοί, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μασχολούρι, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: το χελιδόνι [Βώροι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα, Τύλισος].

χελιδονοφωλιά || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η χελιδονοφωλιά [Κρέστενα]. || Ρούμελη: η χελιδονοφωλιά [Δελβινάκι].

χελιδονόψαρο / το ψάρι Exocoetus volitans || πανίδα || Πελοπόννησος: το χελιδονόψαρο [Προάστιο]. || Ρούμελη: το χελιδονόψαρο [Πάργα] | του χιλιδουνόψαρου [Μηλίνα].

χελιδρονιά / το φυτό Clematis vitalba || χλωρίδα || Ρούμελη: η χελιδρονιά [Δολό, Τσαμαντάς].

χελώνα / ερπετά της οικογένειας Testudinidae || πανίδα || Πελοπόννησος: η χελώνα [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Ελάτη, Κανδήλα, Κρέστενα, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Τρόπαια, Φενεός] | α χεούνα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α χιοούνα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η χελώνα [Θαρούνια, Πηγή, Ωραιόκαστρο] | η χιλώνα [Γουριά, Γραμματικού, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Πλατύστομο, Ραψάνη, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες] | η γκαχιλώνα [Γέρμας, Έλατος, Σιάτιστα] | η αχιλώνα [Κανάλια] | η μπράσκα [Σταγιάδες]. || Κρήτη: η χελώνα [Σάσαλος] | αχελώνα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Αποδούλου, Βραχάσι, Μιαμού, Τύλισος] | η κουκούτσα [Εμπρόσνερος].

χελωνοκαύκαλο || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το χελωνοκαύκαλο [Ροεινό] | το καύκαλο [Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Παραδείσια].

χέρι (Swadesh list, ALE, Buck list) || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: το χέρι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | α χέρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το χέρι [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του χερ [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνας, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: το χέρι [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μιαμού Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | η χέρα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

χεριά / όσα στάχυα πιάνει το χέρι για να κόψει το δρεπάνι στο θερισμό - μικρότερη του χερόβολου || γεωργία || Πελοπόννησος: η χεριά [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Ελάτη, Καλούσι, Κανδήλα, Κρέστενα, Λεβίδι, Νεοχώρι, Πιάνα, Ροεινό, Σκεπαστό, Τρόπαια] | η χεράδα [Λαγκάδια, Λυγουριό] | το λημάρι [Θαλάμες, Τσέρια] | α χερία [Πέρα Μέλανα] | α χεζία [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η χεριά [Δελβινάκι, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | η χιριά [Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Έλατος, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Πλατύστομο, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα] | η χιρά [Αγία Παρασκευή, Σιάτιστα] | η χεράδα [Μέγαρα] | η χιρά [Σιάτιστα] | τα κουλουτσά [Θαρούνια]. || Κρήτη: ο μάτσος [Ανατολή].

χερικό / αρχή εργασίας || αταξινόμητα || Κρήτη: το χερικό [Άγιος Γεώργιος, Κελλάρια].

χερικό / καλή τύχη για ζύμωμα ή ύφανση || δοξασίες || Πελοπόννησος: το χερικό [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Βρέσθενα, Λαγκάδια, Σκεπαστό, Πέρα Μέλανα] | το χεζικό [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: του χιρκό [Τιθορέα].

χερόβολο / ίσο με 4-5 χεριές || γεωργία || Πελοπόννησος: το χερόβολο [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Γυμνό, Δολιανά, Ελάτη, Εξωχώρι, Καλούσι, Κανδήλα, Κρέστενα, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | το χειρόβολο [Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Θαλάμες, Φενεός] | η χειροβολιά [Μελιγού] | η χεράδα [Δολιανά] | το χειρόβολε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το χειροβόλι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α χειροβόα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το χιρόβολο [Δελβινάκι, Δολό, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | του χιρόβουλου [Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Λιλαία, Μηλίνα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: η αγκαλιά (5-6 μάτσους) [Ανατολή].

χεροβότανο / το αγριόχορτο Helminthotheca echioides ή Picris spinosa || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το χεροβότανο [Άγιος Δημήτριος, Μαγούλα, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: το ψωρίλι [Πάργα].

χεροδιάστρα || υφαντική || Πελοπόννησος: η χεροδιάστρα [Κανδήλα, Ρούτσι].

χεροκάκαβο || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: το χεροκάκαβο [Δροσοπηγή].

χεροκόφινο || αμπελουργία || Πελοπόννησος: το χεροκόφινο [Βρέσθενα, Ελληνίτσα, Καστρί, Μελιγού, Παραδείσια, Ρούτσι] | το χεροκόθινε [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το χεροκόιθινε [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: του χιρουκόφνου [Μακρινή] | του χιρουκάλαθου [Χρυσοβίτσα].

χερόλαμπα || έπιπλα - αναχρικά || Ρούμελη: η χιρόλαμπα [Δραμεσιοί, Καρίτσα].

χερομυλόπιτα / πίτα από χόντρο (πλιγούρι) || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Κρήτη: η χιρομυλόπιτα [Βώροι].

χερόμυλος || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: ο χερόμυλος [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Λυγουριό, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Προάστιο, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | το χερομύλι [Τσέρια] | ο μύλος [Αλποχώρι] | ο χερόμυλε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο χερόμυλος [Θαρούνια, Μέγαρα, Ωραιόκαστρο] | ο χιρόμυλος [Δελβινάκι, Τσαμαντάς] | ου χιρόμυλους [Άγιος] | ου χιρόμλους [Γουριά, Δραμεσιοί, Μασχολούρι, Ραψάνη, Χρυσοβίτσα] | ι χιρόμλους [Αγιά, Μηλίνα] | το χιρόμπολο [Τσαμαντάς] | του χιρόμπλου [Κανάλια, Μικρό Βουνό] | ου χιρόμπλους [Κιλελέρ, Μασχολούρι, Στυλίδα] | ου χρόμπλους [Χουλιαράδες] | τα χιρουμύλια [Αγία Παρασκευή] | ο μύλος [Τσαμαντάς]. || Κρήτη: ο χερόμυλος [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι, Βώροι, Κελλάρια, Μάρθα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος, Τύλισος] | ο χιρόμυλος [Αποδούλου, Βουλγάρω, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μιαμού, Παλαιοχώρα].

χερότια / τα κεντήματα κάτω από τον αγκώνα || φορεσιά || Ρούμελη: τα χερότια [Τσαμαντάς].

χερούλι || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: το χερούλι [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Ελάτη, Κρέστενα, Λυγουριό, Μάλη, Σκεπαστό, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: το χερούλι [Πηγή, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του χιρούλ [Γέρμας, Γουριά, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Μασχολούρι, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η χιρουλάβα [Κανάλια] | η μάνικα [Πάργα] | του τσακουτάρ [Σταγιάδες]. || Κρήτη: το χερούλι [Βουλγάρω].

χερόχτενο / με αυτό χεροχτένιζαν τα πλυμένα μαλλιά των προβάτων || υφαντική || Κρήτη: το χερόχτενο [Ανώγεια, Μάρθα, Μιαμού, Σέλλες] | χιρόκτενο [Παλαιοχώρα].

χέσιμο || φυσιολογικά || Πελοπόννησος: η ανάγκη [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: του χέσμου [Γέρμας] | η ανάγκ [Έλατος].

χήνα / το πουλί Anser domesticus (ALE, Buck list) || πανίδα || Πελοπόννησος: η χήνα [Άγιος Δημήτριος, Κανδήλα, Μαγούλα, Πιάνα]. || Ρούμελη: η χήνα [Κιλελέρ, Τιθορέα, Μασχολούρι, Χουλιαράδες, Ωραιόκαστρο].

χήρα (Buck list) || ο θάνατος || Πελοπόννησος: η χήρα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δροσοπηγή, Εξωχώρι, Καλούσι, Κανδήλα, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μυγδαλιά, Πάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια] | α χήρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η χήρα [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δελβινάκι, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Θαρούνια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μέγαρα, Μελισσουργοί, Πηγή, Ραψάνη, Σιάτιστα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η γκουγκουβάστρα [Δολό]. || Κρήτη: η χήρα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βρύσες, Εμπρόσνερος, Παλαιοχώρα, Σέλλες].

χηρειά / χηρεία || ο θάνατος || Κρήτη: η χηρειά [Σάσαλος, Σέλλες].

χήρος || ο θάνατος || Πελοπόννησος: ο χήρος [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Εξωχώρι, Κρέστενα, Λαγκάδια, Πιάνα, Ρούτσι, Σκεπαστό] | ο χήρο [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο χήρος [Άγιος Λουκάς, Πηγή, Τσαμαντάς] | ου χήρους [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Δραμεσιοί, Κιλελέρ, Μελισσουργοί] | ου απόχηρους [Αγία Παρασκευή, Έλατος] | ου απόχρους [Σταγιάδες] | ο γκούγκουβας [Δολό]. || Κρήτη: ο χήρος [Βουλγάρω].

χιαλβάρια / το σύνολο των ρούχων της καλής κρητικής φορεσιάς || φορεσιά || Κρήτη: τα χαλουβάρια [Άγιος Γεώργιος] | τα τσόχινα [Άγιος Γεώργιος].

χιλιάδες || πλούτος-χρήματα || Πελοπόννησος: οι χιλιάδες [Δολιανά, Εξωχώρι, Ρούτσι, Σκεπαστό] | οι χιλιάδε [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: οι χιλιάδες [Τσαμαντάς] | οι χιλιάδις [Άγιος Νικόλαος, Γουριά] | οι χλιάδις [Δαύλεια] | οι τάλις [Μασχολούρι]. || Κρήτη: οι χιλιάδες [Άγιος Γεώργιος, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι].

χιλιάρικο || πλούτος-χρήματα || Ρούμελη: το χιλιάρικο [Δελβινάκι, Πάργα] | του χιλιάρκου [Αγία Παρασκευή, Κουμαρίτσι, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: το χιλιάρικο [Βώροι, Σάσαλος].

χινόπωρο / φθινόπωρο (ALE, Buck list) || χρόνος || Πελοπόννησος: το χινόπωρο [Άγιος Δημήτριος, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Καλούσι, Κανδήλα, Μυγδαλιά, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι] | το χινοπώρι [Γυμνό] | ο χινόπωρος [Σκεπαστό] | το χινόπωρε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το χινόπωρο [Δελβινάκι, Μέγαρα, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του χνόπουρου [Αγία Ευθυμία, Γέρμας, Δαύλεια, Δράκεια, Έλατος, Λιλαία, Μακρινή, Μηλίνα, Ραψάνη, Σταγιάδες, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | του χινόπουρου [Βράχα, Γουριά, Κανάλια, Μασχολούρι, Πλατύστομο, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στυλίδα, Φαρκαδόνα] | του χνιόπουρου [Γραμματικού, Κουμαρίτσι] | ου χνόπουρους [Λιλαία, Μεσούντα]. || Κρήτη: το ψιμοκαίρι [Ανώγεια, Παλαιοχώρα].

χιόνι (Swadesh list, ALE, Buck list) || η φύση || Πελοπόννησος: το χιόνι [Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Λαγκάδια, Λεβίδι, Μάλη, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | α χιόνα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το χιόνι [Δελβινάκι, Δολό, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του χιον [Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Πλατύστομο, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: το χιόνι [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

χιονιάς || η φύση || Πελοπόννησος: ο χιονιάς [Άγιος Δημήτριος] | ο χιονόκαιρος [Λαγκάδια]. || Ρούμελη: ο χιονιάς [Πάργα] | ι χιουνιάς [Αγιά]. || Κρήτη: ο χιονιάς [Ανώγεια, Βώροι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Σάσαλος, Σέλλες] | οι χιονιές [Ανώγεια].

χιονίδα / φαρμακερό χόρτο || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η χιονίδα [Λαγκάδια].

χιονίστρες || αρρώστιες || Πελοπόννησος: οι χιονίστρες [Λυγουριό]. || Ρούμελη: οι χιονίστρες [Μέγαρα]. || Κρήτη: οι χιονίστρες [Αποδούλου, Βουλγάρω, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Σάσαλος] | οι χιονιχές [Ανώγεια, Τύλισος] | οι μαργωτίδες [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Μιαμού] | οι μαργωτίρες [Βραχάσι, Θεοδώρα].

χιονιστρόχορτο / βότανο || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το χιονιστρόχορτο [Σπαρτιά]. || Ρούμελη: η σουλότα [Σιάτιστα].

χιονόνερο || η φύση || Πελοπόννησος: ο δρόλαπας [Κανδήλα]. || Ρούμελη: του χιουνόνιρου [Αμφίκλεια] | χιονιόνιρου [Σιάτιστα] | του ντουρλάπ [Σταγιάδες].

χλαλοή / οχλοβοή || ήχοι || Ρούμελη: η χαλαλουή [Μηλίνα]. || Κρήτη: η χλουβάρα [Κελλάρια] | η αχλοβοή [Σιρίλι] | το καλαμπαλίκι [Τύλισος].

χλωρασιά / χλόη || η φύση || Ρούμελη: η χλουρασιά [Κουμαρίτσι].

χλωρόπιτα / πίτα με χλωρό τυρί || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: η χλουρόπτα [Μεσούντα].

χλωροτύρι || κτηνοτροφία - τυροκομία || Ρούμελη: του χλουρουτύρ [Πρέβεζα].

χνάρι || το κυνήγι || Πελοπόννησος: το αχνάρι [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κρέστενα, Λεβίδι, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο ντορός [Αλποχώρι, Κανδήλα, Σκεπαστό] | ο τορός [Κρέστενα] | το αγνάρι [Λαγκάδια, Ρούτσι] | το αχνάζι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το χνάζι [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: του χναρ [Μηλίνα] | το αγνάρι [Μέγαρα] | του αχνάρ [Σιάτιστα] | ου ντουρός [Άγιος, Γουριά, Δομνίστα, Μακρινή, Ραψάνη] | ι ντουρός [Μηλίνα] | ο τορός [Τσαμαντάς] | ου τουρός [Άγιος, Γέρμας, Έλατος, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Τιθορέα, Χρυσή] | ι τουρός [Κανάλια]. || Κρήτη: το αχνάρι [Μάρθα, Κελλάρια] | το ζάλο [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Θεοδώρα, Μάρθα] | η ζαλιά [Θεοδώρα, Κελλάρια, Μιαμού].

χνότο || φυσιολογικά || Πελοπόννησος: το χνότο [Κρέστενα] | το γνότο [Λαγκάδια] | το χνούτι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το χνούε [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το χνούτο [Σταυροδρόμι] | το γνότο [Μέγαρα] | του χνότου [Αμφίκλεια, Μασχολούρι] | το χνούτο [Ωραιόκαστρο]. || Κρήτη: το χνότο [Λαμπιώτες].

χνούδι || υφαντική || Πελοπόννησος: το χνούδι [Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Εξωχώρι, Καλούσι, Καρυά, Λεβίδι, Προάστιο, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το χνούδο [Αλποχώρι, Κανδήλα, Μελιγού] | το αγνούδι [Σαρακίνι]. || Ρούμελη: του χνουδ [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Άγιος, Γέρμας, Δράκεια, Δραμεσιοί, Μακρινή, Μηλίνα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Στροφυλιά, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: το χνούδι [Μάρθα, Παλαιοχώρα].

χνούμη / αυτά που παίρνει ο αέρας στο λίχνισμα του σταριού || γεωργία || Ρούμελη: η χνούμη [Δελβινάκι, Δολό] | οι χνούμες [Δελβινάκι].

χόβολη || η φύση || Πελοπόννησος: η χόβολη [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Καστρί, Κέρτεζη, Μαγούλα, Μελιγού, Προάστιο, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Φενεός] | η χόσβολη [Αλποχώρι] | η σπούρνη [Δροσοπηγή, Κανδήλα, Μυγδαλιά] | α χόβολη [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η χόβολη [Μέγαρα, Πάργα, Πηγή] | η χόβουλ [Αμφίκλεια, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Μηλίνα, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Χρυσή] | η χούμπουλη [Τσαμαντάς] | η θρακόβουλ [Μακρινή] | η σπουρν [Καρίτσα, Πλατύστομο, Στυλίδα] | η σπρουχν [Γουριά, Κανάλια] | η μπρούσια [Τσαμαντάς] | η ζαρ [Έλατος]. || Κρήτη: η χόβολη [Αποδούλου, Εμπρόσνερος] | η αθούμαλη [Άγιος Γεώργιος] | η αθούβαλη [Άγιος Βασίλειος, Ανώγεια, Βραχάσι, Μιαμού, Τύλισος] | η αθούβολη [Άγιος Βασίλειος] | η αθοκούφη [Ανατολή] | η αθράκη [Βραχάσι, Μάρθα] | η αθρακοβόλη [Σάσαλος].

χοιρινά || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: τα χοιρινά [Δολιανά].

χοιρινό || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: το χοιρινό [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Δολιανά, Ελάτη, Κανδήλα, Καστρί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Πιάνα, Ροεινό, Σαρακίνι, Στεμνίτσα] | το χοιρνό [Βρέσθενα, Παραδείσια] | ο χοιρνός [Βρέσθενα] | το γουρνοκρίατο [Βρέσθενα] | το χιουρινέ [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το χιουζινέ [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: του χοιρινό [Δραμεσιοί, Μακρινή] | του χοιρνό [Ραψάνη]. || Κρήτη: το χοιρινό [Σιρίλι] | το χοιρνό [Ανατολή, Ανώγεια].

χοιρομέρι || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Κρήτη: το χοιρομέρι [Βραχάσι].

χοιρόξυλο / κρεμούσαν τον σφαγμένο χοίρο || αταξινόμητα || Κρήτη: το χοιρόξυλο [Βώροι].

χοιροπόδι || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Κρήτη: το χοιρομπόδι [Σάσαλος].

χοιρόχοντρο / χοιρινό κατσαρόλας με πλιγούρι || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Κρήτη: χοιρόχοντρο [Μιαμού].

χολ || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: ο νοντάς [Καστρί] | η εμπατή [Ροεινό]. || Ρούμελη: ο οντάς [Δολό] | το πόρτιγο [Πάργα] | η μισιά [Σιάτιστα] | η μισάντρα [Μακρινή] | ου αντρές [Λιλαία].

χολέβι / μάλλινη περικνημίδα || φορεσιά || Ρούμελη: του χουλέβ [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Έλατος, Μηλίνα, Ραψάνη, Σιάτιστα].

χολέρα || αρρώστιες || Ρούμελη: η χουλέρα [Μηλίνα, Χουλιαράδες].

χολή || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: η χολή [Άγιος Δημήτριος, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λυγουριό, Προάστιο, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | α χοά [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η χολή [Μέγαρα] | η χουλή [Γέρμας, Καρίτσα, Μεσούντα, Στροφυλιά, Φαρκαδόνα] | η χλη [Σταγιάδες]. || Κρήτη: η χολή [Βουλγάρω, Θεοδώρα, Μιαμού, Σάσαλος, Σιρίλι, Τύλισος].

χοντράδια / αυτά που έμεναν στο δριμόνι || γεωργία || Πελοπόννησος: τα χοντράδια [Άγιος Δημήτριος, Ρούτσι] | τα κοτσαλίδια [Άγιος Δημήτριος] | τα κότσαλα [Βρέσθενα] | τα κότσενα [Δολιανά]. || Ρούμελη: τα χουντράδια [Λιλαία] | τα χουντρίδια [Κουμαρίτσι, Τιθορέα] | τα κότσιαλα [Αγιά, Τιθορέα] | τα κότσαλα [Αγία Ευθυμία, Γουριά, Έλατος, Σταγιάδες].

χοντρικό / υποζύγιο || αγωγιάτης || Πελοπόννησος: το χοντρικό [Ρούτσι]. || Ρούμελη: του χουντρό [Μηλίνα, Χουλιαράδες] | του φουρτιάτκου [Δραμεσιοί, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: το χτήμα [Ανώγεια, Βρύσες, Σάσαλος].

χοντροδουλειά || αταξινόμητα || Ρούμελη: η χοντροδουλειά [Δελβινάκι].

χοντροκώλα || ιδιότητες || Κρήτη: η χοντροκώλα [Άγιος Γεώργιος].

χοντρολιές / μεγάλες ελιές για φαγώσιμες || ελαιοκομία || Ρούμελη: οι χουντρουλιές [Γουριά, Μακρινή, Πρέβεζα, Ραψάνη, Στυλίδα, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: οι χοντρολιές [Βώροι, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Τύλισος].

χοντροπάνι || υφαντική || Ρούμελη: του χουντρουπάν [Κουμαρίτσι].

χοντροπάπουτσα || φορεσιά || Ρούμελη: τα χουντρουπάπτσα [Μεσούντα].

χοντροπάπουτσο || φορεσιά || Κρήτη: το χοντροπάπουτσο [Βουλγάρω].

χοντρόρουχα / αυτά που ήταν στο γιούκο || υφαντική || Πελοπόννησος: τα χοντρόρουχα [Βρέσθενα, Λαγκάδια, Ρούτσι]. || Ρούμελη: τα χοντρόρουχα [Θαρούνια] | τα χουντρόρχα [Χρυσοβίτσα] | τα χουντρουσκούτια [Γουριά]. || Κρήτη: τα χοντρόρουχα [Ανώγεια, Τύλισος].

χορευταρού || ιδιότητες || Ρούμελη: η χορευταρού [Τσαμαντάς].

χορευτής || ιδιότητες || Πελοπόννησος: ο χορευτής [Μυγδαλιά]. || Κρήτη: ο χορευτής [Άγιος Γεώργιος, Βρύσες].

χορίδι / ασβέστης αραιωμένος με νερό || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: το χορίδι [Αγρίδι, Κανδήλα, Λαγκάδια, Παραδείσια, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι] | το χορίγι [Κανδήλα, Λεβίδι, Πέρα Μέλανα] | το χορίγκι [Προάστιο] | το χορίτζι [Τσέρια] | το χορί [Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Καρυά, Πηγαδάκια] | το ασβεστοχόριδο [Μάλη] | το χοζίγι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το χορίγι [Μέγαρα] | του χουρίγ [Αμφίκλεια].

χορός || διασκέδαση || Πελοπόννησος: ο χορός [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τσέρια, Φενεός] | ο χορέ [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο χορός [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Πάργα, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | ου χουρός [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | ι χουρός [Αγιά, Δράκεια, Κανάλια, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Φαρκαδόνα] | χουρός [Ραψάνη]. || Κρήτη: ο χορός [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

χοροστάσι / υπαίθριος μέρος χορού || ο οικισμός || Ρούμελη: το χοροστάσι [Δελβινάκι] | του χουρουστάς [Δομνίστα, Μακρινή] | του χουρουστάρ [Κουμαρίτσι]. || Κρήτη: το χοροστάσι [Ανώγεια].

χορτάρι (Buck list) || η φύση || Πελοπόννησος: το χορτάρι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Εξωχώρι, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | το χοντάρι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το χοντάζι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το χορτάρι [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πηγή, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του χουρτάρ [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | του χόρτου [Σιάτιστα].

χόρταση || φυσιολογικά || Ρούμελη: η χόρτας [Έλατος] | η χορτασά [Έλατος] | ου χουρταμός [Έλατος] | το μπλέτσι [Τσαμαντάς].

χόρτο || η φύση || Κρήτη: το χόρτο [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βρύσες, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Τύλισος].

χουβαρντάς || ιδιότητες || Ρούμελη: ο κουβαρντάς [Μέγαρα, Πάργα] | ου κουβαρντάς [Σταγιάδες] | ο τζουμέρτης [Πάργα] | ου τιβικέλκους [Έλατος] | ου τιβικέλτς [Έλατος]. || Κρήτη: ο χουβαρντάς [Σάσαλος].

χούγιασμα || ήχοι || Ρούμελη: του χούιαγμα [Έλατος] | τα χουγιατά [Χουλιαράδες].

χουζούρι || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το χουζούρι [Λαγκάδια]. || Ρούμελη: του χουζούρ [Γέρμας].

χούι || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το χούι [Κανδήλα]. || Ρούμελη: το χούι [Πάργα] | του χούι [Βράχα, Έλατος, Κουμαρίτσι, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Χρυσή] | το χούιμι [Πάργα] | τα χούια [Δομνίστα, Μελισσουργοί, Στροφυλιά].

χούμελη / νερόμελο || μελισσοκομία || Κρήτη: η χούμελη [Παλαιοχώρα].

χουνέρι || αταξινόμητα || Ρούμελη: του χνερ [Λιλαία].

χουρμάς || καρποί || Ρούμελη: το φοινίκι [Ωραιόκαστρο].

χούρχουλη / γούβα του μύλου ή της νεροτριβής || ο μύλος || Πελοπόννησος: η χούρχουλη [Βεργαδαίικα, Κανδήλα, Καρυά, Ρούτσι] | η χούρχουρη [Άγιος Δημήτριος] | η γουργούλη [Καστρί] | η χουρχούλη [Ρούτσι] | α χούρχουλη [Τυρός] | α χούχουλη [Πέρα Μέλανα, Τυρός].

χουρχούρα / δοχείο νερού με ένα χερούλι || έπιπλα - αναχρικά || Πελοπόννησος: η χουρχούρα [Σκεπαστό].

χούφτα || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: η χούφτα [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Ελάτη, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | η φούχτα [Προάστιο, Τσέρια] | α χούφτα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο γρότε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η χούφτα [Άγιος Λουκάς, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Δελβινάκι, Θαρούνια, Κανάλια, Λιλαία, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μέγαρα, Πάργα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Σταυροδρόμι, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η φούχτα [Σταγιάδες]. || Κρήτη: η χούφτα [Κελλάρια, Παλαιοχώρα] | η φούχτα [Μιαμού, Σιρίλι].

χουφτιά / το περιεχόμενο της χούφτας || μέτρα-σταθμά || Πελοπόννησος: η χουφτιά [Στεμνίτσα] | η καβούλα [Κανδήλα]. || Κρήτη: η φουχθιά [Μιαμού].

χοχλίδα / σαλιγκάρι της θάλασσας || πανίδα || Κρήτη: η χοχλίδα [Μιαμού].

χράμι || υφαντική || Πελοπόννησος: το χράμι [Αρχαία Φενεός, Δροσοπηγή, Καστρί, Λεχαινά, Προάστιο, Σαρακίνι, Τρόπαια, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το χιράμι [Αμπελιώνα, Δολιανά, Καρυά, Πάκια] | το χεράμι [Δολιανά, Κανδήλα, Λαγκάδια, Λυγουριό, Μελιγού] | το ιράμι [Βρέσθενα, Ελάτη, Λεβίδι, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: το χράμι [Δολό, Μέγαρα, Πηγή] | του χραμ [Αγιά, Δράκεια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Ραψάνη, Στυλίδα, Χρυσοβίτσα] | του χριαμ [Αγιά] | του χιράμ [Αγία Ευθυμία, Άγιος Νικόλαος, Γουριά, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Κανάλια, Καρίτσα, Μεσούντα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: το χιράμι [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βουλγάρω, Κελλάρια, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος] | το χιράμνι [Βώροι] | ζαβίδι (με στενές ραβδώσεις) [Μιαμού].

χραμπούρι / κάποιο βότανο || χλωρίδα || Ρούμελη: το χραμπούρι [Δελβινάκι].

χρειγιά / σκεύη συχνής χρήσης || έπιπλα - αναχρικά || Κρήτη: τα χρειγιά [Ανώγεια, Θεοδώρα, Τύλισος] | η χρειγιά [Μιαμού] | οι χρειγιές [Αποδούλου, Μιαμού, Σιρίλι].

χριστιανοί || θρησκεία || Ρούμελη: οι χριστιανοί [Άγιος Λουκάς, Κιλελέρ, Τσαμαντάς]. || Κρήτη: οι χριστιανοί [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Αποδούλου, Βώροι, Κελλάρια, Τύλισος] | οι χρισθιανοί [Αποδούλου, Θεοδώρα, Σέλλες].

Χριστός || θρησκεία || Κρήτη: ο Χριστός [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι].

Χριστούγεννα (ALE) || θρησκεία || Ρούμελη: τα Χριστούγεννα [Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | τα Χριστούγινα [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Βράχα, Γουριά, Δράκεια, Δραμεσιοί, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μεσούντα, Μικρό Βουνό, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Φαρκαδόνα] | τα Χριστούινα [Μακρολίβαδο] | τα Χρστούινα [Σιάτιστα] | τα Χστούγινα [Μεσούντα, Πρέβεζα] | τα Ξτούγινα [Γουριά] | τα Ξτούινα [Χρυσοβίτσα] | του Ξτούγιανα [Λιλαία] | του Ξτου [Γουριά] | ου Χριστός [Σιάτιστα]. || Κρήτη: τα Χριστούγεννα [Άγιος Βασίλειος, Ανατολή, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βώροι, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Σιρίλι, Τύλισος] | τα Χριστόγεννα [Ανώγεια, Βρύσες, Θεοδώρα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος].

χριστόψωμο || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: το χριστόψωμο [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Ελληνίτσα, Κρέστενα, Λεβίδι, Μαγούλα, Μελιγού, Στεμνίτσα, Τσέρια] | το χριστοκάρβελο [Λεβίδι, Λυγουριό] | το καρβελούσι [Λυγουριό] | η χριστόπιτα [Λυγουριό]. || Ρούμελη: το χριστόψωμο [Μέγαρα, Τσαμαντάς] | του χριστόψουμου [Άγιος, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Χρυσοβίτσα] | του ξτόψουμα [Αγία Ευθυμία, Γουριά, Λιλαία, Μεσούντα] | η κουκόνα [Μικρό Βουνό] | η αβγουκλούρα [Κουμαρίτσι] | η κουλιαντίνα [Αγία Παρασκευή]. || Κρήτη: το χριστόψωμο [Άγιος Βασίλειος, Ανώγεια, Βρύσες, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Σάσαλος, Τύλισος] | το σταυρόψωμο [Σάσαλος].

χρονιά (Swadesh list, ALE, Buck list) || χρόνος || Πελοπόννησος: η χρονιά [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Φενεός] | ο χρόνος [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Φενεός] | η χρονία [Τσέρια] | ο χρόνε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α χρονία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η χρονιά [Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η χρουνιά [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Δαύλεια, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ο χρόνος [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Θαρούνια, Κουμαρίτσι, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | ου χρόνους [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ι χρόνους [Αγιά, Δράκεια, Μηλίνα, Μικρό Βουνό] | ο σενές [Πάργα]. || Κρήτη: η χρονιά [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βραχάσι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες] | ο χρόνος [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | η χρονέα [Λαμπιώτες].

χρονιάσματα / μνημόσυνο || ο θάνατος || Πελοπόννησος: τα χρονιάσματα [Ελληνίτσα]. || Κρήτη: τα χρόνια [Λαμπιώτες].

χρυσαϊτός / το πουλί Aquila chrysaetus || πανίδα || Κρήτη: η βιτσίλα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Θεοδώρα, Μιαμού].

χρυσάφι (Buck list) || πλούτος-χρήματα || Πελοπόννησος: το χρυσάφι [Αγρίδι, Βρέσθενα, Δολιανά, Κάτω Λουσοί, Μάλη, Στεμνίτσα] | ο χρυσός [Αμπελιώνα, Δολιανά] | το μάλαμα [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Βρέσθενα, Σκεπαστό] | το μάμα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το χρυσάφι [Πηγή] | του χρυσάφ [Δαύλεια, Δράκεια, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Στυλίδα, Τιθορέα] | του χσαφ [Γέρμας] | του χσιαφ [Σιάτιστα] | ο χρυσός [Πηγή] | ου χρσος [Σιάτιστα] | ου χσος [Γέρμας] | το μάλαμα [Άγιος Λουκάς, Πάργα, Ωραιόκαστρο] | του μάλαμα [Καρίτσα, Μακρινή, Σιάτιστα, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: το χρυσάφι [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Θεοδώρα, Μάρθα, Μιαμού] | το χρουσάφι [Εμπρόσνερος].

χρυσαφικά || φορεσιά || Πελοπόννησος: τα χρυσαφικά [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Καρυά, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Μαγούλα, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πιάνα, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια] | τα μαμακικά [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: τα χρυσαφικά [Άγιος, Δράκεια, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Μηλίνα, Τσαμαντάς] | τα χρυσαφκά [Αγιά, Γραμματικού, Μασχολούρι, Μεσούντα, Πηγή, Σιάτιστα, Χρυσοβίτσα] | τα χσαφκά [Πρέβεζα]. || Κρήτη: τα χρυσαφικά [Άγιος Βασίλειος, Ανατολή, Ανώγεια, Βώροι, Βρύσες, Θεοδώρα, Μάρθα, Μιαμού, Σέλλες, Τύλισος] | τα χρουσαφικά [Βουλγάρω, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σιρίλι].

χρυσή / ίκτερος || αρρώστιες || Πελοπόννησος: η χρυσή [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | το γρουσί [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η χρυσή [Γουριά, Γραμματικού, Δράκεια, Λιλαία, Χρυσοβίτσα] | η χρση [Άγιος Νικόλαος] | η χση [Πρέβεζα, Χουλιαράδες] | η κρούπα [Κανάλια] | ο νίχτορας [Μέγαρα] | η λιόκριση [Πάργα] | η λιόκρις [Γουριά] | το λιόκουρο [Τσαμαντάς] | η κιτρινίλα [Κουμαρίτσι] | η κιτρινάδα [Έλατος] | η κιτιανάρδα [Αγία Παρασκευή] | του σαραλίκ [Δράκεια]. || Κρήτη: το σαρλίκι [Μάρθα].

χρυσικός / χρυσοχόος || επαγγέλματα || Πελοπόννησος: ο χρυσικός [Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: ου χρυσικός [Σταγιάδες] | ου χρυσκός [Τιθορέα, Χρυσή]. || Κρήτη: ο χρυσοχός [Μιαμού].

χρυσοκλωστή || φορεσιά || Ρούμελη: η χρυσουκλουστή [Δομνίστα] | η χσουκλουστή [Πρέβεζα] | το μπρισίμι [Πάργα] | του μπρισίμ [Χρυσή] | του μπιρσίμ [Δαύλεια] | του τιρτίρ [Πρέβεζα]. || Κρήτη: το μπρισίμι [Κελλάρια].

χρυσόμυγα / το σκαθάρι Cetonia aurata || πανίδα || Πελοπόννησος: η χρυσόμυγα [Αμπελιώνα, Στεμνίτσα] | η βουΐλα [Δολιανά] | το μπουρμπούνι [Δροσοπηγή] | ο μπούρμπουλας [Σκεπαστό] | ο σβούρλος [Λαγκάδια, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η βιρβιρίτσα [Κανάλια] | μπούζιανους [Ραψάνη] | η χρυσόμγα [Μεσούντα] | η τζίνα [Σιάτιστα] | του ζουζουνάρ [Σταγιάδες].

χρυσόξυλο / Cotinus || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το χρυσόξυλο [Βρέσθενα]. || Ρούμελη: η σερμεντζέλα [Πάργα] | του βεντζ [Έλατος].

χρυσόσκονη || αταξινόμητα || Ρούμελη: η χρυσόσκουν [Γραμματικού].

χρυσότελο / χρυσό σύρμα || φορεσιά || Κρήτη: το χρυσότελο [Κελλάρια].

χρώμα (Buck list) || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το χρώμα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Ελάτη, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μελιγού, Μυγδαλιά, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός]. || Ρούμελη: το χρώμα [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Μέγαρα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του χρώμα [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Αγία Ευθυμία, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Θαρούνια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στυλίδα, Στροφυλιά, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | το κολόρο [Πάργα]. || Κρήτη: το χρώμα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες].

χταπόδι / μαλάκιο της τάξης Octopoda || πανίδα || Πελοπόννησος: το χταπόδι [Άγιος Δημήτριος, Προάστιο, Στεμνίτσα, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το φταπόδι [Αλποχώρι, Βαλύρα, Βρέσθενα, Λαγκάδια, Σκεπαστό, Σπαρτιά] | το χταπόιδι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το χταπόδι [Άγιος Λουκάς, Πάργα] | του χταπόδ [Δράκεια, Μηλίνα, Πρέβεζα, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες]. || Κρήτη: το χταπόδι [Βουλγάρω, Θεοδώρα, Μιαμού, Σάσαλος].

χταποδόρυζο || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Κρήτη: το χταποδόρυζο [Τύλισος].

χτενάδες / πουλούσαν χτένια || επαγγέλματα || Πελοπόννησος: οι χτενάδες [Αλποχώρι, Βρέσθενα]. || Ρούμελη: ου χτινάς [Σταγιάδες].

χτενάκι / το αγριόχορτο Erodium cicutarium ή Geranium cicutarium || χλωρίδα || Πελοπόννησος: το χτενάκι [Αμπελιώνα, Δροσοπηγή, Λαγκάδια, Σκεπαστό].

χτένι (Buck list) || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: το χτένι [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Εξωχώρι, Καλούσι, Κανδήλα, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | η χτένα [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Λεχαινά, Ροεινό, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | α χτένα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το χτένι [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια, Μέγαρα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του χτεν [Αγιά, Άγιος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δράκεια, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μηλίνα, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σταγιάδες, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | του χτσεν [Σιάτιστα] | η χτένα [Γουριά, Ραψάνη, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: το χτένι [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βώροι, Μάρθα, Μιαμού, Σέλλες, Τύλισος] | το κτένι [Παλαιοχώρα].

χτενιά / εργαλείο του πετρά || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: η χτενιά [Άγιος Δημήτριος] | το χτένι [Βρέσθενα]. || Ρούμελη: η χτινιά [Χρυσή].

χτένισμα || χτένισμα - καλλωπισμός || Πελοπόννησος: το χτένισμα [Αμπελιώνα, Γυμνό, Καστρί, Λεβίδι, Ροζενά, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | η χτενισιά [Καρυά, Λαγκάδια, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: του χτένσμα [Γραμματικού] | του χτέντζμα [Γέρμας] | του χτέντσμα [Έλατος] | η χτινιά [Χρυσή]. || Κρήτη: η χτενισά [Τύλισος].

χτενοσάκουλο / σακούλι-θήκη για τα χτένια-τσατσάρες || σύνεργα-υλικά || Κρήτη: το χτενοσάκουλο [Τύλισος].

χτήμα || γεωργία || Πελοπόννησος: το χτήμα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Εξωχώρι, Κρέστενα, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Παραδείσια, Πιάνα, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός].. || Ρούμελη: το χτήμα [Δελβινάκι, Μηλίνα, Πάργα, Τσαμαντάς] | του χτήμα [Δαύλεια, Δράκεια, Λιλαία] | το μούλκι [Πάργα] | του μουλκ [Έλατος, Σιάτιστα]. || Κρήτη: το χτήμα [Ανώγεια].

χτήματα / άλογα ή μουλάρια || αγωγιάτης || Κρήτη: τα χτήματα [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Αποδούλου, Βώροι, Θεοδώρα] | τα κτήματα [Παλαιοχώρα].

χτικιό / φυματίωση || αρρώστιες || Πελοπόννησος: το χτικιό [Δολιανά] | το χτιτσιό [Κανδήλα] | το κιχκικό [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το χτικιό [Τσαμαντάς] | του χτικιό [Αμφίκλεια, Σταγιάδες] | του χτκιο [Χουλιαράδες] | ου ότχας [Γέρμας, Έλατος] | του ουχτικιό [Γέρμας] | ου όχτικας [Σταγιάδες] | ου όχτσκας [Σιάτιστα] | το βερέμι [Πάργα] | η φαουθέρμ [Λιλαία]. || Κρήτη: το χτικιό [Ανώγεια, Αποδούλου].

χτίρι / κτίριο || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Κρήτη: το χτίρι [Σέλλες].

χτίσιμο || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: το χτίσιμο [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λεχαινά, Λυγουριό, Μελιγού, Παραδείσια, Προάστιο, Ρούτσι, Τσέρια] | το χκίσιμο [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το χτίσιμο [Μέγαρα] | του χτίσμου [Γουριά, Δαύλεια, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μεσούντα, Ραψάνη, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | του χτίσιμου [Κανάλια, Σιάτιστα]. || Κρήτη: το χτίσιμο [Άγιος Γεώργιος, Μιαμού, Σιρίλι, Τύλισος].

χτίστης (ALE, Buck list) || επαγγέλματα || Πελοπόννησος: ο χτίστης [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Ελάτη, Μυγδαλιά, Τρόπαια] | ο χκίστα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: ο χτίστης [Τσαμαντάς] | ου χτιστς [Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Μασχολούρι, Χρυσοβίτσα] | ι χτιστς [Δράκεια] | οι χτιστάδις [Λιλαία] | του τσουκανάρ [Έλατος]. || Κρήτη: ο χτίστης [Άγιος Βασίλειος, Σέλλες].

χτύπημα || βία || Πελοπόννησος: το χτύπημα [Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: το χτύπημα [Τσαμαντάς] | του χτύπμα [Γέρμας]. || Κρήτη: το χτύπημα [Βώροι].

χτυπιές / του έμβρυου στην κοιλιά της εγκύου || η γέννα - το μωρό || Πελοπόννησος: οι χτυπιές [Άγιος Δημήτριος].

χτυποκάρδι || φυσιολογικά || Πελοπόννησος: το χτυποκάρδι [Κρέστενα].

χτύπος || ήχοι || Πελοπόννησος: ο χτύπος [Θαλάμες, Θαλάμες] | ο χκιούπο [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: ι χτύπους [Μηλίνα]. || Κρήτη: ο χτύπος [Βουλγάρω, Βρύσες].

χυλοπίτες || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: οι χυλοπίτες [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Ελάτη, Ελληνίτσα, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Λεβίδι, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Παραδείσια, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια, Φενεός] | τα πίτια [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | τα πίιτα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: οι χυλοπίτες [Άγιος Λουκάς, Σταυροδρόμι] | οι χυλουπίτις [Κουμαρίτσι, Μασχολούρι, Μεσούντα] | τα τουτουμάκια [Μακρινή] | του τμας [Ραψάνη] | η τματς [Σταγιάδες] | τα φύλλα [Αμφίκλεια, Γουριά, Γραμματικού, Θαρούνια, Πλατύστομο] | τα πέτουρα [Αγία Παρασκευή, Έλατος, Σιάτιστα, Τσαμαντάς] | τα πέτρα [Δελβινάκι, Ωραιόκαστρο]. || Κρήτη: οι χυλόφτες [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Σέλλες, Τύλισος] | η χυλόφιτα [Μιαμού].

χυλός || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: ο χυλός [Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Κανδήλα, Καστρί, Κρέστενα, Κρέστενα, Λυγουριό, Μελιγού, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια]. || Ρούμελη: ο χυλός [Δελβινάκι] | ου χυλός [Αμφίκλεια, Πρέβεζα, Τιθορέα] | ου χλος [Χρυσοβίτσα] | η σαλούτα [Μέγαρα]. || Κρήτη: ο χυλός [Ανατολή, Ανώγεια, Βραχάσι, Βώροι, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος] | η γριά (sic) [Βώροι].

χυλοφτόζουμο / το νερό από τα βρασμένα ζυμαρικά || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Κρήτη: το χυλοφτόζουμο [Κελλάρια] | ο χυλός [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή].

χώμα (Buck list) || η φύση || Πελοπόννησος: το χώμα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το χούμα [Αρχαία Φενεός, Καλούσι, Κάτω Λουσοί, Ροζενά, Σκεπαστό, Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το χώμα [Δελβινάκι, Δολό, Πηγή, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του χούμα [Αγία Ευθυμία, Άγιος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γουριά, Δραμεσιοί, Θαρούνια, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μηλίνα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα] | το χούμα [Θαρούνια] | του χώμα [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Άγιος Νικόλαος, Γέρμας, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μικρό Βουνό, Πρέβεζα, Ραψάνη, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | το χούμας [Άγιος Λουκάς, Μέγαρα]. || Κρήτη: το χώμα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

χωματάλωνο || γεωργία || Πελοπόννησος: το χωματάλωνο [Βρέσθενα, Ελάτη].

χωματίλα / οσμή || η φύση || Πελοπόννησος: ο χωματουλέας [Λαγκάδια]. || Ρούμελη: η χωματίλα [Σταυροδρόμι] | η χουματίλα [Έλατος]. || Κρήτη: η χωμαθιά [Μάρθα].

χωματίστρα / ο τόπος που έπαιρναν το λεπιδόχωμα για τη σκεπή || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Κρήτη: η χωματίστρα [Σέλλες].

χωνευτήρι / του νεκροταφείου || ο θάνατος || Πελοπόννησος: το χωνευτήρι [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Ελληνίτσα, Καστρί, Παραδείσια, Σκεπαστό] | η κοκαλίστρα [Τσέρια]. || Ρούμελη: το χωνευτήρι [Θαρούνια] | του χουνιφτήρ [Κουμαρίτσι] | η χουνεύτρα [Χουλιαράδες]. || Κρήτη: το χωνευτήρι [Βουλγάρω].

χωνεύτρα / αποχέτευση στην εκκλησία για να χύνουν τα νερά της κολυμπήθρας μετά τη βάφτιση || η βάφτιση || Ρούμελη: η χουνεύτρα [Χουλιαράδες].

χωνί (ALE) || έπιπλα - αναχρικά || Πελοπόννησος: το χωνί [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Κρέστενα, Λεβίδι, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το χουνί [Προάστιο]. || Ρούμελη: το χωνί [Δελβινάκι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | το χουνί [Μέγαρα] | του χουνί [Αμφίκλεια, Δράκεια, Δραμεσιοί, Καρίτσα, Λιλαία, Μακρινή, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Στυλίδα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | του χνι [Έλατος, Σιάτιστα]. || Κρήτη: το χωνί [Ανατολή, Βραχάσι, Θεοδώρα, Σάσαλος] | η πίργια [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Αποδούλου, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Μιαμού, Σάσαλος, Τύλισος] | το πιργιάλι [Αποδούλου, Εμπρόσνερος, Παλαιοχώρα].

χωρατό / αστείο || διασκέδαση || Πελοπόννησος: το μέτουρο [Κρέστενα]. || Ρούμελη: το χωρατό [Μέγαρα] | του χουρατό [Μηλίνα] | το μέταρο [Μέγαρα] | του μασλάτ [Έλατος, Κανάλια, Σταγιάδες, Χρυσή] | του μασλάτς [Σιάτιστα] | ο σιακάς [Πάργα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | ου σακάς [Έλατος, Χουλιαράδες, Χρυσή] | ου σιακάς [Σιάτιστα] | του σιακάδ [Σιάτιστα] | του κασμέρ [Σιάτιστα] | του μαλιμάτ [Έλατος] | τα χόσκα [Έλατος] | τα χουσμέτια [Έλατος]. || Κρήτη: τα χωρατά [Παλαιοχώρα] | ο χωρατάς [Ανατολή, Βρύσες] | οι χωρατάδες [Ανατολή].

χωράφι (Buck list) || γεωργία || Πελοπόννησος: το χωράφι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | το χουράφι [Ελληνίτσα] | το χωράθι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το χωράιθι [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το χουράθι [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το χουράιθι [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το χουζάθι [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το χουζάιθι [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | α χούρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το χωράφι [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | το χωράφ [Δελβινάκι] | του χουράφ [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: το χωράφι [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

χωραφιάτικα / αμοιβή του δραγάτη || γεωργία || Πελοπόννησος: τα χωραφιάτικα [Δροσοπηγή] | τα αμπελιάτικα [Δροσοπηγή].

χωραφοσκέπαση / ο ενοικιαστής του χωραφιού, έδινε στον ιδιοκτήτη τόσο σπόρο όσο ήθελε και για τη σπορά του || γεωργία || Κρήτη: η χωραφοσκέπαση [Λαμπιώτες].

χωριανικά / κληρονομιά που πήγαινε στο χωριό || αταξινόμητα || Ρούμελη: τα χωριανικά [Ωραιόκαστρο].

χωριανός / συγχωριανός || ιδιότητες || Πελοπόννησος: ο χωριανός [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Καλούσι, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Νεοχώρι, Πάκια, Πηγαδάκια, Ρούτσι, Σκεπαστό, Τσέρια] | ο συχωριανός [Αμπελιώνα, Καρυά, Μάλη] | ο χωριάτα [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: ο χωριανός [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | ου χουριανός [Αγία Ευθυμία, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | χουριανός [Ραψάνη] | ου συχουριανός [Άγιος Νικόλαος, Τιθορέα] | ου σχουριανός [Βράχα]. || Κρήτη: ο χωριανός [Άγιος Βασίλειος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

χωριάτης (Buck list) || ιδιότητες || Πελοπόννησος: ο χωριάτης [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Βαλύρα, Ελληνίτσα, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λεβίδι, Παραδείσια, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια]. || Ρούμελη: ο χωριάτης [Δελβινάκι] | ου χουριάτς [Γέρμας, Έλατος, Μασχολούρι, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: ο χωριάτης [Μιαμού].

χωριό (ALE, Buck list) || ο οικισμός || Πελοπόννησος: το χωριό [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | α χώρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το χουρίε [Πραστός]. || Ρούμελη: το χωριό [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του χουριό [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δράκεια, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | το χωρίο [Μέγαρα]. || Κρήτη: το χωριό [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

χώρισμα / χώρου || χώρος-σχήματα || Πελοπόννησος: το χώρισμα [Δροσοπηγή, Λυγουριό, Ρούτσι, Σπαρτιά, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: το χώρισμα [Τσαμαντάς] | του χώρσμα [Γέρμας, Δραμεσιοί, Έλατος, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Σταγιάδες, Στυλίδα, Χουλιαράδες, Χρυσή]. || Κρήτη: το χώρισμα [Βρύσες, Παλαιοχώρα].

χωρίσματα / εσωτερικοί τοίχοι || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: τα χωρίσματα [Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Ελάτη, Καλούσι, Ρούτσι, Τσέρια]. || Ρούμελη: τα χουρίσματα [Δομνίστα, Καρίτσα, Μηλίνα]. || Κρήτη: τα χωρίσματα [Άγιος Γεώργιος].

χωρισμός || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: ο χωρισμός [Τσέρια] | η χωρισιά [Αγρίδι]. || Ρούμελη: ο χωρισμός [Σταυροδρόμι] | ου χουρισμός [Βράχα, Γέρμας, Σιάτιστα, Χρυσοβίτσα] | του χώρσμα [Αμφίκλεια] | ου χουρσμός [Δαύλεια, Σιάτιστα]. || Κρήτη: ο ξεχωρισμός (για συζύγους) [Βουλγάρω].

χωρίστρα / μαλλιών || χτένισμα - καλλωπισμός || Πελοπόννησος: η χωρίστρα [Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Ελάτη, Ελληνίτσα, Λεβίδι, Μαγούλα, Μυγδαλιά, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια] | η χωριάστρα [Προάστιο] | η τσούρα [Λαγκάδια] | ο τσούρος [Στεμνίτσα] | ο σίτα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η χωρίστρα [Μέγαρα] | η χουρίστρα [Άγιος, Γουριά, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Μακρινή, Μελισσουργοί, Σταγιάδες, Χουλιαράδες] | η χουρσιάδα [Τιθορέα]. || Κρήτη: η χωρίστρα [Ανώγεια, Βραχάσι, Παλαιοχώρα, Σέλλες].

ψάθα || έπιπλα - αναχρικά || Πελοπόννησος: η ψάθα [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Δολιανά, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Τρόπαια] | το ψαθί [Βαλύρα, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Προάστιο, Ρούτσι, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | η ψάθη [Λεβίδι, Μελιγού] | η ντρίτσα [Κρέστενα] | α ψάθα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η ψάθα [Αγιά, Γέρμας, Γουριά, Δραμεσιοί, Έλατος, Κιλελέρ, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μέγαρα, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο] | το ψαθί [Μέγαρα] | του ψαθί [Γουριά, Λιλαία, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: οι ψάθες [Μάρθα] | η ψάθη [Άγιος Γεώργιος].

ψαθάκι / καπέλο || φορεσιά || Πελοπόννησος: το ψαθάκι [Βρέσθενα, Ρούτσι] | οι ψάθες [Αμπελιώνα] | το σκληρό [Ρούτσι] | η τρίτσα [Αλποχώρι] | το μπαγιασόν [Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η τρίτσα [Πάργα]. || Κρήτη: οι ψάθες [Σάσαλος].

ψάθομα / με καλάμια - στη σκεπή || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: το ψάθομα [Άγιος Δημήτριος].

ψαΐλα / λιβάδι για βοσκή & μέρος που κοιμούνται τα πρόβατα || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: η ψαΐλα [Βρέσθενα].

ψακωτάρι / φαρμακερό χόρτο || φυτολογικά || Κρήτη: τα ψακόχορτα [Ανώγεια].

ψαλίδα / κλαδέματος || γεωργία || Πελοπόννησος: η ψαλίδα [Αγρίδι, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Μαγούλα, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α ψαλία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός].

ψαλίδι (ALE, Buck list) || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: το ψαλίδι [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Ελάτη, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Φενεός] | το ψαλί [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το ψαλίδι [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Θαρούνια, Ωραιόκαστρο] | του ψαλίδ [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Έλατος, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: το ψαλίδι [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Εμπρόσνερος, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Τύλισος].

ψαλιδιά / κόψιμο || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: η ψαλιδιά [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Κανδήλα, Κρέστενα, Πιάνα, Ρούτσι] | α ψαλιδία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η ψαλιδιά [Πρέβεζα] | η ψαλδιά [Αγία Ευθυμία, Γέρμας, Έλατος, Πλατύστομο, Χουλιαράδες].

ψαλίδια / τα πλαϊνά δοκάρια της κατσούλας της σκεπής || οικοδομή - σπίτι - αυλή || Πελοπόννησος: τα ψαλίδια [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Καλούσι, Καρυά, Μελιγού, Μυγδαλιά, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: τα ψαλίδια [Αγία Ευθυμία, Άγιος, Γουριά, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Μακρινή] | οι ψαλίδες [Θαρούνια, Πηγή, Ωραιόκαστρο] | οι ψαλίδις [Δολό, Χουλιαράδες].

ψαλιδόπροκες || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: οι ψαλιδόπροκες [Βρέσθενα].

ψαλμουδιά / ψαλμωδία || θρησκεία || Ρούμελη: η ψαλμουδιά [Ωραιόκαστρο].

ψάλσιμο || θρησκεία || Πελοπόννησος: το ψάλσιμο [Καρυά, Λυγουριό, Μάλη, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το ψάλσιμο [Τσαμαντάς] | του ψάλσιμου [Γουριά] | του ψάλσμου [Μελισσουργοί].

ψαλτήρι || θρησκεία || Πελοπόννησος: το ψαλτήρι [Κανδήλα, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: του ψαλτήρ [Γέρμας, Δραμεσιοί, Έλατος, Ραψάνη]. || Κρήτη: το ψαλιτήρι [Σάσαλος, Σέλλες].

ψάλτης || θρησκεία || Πελοπόννησος: ο ψάλτης [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Καλούσι, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Λεβίδι, Μάλη, Παραδείσια, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια, Φενεός] | ο ψάλτα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο ψάλτης [Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Τσαμαντάς] | ου ψαλτς [Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Γουριά, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ι ψαλτς [Αγιά, Μηλίνα, Μικρό Βουνό]. || Κρήτη: ο ψάλτης [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βραχάσι, Μάρθα] | οι ψαλτάδες [Σέλλες].

ψάνα / χλωρό μεστωμένο στάρι || γεωργία || Πελοπόννησος: η ψάνα [Κανδήλα, Καστρί, Ρούτσι] | η ψάνη [Λεβίδι, Πιάνα]. || Ρούμελη: η ψαν [Άγιος] | η ούστρα [Μέγαρα].

ψαράς (ALE, Buck list) || ψάρεμα || Πελοπόννησος: ο ψαράς [Άγιος Δημήτριος, Προάστιο] | ο ψαρά [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο ψαράς [Θαρούνια] | ου ψαράς [Γουριά, Λιλαία, Μασχολούρι, Πρέβεζα, Στυλίδα] | ι ψαράς [Μηλίνα]. || Κρήτη: ο ψαράς [Άγιος Βασίλειος, Βρύσες, Βώροι, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες].

ψάρεμα || ψάρεμα || Ρούμελη: του ψάριμα [Γέρμας, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Φαρκαδόνα] | η πεσκάδα [Πάργα] | του γιάλιμα [Μηλίνα]. || Κρήτη: το ψάρεμα [Μιαμού, Παλαιοχώρα].

ψάρι (Swadesh list, ALE, Buck list) || πανίδα || Πελοπόννησος: το ψάρι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Καστρί, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μελιγού, Μυγδαλιά, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το ψάζι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το ψάρι [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του ψαρ [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στυλίδα, Στροφυλιά, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: το ψάρι [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

ψαρικά || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: τα ψαρικά [Αμπελιώνα, Λεβίδι, Ρούτσι]. || Κρήτη: τα ψαρικά [Άγιος Γεώργιος, Θεοδώρα, Σάσαλος].

ψαρική / τέχνη || επαγγέλματα || Κρήτη: η ψαρευτική [Παλαιοχώρα].

ψαροκόκαλο || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Κρήτη: το ψαροκόκαλο [Θεοδώρα].

ψαροκόκαλο / κέντημα || φορεσιά || Ρούμελη: του ψαρουκόκαλου [Κουμαρίτσι, Σταγιάδες]. || Κρήτη: το ψαροκόκαλο [Τύλισος].

ψαρομούριασμα / εξανθήματα που βγάζουν στο πρόσωπο τα γιδοπρόβατα || κτηνοτροφία - τυροκομία || Κρήτη: το ψαρομούριασμα [Άγιος Γεώργιος, Μάρθα].

ψαρονέφρι || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: του ψαρουνέφ [Έλατος, Σταγιάδες].

ψαρόνι / το πουλί Sturnus vulgaris || πανίδα || Πελοπόννησος: το ψαρόνι [Λυγουριό]. || Ρούμελη: του ψαρόν [Μηλίνα] | του καραβέλ [Αμφίκλεια] | του γκαραβέλ [Μασχολούρι, Φαρκαδόνα] | του ζαραβέλ [Λιλαία].

ψαρόπιτα || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: η ψαρόπτα [Στυλίδα].

ψαρόσουπα || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: η ψαρόσουπα [Σταυροδρόμι] | ου τσιουρβάς [Σιάτιστα].

ψαροφάγος / πουλιά του γένους Ardea || πανίδα || Πελοπόννησος: ο ψαροφάγος [Κρέστενα].

ψαχνάδια / κομμάτι ψαχνό || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: τα ψαχνάδια [Ρούτσι].

ψαχνό || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: το ψαχνό [Άγιος Δημήτριος, Βαλύρα, Δολιανά, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Λεβίδι, Νεοχώρι, Προάστιο, Ρούτσι, Στεμνίτσα] | το ψαγνό [Αλποχώρι] | το ψαχνάδι [Βρέσθενα] | το ψαχνέ [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: του ψαχνό [Αμφίκλεια, Γέρμας, Δραμεσιοί, Μακρινή, Μηλίνα, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα] | το ψαχνάδι [Πάργα]. || Κρήτη: το ψαχνό [Μάρθα] | το ψαχνί [Βραχάσι] | τα ψαχνά [Βώροι, Σάσαλος].

ψείρα (Swadesh list) || πανίδα || Πελοπόννησος: η ψείρα [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αμπελιώνα, Δολιανά, Ελάτη, Κανδήλα, Κρέστενα, Κρέστενα, Μάλη, Πιάνα, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | α ψείρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η ψείρα [Άγιος, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Έλατος, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Μασχολούρι, Πάργα, Σιάτιστα, Τσαμαντάς] | η ψέρα [Θαρούνια] | η μομόνα [Μέγαρα] | η πιδόκα [Πάργα] | η μπούμπα [Έλατος, Σταγιάδες]. || Κρήτη: η ψείρα [Βρύσες, Θεοδώρα, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες].

ψειρακιά / έντομο στο αλεσμένο στάρι || πανίδα || Πελοπόννησος: η ψειρακιά [Παραδείσια].

ψέμα (Buck list) || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: το ψέμα [Αγρίδι, Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Καλούσι, Κανδήλα, Κρέστενα, Λυγουριό, Μαγούλα, Μελιγού, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α ψευκία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το ψέμα [Πηγή, Τσαμαντάς] | του ψέμα [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κιλελέρ, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μεσούντα, Μηλίνα, Πλατύστομο, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | η ψιφτιά [Γέρμας] | το ψόμα [Μέγαρα] | του ψιέμα [Σιάτιστα] | η ψιματούρ [Έλατος]. || Κρήτη: το ψόμα [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Αποδούλου, Βραχάσι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | η ψευθιά [Βουλγάρω, Βραχάσι, Θεοδώρα] | οι ψευθιές [Εμπρόσνερος, Σιρίλι].

ψεύτης || ιδιότητες || Πελοπόννησος: ο ψεύτης [Βρέσθενα, Κανδήλα, Ρούτσι, Σκεπαστό] | ο ψεύτα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο ψεύτης [Πάργα, Τσαμαντάς] | ου ψευτς [Γέρμας, Σιάτιστα] | ου ψιματούρας [Έλατος, Σταγιάδες] | ο αγεράς [Μέγαρα] | ο κάλπης [Μέγαρα] | ο σεριέτης [Μέγαρα] | ο σπάτας [Μέγαρα] | ο ταγιάρης [Μέγαρα]. || Κρήτη: ο ψεύτης [Άγιος Γεώργιος].

ψευτόγιαχνο || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Κρήτη: το ψευτόγιαχνο [Άγιος Γεώργιος].

ψευτόγιαχνο / νηστήσιμο, χωρίς λάδι || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Κρήτη: το ψευτόγιαχνο [Άγιος Γεώργιος].

ψεύτρα || ιδιότητες || Ρούμελη: η ψεύτρου [Σιάτιστα].

ψήλος / ύψος || χώρος-σχήματα || Πελοπόννησος: το ψήλος [Λαγκάδια]. || Ρούμελη: το άλτο [Πάργα]. || Κρήτη: το ψήλος [Παλαιοχώρα].

ψήλωμα / ύψωμα || η φύση || Πελοπόννησος: το ψήλωμα [Βαλύρα, Βρέσθενα, Λαγκάδια, Μάλη, Παραδείσια, Προάστιο, Ροεινό] | το ψέουμα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το ψήλωμα [Πηγή] | του ψήλουμα [Δράκεια, Μικρό Βουνό, Χουλιαράδες] | του ψιούλουμα [Γέρμας] του αψήλουμα [Μασχολούρι]. || Κρήτη: το αρμί [Ανατολή].

ψημένος / παιδική αρρώστια - το παιδί βγάζει σπυριά στο κεφάλι || αρρώστιες || Κρήτη: ο ψημένος [Άγιος Γεώργιος].

ψησιά / κάθε ποσότητα που ψήνουν μαζί || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: η ψησιά [Μυγδαλιά].

ψήσιμο || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: το ψήσιμο [Δροσοπηγή, Θαλάμες, Κανδήλα, Κρέστενα]. || Ρούμελη: το ψήσιμο [Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | του ψήσιμου [Φαρκαδόνα] | του ψήσμου [Γέρμας, Γουριά, Δομνίστα, Ραψάνη, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα] | η ψησέα [Μέγαρα]. || Κρήτη: το ψήσιμο [Άγιος Γεώργιος, Βουλγάρω, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα, Κελλάρια, Τύλισος].

ψηστιέρα || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: η ψηστιέρα [Άγιος Δημήτριος].

ψητό || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: το ψητό [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Καστρί, Κρέστενα, Λεβίδι, Μαγούλα, Νεοχώρι, Στεμνίτσα, Τσέρια] | το φτατέ [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το ψητό [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του ψτο [Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μηλίνα, Πρέβεζα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: το ψητό [Βραχάσι, Σιρίλι, Τύλισος] | το οφτό [Ανώγεια, Βώροι].

ψίδι / δέρμα || σύνεργα-υλικά || Πελοπόννησος: το ψίδι [Βρέσθενα, Λαγκάδια, Μυγδαλιά].

ψίλιθρα / το φυτό Inula viscosa || χλωρίδα || Πελοπόννησος: η ψίλιθρα [Αλποχώρι].

ψιλικά || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: τα ψιλικά [Καρυά].

ψιλικατζής || επαγγέλματα || Ρούμελη: ο αχτάρης [Πάργα].

ψιλικατζίδικο || ο οικισμός || Ρούμελη: το αχτάρικο [Πάργα].

ψιλολόγια || αταξινόμητα || Κρήτη: τα ψιλολόγια [Παλαιοχώρα].

ψιλοπράματα || αταξινόμητα || Κρήτη: τα ψιλοπράματα [Μιαμού].

ψιλοσυννεφιά || η φύση || Ρούμελη: η ψιλοσυννεφιά [Τσαμαντάς].

ψιλοτρόκανα / κουδούνια για αρνιά || κτηνοτροφία - τυροκομία || Πελοπόννησος: τα ψιλοτρόκανα [Βεργαδαίικα, Τρόπαια] | τα ψιλοκούδουνα [Σκεπαστό] | τα σαριγκαλάκια [Βρέσθενα] | τα σαλιγκαράκια [Βεργαδαίικα, Ρούτσι].

ψιμοκαλόκαιρο / παρατεταμένο καλοκαίρι || χρόνος || Κρήτη: το ψιμοκαλόκαιρο [Θεοδώρα].

ψίνα / αλεσμένο ρόβι για ζωοτροφή || κτηνοτροφία - τυροκομία || Ρούμελη: η ψίνα [Δελβινάκι].

ψίχα || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: η ψίχα [Άγιος Δημήτριος, Λαγκάδια, Προάστιο, Ροζενά, Σκεπαστό] | α ψίχα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α ψούχα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η ψίχα [Γέρμας, Γραμματικού, Θαρούνια, Μηλίνα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: η ψίχα [Θεοδώρα].

ψιχάλα || η φύση || Κρήτη: η ψιχαλίδα [Σέλλες].

ψιχάλισμα || η φύση || Ρούμελη: η πρατσάλα [Έλατος].

ψίχουλα || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: τα ψίχουλα [Άγιος Δημήτριος] | τα ψίχαλα [Βρέσθενα, Εξωχώρι]. || Ρούμελη: οι ψίχις [Έλατος, Πλατύστομο, Στροφυλιά] | τα ντρούβαλα [Μέγαρα] | τα τριψάνια [Έλατος]. || Κρήτη: τα ψιχάλα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι, Σέλλες] | τα ψίχαλα [Ανώγεια, Τύλισος] | τα θρουλά [Ανώγεια] | τα θρουλίδια [Σάσαλος] | τα ψωμοθρούλια [Μιαμού] | τα θρούβαλα [Εμπρόσνερος] | τα ψωμόθρουλα [Αποδούλου].

ψοφίμι || ο θάνατος || Πελοπόννησος: το ψοφίμι [Προάστιο] | το κάρμα [Κανδήλα, Λαγκάδια] | το ψοθίνι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το ψοϊθίνι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το λέσι [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το ψοφίμι [Δελβινάκι] | του ψουφίμ [Γέρμας, Έλατος, Κανάλια, Σιάτιστα, Τιθορέα] | του λες [Σιάτιστα, Χρυσή] | του λέσιου [Κανάλια] | η μούρσα [Χρυσή].

ψόφος || ο θάνατος || Πελοπόννησος: ο ψόφος [Αλποχώρι, Βρέσθενα, Κανδήλα, Κρέστενα] | ο ψόφο [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο ψόφος [Μέγαρα, Τσαμαντάς] | ου ψόφους [Άγιος, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Έλατος, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Μασχολούρι, Σιάτιστα] | ι ψόφους [Δράκεια]. || Κρήτη: ο ψόφος [Ανώγεια, Σέλλες].

ψύλλος / έντομα της τάξης Siphonaptera || πανίδα || Πελοπόννησος: ο ψύλλος [Δολιανά, Κανδήλα, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Μελιγού, Παραδείσια, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Τρόπαια, Τσέρια] | ο ψύλε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο ψύλλος [Τσαμαντάς] | ου ψύλους [Άγιος, Αμφίκλεια, Γέρμας, Δραμεσιοί, Έλατος, Κουμαρίτσι, Μεσούντα, Σιάτιστα, Χουλιαράδες, Χρυσή] | ι ψύλους [Κανάλια] | τα ψύλια [Μασχολούρι]. || Κρήτη: ο ψύλλος [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Σάσαλος].

ψυχή (Buck list) || θρησκεία || Πελοπόννησος: η ψυχή [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | α ψούχα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η ψυχή [Άγιος Λουκάς, Δολό, Θαρούνια, Μασχολούρι, Μέγαρα, Μικρό Βουνό, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η ψχη [Αγία Ευθυμία, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Μακρολίβαδο, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χρυσοβίτσα] | η ψη [Χουλιαράδες]. || Κρήτη: η ψυχή [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι] | η ψη [Ανώγεια].

ψυχικό || προσφορά || Πελοπόννησος: το ψυχικό [Καστρί]. || Ρούμελη: το ψυχικό [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια, Μέγαρα] | του ψυχκό [Γέρμας, Έλατος, Σιάτιστα, Χρυσή]. || Κρήτη: το ψυχικό [Ανατολή] | το μιστό [Άγιος Βασίλειος, Βρύσες, Θεοδώρα, Λαμπιώτες].

ψυχογιός || ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) || Ρούμελη: ου ψυχουγιός [Αμφίκλεια].

ψυχογιός / μαστορόπουλο || επαγγέλματα || Πελοπόννησος: ο ψυχογιός [Λαγκάδια, Μάλη, Στεμνίτσα].

ψυχοκέρι / μένει τρεις μέρες αναμμένο μετά το θάνατο || ο θάνατος || Πελοπόννησος: το ψυχοκέρι [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Κάτω Λουσοί, Λαγκάδια, Λεβίδι, Παραδείσια] | το ψυχοτσιέρι [Κανδήλα]. || Ρούμελη: το ψυχοτσέρι [Θαρούνια, Μέγαρα] | του ψυχουκέρ [Άγιος, Τσουκαλάδες] | του ψχουκέρ [Αμφίκλεια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μελισσουργοί, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Τιθορέα, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: το ψυχοκέρι [Παλαιοχώρα].

ψυχοκόρη || ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) || Πελοπόννησος: η ψυκοκόρη [Δολιανά]. || Ρούμελη: η ψυχουκόρ [Κανάλια] | η ψυχοπαίδα [Πηγή] | του ψχουκόρτσου [Σταγιάδες]. || Κρήτη: η ψυχοκόρη [Σιρίλι].

ψυχολαμπάδα / ανάβει το ψυχοσάββατο || ο θάνατος || Ρούμελη: η ψχουλαμπάδα [Μελισσουργοί, Ραψάνη].

ψυχομάχημα || ο θάνατος || Πελοπόννησος: το ψυχομάχημα [Βρέσθενα, Μυγδαλιά] | το αγγελόσκιασμα [Ρούτσι]. || Ρούμελη: το ψυχομάχημα [Πηγή] | του ψυχουμάχημα [Πρέβεζα] | του ψυχουμαχητό [Κουμαρίτσι] | η κουντανάσα [Χουλιαράδες] | του αγγιλουκρούχ [Στροφυλιά]. || Κρήτη: το ψυχομάχημα [Ανατολή] | το ξεψύχισμα [Ανατολή].

ψυχομοίρι || προσφορά || Πελοπόννησος: το ψυχομοίρι [Άγιος Δημήτριος]. || Ρούμελη: το ψυχομοίρι [Πάργα] | του ψχουμοίρ [Γραμματικού, Μακρινή].

ψυχοπαίδι / υιοθετημένο || ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) || Πελοπόννησος: το ψυχοπαίδι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Δολιανά, Κανδήλα, Λυγουριό] | ο ψυχοπαίδας [Κανδήλα]. || Ρούμελη: το ψυχοπαίδι [Πηγή] | του ψυχουπαίδ [Γέρμας, Μελισσουργοί, Σιάτιστα] | του ψχουπαίδ [Λιλαία, Κουμαρίτσι] | του παραπαίδ [Σιάτιστα]. || Κρήτη: το ψυχοπαίδι [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια].

ψυχοπατέρας || ο άνθρωπος (ηλικία και οικογένεια) || Ρούμελη: ου ψχοπατέρας [Αμφίκλεια].

ψυχόπιτα / με σκέτο αλεύρι, χωρίς προζύμι, στρογγυλή, ένα δάχτυλο πάχος, κομμένη σε κομμάτια, τη μοίραζαν μετά την κηδεία || ο θάνατος || Κρήτη: η ψυχόπιτα [Βουλγάρω].

ψυχοσάββατο || ο θάνατος || Ρούμελη: το ψυχοσάββατο [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Θαρούνια, Πηγή, Τσαμαντάς] | του ψυχουσάβατου [Άγιος, Βράχα, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Στροφυλιά, Τσουκαλάδες] | του ψχουσάβατου [Γουριά, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Ραψάνη, Χρυσοβίτσα] | ου ψχος [Σιάτιστα]. || Κρήτη: το ψυχοσάββατο [Βουλγάρω, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα, Τύλισος].

ψυχούδια / στρογγυλά ψωμάκια που μοίραζαν στις κηδείες και το ψυχοσάββατο των Αγίων Θεοδώρων || θρησκεία || Πελοπόννησος: τα ψυχούδια [Αμπελιώνα, Κρέστενα, Πιάνα]. || Ρούμελη: τα ψχούδια [Άγιος, Βράχα, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μεσούντα, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα] | κουμούτσα [Θαρούνια].

ψυχοχάρτι / με τα ονόματα των πεθαμένων, το διαβάζει ο παπάς || ο θάνατος || Πελοπόννησος: το ψυχοχάρτι [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Λεβίδι] | το μεριδοχάρτι [Αγία Άννα, Αμπελιώνα] | το ξεψυχοχάρτι [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: το ψυχοχάρτι [Τσαμαντάς] | του ψυχουχάρτ [Έλατος, Στροφυλιά] | του ψχουχάρτ [Γουριά, Λιλαία, Ραψάνη, Σταγιάδες, Χρυσοβίτσα] | το μεριδοχάρτι [Θαρούνια] | το νεκροχάρτι [Ωραιόκαστρο]. || Κρήτη: τα μεριδοχάρθια [Μιαμού].

ψωμάς || επαγγέλματα || Πελοπόννησος: ο ψωμάς [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: ο ψωμάς [Πάργα].

ψωμί (ALE, Buck list) || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: το ψωμί [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Εξωχώρι, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | το ψουμί [Ελληνίτσα] | ο άντε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το ψωμί [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του ψουμί [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | του ντιρλίκ [Γέρμας] | το εκμέκ [Πάργα]. || Κρήτη: το ψωμί [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

ψωμιέρα || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: η λετζέρα [Στεμνίτσα].

ψωμοκοφίνα || έπιπλα - αναχρικά || Πελοπόννησος: η ψωμοκοφίνα [Ελληνίτσα, Καστρί, Λαγκάδια] | η μαλάθα [Αλποχώρι, Λαγκάδια, Μαγούλα]. || Ρούμελη: η μαλάθα [Γραμματικού] | το μαλάθι [Δελβινάκι].

ψωμόπιτα / για το γάμο || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: η ψουμόπτα [Δαύλεια].

ψωμοσάκουλο || υφαντική || Πελοπόννησος: το ψωμοσάκουλο [Βρέσθενα, Λαγκάδια]. || Ρούμελη: το ψωμοσάκουλο [Πάργα].

ψωμόσκουτα || υφαντική || Πελοπόννησος: τα ψωμόσκουτα [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: του ψουμουμέσαλου (για να σκεπάζουν το ψωμί στην πινακωτή) [Μηλίνα]. || Κρήτη: η ψωμόπετσα [Βουλγάρω].

ψωμόταβλα || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Πελοπόννησος: η ψωμόταβλα [Βρέσθενα].

ψωμοτύρι || μαγειρική - ζαχαροπλαστική || Ρούμελη: το ψωμοτύρι [Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | το ψωμότυρο [Δολό] | του ψουμουτύρ [Μασχολούρι] | του ψμουτύρ (αλατισμένο γιαούρτι) [Λιλαία].

ψωμοφάσουλα / ποικιλία φασολιών || καρποί || Κρήτη: τα ψωμοφάσουλα [Παλαιοχώρα].

ψώνια || αταξινόμητα || Πελοπόννησος: τα ψώνια [Μάλη, Ρούτσι, Σπαρτιά, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: τα ψώνια [Αγιά, Ραψάνη] | η σπέτζα [Πάργα]. || Κρήτη: τα ψούνια [Βουλγάρω, Σάσαλος] | τα πουσούνια [Τύλισος].

ψώρα || αρρώστιες || Πελοπόννησος: η ψώρα [Άγιος Δημήτριος, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Τρόπαια] | α ψούρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η ψώρα [Αγία Ευθυμία, Γέρμας, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρολίβαδο, Μικρό Βουνό, Πηγή, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Τιθορέα, Τσαμαντάς] | η ψούρα [Θαρούνια]. || Κρήτη: η ψώρα [Θεοδώρα, Παλαιοχώρα].

ψωρίλια / είδος χόρτου || χλωρίδα || Πελοπόννησος: τα ψωρίλια [Μυγδαλιά].

ψωροφύτης || αρρώστιες || Κρήτη: ο ψωροφύτης [Βώροι, Θεοδώρα] | τα κουκούδια [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βώροι, Θεοδώρα].

ωμίτης || φορεσιά || Πελοπόννησος: ο νωμίτης [Βρέσθενα] | τα νωμάρια [Κρέστενα] | ο νωμίτα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: του νουμάρ [Κανάλια, Κουμαρίτσι].

ώμος (ALE, Buck list) || το σώμα (ανθρώπου-ζώων) || Πελοπόννησος: ο ώμος [Αγία Άννα, Βαλύρα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λεχαινά, Λυγουριό, Μάλη, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | ο νώμος [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Κάτω Λουσοί, Μαγούλα, Σπαρτιά] | ο ώμο [Πέρα Μέλανα] | ο νώμο [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: ο ώμος [Άγιος Λουκάς, Τσαμαντάς] | ου ώμους [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Πλατύστομο, Ραψάνη, Σιάτιστα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ο νώμος [Θαρούνια, Μέγαρα] | ι ώμους [Αγιά, Μηλίνα, Μικρό Βουνό] | ου νώμους [Γέρμας, Δαύλεια, Έλατος, Κανάλια, Πλατύστομο, Σιάτιστα] | ι νώμους [Κανάλια] | τα νώμια [Πλατύστομο, Σιάτιστα] | τα ώμια [Σιάτιστα]. || Κρήτη: ο ώμος [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Σέλλες], Τύλισος | ο νώμος [Ανατολή, Αποδούλου, Μιαμού, Παλαιοχώρα].

ώρα (ALE, Buck list) || χρόνος || Πελοπόννησος: η ώρα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | η γιώρα [Παραδείσια] | α ούρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η ώρα [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Λουκάς, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δελβινάκι, Δολό, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Θαρούνια, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μέγαρα, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πάργα, Πηγή, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταυροδρόμι, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο] | η γιώρα [Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | το σαάτι [Πάργα]. || Κρήτη: η ώρα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | η γιώρα [Ανατολή] | η γώρα [Βραχάσι].