Λεξικό θεματικό της λαογραφίας -- μαγειρική – ζαχαροπλαστική

 

 

Λεξικό θεματικό της λαογραφίας

11. μαγειρική – ζαχαροπλαστική

 

Δημήτρης Λιθοξόου

 

 

Για εισαγωγικά και επιμέρους βλ.

Πελοπόννησος: Ρωμαίικα του Μοριά ή διαλεκτικά της Πελοποννήσου

Ρούμελη: Η ρωμαίικη γλώσσα μεταξύ Κορινθιακού και Καστοριάς

Κρήτη: Κρητική Διάλεκτος ή Ρωμαίικα της Κρήτης

 

 

αβγοκοφτά / για αβγοκομμένο φαγητό || Ρούμελη: του αβγουκουφτό [Λιλαία].

αβγολέμονο || Πελοπόννησος: το αβγολέμονο [Δολιανά] | το αβγολέιμονο [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Σκεπαστό, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: του αυγουλέμουνου [Αμφίκλεια, Κανάλια]. || Κρήτη: το αβγολέμονο [Σάσαλος, Τύλισος].

αβγοτυρόπιτα || Ρούμελη: η αβγοτυρόπιτα [Άγιος Λουκάς].

άγινο / είδος λαγάνας από καλαμποκάλευρο, ψημένο στη γάστρα || Ρούμελη: το άγινο [Τσαμαντάς].

αγκιναρόζουμο || Πελοπόννησος: το αγκιναρόζουμο [Κρέστενα].

αλατιέρα || Πελοπόννησος: η αλατιέρα [Λυγουριό] | η σαλιέρα [Κρέστενα, Λαγκάδια, Στεμνίτσα] | α σαλιέρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο ατσιλόγο [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η αλατιέρα [Γέρμας, Δολό] | του αλατουλόι [Μακρινή] | ου αλατουλόους [Πρέβεζα] | το αλατουρόι [Πρέβεζα] | η τζαβίδα [Μέγαρα]. || Κρήτη: το αλατσερό [Βώροι, Μάρθα].

αλάτισμα || Ρούμελη: του αλάτσμα [Πρέβεζα, Στροφυλιά].

αλατοπίπερο || Πελοπόννησος: το αλατοπίπερο [Άγιος Δημήτριος]. || Ρούμελη: το αλατοπίπερο [Τσαμαντάς] | του αλατουπίπιρου [Γουριά].

αλεύρι (ALE, Buck list) || Πελοπόννησος: το αλεύρι [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | το λεύρι [Προάστιο] | το άλιτε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το αλεύρι [Άγιος, Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του αλεύρ [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Ραψάνη, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | του άλευρου [Τιθορέα] | του αλιεύρ [Αγιά, Μελισσουργοί, Μοσχολούρι, Μικρό Βουνό, Πρέβεζα, Σιάτιστα] | του αλέφρ [Σιάτιστα]. || Κρήτη: το αλεύρι [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

άλιμα / παστό χοιρινό κρέας μαζί με χοιρινό λίπος || Πελοπόννησος: το άλιμα [Αρχαία Φενεός, Δολιανά, Κανδήλα, Καστρί, Λαγκάδια, Λυγουριό, Μαγούλα, Παραδείσια, Ροεινό, Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το γουρνάλιμα [Αλποχώρι] | α γλίνα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός].

αλμύρα || Πελοπόννησος: η αρμύρα [Δολιανά, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η αρμύρα [Γέρμας, Μηλίνα, Τιθορέα]. || Κρήτη: η αρμύρα [Θεοδώρα, Τύλισος].

ανάπιασμα / ανακάτεμα σε δοχείο προζυμιού με λίγο νερό και αλεύρι και σκέπασμα του μίγματος με πανί μερικές ώρες μέχρι να φουσκώσει || Πελοπόννησος: το ανάπιασμα [Κανδήλα]. || Ρούμελη: του ανάπιασμα [Δομνίστα].

αναπιάστρα / η κοπέλα που ανάπιανε τα προζύμια || Πελοπόννησος: η αναπιάστρα [Στεμνίτσα].

ανέβαστη / πίτα χωρίς προζύμι || Κρήτη: η ανέβαστη [Άγιος Γεώργιος] | η πιτοπούλα (μικρή σε μέγεθος) [Βραχάσι].

ανεβατή / πίτα με προζύμι || Πελοπόννησος: η ανεβατή [Αρχαία Φενεός]. || Ρούμελη: η ανεβατή [Μέγαρα]. || Κρήτη: η ανεβατή [Άγιος Γεώργιος] | τα ανεβατά [Βραχάσι].

απάκι / καπνιστό χοιρινό || Κρήτη: το απάκι [Ανώγεια, Τύλισος] | τα απάκια [Βρύσες, Βώροι].

απαλό / ψητό μίγμα από νερό, καλαμποκάλευρο, βούτυρο, τυρί, αβγά, || Ρούμελη: το απαλό [Τσαμαντάς].

απόβρεμα / το ψωμί που περισσεύει από το προηγούμενο γεύμα ή δείπνο || Κρήτη: το απόβρεμα [Άγιος Γεώργιος].

απόπιμα || Ρούμελη: το απόπμα [Γουριά]. || Κρήτη: το αποπίδι [Άγιος Βασίλειος, Αποδούλου] | τα αποπιτίδια [Σέλλες].

αποφάγια || Πελοπόννησος: τα αποφάγια [Κρέστενα, Σκεπαστό, Πέρα Μέλανα] | τα αποφαγούδια [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: τα απουφάγια [Κανάλια]. || Κρήτη: τα αποφάγια [Ανατολή].

αραποχαλβάς / με πετιμέζι, λάδι ή βούτυρο || Πελοπόννησος: ο αραποχαλβάς [Αμπελιώνα].

αρβάλι / αποσπώμενο χερούλι μαγειρικού σκεύους || Πελοπόννησος: το αρβάλι [Δροσοπηγή, Κανδήλα, Λεβίδι, Μυγδαλιά, Ροεινό, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το αρβάλι [Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του αρβάλ [Άγιος, Αμφίκλεια, Γουριά, Καρίτσα, Μελισσουργοί, Χουλιαράδες].

άρμη || Πελοπόννησος: η άρμη [Αμπελιώνα, Λαγκάδια, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Ροεινό] | η άλμη [Ροζενά] | η σαλαμούρα [Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Λεβίδι, Ροεινό, Ρούτσι] | η αρμηρίτσα [Δολιανά] | το αρμόλατσο [Κανδήλα] | το αλατόνερο [αλατόνερο, Ροεινό] | α σαλαμούρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α αρμεζία [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η άρμη [Ωραιόκαστρο] | η αρμ [Μακρινή] | η αρμύρα [Κανάλια] | η αρμούλα [Μακρινή] | του αλατόνιρου [Κανάλια, Καρίτσα, Τιθορέα] | ου γάρους [Αγία Ευθυμία, Πλατύστομο] | η σαλαμούρα [Αγία Ευθυμία, Πάργα, Χρυσή] | η αρμνιά [Χρυσή] | ου γάρους [Έλατος, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά]. || Κρήτη: η σαλαμούρα [Λαμπιώτες].

αρμυρά || Ρούμελη: τα αρμυρά [Τσαμαντάς].

αρτυμή / λάδι ή λίγδα || Πελοπόννησος: η αρτυμή [Ρούτσι]. || Ρούμελη: η αρτυμή (μη νηστίσιμο φαγητό) [Πάργα].

αρφανοζούμι / ζουμί από βρασμένο αλατισμένο νερό με λάδι και παξιμάδι || Κρήτη: το αρφανοζούμι [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Μάρθα, Μιαμού].

ασπράδι / αβγού (ALE) || Πελοπόννησος: το ασπράδι [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Δολιανά, Εξωχώρι, Θαλάμες, Λεβίδι, Λυγουριό, Ροζενά, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια]. || Ρούμελη: το ασπράδι [Τσαμαντάς] | του ασπράδ [Αγιά, Αμφίκλεια, Δραμεσιοί, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: το ασπράδι [Βρύσες, Μιαμού].

άχνη / ζάχαρη || Πελοπόννησος: η άχνη [Λυγουριό, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η αχν [Κουμαρίτσι]. || Κρήτη: η άχνα [Βουλγάρω].

βανίλια || Πελοπόννησος: η βανίλια [Άγιος Δημήτριος, Αρχαία Φενεός, Μυγδαλιά]. || Ρούμελη: η βανίλια [Αγιά, Άγιος Λουκάς, Τιθορέα]. || Κρήτη: η βανίλια [Μιαμού, Σάσαλος].

βασιλόκοτα / φαγητό της πρωτοχρονιάς || Πελοπόννησος: η βασιλόκοτα [Βρέσθενα].

βασιλοκουλούρα / πρωτοχρονιάτικη || Πελοπόννησος: η βασιλοκουλούρα [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Κρέστενα] | α βασοκολιούρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: του βασλόψουμου [Τιθορέα] | η βασιλοκουλούρα [Θαρούνια] | η βασιλόκλουρα [Άγιος, Μικρό Βουνό] | του βασιλουκούλουρου [Δραμεσιοί] | η βλαχουχουλούρα [Μεσούντα].

βασιλόπιτα || Πελοπόννησος: η βασιλόπιτα [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μελιγού, Ροεινό, Στεμνίτσα] | το βασιλόψωμο [Αγία Άννα, Βρέσθενα, Δολιανά, Κανδήλα, Σκεπαστό] | α βασοκολιούρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η βασιλόπιτα [Δελβινάκι, Μασχολούρι, Σταυροδρόμι] | η βασιλόπτα [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Κανάλια, Λιλαία, Ραψάνη] | η βασλόπτα [Βράχα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Μακρολίβαδο, Μεσούντα, Μηλίνα, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Χρυσοβίτσα] | το βασιλόψωμο [Ωραιόκαστρο] | η κοφτόπιτα (με το νόμισμα μέσα) [Τσαμαντάς] | η κουφτόπτα [Δραμεσιοί]. || Κρήτη: η βασιλόπιτα [Μάρθα].

βορβοί / βολβοί || Πελοπόννησος: οι βορβοί [Ελάτη, Προάστιο, Σαρακίνι, Στεμνίτσα, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | τα βορβιά [Γυμνό, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | τα βροβιά [Λυγουριό] | τα βουρβιά [Ελληνίτσα, Καστρί] | τα βρουβιά [Ρούτσι]. || Ρούμελη: οι βρουβοί [Μακρινή] | οι βουλβοί [Αγία Ευθυμία] | τα βρουβούδια [Μακρινή] | τα βρουβούλια [Μέγαρα].

βραδινό / δείπνο || Ρούμελη: βραδ [Μελισσουργοί].

βρασιά / ποσότητα τροφής που χρειάζεται για ένα βράσιμο (μαγείρεμά) || Ρούμελη: η βρασιά [Κουμαρίτσι] | η βρασά [Έλατος].

βράσιμο || Πελοπόννησος: το βράσιμο [Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Κρέστενα, Προάστιο, Ρούτσι, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | η βράση [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Μελιγού, Πάκια, Ρούτσι, Στεμνίτσα] | ο χούχλος [Βρέσθενα] | α βράση [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: του βράσμου [Γέρμας, Γουριά, Μακρινή, Μασχολούρι, Χουλιαράδες] | του βράσιμου [Σιάτιστα] | η βράση [Δελβινάκι] | η βρας [Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Έλατος, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μικρό Βουνό, Σιάτιστα, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα] | ο χούχλος [Πάργα, Τσαμαντάς] | η χούχλα [Δραμεσιοί, Τιθορέα, Χρυσή] | ου χούχλους [Γουριά, Πλατύστομο] | ο χόχλους [Γουριά] | ι χόχλους [Κανάλια] | το μπούγιο [Πάργα]. || Κρήτη: το βράσιμο [Άγιος Γεώργιος, Λαμπιώτες] | η βράση [Σιρίλι] | ο χόχλος [Μάρθα].

βραστάρι / αφέψημα || Κρήτη: το βραστάρι [Θεοδώρα, Παλαιοχώρα, Τύλισος].

βραστό || Κρήτη: το βραστό [Ανώγεια, Βουλγάρω, Μάρθα, Σάσαλος].

βραστογαλιά / μουσκεμένα κομμάτια ψωμιού, μέσα σε βρασμένο γάλα με αλάτι || Πελοπόννησος: η βραστογαλιά [Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Κανδήλα, Μυγδαλιά, Ροεινό, Σκεπαστό] | το βραστόγαλα [Φενεός]. || Κρήτη: το βραστόγαλο [Ανώγεια].

βρεχταριό / μουσκεμένα κουκιά με αλάτι και ρίγανη || Ρούμελη: του βριχταριό [Αμφίκλεια].

βριζόψωμο / ψωμί από αλεύρι βρίζας (σίκαλης) || Ρούμελη: το βριζόψωμο [Τσαμαντάς] | το βριζοψώμι [Πηγή].

βρουβόπιτα || Κρήτη: η βριβόπιτα [Άγιος Γεώργιος].

βρουβόρυζο || Κρήτη: το βρουβόρυζο [Τύλισος].

βυσσινάδα || Πελοπόννησος: η βυσσινάδα [Βρέσθενα, Δολιανά, Κανδήλα]. || Ρούμελη: η βυσσινάδα [Πηγή].

γαλακτομπούρεκο || Ρούμελη: του γαλακτουμπούρικου [Χρυσοβίτσα].

γαλατερά / γαλακτοκομικά || Πελοπόννησος: τα γαλατερά [Κανδήλα]. || Κρήτη: τα γαλατερά [Κελλάρια].

γαλατόπιτα || Πελοπόννησος: η γαλατόπιτα [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Ρούτσι, Σκεπαστό] | η γαλόπιτα [Αλποχώρι, Αρχαία Φενεός, Δολιανά, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Μάλη, Ροεινό, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η γαλατόπιτα [Μασχολούρι, Μέγαρα, Πάργα, Τσαμαντάς] | η γαλατόπτα [Αγιά, Βράχα, Γραμματικού, Δράκεια, Δραμεσιοί, Μακρολίβαδο, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Πλατύστομο, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα].

γαλέτα || Πελοπόννησος: η γαλέτα [Τρόπαια].

γαλοκουλούρα || Πελοπόννησος: η γαλοκουλούρα [Κανδήλα]. || Κρήτη: το γαμοκούλουρο [Ανατολή].

γαλοχυλός || Πελοπόννησος: ο γαλοχυλός [Βρέσθενα].

γαρδούμπα || Ρούμελη: η γαρδούμπα [Μακρινή, Πάργα, Πλατύστομο, Τιθορέα] | κουρδιά [Πλατύστομο]. || Κρήτη: το γαρδούμι [Ανώγεια, Τύλισος].

γαρίφαλο / μπαχαρικό || Πελοπόννησος: το γαρίφαλο [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Δολιανά, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λεβίδι, Μαγούλα, Πάκια, Σαρακίνι, Στεμνίτσα] | το γαρούφαλο [Καλούσι, Κέρτεζη, Ροεινό, Σπαρτιά] | το καρυοφύλλι [Δροσοπηγή, Σκεπαστό] | το γαρούφαλε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: του γαρίφαλου [Αγιά, Αμφίκλεια, Γουριά, Γραμματικού, Μακρινή, Μασχολούρι, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Χουλιαράδες] | το γαρούφαλο [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια] | του γαρούφαλου [Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Μακρινή, Μεσούντα, Πρέβεζα] | του γαρίφλου [Τιθορέα] | του καρουφύλ [Σιάτιστα] | του μουσχουκάρφ [Μηλίνα]. || Κρήτη: το γαρίφαλο [Άγιος Βασίλειος, Βουλγάρω, Παλαιοχώρα] | το γαρέφαλο [Άγιος Γεώργιος].

γάστρα / για μαγείρεμα (κυρίως το μεγάλο καπάκι που σκέπαζει το ταψί) || Πελοπόννησος: η γάστρα [Άγιος Δημήτριος, Κάτω Λουσοί, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: η γάστρα [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δελβινάκι, Δολό, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μεσούντα, Μικρό Βουνό, Πάργα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Σταυροδρόμι, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Ωραιόκαστρο] | ου γάστρους [Μελισσουργοί, Χουλιαράδες].

γεμιδόπιτα / με γέμιση συκωταριά αρνιού (την έφτιαχναν τη Δευτέρα του Πάσχα) || Ρούμελη: η γιμδόπτα [Γουριά].

γέμιση / φαγητού ή γλυκού || Πελοπόννησος: η γέμιση [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Νεοχώρι] | η γιόμιση [Βρέσθενα, Κρέστενα, Μάλη, Σκεπαστό] | τα γιομίδια [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι] | η φούσκωση [Βεργαδαίικα] | α γιόμιση [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η γέμς [Τιθορέα] | η γιομς [Αγία Παρασκευή, Έλατος, Χρυσοβίτσα] | του γιόσμα [Γέρμας] | του γιόμσμα [Έλατος, Κανάλια, Λιλαία] | η γιόμιση [Μέγαρα] | η γιόμοση [Πάργα] | η γιόμους [Κουμαρίτσι]. || Κρήτη: το γεμίδι [Βώροι, Παλαιοχώρα].

γιαπράκια || Πελοπόννησος: τα γιαπράκια [Βρέσθενα] | οι ντολμάδες [Βρέσθενα]. || Ρούμελη: τα γιαπράκια [Μηλίνα, Πάργα].

γιαχνερά / χόρτα που τα μαγειρεύουν γιαχνί || Κρήτη: τα γιαχνερά [Σέλλες].

γιαχνί || Πελοπόννησος: το γιαχνί [Δολιανά, Κανδήλα, Λεβίδι, Μαγούλα, Ρούτσι] | το διαχνί [Λυγουριό, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: το γιαχνί [Δελβινάκι, Πάργα, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του γιαχνί [Γουριά, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Μεσούντα, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | του διαχνί [Μηλίνα] | του ιαχνί [Σιάτιστα]. || Κρήτη: το γιαχνί [Άγιος Γεώργιος, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Τύλισος].

γίγαντες / φασόλια || Ρούμελη: οι γίγαντις [Δραμεσιοί].

γιόμα / γεύμα (Buck list) || Ρούμελη: του γιόμα [Μελισσουργοί, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: το γιόμα [Παλαιοχώρα].

γιομίδια / ψιλοκομμένη συκωταριά μαγειρεμένη με χόρτα, κρεμμυδάκια και βούτυρο || Ρούμελη: τα γιουμίδια [Πλατύστομο].

γιουβαρλάκια || Ρούμελη: τα γιουβαρλάκια [Πάργα].

γιουβέτσι || Πελοπόννησος: τα γκιουβέτσια [Μαγούλα] | τα γκιουβέτσα [Δολιανά]. || Ρούμελη: το γκιουβέτσι [Πάργα] | του γκιουβέτς [Σταγιάδες] | η γκιουβετσάδα [Πάργα] | του γκιβέτς [Σιάτιστα] | του γιουβέτς [Δράκεια].

γκαζιέρα || Ρούμελη: η γκαζιέρα [Φαρκαδόνα].

γκιζόπιτα / πίτα με γκίζα (μυτζήθρα) || Ρούμελη: η γκιζόπιτα [Δολό].

γκιουβέτσια / σκεύη || Ρούμελη: τα γιουβέτσια [Μηλίνα]. || Κρήτη: τα γιβέτζα (πήλινα ταψιά) [Σέλλες].

γκόγκες / ζυμαρικό || Πελοπόννησος: οι γκόγκες [Καρυά].

γλινόπιτα || Κρήτη: η γλινόπιτα [Μιαμού] | η μαλαμόπιτα [Μιαμού].

γλυκάδια / σφαχτού || Πελοπόννησος: τα γλυκάδια [Βρέσθενα, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | η έγκλιση [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: τα γλυκάδια [Πάργα, Σταγιάδες] | οι γλυτσαρίδες [Μέγαρα] | οι έγκλισις [Κουμαρίτσι, Μακρινή, Τιθορέα].

γλυκίσματα || Πελοπόννησος: τα γλυκίσματα [Αρχαία Φενεός, Καρυά, Σκεπαστό].

γλυκό / γλύκισμα || Πελοπόννησος: το γλυκό [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το γλυκό [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του γλυκό [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πάργα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: το γλυκό [Άγιος Βασίλειος, Ανατολή, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

γλυκολοκυθόπιτα || Κρήτη: η γλυκολοκυθόπιτα [Τύλισος].

γουδί || Πελοπόννησος: το γουδί (ξύλινο) [Αλποχώρι, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Καρυά, Λεβίδι, Μαγούλα, Μάλη, Μυγδαλιά, Προάστιο, Στεμνίτσα, Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το χαβάνι (μπρούτζινο) [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Λεβίδι, Στεμνίτσα] | το μουρντάρι (μαρμάρινο) [Αλποχώρι] | το γουιδί [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το σκορτογούιδι (ξύλινο) [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το γουδί [Άγιος Λουκάς, Πάργα, Ωραιόκαστρο] | του γουδί [Γραμματικού, Μακρινή, Τιθορέα] | του γδι [Γέρμας, Σιάτιστα, Χουλιαράδες] | το χαβάνι [Πάργα] | του χαβάν [Γουριά, Κανάλια, Μακρινή, Μασχολούρι, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | του γαβάν [Μηλίνα] | η τσιούμα [Κανάλια] | του ντουντέκ [Έλατος]. || Κρήτη: το χαβάνι (μπρούτζινο ή ξύλινο) [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βραχάσι, Βώροι, Παλαιοχώρα, Τύλισος].

γουδοχέρι || Πελοπόννησος: το γουδοχέρι [Βρέσθενα, Μαγούλα] | το χαβανόχερο [Αλποχώρι] | το σκορδοκόπανε [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το γουδοχέρι [Πάργα] | του γουδουχέρ [Σιάτιστα, Τιθορέα] | ο στούμπος [Δολό] | ου στούμπους [Μασχολούρι, Σιάτιστα, Χρυσή] | ου στούμους [Πρέβεζα] | του τμπόξλου [Μασχολούρι]. || Κρήτη: το χαβανόχερο [Άγιος Γεώργιος] | η χαβανόματσα [Τύλισος].

γουλίδι / κομμάτι ίσο με το ένα τέταρτο από ολόκληρο το ζώο || Κρήτη: το γουλίδι [Ανώγεια].

γουλιές / μικρά κομμάτια κρέας || Κρήτη: οι γουλιές [Βώροι].

γουρνοπατσά || Πελοπόννησος: η γουρνοπατσιά [Βρέσθενα].

γουρνοσφάγια || Πελοπόννησος: τα γουρνοσφάγια [Βρέσθενα].

γουρουνοκεφαλή || Ρούμελη: η γρουνοτσεφαλή [Άγιος Λουκάς]. || Κρήτη: η χοιροκεφαλή [Κελλάρια].

γουρουνοκόψιδο || Ρούμελη: του γουρνουκόψδου [Καρίτσα].

γουρουνόξιγκο / χοιρινό λίπος || Πελοπόννησος: το γουρουνόξιγκο [Σκεπαστό] | το γουρνόξιγκο [Αλποχώρι, Λαγκάδια] | η αλιφή [Λαγκάδια, Μυγδαλιά, Τρόπαια] | η γλίνα [Βρέσθενα] | η λίγδα [Λεβίδι, Ρούτσι] | η αλίγδα [Κρέστενα, Λαγκάδια] | το λαρδί [Λυγουριό, Στεμνίτσα, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η λίγδα [Αγία Παρασκευή, Έλατος, Μακρινή, Πάργα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσή] | η γλίνα [Δομνίστα, Καρίτσα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σταγιάδες] | η γκλίνα [Σταγιάδες] | η λίπα [Βράχα, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Μακρολίβαδο, Μηλίνα, Σιάτιστα, Φαρκαδόνα] | η λιπασά [Έλατος] | του λαρδί [Γουριά]. || Κρήτη: το λαρδί [Μάρθα] | η γλίνα [Μιαμού].

γουρουνόπιτα || Ρούμελη: η γρουνόπτα [Κιλελέρ].

γυριστές / πίτες τηγανιτές με λίγο λάδι || Κρήτη: οι γυριστές [Κελλάρια].

δαφνόνερο || Κρήτη: το δαφνόνερο [Λαμπιώτες].

δαφνόφυλλα || Πελοπόννησος: τα δαφνόφυλλα [Βρέσθενα, Κρέστενα] | τα βαγιόφυλλα [Αλποχώρι, Σκεπαστό, Σκεπαστό] | τα βάγια [Λυγουριό]. || Ρούμελη: τα δαφνόφυλλα [Πρέβεζα, Τσαμαντάς] | τα δαφνόφλα [Μηλίνα] | τα βάγια [Άγιος Λουκάς, Άγιος Νικόλαος, Γουριά, Κιλελέρ, Μασχολούρι, Μέγαρα, Μηλίνα, Πηγή, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο] | τα βάια [Αγιά, Άγιος, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Μικρό Βουνό, Πρέβεζα, Ραψάνη].

δείπνο || Ρούμελη: του δείπνου [Δομνίστα].

δίπλες / γλυκό || Πελοπόννησος: οι δίπλες [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Εξωχώρι, Θαλάμες, Κανδήλα, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Λεβίδι, Λυγουριό, Μάλη, Μυγδαλιά, Πάκια, Παραδείσια, Προάστιο, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια] | οι δίπλε [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: οι δίπλες [Άγιος Λουκάς, Μέγαρα] | οι δίπλις [Κανάλια, Μασχολούρι, Στροφυλιά, Τιθορέα]. || Κρήτη: τα αβγοκαλάμαρα [Σάσαλος].

διπλωσιά / φύλλου πίτας || Ρούμελη: η διπλουσιά [Χουλιαράδες].

εφτάζυμο / εκλεκτό ψωμί με μαγιά από αλεσμένα ρεβίθια (κουνενό) || Κρήτη: το εφτάζυμο [Εμπρόσνερος, Λαμπιώτες, Μάρθα, Τύλισος] | το φτάζυμο [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Μάρθα, Μιαμού, Σέλλες].

ζαϊρές / γέμιση για πίτα || Ρούμελη: ου ζαϊρές [Σταγιάδες, Χουλιαράδες] | του χαμούρ [Μελισσουργοί] | ου ντουλμάς [Μακρινή].

ζαϊρές / γέμιση λουκάνικου || Ρούμελη: ου ζαϊρές [Σταγιάδες] | η σύβρας [Αγιά].

ζαματόπιτα / χωρίς άλλη διευκρίνιση || Ρούμελη: η ζαματόπιτα [Τσαμαντάς].

ζάχαρη (Buck list) || Πελοπόννησος: η ζάχαρη [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Ελάτη, Εξωχώρι, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | η κάντια [Γυμνό] | α ζάχαρη [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α ζάχαζη [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η ζάχαρη [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η ζάχαρ [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | το ζαχαροκάντιο [Πάργα] | το κάντιο [Πάργα]. || Κρήτη: η ζάχαρη [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

ζαχαρόνερο || Πελοπόννησος: το ζαχαρονέρι [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: το ζαχαρόνερο [Δολό] | του ζαχαρόνιρου [Αγία Ευθυμία, Κουμαρίτσι].

ζαχαρωτά || Πελοπόννησος: τα ζαχαρωτά [Δροσοπηγή, Κανδήλα, Κέρτεζη] | τα ζαχαράτα [Άγιος Δημήτριος, Ελάτη, Κάτω Λουσοί, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Φενεός]. || Ρούμελη: τα ζαχαράτα [Γραμματικού, Έλατος, Πρέβεζα, Σταγιάδες, Χουλιαράδες] | τα ζαχαρικά [Δολό] | τα ζαχαρκά [Δραμεσιοί, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: τα ζαχαράτα [Ανατολή, Θεοδώρα].

ζεματούρα / κομμάτια μπομπότα μουσκεμένα σε ζεστό νερό με λάδι || Ρούμελη: η ζιματούρα [Μακρινή].

ζιάκατα / το εσωτερικό - οι σπόροι του κολοκυθιού || Ρούμελη: τα ζιάκατα [Τσαμαντάς].

ζιόγκος / μακρόστενο σίδερο για το σπρώξιμο των κάρβουνων στο φούρνο || Ρούμελη: ο ζιόγκος [Ωραιόκαστρο]. || Κρήτη: ο κάτσουνας [Άγιος Βασίλειος] | ο τρίφτης [Μάρθα].

ζουμερικά / σούπες || Κρήτη: τα ζουμερικά [Θεοδώρα].

ζουμί (Buck list) || Πελοπόννησος: το ζουμί [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λυγουριό, Μαγούλα, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Παραδείσια, Προάστιο, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | ο ζουμός [Προάστιο] | το ζουνί [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το ζουμί [Άγιος Λουκάς, Άγιος Νικόλαος, Βράχα, Δελβινάκι, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Σταυροδρόμι] | το ζμι [Πηγή, Ωραιόκαστρο] | του ζμι [Αγία Ευθυμία, Γέρμας, Γουριά, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ο ζουμός [Τσαμαντάς] | ου ζουμός [Χουλιαράδες] | ου ζμος [Πλατύστομο]. || Κρήτη: το ζουμί [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος] | το ζουμό [Τύλισος].

ζυμάρι (Buck list) || Πελοπόννησος: το ζυμάρι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Θαλάμες, Καρυά, Καστρί, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μάλη, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Πηγαδάκια, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το ζουμάρι [Προάστιο] | το ζυμάζι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το ζυμάρι [Πηγή, Τσαμαντάς] | το ζουμάρι [Μέγαρα] | του ζμαρ [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δελβινάκι, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | του ζυμάρ [Αγία Παρασκευή, Μασχολούρι] | η ζύμη [Τσαμαντάς] | το χαμούρι [Δελβινάκι]. || Κρήτη: η ζύμη [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βώροι, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

ζυμαρόγαλο / ψημένο στη γάστρα, μείγμα από γάλα, ζάχαρη, σταρένιο αλεύλι, και βούτυρο || Ρούμελη: του ζμαρόγαλου [Δραμεσιοί].

ζυμαρόπιτα / με λάδι ή βούτυρο, λάδι, αβγά και τυρί || Ρούμελη: η ζμαρόπτα [Μακρινή, Στυλίδα, Σιάτιστα].

ζυμομακάρουνα / χειροποίητα || Κρήτη: τα ζυμομακάρουνα [Άγιος Γεώργιος].

ζύμωμα || Πελοπόννησος: το ζύμωμα [Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Θαλάμες, Κανδήλα, Κρέστενα, Λυγουριό, Πιάνα, Στεμνίτσα] | το ζύμουμα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το ζύμωμα [Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Τσαμαντάς] | του ζύμουμα [Αγιά, Αμφίκλεια, Γουριά, Γραμματικού, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Κανάλια, Μασχολούρι, Μεσούντα, Πρέβεζα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: το ζύμωμα [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Σιρίλι] | η ζύμωση [Σάσαλος] | το ζυμωτό [Άγιος Βασίλειος].

ζυμωσιά / ζύμωμα μια φορά || Πελοπόννησος: η ζυμωσά [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι] | α ζυμουσία [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η ζυμωσιά [Τσαμαντάς] | η ζυμουσιά [Μηλίνα] | η ζμουσά [Γουριά].

ζωμοφάσουλο / το έδιναν στα μωρά μετά τον έβδομο μήνα || Ρούμελη: το ζωμοφάσουλο [Τσαμαντάς].

θερμό / ζεστό νερό || Ρούμελη: το θερμό [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια] | του θιρμό [Αγία Ευθυμία, Άγιος, Αμφίκλεια, Γουριά, Δαύλεια, Μακρινή, Πρέβεζα] | ου θιρμός [Σιάτιστα].

θρακοκούλι / κουλούρα από καλαμπόκι ή κριθάρι, ψημένη στη χόβολη || Πελοπόννησος: το θρακοκούλι [Αλποχώρι, Κρέστενα, Τρόπαια] | το θρακοκούλουρο [Άγιος Δημήτριος] | α χωστροκολιούρα [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το χωστροκόλιουρε [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το χωστροκολιούρι [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το χωστροκολιούζι [Πέρα Μέλανα, Τυρός].

θρουλαρά / τηγανιτή ζύμη από κριθαρένιο αλεύρι, νερό, λάδι και αλάτι || Κρήτη: η θρουλαρά [Κελλάρια].

καβουρμάς || Ρούμελη: ο καβουρμάς [Δολό, Πάργα] | ο καβρομάς (ψιλοκομμένη συκωταριά με κρεμμύδια, ντομάτα και λάδι στην κατσαρόλα) [Σταυροδρόμι] | ου καβρουμάς (τηγανητό κρέας) [Σιάτιστα] (ή μαγειρίτσα) [Αγία Παρασκευή].

καγιανάς / αβγά ομελέτα, συνήθως με παστό χοιρινό || Πελοπόννησος: ο καγιανάς [Αγρίδι, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Λαγκάδια, Λεβίδι, Πάκια, Ροεινό, Ρούτσι, Στεμνίτσα] | ο καγιενάς [Ρούτσι].

καζάνι || Πελοπόννησος: το καζάνι [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Εξωχώρι, Καλούσι, Κανδήλα, Καστρί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μυγδαλιά, Πάκια, Παραδείσια, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | η καζάνα [Τρόπαια] | το λεβέτι [Αγία Άννα, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βεργαδαίικα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μελιγού, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Φενεός] | η λεβέτα [Ελληνίτσα, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το κακάβι [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Καρυά, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Πιάνα, Ροεινό, Σκεπαστό, Τρόπαια] | το χαρανί [Βεργαδαίικα, Ελληνίτσα, Εξωχώρι Κανδήλα, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Πάκια, Προάστιο, Ροεινό, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια]. || Ρούμελη: το καζάνι [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του καζάν [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | το λεβέτι [Μέγαρα] | ο λεβέτης [Μέγαρα] | το κακάβι [Δελβινάκι, Δολό, Μέγαρα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του κακάβ [Αγία Ευθυμία, Άγιος Νικόλαος, Βράχα, Γέρμας, Δαύλεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσή] | η κακάβα [Δραμεσιοί] | του χαρανί [Αμφίκλεια, Σιάτιστα] | του χρανί [Σιάτιστα]. || Κρήτη: το καζάνι [Ανατολή, Ανώγεια, Βώροι, Βουλγάρω, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σιρίλι, Τύλισος] | η σίγλα (χάλκινη) [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Μάρθα, Σέλλες] | το σιγλί (το μικρό) [Ανατολή, Ανώγεια, Σέλλες] | το σιγκλί [Παλαιοχώρα] | το χάρκωμα [Σέλλες] | το χαράκωμα [Ανατολή] | το λαβέτζι [Παλαιοχώρα].

καθάριο / ψωμί από σιτάλευρο || Ρούμελη: το καθάριο [Πάργα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του καθάριου [Αγία Παρασκευή, Έλατος, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μελισσουργοί, Σταγιάδες].

κακαβιά || Ρούμελη: η κακαβιά [Μηλίνα].

κακαβολίθαρα / τρεις μεγάλες πέτρες που πάνω τους πατούσε το κακάβι (καζάνι) || Πελοπόννησος: τα κακαβολίθαρα [Δολιανά, Λαγκάδια] | τα κακαβολίθια [Βρέσθενα]. || Ρούμελη: τα κακαβουλίθαρα [Τιθορέα].

κακαβόπιτα / αγριόχορτα ψιλοκομμένα και βρασμένα με λάδι και αλεύρι μέσα στο κακάβι || Ρούμελη: η κακαβόπτα [Μακρινή].

καλαμποκάλευρο (ALE) || Πελοπόννησος: το αραποσιτάλευρο [Βρέσθενα Κάτω Λουσοί, Μαγούλα] | το μπομποτάλευρο [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Ελάτη, Μυγδαλιά, Σκεπαστό, Τρόπαια] | η μπομπότα [Λαγκάδια, Λεβίδι] | το κουκλάλευρο [Μάλη, Προάστιο]. || Ρούμελη: του καλαμπουκάλιβρου [Μηλίνα, Ραψάνη] | η μπομπότα [Σταυροδρόμι, Ωραιόκαστρο] | η μπουμπότα [Πλατύστομο, Χουλιαράδες] | του μπουμπουτάλιβρου [Δαύλεια] | το μισίρι [Τσαμαντάς] | του ρουκίσιου [Μεσούντα].

καλικούδια / τα εντόσθια του γουρουνιού || Κρήτη: τα καλικούδια [Βώροι].

καλιτσούνια / πιτάκια με μυτζήθρα και κανέλα || Κρήτη: τα καλιτσούνια [Άγιος Γεώργιος, Βώροι, Κελλάρια, Μιαμού, Παλαιοχώρα].

καλμπούρι / κόσκινο μικρό || Πελοπόννησος: το καλμπούρι [Κανδήλα].

καμινέτο / για μαγείρεμα || Ρούμελη: το καμινέτο [Πάργα].

κανέλα || Πελοπόννησος: η κανέλα [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Θαλάμες, Κανδήλα, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Πάκια, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια] | α κανέα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η κανέλα [Αγία Παρασκευή, Άγιος Λουκάς, Αμφίκλεια, Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μέγαρα, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Πάργα, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | η κανιέλα [Αγιά, Μασχολούρι, Ραψάνη]. || Κρήτη: η κανέλα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Βουλγάρω, Βρύσες, Βώροι, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σιρίλι, Τύλισος].

κανελόζουμο || Κρήτη: το κανελόζουμο [Μάρθα].

κανελοπίπερο || Κρήτη: το κανελοπίπερο [Σάσαλος].

κανταΐφι || Ρούμελη: του γκανταίφ [Αγία Παρασκευή] | του καταΐφ [Δράκεια].

καπάκι || Πελοπόννησος: το καπάκι [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μάλη, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Προάστιο, Ρούτσι] | το κούπωμα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Κανδήλα, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Σκεπαστό, Τρόπαια] | το πούμα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το καπάκι [Δελβινάκι, Πάργα, Τσαμαντάς] | του καπάκ [Αγία Ευθυμία, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | του καπάκουμα [Σταγιάδες] | το καπάτσι [Θαρούνια] | το κούπωμα [Πάργα] | του κούπουμα [Γουριά, Πλατύστομο, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | του σκιπαστάρ [Τιθορέα]. || Κρήτη: το καπάκι [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Παλαιοχώρα, Σιρίλι].

καπαμάς / κρέας μαγειρεμένο σε σκεπασμένη κατσαρόλα || Πελοπόννησος: ο καπαμάς [Δολιανά, Λεβίδι, Προάστιο, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: ο καπαμάς [Γουριά, Πάργα, Σιάτιστα] | ι καπαμάς [Μηλίνα]. || Κρήτη: ο καπαμάς [Σάσαλος, Σιρίλι].

κάπνισμα / κρέατος || Πελοπόννησος: το καπίνισμα [Βρέσθενα].

καραμέλα || Πελοπόννησος: η καραμέλα [Γυμνό, Λεβίδι, Μυγδαλιά] | α καραμέλα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η καραμέλα [Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Γραμματικού, Δαύλεια, Δραμεσιοί, Κανάλια, Μασχολούρι, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πρέβεζα, Πηγή, Χουλιαράδες, Ωραιόκαστρο]. || Κρήτη: η καραμέλα [Ανώγεια, Βρύσες, Θεοδώρα, Μιαμού, Σάσαλος].

καρβέλι || Πελοπόννησος: το καρβέλι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κρέστενα, Λεβίδι, Μαγούλα, Μάλη, Πάκια, Παραδείσια, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια]. || Ρούμελη: το καρβέλι [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Τσαμαντάς] | του καρβέλ [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Έλατος, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Ραψάνη, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | του πισνίκ [Σιάτιστα] | του πλαστό [Αγία Παρασκευή] | του πλαστάρ [Χρυσή].

κάρδαμο || Πελοπόννησος: το κάρδαμο [Λυγουριό, Μαγούλα] | ο κάρδαμος [Κανδήλα] | τα καρδάματα [Κανδήλα, Λεβίδι] | ο κάρδαμο [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το κάρδεμα [Πέρα Μέλανα] | το κάρτεμα [Πέρα Μέλανα].

καρυδοκουραμπιέδες || Πελοπόννησος: οι καρυδοκουραμπιέδες [Στεμνίτσα].

καρυδόλαδο || Πελοπόννησος: το καρυδόλαδο [Στεμνίτσα] | α καρυολία [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | α καζολία [Πέρα Μέλανα, Τυρός].

καρυδόπαστα || Πελοπόννησος: η καρυδόπαστα [Παραδείσια, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η καρυδόπαστα [Τιθορέα].

καρυδόπιτα || Πελοπόννησος: η καρυδόπιτα [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα]. || Ρούμελη: η καρυδόπιτα [Τσαμαντάς].

κασιόπιτα / τυρόπιτα χωρίς φύλλο με κουρκούτι από καλαμποκίσιο ή σταρένιο αλεύρι || Ρούμελη: η κασιόπιτα [Δολό, Ωραιόκαστρο] | η κασόπιτα [Σταυροδρόμι].

κατακάθι || Ρούμελη: το κατακάθι [Δελβινάκι] | του κατακάθ [Μηλίνα, Πρέβεζα] | η πατούρα [Πάργα] | το φουντάκι [Πάργα] | η αζούρα [Σιάτιστα] | η ντάρα [Σιάτιστα] | ου ντελβές (του καφέ) [Σιάτιστα]. || Κρήτη: τα απόπατα [Ανατολή] | η τρυγιά (κατακάθι κρασιού) [Βρύσες].

κατιμάρι / είδος μπακλαβά || Ρούμελη: του κατμάρ [Γουριά, Χρυσοβίτσα].

κατσαρόλα || Πελοπόννησος: η κατσαρόλα [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Ελάτη, Εξωχώρι, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μελιγού, Παραδείσια, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | το κατσαρόλι [Δολιανά, Κανδήλα, Μάλη, Μυγδαλιά, Προάστιο, Ρούτσι]. || Ρούμελη: η κατσαρόλα [Αγιά, Άγιος Λουκάς, Αμφίκλεια, Γουριά, Γραμματικού, Δελβινάκι, Δραμεσιοί, Θαρούνια, Καρίτσα, Μακρινή, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μικρό Βουνό, Πάργα, Σιάτιστα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | του κατσαρόλ [Αγιά, Αμφίκλεια, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Σιάτιστα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: η κατσαρόλα [Θεοδώρα, Μιαμού, Σέλλες].

κατσαρολικά || Ρούμελη: τα κατσαρουλκά [Ραψάνη]. || Κρήτη: τα σκουτελικά [Άγιος Βασίλειος].

καύκαλο / κάθε ένα από τα δύο κομμάτια μιας κουλούρας ψωμιού, κομμένης οριζόντια || Κρήτη: το καύκαλο [Άγιος Βασίλειος, Βραχάσι, Μάρθα, Σέλλες] | το πανωκαύκαλο (το πάνω μισό) [Άγιος Βασίλειος].

καυτοπιπεριά || Κρήτη: η καυτοπιπερά [Άγιος Γεώργιος].

καφεκούτι || Ρούμελη: το καφεκούτι [Πάργα, Τσαμαντάς] | του καφουκούτ [Μελισσουργοί, Χουλιαράδες].

καφέμπρικο || Πελοπόννησος: το καφέμπρικο [Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: το καφόμπρικο [Πάργα] | του καφόμπρικου [Δραμεσιοί, Κανάλια, Καρίτσα] | του καφίμπρικου [Σιάτιστα] | του καφιτζίκ [Μικρό Βουνό] | το καφέτσι [Πάργα] | ου τζιτζβές [Σιάτιστα, Σταγιάδες] | τζουτζουβές [Έλατος]. || Κρήτη: ο καβρόμπικος [Άγιος Γεώργιος] | ο τσισβές [Άγιος Γεώργιος] | ο τζισβές [Ανατολή].

καφές || Πελοπόννησος: ο καφές [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Εξωχώρι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | ο καφέ [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: ο καφές [Θαρούνια, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | ου καφές [Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Καρίτσα, Κιλελέρ, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ι καφές [Αγιά, Κανάλια, Μηλίνα, Μικρό Βουνό] | καφές [Ραψάνη]. || Κρήτη: ο καφές [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Βουλγάρω, Βρύσες, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Σάσαλος, Σιρίλι] | ο καβές [Ανατολή, Ανώγεια].

κεσές / δοχείο πήλινο || Πελοπόννησος: ο κεσές [Καστρί]. || Κρήτη: ο κεσές [Άγιος Βασίλειος, Τύλισος] | ο κιασές [Ανατολή, Ανώγεια, Βώροι] | το κεσεδάκι [Εμπρόσνερος] | το κιασεδάκι [Βώροι].

κεφτεντένι / ήταν ξύλινο και πάνω σε αυτό έκοβαν το κρέας σε κιμά || Ρούμελη: του κιφτιντέν [Δραμεσιοί].

κεφτές || Πελοπόννησος: η κεφτέδα [Βρέσθενα, Βρέσθενα] | οι κεφτέδες [Βρέσθενα, Βρέσθενα] | ο κεφτέ [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: οι κιφτέδις [Αμφίκλεια, Γουριά, Δραμεσιοί, Κανάλια, Μασχολούρι, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα] | ου κιφτσές [Σιάτιστα]. || Κρήτη: ο κιοφτές [Σάσαλος].

κεψέ / τρυπητή κουτάλα || Πελοπόννησος: η κεψέ [Αγρίδι, Αλποχώρι, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Μυγδαλιά, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | η τεψέ [Κανδήλα] | ο κεψές [Λεβίδι, Φενεός] | α σιδερόμισα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ου κιπτσές [Στροφυλιά] | η τσιψέ [Μακρινή] | του τσιμσέ [Τιθορέα] | του τζιμτζέ [Αγία Ευθυμία] | ου τσιπσές [Αμφίκλεια] | ου τσιμτσές [Κουμαρίτσι] | το ξαφριστήρι [Πάργα] | η τρυπητή [Τιθορέα]. || Κρήτη: η σιροκουτάλα [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια] | η σουροκουτάλα [Παλαιοχώρα].

κιμάς || Πελοπόννησος: ο κιμάς [Λυγουριό, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: ου κιμάς [Αμφίκλεια, Δραμεσιοί, Μακρινή, Τιθορέα] | ι κιμάς [Αγιά]. || Κρήτη: ο κιμάς [Βώροι, Σάσαλος, Τύλισος].

κλειδικαύκι / ξύλινο γουδί με καπάκι || Πελοπόννησος: το κλειδικαύκι [Κρέστενα].

κλωστό / σιροπιαστό γλυκό με καρύδια || Ρούμελη: το κλωστό [Πηγή].

κόθρος / το στεφάνι-κόρα της πίτας || Ρούμελη: ο κόθρος [Πάργα] | ο κρόθος [Δελβινάκι, Πάργα] | ου κόθρους [Αμφίκλεια, Δραμεσιοί, Μασχολούρι, Χουλιαράδες, Χρυσή] | ου κόθουρους [Έλατος, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες] | τα κόθρια [Δραμεσιοί] | τα κουθόρια [Έλατος].

κοκκινιστό / κρέας || Ρούμελη: το κοκκινιστό [Πηγή] | του κουκινιστό [Σιάτιστα]. || Κρήτη: το κοκκινιστό [Σιρίλι].

κοκκινοπίπερο || Ρούμελη: το κοκκινοπίπερο [Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο].

κοκορέτσι || Πελοπόννησος: το κοκορέτσι [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Κανδήλα]. || Ρούμελη: το κοκορέτσι [Δελβινάκι, Τσαμαντάς] | του κουκουρέτς [Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Γραμματικού, Δράκεια, Μακρινή, Μεσούντα, Πλατύστομο, Σταγιάδες, Τιθορέα, Χουλιαράδες].

κοκοφρίτζι / ψητό πρωτόγαλα || Πελοπόννησος: το κοκοφρίτζι [Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: του κουκουφρίνι [Πρέβεζα] | ου γκουφρίγκους [Σταγιάδες].

κολατσιό (ALE, Buck list) || Πελοπόννησος: το κολατσιό [Κανδήλα, Παραδείσια, Ρούτσι, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το κολατσό [Άγιος Δημήτριος, Δροσοπηγή, Σκεπαστό, Σπαρτιά] | ο άζιστε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το κολατσό [Μέγαρα, Πάργα] | του κουλατσιό [Δαύλεια, Μακρινή, Μελισσουργοί, Ραψάνη] | του κουλατσό [Αγία Ευθυμία, Γουριά, Ραψάνη, Σταγιάδες, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: το κολατσιό [Σάσαλος] | το κολατσό [Άγιος Γεώργιος, Σέλλες] | το καφαλτί [Σέλλες].

κολοκυθοκεφτέδες || Πελοπόννησος: οι κολοκυθοκεφτέδες [Βρέσθενα, Ρούτσι].

κολοκυθοκορφάδες || Πελοπόννησος: οι κολοκυθοκορφάδες [Δροσοπηγή, Μυγδαλιά, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: οι κουρφάδις [Μακρινή].

κολοκυθομαγέρεμα || Πελοπόννησος: το κολοκυθομαγέρεμα [Βρέσθενα].

κολοκυθόπιτα || Πελοπόννησος: η κολοκυθόπιτα [Βρέσθενα, Κρέστενα, Λαγκάδια, Παραδείσια, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η κολοκυθόπιτα [Τσαμαντάς] | η κουλουκθόπτα [Αγιά, Γραμματικού, Δράκεια, Δραμεσιοί, Κανάλια, Μακρινή, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | η κλουκθόπτα [Μηλίνα] | η κολοθυτσόπιτα [Άγιος Λουκάς] | η κουλουκθουμαμαλίγκα [Πλατύστομο]. || Κρήτη: η κολοκυθόπιτα [Βώροι].

κομπόστα || Πελοπόννησος: η κομπόστα [Κρέστενα]. || Ρούμελη: η κουμπόστα [Μεσούντα] | του χουσιάφ [Μικρό Βουνό] | του κουσιάφ [Αγιά] | του ξιαφ [Αγία Παρασκευή, Σιάτιστα].

κοντοσούβλι || Ρούμελη: ου σουφλιμάς [Βράχα, Μεσούντα] | η σουγλιμάδα [Αγία Παρασκευή, Έλατος, Σταγιάδες].

κόρα / ψωμιού (ALE) || Πελοπόννησος: η κόρα [Βρέσθενα, Κρέστενα] | η κοριά [Λαγκάδια] | το καμπούσι [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η κόρα [Γέρμας, Έλατος, Μακρινή, Μέγαρα, Πάργα, Πλατύστομο, Σταγιάδες] | η κουριά [Χουλιαράδες] | το καβούτσι [Μέγαρα] | η κρίτσια [Τσαμαντάς] | η κρόθα [Τσαμαντάς] | η κρόδα [Δολό, Πάργα] | η κλόδα [Πάργα]. || Κρήτη: η απανωπετσαλίδα [Σάσαλος] | το πρόσωπο [Σάσαλος].

κορκοφίγκι / βραστή κολόστρα με αυγά και ζάχαρη || Πελοπόννησος: το κορκοφίγκι [Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βρέσθενα] | το κουρκουβίκι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος] | το σκορκοφίγκι [Κρέστενα, Τρόπαια] | το κορκοφίνι [Κανδήλα, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: το κορφίγκο [Τσαμαντάς] | του κουκουφρίν [Μακρινή, Πλατύστομο].

κοσιόρι / μεγάλο κουλούρι - η νοικοκυρά έδινε από ένα, σε κάθε μέλος της οικογένειας, την πρωτοχρονιά - ένα έδιναν στον τσοπάνη και ένα έβαζαν και κέρατο του γκεσεμιού || Ρούμελη: το κοσιόρι [Τσαμαντάς] | η γκοζιάρα [Τσαμαντάς].

κοσκίνισμα || Πελοπόννησος: το κοσκίνισμα [Καρυά] | το κοστσίνισμα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: του κουσκίνσμα [Δομνίστα, Μηλίνα] | του κουσκίνισμα [Γουριά]. || Κρήτη: το κοσκίνισμα [Μιαμού].

κόσκινο || Πελοπόννησος: το κόσκινο [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λυγουριό, Μαγούλα, Παραδείσια, Ροεινό, Ρούτσι] | το κόστσινο [Προάστιο, Τρόπαια, Τσέρια] | το κόστσινε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το κόσκινο [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Πάργα, Τσαμαντάς] | του κόσκνου [Γέρμας, Δομνίστα, Δράκεια, Λιλαία, Μακρινή, Μεσούντα, Μηλίνα, Ραψάνη, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες] | του κόσνου [Δομνίστα] | του κόσκινου [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Γραμματικού, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Μασχολούρι, Μελισσουργοί] | ο κόσκινος [Πάργα] | το κόσινο [Θαρούνια] | του κόσνου [Άγιος Νικόλαος, Καρίτσα]. || Κρήτη: το κόσκινο [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Τύλισος].

κοσόνες / μικρές κουλούρες με ένα αβγό στη μέση - για τα παιδιά, τα Χριστούγεννα || Ρούμελη: οι κουσόνις [Άγιος].

κοτέλα / κουλούρα ψωμιού ψημένο στη θράκα || Πελοπόννησος: η κοτέλα [Καλούσι].

κοτοζούμι || Πελοπόννησος: το κοτοζούμι [Βρέσθενα] | το κοτόζουμο [Βρέσθενα, Μάλη]. || Ρούμελη: του κουτουζούμ [Στροφυλιά].

κοτόσουπα || Ρούμελη: η κουτόσουπα [Μεσούντα].

κουζινικά || Πελοπόννησος: τα κουζινικά [Λυγουριό] | τα κάθικα [Κρέστενα]. || Ρούμελη: τα κουζινικά [Μέγαρα, Χρυσοβίτσα] | τα συγύρια [Μελισσουργοί]. || Κρήτη: τα κουζινικά [Κελλάρια].

κουκερικά / κοινή ονομασία για ρόβη, βίκο, λαθούρι και μπιζέλι || Πελοπόννησος: τα κουκερικά [Στεμνίτσα].

κουλούρι || Πελοπόννησος: το κουλούρι [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μελιγού, Μυγδαλιά, Πάκια, Πιάνα, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | το κολιούρι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το κολιούζι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το γριτσέλι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το γζιτσέλι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το κουλούρι [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Θαρούνια, Σταυροδρόμι] | το κλούρι [Πηγή] | του κουλούρ [Αγιά, Άγιος, Γέρμας] | του κλούρ [Αγιά, Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Δομνίστα, Κανάλια, Κιλελέρ, Μακρινή, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πρέβεζα, Σταγιάδες, Φαρκαδόνα, Χρυσοβίτσα] | το σιμίτι [Άγιος Λουκάς] | του σμιτ [Κανάλια]. || Κρήτη: το κουλούρι [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σιρίλι, Τύλισος].

κουλουρόπιτα || Ρούμελη: η κλουρόπτα [Σταγιάδες].

κουλουρόψωμο / μεγάλη κουλούρα με σταυρό στη μέση και κόκκινο αβγό - το έφτιαχναν τη Μεγάλη Πέμπτη || Ρούμελη: το κουλουρόψωμο [Τσαμαντάς].

κουμπανάκια / μοιάζουν με λουκουμάδες || Κρήτη: τα κουμπανάκια [Ανατολή].

κουμπάνιες / προμήθειες || Πελοπόννησος: οι κουμπάνιες [Προάστιο]. || Ρούμελη: η κουμπάνια [Μηλίνα].

κουνάλια / αποξηραμένα σύκα || Κρήτη: τα κουνάλια [Βώροι, Μιαμού].

κουνενός / η μαγιά που φτιάχνεται από ζεστό νερό και αλεσμένα ρεβίθια μέσα στον κουνενό (το κύπελο) - είναι η μαγιά για το εφτάζυμο ψωμί || Κρήτη: ο κουνενός [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Μάρθα, Μιαμού, Σέλλες, Τύλισος].

κουραμπιέδες || Πελοπόννησος: οι κουραμπιέδες [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Θαλάμες, Κανδήλα, Κάτω Λουσοί, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια] | οι κουραμπιγέδες [Αμπελιώνα, Λαγκάδια, Μυγδαλιά, Προάστιο]. || Ρούμελη: οι κουραμπιέδες [Άγιος Λουκάς] | οι κουραμπιέδις [Αγιά, Αμφίκλεια, Γουριά, Γραμματικού, Δράκεια, Κανάλια, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μεσούντα, Μηλίνα, Πρέβεζα, Ραψάνη, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα] | οι γκουραμπιέδις [Μασχολούρι]. || Κρήτη: οι κουραμπιέδες [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Μιαμού, Τύλισος].

κουρκούτι || Πελοπόννησος: το κουρκούτι [Άγιος Δημήτριος, Προάστιο, Σκεπαστό] | το κουρκούκι [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το κουρκούτι [Δελβινάκι, Δολό, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του κουρκούτ [Άγιος, Γέρμας, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Μακρινή, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σταγιάδες, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | του κουρκούτς [Σιάτιστα] | ι κουρκούτ [Έλατος, Κανάλια] | η κουρκούτ [Κουμαρίτσι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Σταγιάδες] | η κατσιαμάκα [Σιάτιστα] | η κατσαμάκα [Έλατος, Σταγιάδες] | του κατσιαμάκ [Κανάλια, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μηλίνα, Πλατύστομο, Στυλίδα] | του κατσαμάκ (με καλαμποκάλευρο) [Άγιος, Αμφίκλεια, Δράκεια, Κουμαρίτσι, Μικρό Βουνό, Τιθορέα, Χρυσή] | ου κουρκούταβους [Γέρμας] | η σίβρας [Κανάλια].

κουρκουτό / μείγμα από νερό, αλεύρι, τραχανά και αυγά - ψημένα στο ταψί || Ρούμελη: του κουρκουτό [Αμφίκλεια].

κουρκουτόπιτα || Ρούμελη: η κουρκουτόπτα [Σταγιάδες].

κουρσιέλι / κομμάτι ψωμιού || Ρούμελη: το κουρσιέλι [Τσαμαντάς].

κουσκούς / ζυμαρικό || Πελοπόννησος: ο κουσκουσές [Άγιος Δημήτριος].

κουσμάρι / κρέμα από ξινό τυρί που έχει μείνει τρεις μέρες στην τσαντίλα και μετά έχει βράσει σε κατσαρόλα || Ρούμελη: του κουσμάρ [Αγία Ευθυμία, Αμφίκλεια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Στυλίδα] | η τυρόβρας [Αμφίκλεια].

κουτάλα || Πελοπόννησος: η κουτάλα [Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Λεβίδι, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά] | η χουλιάρα [Κανδήλα, Καρυά, Μαγούλα, Ροεινο] | α κουτάλα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α χουλιάρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η κουτάλα [Άγιος, Δελβινάκι, Δολό, Δράκεια, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Μέγαρα, Μηλίνα, Τσαμαντάς, Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο] | η κτάλα [Γουριά, Γραμματικού, Μακρινή, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | η χλιάρα [Μηλίνα, Σιάτιστα] | η χούλια [Στυλίδα]. || Κρήτη: η κουτάλα [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι, Θεοδώρα, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σέλλες].

κουτάλι (ALE, Buck list) || Πελοπόννησος: το κουτάλι [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελληνίτσα, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Πιάνα, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | το χουλιάρι [Κανδήλα, Μαγούλα, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | α μίσα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το κουτάλι [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Μέγαρα, Πηγή, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του κουτάλ [Αγιά, Άγιος, Βράχα, Δραμεσιοί, Καρίτσα, Κιλελέρ, Μακρολίβαδο, Στροφυλιά] | του κταλ [Γουριά, Δαύλεια, Μακρινή, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | το χουλιάρι [Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια] | του χλιαρ [Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Γέρμας, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Γραμματικού, Δράκεια, Κανάλια, Λιλαία, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες] | του χλαρ [Δραμεσιοί]. || Κρήτη: το κουτάλι [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Θεοδώρα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

κουταλιά || Πελοπόννησος: η κουταλιά [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Θαλάμες, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Πάκια, Παραδείσια, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | η κουταλέα [Τσέρια] | η χουλιαριά [Προάστιο] | α μισία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η κουταλιά [Αγιά, Άγιος Νικόλαος, Πλατύστομο, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | η κταλιά [Γουριά, Μακρινή, Μεσούντα, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | η χλιαριά [Κανάλια, Πλατύστομο, Τιθορέα]. || Κρήτη: η κουταλιά [Βραχάσι, Θεοδώρα, Μιαμού, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | η κουταλέ [Βρύσες] | τα κουταλίδια [Θεοδώρα].

κουταλοπίρουνα || Ρούμελη: τα κουταλοπίρουνα [Πηγή]. || Κρήτη: τα κουταλοπίρουνα [Άγιος Γεώργιος] | τα πιρουνοκούταλα [Κελλάρια, Σάσαλος].

κούτουλας / κατσαρόλα με χερούλι || Πελοπόννησος: ο κούτουλας [Κανδήλα, Λεβίδι].

κουφιστό / ψωμί από καλαμποκάλευρο με προζύμι || Ρούμελη: το κουφιστό [Τσαμαντάς].

κοφτόπιτα / πίτα με πλιγούρι (κοφτό) || Ρούμελη: η κοφτόπιτα [Τσαμαντάς] | η κουφτόπτα [Δραμεσιοί].

κοψίδια || Πελοπόννησος: τα κοψίδια [Βαλύρα, Ελληνίτσα, Καστρί, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | τα κοψίιδια [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: τα κοψίδια [Τσαμαντάς] | τα κουψίδια [Γουριά, Δραμεσιοί, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Πλατύστομο, Χρυσή] | οι κοψιές [Δελβινάκι] | οι κοψές [Δελβινάκι].

κρασοπαπάρα / ζεσταμένο κρασί και νερό με κομμάτια ψωμί μέσα || Ρούμελη: η κρασοπαπάρα [Ωραιόκαστρο] | η κρασουπαπάρα [Σιάτιστα] | το κρασότριμμα [Δελβινάκι] | η κρασουτριψάνα [Κουμαρίτσι] | του κρασόψουμου [Γουριά, Μελισσουργοί] | η κρασουζούπα [Μηλίνα].

κρεατόζουμο || Πελοπόννησος: το κρεατόζουμο [Βρέσθενα]. || Κρήτη: το θερμό [Παλαιοχώρα].

κρεατόπιτα || Πελοπόννησος: η κρεατόπιτα [Λαγκάδια]. || Ρούμελη: η κρεατόπιτα [Πηγή] | η κρεασόπιτα [Τσαμαντάς] | η κριατόπτα [Αγιά, Δράκεια, Κανάλια, Ραψάνη, Χουλιαράδες] | η κριασόπιτα [Σταυροδρόμι] | η κριγιασόπιτα [Ωραιόκαστρο]. || Κρήτη: η τούρτα (με κρέας και μυτζήθρα) [Σιρίλι].

κρεατοσάνιδο / για να κόβουν πάνω του το κρέας || Ρούμελη: του κριατουσάνιδου [Πλατύστομο] | του κριατόξυλου [Αγιά].

κρέμα || Πελοπόννησος: η κρέμα [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Δολιανά, Θαλάμες, Κρέστενα, Λυγουριό, Ροζενά]. || Ρούμελη: η κρέμα [Αγιά, Αμφίκλεια, Μασχολούρι, Μέγαρα, Μεσούντα, Σταυροδρόμι, Τιθορέα, Χρυσή, Χρυσοβίτσα].

κρεμμυδοζούμι / σούπα με κρεμμύδια, ρύζι και λάδι || Πελοπόννησος: το κρεμμυδοζούμι [Δολιανά, Κρέστενα, Λεβίδι, Μάλη, Πάκια, Ρούτσι, Σκεπαστό, Τρόπαια].

κρεμμυδόπιτα || Ρούμελη: η κρεμμυδόπιτα [Πάργα, Τσαμαντάς].

κρεμμυδοσαλάτα || Πελοπόννησος: η κρεμμυδοσαλάτα [Βρέσθενα, Σκεπαστό] | α κρεμοσαλάτα [Πέρα Μέλανα, Τυρός].

κρεμμυδόσουπα || Πελοπόννησος: η κρεμμυδόσουπα [Αμπελιώνα]. || Ρούμελη: η κρεμμυδερή [Θαρούνια, Μέγαρα].

κρετερικά / κρεατικά || Κρήτη: τα κρετερικά [Θεοδώρα].

κριθαράκι / ζυμαρικό || Πελοπόννησος: το κριθαράκι [Αρχαία Φενεός, Πιάνα]. || Ρούμελη: το κριθαράκι [Πηγή, Τσαμαντάς] | του κριθαράκ [Δραμεσιοί, Ραψάνη, Χουλιαράδες].

κριθαράλευρο || Πελοπόννησος: το κριθαράλευρο [Τρόπαια].

κριθαροκουλούρα || Κρήτη: η κριθαρικουλούρα [Μάρθα].

κριθαρόπιτα || Κρήτη: η κριθαρόπιτα [Βρύσες].

κριθαροψώμι || Ρούμελη: το κριθαροψώμι [Πηγή]. || Κρήτη: το κριθαρόψωμο [Παλαιοχώρα].

κριτσιμάς / γλυκό σαραγλί, που έφτιαχναν όταν τέλειωνε μια πολυήμερη δουλειά || Ρούμελη: ου κριτσιμάς [Αγία Παρασκευή] | ου κριτσμάς [Έλατος].

κρόκος / αβγού (ALE) || Πελοπόννησος: ο κρόκος [Σκεπαστό] | ο κροκός [Αλποχώρι, Κέρτεζη, Λυγουριό, Στεμνίτσα] | ο κόρκος [Άγιος Δημήτριος, Θαλάμες] | ο κορκός [Κανδήλα, Τσέρια] | ο κορκό [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο κρόκο [Πέρα Μέλανα] | ο κροκό [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: ο κροκός [Πάργα] | ου κρόκους [Γέρμας, Γουριά, Δραμεσιοί, Πλατύστομο, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | τα κρουκάδια [Δραμεσιοί]. || Κρήτη: ο κορκός [Θεοδώρα, Μιαμού, Τύλισος].

κρουσιέλι / κομμάτι ψωμιού || Ρούμελη: το κρουσιέλι [Τσαμαντάς].

λαγάνα || Πελοπόννησος: η λαγάνα [Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Δολιανά, Ελληνίτσα, Καστρί, Λεβίδι, Μαγούλα, Πάκια, Παραδείσια, Προάστιο, Ροεινό, Τσέρια] | η αγάνα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η λαγάνα [Αγιά, Άγιος Λουκάς, Πάργα, Τιθορέα] | η φλαούνα [Πάργα].

λαδερά / φαγητά || Πελοπόννησος: τα λαδερά [Αμπελιώνα]. || Ρούμελη: τα λαδερά [Δολό] | τα λαδιρά [Σιάτιστα].

λαδόκολα || Πελοπόννησος: η λαδόκολα [Άγιος Δημήτριος, Λυγουριό, Στεμνίτσα] | το λαδόχαρτο [Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η λαδόκολα [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια] | η λαδόκουλα [Τιθορέα] | του λαδόχαρτου [Ραψάνη, Σιάτιστα].

λαδοκούλουρο / με λάδι και πετιμέζι || Κρήτη: το λαδοκούλουρο [Τύλισος].

λαδόξιδο || Ρούμελη: του λαδόξιδου [Λιλαία] | του ξνόλαδου [Γουριά]. || Κρήτη: το λαδόξιδο [Άγιος Γεώργιος].

λαδόπιτα || Ρούμελη: η λαδόπτα [Πρέβεζα].

λαδοστάκα / χυλός με ψιλοκομμένα κρεμμύδια, ψημένος στο τσουκάλι || Κρήτη: η λαδοστάκα [Κελλάρια] | η λαδόστακα [Τύλισος].

λαδόψωμο / ψωμί βουτηγμένο στο λάδι και αλατισμένο || Κρήτη: το λαδόψωμο [Άγιος Γεώργιος] | το λαδοβούτι [Μάρθα].

λαζάνια || Πελοπόννησος: τα λαζάνια [Αγρίδι, Δολιανά, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Μαγούλα]. || Ρούμελη: τα λαζάνια [Γουριά, Πρέβεζα]. || Κρήτη: τα λαζάνια [Άγιος Γεώργιος, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα, Τύλισος].

λαμπρίτης / το αρνί ή το κατσίκι που έσφαζαν για τη Λαμπρή || Κρήτη: ο λαμπρίτης [Σάσαλος] | ο λαμπριάτης [Σιρίλι].

λαμπροκούλουρα || Πελοπόννησος: τα λαμπροκούλουρα [Βρέσθενα, Κανδήλα]. || Ρούμελη: αβγοκούλουρο [Άγιος Λουκάς]. || Κρήτη: τα λαμπροκούλουρα [Μάρθα] | τα αβγοκούλουρα [Βρύσες, Λαμπιώτες].

λαμπρόψωμο || Πελοπόννησος: το λαμπρόψωμο [Αμπελιώνα, Μαγούλα, Στεμνίτσα] | η λαμπροκουλούρα [Βρέσθενα, Λαγκάδια] | η χερούσα [Στεμνίτσα].

λαντουρίδια / φρέσκα ζυμαρικά που τρώγονται ραντισμένα με το νερό (ή το γάλα) που έβρασαν και λάδι || Κρήτη: τα λαντουρίδια [Άγιος Γεώργιος, Βουλγάρω, Κελλάρια, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Τύλισος] | τα στριφτά [Παλαιοχώρα].

λαπάς / ρύζι || Ρούμελη: ο λαπάς [Πάργα] | ι λαπάς [Μηλίνα].

λάχανα / διάφορα φαγώσιμα χόρτα (Buck list) || Πελοπόννησος: τα λάχανα [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Γυμνό, Δροσοπηγή, Θαλάμες, Καλούσι, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Πιάνα, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Σκεπαστό] | τα χόρτα [Αγία Άννα, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Δολιανά, Ελάτη, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Νεοχώρι, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | τα χορταρικά [Αγία Άννα, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Καστρί, Λεβίδι, Ρούτσι] | τα χόντα [Πέρα Μέλανα] | τα άχανα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: τα λάχανα [Αγιά, Αμφίκλεια, Γουριά, Γραμματικού, Δελβινάκι, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Θαρούνια, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Πλατύστομο, Σταυροδρόμι, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο] | τα χόρτα [Άγιος Λουκάς, Αμφίκλεια, Βράχα, Δελβινάκι, Μακρινή, Μασχολούρι, Μεσούντα, Πηγή, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταυροδρόμι, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τσαμαντάς, Τιθορέα] | τα χόρτια [Δραμεσιοί] | τα χορταρικά [Τσαμαντάς] | τα χουρταρικά [Μασχολούρι] | τα χουρταρκά [Γουριά] | τα χουρτάρια [Στροφυλιά]. || Κρήτη: τα χόρτα [Άγιος Βασίλειος, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες] | οι βρούβες (sic) [Θεοδώρα, Μάρθα, Μιαμού, Σέλλες].

λαχανικά || Πελοπόννησος: τα λαχανικά [Θαλάμες, Λαγκάδια, Λεβίδι, Σαρακίνι]. || Ρούμελη: τα λαχανικά [Μέγαρα, Μασχολούρι, Σταυροδρόμι, Φαρκαδόνα] | τα λαχανκά [Δομνίστα] | τα ζαρζαβατικά [Δραμεσιοί, Κανάλια, Πάργα, Τσαμαντάς] | τα ζαρζαβάτια [Αγία Παρασκευή, Δράκεια, Ραψάνη] | τα ζαρζαβάτσια [Σιάτιστα] | τα μποστανικά [Τσαμαντάς] | τα μπουστανκά [Μηλίνα]. || Κρήτη: τα λαχανικά [Βώροι, Σιρίλι].

λαχανοζούμι || Πελοπόννησος: το λαχανοζούμι [Βρέσθενα] | το αχανοζούνι [Πέρα Μέλανα] |

λαχανομπούρεκο || Ρούμελη: το λαχανομπούρεκο [Δελβινάκι, Ωραιόκαστρο].

λαχανόπιτα / πίτα με χόρτα || Πελοπόννησος: η λαχανόπιτα [Άγιος Δημήτριος, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Δολιανά, Δολιανά, Κανδήλα, Λυγουριό, Παραδείσια, Σκεπαστό] | η χορτόπιτα [Καστρί] | α αχανόκιτα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η λαχανόπιτα [Άγιος Λουκάς, Πάργα, Τσαμαντάς] | η λαχανόπτα [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Γραμματικού, Δράκεια, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Πηγή, Πλατύστομο, Στροφυλιά, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | του λαχανόψουμου [Μελισσουργοί, Μεσούντα] | η μπαμπανάτσα [Μακρινή] | η μπαμπανέτσα [Αμφίκλεια, Πλατύστομο] | η κουσκούτα [Μακρινή] | η μασόντρα [Στυλίδα]. || Κρήτη: η λαχανόπιτα [Λαμπιώτες] | η βρουβόπιτα [Άγιος Γεώργιος, Σέλλες].

λαχανόρυζο / όχι με μάπα, αλλά με διάφορα άγρια χόρτα || Ρούμελη: του λαχανόρζου [Δραμεσιοί].

λαχανόψωμο / είδος πίτας από καλαμποκάλευρο, χωρίς προζύμι, που έχει μέσα κομματάκια πράσο, κρεμμυδάκια, λάδι και διάφορα μυρωδικά || Ρούμελη: το λαχανόψωμο [Δολό, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο].

λειψή / άζυμο ψωμί || Πελοπόννησος: η λειψή [Αρχαία Φενεός, Τρόπαια]. || Ρούμελη: η λειψή [Πάργα] | το λειψό [Πάργα] | του λειψανέβατου [Δομνίστα]. || Κρήτη: η λειψανάβατη [Μάρθα].

λειψοκούλουρο || Πελοπόννησος: το λειψοκούλουρο [Βρέσθενα].

λειψόπιτα / πίτα από ζυμάρι χωρίς προζύμι, με κρασί, κανέλα, και γαρίφαλα || Ρούμελη: η λειψόπιτα [Μέγαρα].

λεμονάδα || Ρούμελη: η λιμουνάδα [Γουριά, Σιάτιστα].

λεμονόκουπα || Πελοπόννησος: η λεμονόκουπα [Δολιανά, Κρέστενα].

λεσιά / καπάκι λεβετιού από δεμένες βέργες || Πελοπόννησος: η λεσιά [Δροσοπηγή].

λιανάντερα / με αυτά έφτιαχναν λουκάνικα || Ρούμελη: τα λιανάντιρα [Μακρινή].

λοβίδια / φρέσκα κουκιά στο κακάβι, με λάδι και μυρωδικά || Ρούμελη: τα λοβίδια [Τσαμαντάς].

λουβιά / τα ξερά φασόλια || Ρούμελη: τα λβια [Μακρινή].

λουκάνικο (Buck list) || Πελοπόννησος: το λουκάνικο [Βαλύρα, Δολιανά, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Προάστιο, Ρούτσι, Σαρακίνι, Τσέρια] | το λοκάνικο [Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Λαγκάδια, Στεμνίτσα] | το αλοκάνικο [Βρέσθενα]. || Ρούμελη: του λουκάνκου [Αμφίκλεια, Γέρμας, Δομνίστα, Δράκεια, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Χρυσοβίτσα] | του λουκάνικου [Γουριά, Μασχολούρι, Μικρό Βουνό, Ραψάνη] | του λουκάγκου [Κιλελέρ] | του λουκάνγκου [Αγιά, Σταγιάδες] | του λκάνκου [Βράχα] | η λουκανίτσα [Έλατος]. || Κρήτη: το λουκάνικο [Ανώγεια, Βραχάσι, Βώροι, Μάρθα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σιρίλι, Τύλισος].

λουκανίστρα / για το γέμισμα των λουκάνικων || Πελοπόννησος: η λουκανίστρα [Ρούτσι] | η λοκανίστρα [Αμπελιώνα].

λουκουμάδες || Πελοπόννησος: οι λουκουμάδες [Άγιος Δημήτριος, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό] | οι μπουμπουέροι [Κανδήλα]. || Ρούμελη: οι λουκουμάδες [Άγιος Λουκάς] | οι λουκουμάδις [Αγιά, Δράκεια, Κανάλια, Κιλελέρ] | οι κατσούμπλες [Μέγαρα] | τα ανεβατάρια [Μέγαρα] | οι μανιές [Μηλίνα]. || Κρήτη: οι λουκουμάδες [Άγιος Γεώργιος, Λαμπιώτες, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σιρίλι] | οι κουβαρωτοί [Μάρθα].

λουκούμι || Πελοπόννησος: το λουκούμι [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Γυμνό, Δολιανά, Καστρί, Κρέστενα, Λυγουριό, Πιάνα, Στεμνίτσα, Τσέρια, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το μακαντόνι [Λαγκάδια] | το λεκούμι [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το λουκούμι [Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Πάργα, Τσαμαντάς] | του λουκούμ [Αγία Παρασκευή, Άγιος Νικόλαος, Γουριά, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρολίβαδο, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: το λουκούμι [Βραχάσι, Βρύσες].

λυχναράκια / μοιάζουν με καλιτσούνια || Κρήτη: τα λυχναράκια [Μιαμού].

μάγειρας || Πελοπόννησος: ο μάγερας [Αλποχώρι, Βρέσθενα, Μαγούλα, Παραδείσια, Σκεπαστό, Τρόπαια, Τσέρια] | ο μάγερα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ου μάειρας [Γέρμας, Δραμεσιοί, Ραψάνη] | ου μάγειρας [Δαύλεια]. || Κρήτη: ο μάγερας [Σάσαλος].

μαγειρειό || Πελοπόννησος: το μαγεριό [Αγία Άννα, Αλποχώρι, Θαλάμες, Κρέστενα, Προάστιο, Τρόπαια] | το μαγέρικο [Άγιος Δημήτριος] | το μαγερείε [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το μαγεζείε [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το μαγειριό [Δολό, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | το μαγεριό [Δελβινάκι, Ωραιόκαστρο] | του μαγειρειό [Αγιά, Πρέβεζα, Δομνίστα, Μηλίνα] | του μαειριό [Γέρμας, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Κανάλια, Καρίτσα, Μασχολούρι, Μικρό Βουνό, Σιάτιστα, Ωραιόκαστρο] | του μαειρόσπτου [Άγιος Νικόλαος]. || Κρήτη: το μαγεριό [Κελλάρια, Σάσαλος] | το μαγέρικο [Μιαμού] | το μουτουπάκι [Άγιος Γεώργιος].

μαγείρεμα || Πελοπόννησος: το μαγείρεμα [Θαλάμες, Κανδήλα] | το μαγέρεμα [Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Λυγουριό, Στεμνίτσα, Τσέρια, Πέρα Μέλανα, Πραστός]. || Ρούμελη: το μαγείρεμα [Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | το μαγέρεμα [Θαρούνια] | του μαγέριμα [Στυλίδα, Χρυσοβίτσα] | του μαέριμα [Λιλαία] | το μαείρεμα [Ωραιόκαστρο] | του μαείριμα [Γέρμας] | του μαγείριμα [Δαύλεια]. || Κρήτη: μαγέρεμα [Μιαμού, Σιρίλι].

μαγειρικά / σκεύη || Ρούμελη: τα μαγειρκά [Δομνίστα, Χρυσοβίτσα].

μαγείρισσα || Πελοπόννησος: η μαγείρισσα [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: η μαγείρισσα [Δολό] | η μαγείρσα [Σιάτιστα] | η μαειρτζέσια [Δραμεσιοί].

μαγειρίτσα / φαγητό || Πελοπόννησος: η μαγειρίτσα [Λαγκάδια, Πάκια, Σαρακίνι] | η μαγερίτσα [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα Βρέσθενα, Κανδήλα, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Προάστιο, Ρούτσι, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η μαγειρίτσα [Αγιά, Δράκεια, Λιλαία]. || Κρήτη: η μαγειρίτσα [Λαμπιώτες].

μαγιά || Πελοπόννησος: η μαγιά [Λυγουριό, Μελιγού, Ροεινό, Ρούτσι, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η μαγιά [Δελβινάκι, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Κανάλια, Κιλελέρ, Μασχολούρι, Μέγαρα, Μεσούντα, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | τα μαγιλίκια [Γουριά] | η μαϊά [Κανάλια, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Σιάτιστα]. || Κρήτη: η μαγιά [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Μάρθα].

μαγκίρι / φρέσκο ζυμαρικό σε μακρόστενες λουρίδες - τρώγεται συνήθως μαζί με αθότυρο || Κρήτη: το μαγκίρι [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Βώροι, Μάρθα, Μιαμού, Σέλλες, Τύλισος].

μακαρονάδα || Πελοπόννησος: η μακαρονάδα [Άγιος Δημήτριος, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Λεβίδι, Στεμνίτσα] | η μακαρουνάδα [Προάστιο]. || Ρούμελη: η μακαρουνάδα [Δραμεσιοί] | αραού [Πρέβεζα].

μακαρόνια || Πελοπόννησος: τα μακαρόνια [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Γυμνό, Δροσοπηγή, Καλούσι, Καρυά, Καστρί, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μάλη, Μελιγού, Νεοχώρι, Πάκια, Σαρακίνι, Στεμνίτσα, Τσέρια] | τα μακαρούνια [Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Κανδήλα, Παραδείσια, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Πέρα Μέλανα] | τα μπακαρόνια [Αλποχώρι] | τα μπακαρούνια [Λαγκάδια, Μυγδαλιά, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: τα μακαρόνια [Αμφίκλεια, Γουριά, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Πάργα, Πηγή, Στυλίδα, Πλατύστομο, Χρυσοβίτσα] | τα μακαρούνια [Άγιος Λουκάς, Δαύλεια, Θαρούνια, Μέγαρα, Σταυροδρόμι, Πρέβεζα, Τιθορέα]. || Κρήτη: τα μακαρόνια [Άγιος Βασίλειος, Βουλγάρω, Βρύσες, Λαμπιώτες, Μιαμού, Σάσαλος, Σιρίλι, Τύλισος] | τα μακαρούνια [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Κελλάρια, Μάρθα, Σιρίλι].

μακαρονόπιτα || Ρούμελη: η μακαρουνόπτα [Δραμεσιοί, Μακρινή].

μακαρουνοτές / μακρόστενες χυλοπίτες || Πελοπόννησος: οι μακαρουνοτές [Ρούτσι].

μακαρουτσίνια / κοφτό μακαρονάκι || Ρούμελη: τα μακαρουτσίνια [Δραμεσιοί].

μαμαλίγκα / πίτα με χυλό από καλαμποκάλευρο, αντί για ζυμάρι- έχει μέσα τσιγαριστό κρεμμύδι σε βούτυρο || Ρούμελη: η μαμαλίγκα [Άγιος, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Χουλιαράδες] | η μαμαλίνγκα [Χρυσή].

μανέστρα || Πελοπόννησος: η μανέστρα [Κάτω Λουσοί, Τσέρια]. || Ρούμελη: η μανέστρα [Άγιος Λουκάς, Γουριά, Δράκεια, Λιλαία, Μακρινή, Μέγαρα, Πάργα, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | η μανιέστρα [Μασχολούρι] | η μινέστρα [Πάργα].

μαραθόπιτα || Κρήτη: η μαραθόπιτα [Τύλισος].

μαρέγκα || Πελοπόννησος: η μαρέγκα [Στεμνίτσα].

μαρέντα / απογευματινό φαγητό || Κρήτη: η μαρέντα [Σέλλες].

μαριδόπιτα / πίτα με μαρίδες || Ρούμελη: η μαριδόπιτα [Πρέβεζα].

μαρμελάδα || Πελοπόννησος: η μαρμελάδα [Λυγουριό, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η μιρμιλάδα [Γουριά, Τιθορέα].

μαρουλοσαλάτα || Πελοπόννησος: η μαρουλοσαλάτα [Βρέσθενα]. || Κρήτη: η μαρουλοσαλάτα [Σέλλες].

μασιά / σιδερένια, για σκάλισμα της φωτιάς - όχι η τσιμπίδα || Πελοπόννησος: η μασιά [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Ελάτη, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Καστρί, Λαγκάδια, Μαγούλα, Παραδείσια, Πιάνα, Ροεινό] | η μάσια [Δροσοπηγή, Κανδήλα, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Λεβίδι, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Ροζενά, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | η μάσα [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Καλούσι, Μαγούλα, Σκεπαστό] | η μασά [Βαλύρα, Δολιανά, Πέρα Μέλανα, Τυρός] | η σιδερομασιά [Ροεινό] | η κέλμπερη [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Μυγδαλιά]. || Ρούμελη: η μασιά [Δελβινάκι, Δομνίστα, Πάργα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Ωραιόκαστρο] | ο μασιάς [Δολό, Τσαμαντάς] | η μάσια [Αμφίκλεια, Γραμματικού, Δαύλεια, Δραμεσιοί, Κανάλια, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μέγαρα, Πλατύστομο] | η μάσα [Αγία Ευθυμία, Γουριά, Κουμαρίτσι, Μέγαρα, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | η μασά [Δράκεια, Σταγιάδες] | ο μασάς [Τσαμαντάς] | ου μασάς [Έλατος, Σταγιάδες] | η κέλμπιρ [Αγία Ευθυμία] | η γκέλμπιρ [Κιλελέρ, Ραψάνη] | του γκιλμπιρί [Αγιά] | ο κέλμπουρης [Μέγαρα] | ου γκέλμπουρας [Σταγιάδες] | του σδαβλ [Γουριά]. || Κρήτη: η μαχιά [Άγιος Βασίλειος, Τύλισος] | το κελπερί [Παλαιοχώρα].

μασίνα / μεταλλικός φούρνος-σόμπα || Ρούμελη: η μασίνα [Δελβινάκι].

ματιές / λουκάνικα από το χοντρό άντερο του γουρουνιού || Πελοπόννησος: οι οματιές [Τρόπαια].

μαυροζούμι / για κακοφτιαγμένο καφέ || Ρούμελη: το μαυροζούμι [Τσαμαντάς].

μαχαίρι (ALE, Buck list) || Πελοπόννησος: το μαχαίρι [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Εξωχώρι, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Φενεός, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | η μαχαίρα [Γυμνό, Παραδείσια] | το μαχαίζι [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το μαχαίρι [Δολό, Θαρούνια, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του μαχαίρ [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η μαχαίρα [Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Τιθορέα] | η καλαμούρα [Μέγαρα]. || Κρήτη: το μαχαίρι [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | η μαχαίρα [Θεοδώρα, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Τύλισος].

μεζές || Πελοπόννησος: ο μεζές [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μελιγού, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια] | ο μεζέ [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο μεζές [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, ΠάργαΠηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | ου μιζές [Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Γουριά, Δαύλεια, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μεσούντα, Σιάτιστα, Τιθορέα] | μιζιές [Ραψάνη] | ι μιζές [Αγιά, Μηλίνα, Μικρό Βουνό] | τα μιζέδια [Μικρό Βουνό]. || Κρήτη: ο μεζές [Βουλγάρω, Βώροι, Μιαμού, Σάσαλος, Σιρίλι, Τύλισος].

μελαχρινό / γλυκό || Πελοπόννησος: το μελαχρινό [Αλποχώρι] | ο μελαχρινός [Άγιος Δημήτριος].

μελοκούρκουτο / κουρκούτι με μέλι || Ρούμελη: το μελοκούρκουτο [Σταυροδρόμι].

μελομακάρονα || Πελοπόννησος: τα μελομακάρονα [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Λυγουριό, Μελιγού, Στεμνίτσα] | τα μελομακάρουνα [Βρέσθενα, Δολιανά, Κρέστενα, Ροεινό, Τσέρια] | τα μελομακαρούνια [Προάστιο] | τα μαλαμακάρουνα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: τα μιλουμακάρουνα [Αγιά] | τα μπαλομακάρουνα [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια]. || Κρήτη: οι μελομακαρούνες [Ανατολή, Τύλισος] | τα μελομακάρουνα [Σιρίλι, Τύλισος].

μέλωμα || Πελοπόννησος: το μέλωμα [Λεβίδι, Λυγουριό]. || Ρούμελη: του μέλουμα [Τιθορέα].

μενουδέλι / χοντρός φιδές || Πελοπόννησος: το μενουδέλι [Αγία Άννα].

μιρμιλόνια / φρέσκο ζυμαρικό από σιτάλευρο, σαν χοντρό κριθαράκι || Ρούμελη: τα μιρμιλόνια [Μελισσουργοί, Χουλιαράδες].

μοσχοκάρυδο || Πελοπόννησος: το μοσχοκάρυδο [Κανδήλα, Κανδήλα, Σκεπαστό, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: το μοσχοκάρυδο [Πάργα] | του μουσχουκάρδου [Μηλίνα, Σιάτιστα] | του μουσχουκάρ [Τιθορέα]. || Κρήτη: το μοσχοκάρυδο [Άγιος Γεώργιος, Μιαμού] | το μοσκοκάρυδο [Βουλγάρω, Τύλισος].

μούσκιο / μούλιασμα για να μαλακώσει || Πελοπόννησος: το μούσκιο [Λυγουριό]. || Ρούμελη: το μούσκιο [Πάργα] | ο μούσκιος [Πάργα] | ου μούσκιους [Πρέβεζα] | του μούσκιου [Δραμεσιοί, Χουλιαράδες].

μουσταλευριά || Πελοπόννησος: η μουσταλευριά [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Καλούσι, Κρέστενα, Λυγουριό, Μαγούλα, Μελιγού, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σκεπαστό] | α μουστόπιτα [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | α μιστόπιτα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η μουσταλευριά [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Πάργα] | η μουσταλιβριά [Μηλίνα, Τιθορέα] | η μουστόπτα [Δράκεια, Γέρμας, Κιλελέρ, Λιλαία, Τιθορέα] | η μουστουκουρκούτ [Κουμαρίτσι] | η μστόπτα [Σιάτιστα] | ου πιλτές [Ραψάνη]. || Κρήτη: το κιοφτέρι [Ανώγεια, Τύλισος] | το κεφτέρι [Βώροι, Θεοδώρα].

μουστοκούλουρο || Πελοπόννησος: το μουστοκούλουρο [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Κανδήλα, Λυγουριό, Ροεινό, Ρούτσι, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: το μουστοκούλουρο [Άγιος Λουκάς] | του μουστουκούλουρου [Ραψάνη, Σιάτιστα].

μπαζίνα / χυλός από καλαμποκάλευρο, ψημένος στο ταψί με βούτυρο ή λάδι || Πελοπόννησος: η μπαζίνα [Λαγκάδια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι] | η μπαϊζντίνα [Κανδήλα]. || Ρούμελη: η μπαζίνα [Γουριά, Δολό, Δραμεσιοί, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Πάργα, Πηγή, Πρέβεζα, Ωραιόκαστρο] | η μπατζίνα [Μασχολούρι, Χρυσοβίτσα] | η μπατζίλα [Έλατος] | η πουλέντα [Πάργα] | του κατσιαμάκου [Δραμεσιοί]. || Κρήτη: η μπαζίνα [Τύλισος].

μπακαλιάρος / παστός || Πελοπόννησος: ο μπακαλιάρος [Αλποχώρι, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Εξωχώρι, Κανδήλα, Καστρί, Λεβίδι, Μελιγού, Παραδείσια, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Τσέρια] | ο μπακαλέος [Άγιος Δημήτριος, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Κρέστενα, Λαγκάδια, Σκεπαστό] | ο μπακαλάος [Αμπελιώνα, Κανδήλα] | ο μπακαλάο [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: ο μπακαλιάρος [Δελβινάκι, Μέγαρα, Πάργα] | ου μπακαλέους [Τιθορέα] | ου μπακαλιάρους [Αμφίκλεια, Γέρμας, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρολίβαδο, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Στυλίδα, Τιθορέα] | ι μπακαλιάρους [Αγιά] | ου μπακαλάους [Γουριά] | η μπακλαή [Πάργα] | ου βακαλάους [Βράχα, Ραψάνη]. || Κρήτη: ο μπακαλιάρος [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Τύλισος] | ο μπακαλάος [Σάσαλος].

μπακάμι / κόκκινη βαφή αβγών από αιμοτόξυλο (Haematoxylum campechianum) || Ρούμελη: το μπακάμι [Πάργα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του μπακάμ [Αμφίκλεια, Γουριά, Έλατος, Σιάτιστα].

μπακλαβάς || Πελοπόννησος: ο μπακλαβάς [Κρέστενα, Νεοχώρι, Στεμνίτσα] | το μπακλαΐ [Λαγκάδια, Στεμνίτσα] | ο μπακλαής [Λαγκάδια] | το στρωτό [Αγία Άννα]. || Ρούμελη: ο μπακλαβάς [Δελβινάκι, Τσαμαντάς] | ου μπακλαβάς [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Αμφίκλεια, Γουριά, Γραμματικού, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μεσούντα, Σιάτιστα, Τιθορέα] | ι μπακλαβάς [Αγιά, Δράκεια, Μηλίνα] | ου μπακλαής [Γουριά] | το μπακλαΐ [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια] | του μπακλαΐ [Βράχα].

μπακλαβόταψο || Πελοπόννησος: το μπακλαβόταψο [Στεμνίτσα].

μπαμπανάτσα / χοντρή κουλούρα || Πελοπόννησος: η μπαμπανάτσα [Κρέστενα].

μπατσαρόπιτα / είδος χορτόπιτας με κουρκούτι καλαμποκάλευρου || Ρούμελη: η μπατσαρόπτα [Χρυσή] | η μπατσαριά [Δελβινάκι, Δολό, Πάργα, Σταυροδρόμι, Χουλιαράδες, Ωραιόκαστρο] | η μπατσάρα [Πάργα] | μπατσάρ [Δραμεσιοί].

μπαχάρι || Πελοπόννησος: το μπαχάρι [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Κανδήλα, Λεβίδι].

μπαχαρικά || Πελοπόννησος: τα μπαχαρικά [Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Λεβίδι, Πάκια, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Τσέρια] | τα μπαχάρια [Ελληνίτσα, Κανδήλα, Κρέστενα]. || Ρούμελη: τα μπαχαρικά [Αγιά, Αμφίκλεια, Μασχολούρι, Μηλίνα, Σιάτιστα] | τα μπαχάρια [Ραψάνη].

μπενιότα / μαγειρικό σκεύος || Ρούμελη: η μπενιότα [Ωραιόκαστρο] | η μπινιότα [Δολό].

μπιζελόφαβα || Ρούμελη: η μπιζιλόφαβα [Μηλίνα].

μπιμπιλιόνες / ζυμαρικό || Πελοπόννησος: οι μπιμπιλιόνες [Γυμνό].

μπιρμπιλόνια / κουρκούτι με καλαμποκάλευρο || Ρούμελη: τα μπιρμπιλόνια [Πρέβεζα, Τσαμαντάς] | οι κόκιζες [Τσαμαντάς].

μπισκότο || Πελοπόννησος: το μπισκότο [Τσέρια].

μπλανό / χορτόπιτα χωρίς φύλλο || Ρούμελη: του μπλανό [Αμφίκλεια].

μπλατσάρα / χορτόπιτα με τυρί και ρύζι (ή τραχανά) || Ρούμελη: η μπλατσάρα [Πρέβεζα] | η μπλιατσάρου [Ραψάνη].

μπογάνα / μεταλλικό καπάκι που σκεπάζουν το φαΐ, όταν το ψήνουν στη γωνιά || Πελοπόννησος: η μπογάνα [Βρέσθενα, Δολιανά, Κανδήλα, Καρυά, Λυγουριό, Στεμνίτσα] | η μπουγάνα [Αγία Άννα, Κάτω Λουσοί] | η πουγάνα [Αμπελιώνα, Κανδήλα, Λαγκάδια, Τρόπαια] | η πογάνα [Καστρί, Στεμνίτσα].

μπογάτσα / πίτα με φύλλο, μυτζήθρα, ζάχαρη και κανέλα || Κρήτη: η μπογάτσα [Τύλισος].

μπόλια / περιτόναιο του σφαχτού || Πελοπόννησος: η μπόλια [Βρέσθενα] | το μαντίλι της κοιλιάς [Αρχαία Φενεός Κορινθίας] | α μπόλια [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η πάνα [Πάργα] | η σκεπ [Σιάτιστα]. || Κρήτη: το κνισάρι [Άγιος Γεώργιος, Τύλισος].

μπομπότα / ψωμί από καλαμποκάλευρο || Πελοπόννησος: η μπομπότα [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Δολιανά, Κανδήλα, Καρυά, Λαγκάδια, Μαγούλα, Μελιγού, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Τρόπαια] | η τριμίδα [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: η μπουμπότα [Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Έλατος, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσή] | η αλιψή [Πλατύστομο] | το αλειτούργητο [Τσαμαντάς] | τσατσάνηδες [Άγιος].

μπουγάτσα / άζυμο ψωμί || Ρούμελη: η μπογάτσα (καρβέλι κεντημένο σχέδια με το πιρούνι) [Τσαμαντάς] | η μπγάτσα [Κουμαρίτσι, Λιλαία, Τιθορέα] | η μπουγάτσα [Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Δομνίστα, Δραμεσιοί, Έλατος, Κιλελέρ] | η μπουγάτσα (κουλούρα) [Σιάτιστα, Σταγιάδες] | η μπουγάτσια (κεντημένη με το ψαλίδι και ψημένη στη γάστρα) [Μελισσουργοί] | η σταχτόκλουρα [Σταγιάδες].

μπούζουνας / η γωνιά της φραντζόλας || Κρήτη: ο μπούζουνας [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή] | η άκρια [Μιαμού] | το τσουνί [Βραχάσι, Τύλισος] | ο γύρος [Ανώγεια, Σάσαλος] | το καντούνι [Εμπρόσνερος] | το αποκώλι [Αποδούλου].

μπούζουνας / κάθε μία από τις άκρες (πόδια) στο ασκί || Κρήτη: ο μπούζουνας [Ανώγεια].

μπούκοβο / μπαχαρικό || Ρούμελη: του μπούκουβου [Σιάτιστα].

μπουκουβάλα / μελωμένη ή ζαχαρωμένη κουλούρα || Πελοπόννησος: η μπουκουβάλα [Αμπελιώνα, Κρέστενα, Νεοχώρι]. || Ρούμελη: μπουκουβάλα / πίτα από καλαμποκίσιο και σταρένιο αλεύρι με ζάχαρη και λάδι ή ξίγκι [Γουριά, Μεσούντα, Σταγιάδες].

μπουμπάρι / άντερο γεμισμένο με συκωταριά || Πελοπόννησος: το μπουμπάρι [Καστρί]. || Ρούμελη: το μπουμπάρι [Πάργα] | το πομπάρι [Πάργα] |.

μπουμπάρι / φαγητό στη γάστρα - γεμισμένα άντερα με συκωταριά και πλιγούρι || Ρούμελη: του μπουμπάρ [Βράχα, Πλατύστομο] | η μπουμπάρα [Μασχολούρι].

μπουρανές / ψιλοκομμένα χόρτα, τσιγαρισμένα με λάδι και μετά βρασμένα με ρύζι || Ρούμελη: ο μπουρανές [Θαρούνια].

μπουρέκι / τηγανισμένη με λάδι και αλατισμένη κολόστρα || Πελοπόννησος: το μπουρέκι [Δολιανά]. || Ρούμελη: το μπουρέκι / πίτα στο σινί [Δελβινάκι, Πάργα, Πηγή, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο].

μπριάμ || Ρούμελη: το μπριάμι [Πάργα, Τσαμαντάς | το μπριάνι [Πάργα] | το πριάμι [Δολό] | του μπριάν [Μακρινή] | του μπριάμ [Δραμεσιοί, Μελισσουργοί, Χουλιαράδες] | του μπριάν [Γουριά].

μπριγιάμι / ρύζι στη γάστρα || Ρούμελη: το μπριγιάμι [Δελβινάκι].

μπριζόλα || Πελοπόννησος: η μπριτζόλα [Άγιος Δημήτριος, Κανδήλα]. || Ρούμελη: η μπριτζόλα [Δράκεια].

μπρικόπιτα / κοτόπιτα || Ρούμελη: η μπρικόπτα [Γουριά].

μπροστοκούλουρο / μικρή λαγάνα από καλαμποκάλευρο || Πελοπόννησος: το μπροστοκούλουρο [Παραδείσια]. || Ρούμελη: η μπρουστουκλούρα [Μελισσουργοί].

μυρωδικά || Πελοπόννησος: τα μυρωδικά [Λεχαινά, Πάκια] | τα μυρουδικά [Αρχαία Φενεός, Κανδήλα, Μάλη, Μελιγού, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | τα μυρουδιακά [Προάστιο] | τα μυριστικά [Αμπελιώνα, Βαλύρα, Κανδήλα, Λεβίδι, Μυγδαλιά] | οι μυρουδιές [Άγιος Δημήτριος]. || Ρούμελη: τα μυρωδικά [Πάργα] | τα μυρουδικά [Αγιά, Σιάτιστα, Τσαμαντάς] | τα μυρουδκά [Αγιά, Μασχολούρι, Χουλιαράδες] | οι μυρουδιές [Μακρινή, Τσαμαντάς]. || Κρήτη: τα μυρωδικά [Βραχάσι, Βώροι, Βρύσες, Κελλάρια, Μιαμού, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | οι μυρωδιές [Βώροι, Θεοδώρα, Μάρθα].

μυρωνόπιτα || Πελοπόννησος: η μυρωνόπιτα [Στεμνίτσα].

νεροτήγανο || Πελοπόννησος: το νεροτήγανο [Βρέσθενα, Λεβίδι].

νεφραμιά || Πελοπόννησος: η νεφραμιά [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: η νεφραμιά [Πάργα] | η νιφραμιά [Γέρμας, Έλατος].

νισεστές || Πελοπόννησος: ο νισεστές [Νεοχώρι]. || Ρούμελη: ο νισεστές [Πάργα] | νισιστέ [Άγιος Λουκάς, Μηλίνα].

νοστιμιά || Πελοπόννησος: η νοστιμάδα [Αλποχώρι, Βρέσθενα, Ρούτσι, Σκεπαστό] | η νόστα [Λαγκάδια] | ο νόστος [Βρέσθενα] | α νοστσιμάδα [Πέρα Μέλανα] | α νοστιμάδα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η νοστιμιά [Ωραιόκαστρο] | η νουστιμιά [Κανάλια] | η νοστιμάδα [Δελβινάκι] | η νουστιμάδα [Κανάλια] | η νουστμάδα [Γέρμας, Γουριά, Δράκεια, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: η ανοστιμιά [Σιρίλι].

νταβάς / ταψί με δυο λαβές || Πελοπόννησος: ο νταβάς [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Βρέσθενα, Καστρί, Μαγούλα, Πάκια, Ροεινό, Σκεπαστό] | ο ταβάς [Κρέστενα] | ο ταβά [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | ο νταβά [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: ο νταβάς [Άγιος Λουκάς, Μέγαρα, Πάργα, Τσαμαντάς] | ου νταβάς [Γουριά, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Δαύλεια, Πρέβεζα, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | ο ταβάς [Θαρούνια] | ου ταβάς [Αγία Παρασκευή, Κιλελέρ, Μασχολούρι, Πλατύστομο, Σιάτιστα] | ι ταβάς [Αγιά, Δράκεια] | του ταβάν [Σιάτιστα].

ντακιά / κριθαρένιο ψωμί ορθογώνιου σχήματος || Κρήτη: η ντακιά [Άγιος Γεώργιος].

ντανταδίτσες / καλαμπόκι φτιαγμένο σε ποπ-κορν || Ρούμελη: οι ντανταδίτσις [Χουλιαράδες] | οι παπαδίτσις [Χουλιαράδες] | οι κοκοσιάρες [Πάργα] | η πρόφκα [Χρυσή] | η παπούσκα [Έλατος].

ντζορμπάς / ρύζι σούπα με λάδι και λεμόνι || Κρήτη: ο ντζορμπάς [Βουλγάρω].

ντολμάς || Πελοπόννησος: ο ντολμάς [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: ου ντουλμάς [Μακρινή, Τιθορέα] | του γιαπράκ [Αγία Παρασκευή] | του ιαπράκ [Σιάτιστα] | ου σαρμάς [Σιάτιστα]. || Κρήτη: ο ντολμάς [Άγιος Γεώργιος], Λαμπιώτες | ο ντορμάς [Ανατολή] | ο ντουλουμάς [Παλαιοχώρα] | οι ντολουμάδες [Μιαμού].

ντοματάδα / τριμμένες ντομάτες στο τηγάνι με λάδι, τυρί και αλατοπίπερο || Κρήτη: η ντοματάδα [Σάσαλος].

ντοματόρυζο || Κρήτη: το ντοματόρυζο [Τύλισος].

ντοματοσαλάτα || Ρούμελη: η ντουματοσαλάτα [Δραμεσιοί]. || Κρήτη: η ντοματοσαλάτα [Σέλλες].

ντριβάλα / μεγάλη πέτρα που τρίβει το χοντρό αλάτι ή τις ελιές || Πελοπόννησος: η ντριβάλα [Αλποχώρι, Κρέστενα].

ξεροτήγανα / γλυκό που μοιάζει με τις δίπλες || Πελοπόννησος: τα ξεροτήγανα [Καστρί, Μελιγού]. || Ρούμελη: τα ξεροτήγανα [Πάργα] | τα κατμάρια [Γουριά, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: τα ξεροτήγανα [Ανατολή, Βουλγάρω, Κελλάρια, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σιρίλι].

ξεφουρνιά / το ψωμί όταν βγαίνει ζεστό από το φούρνο || Κρήτη: η ξεφουρνιά [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι].

ξιδοπαπάρα / σούπα με ξίδι, λάδι, νερό και κομμάτια ψωμί μέσα || Πελοπόννησος: η ξιδοπαπάρα [Πηγαδάκια] | η ξιδοτριψιάνα [Ρούτσι]. || Ρούμελη: η ξιδοπαπάρα [Ωραιόκαστρο] | η ξιδουτριψάνα [Κανάλια] | η ξιδότριψα [Δραμεσιοί] | το ξιδότριμμα [Δολό]

ξιδόσουπα || Πελοπόννησος: η ξιδόσουπα [Σκεπαστό].

ξινό / κιτρικό [Χουλιαράδες] || Ρούμελη: του ξνό [Γουριά, Γραμματικού, Χουλιαράδες].

ξινοτυρόπιτα / πίτα με ξινοτύρι || Ρούμελη: η ξινουτρόπτα [Πλατύστομο].

ξινόχοντρος / τραχανάς με ξινόγαλα || Κρήτη: ο ξινόχοντρος [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Μάρθα, Μιαμού, Σέλλες, Τύλισος].

ξυλοκουτάλα || Πελοπόννησος: η ξυλοκουτάλα [Σκεπαστό].

ξύστρα / για τη σκάφη του ζυμαριού || Πελοπόννησος: η ξύστρα [Στεμνίτσα, Τρόπαια] | α ξύστρα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η ξύστρα [Αμφίκλεια, Δαύλεια, Δραμεσιοί, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Πάργα, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες, Ωραιόκαστρο] | η ζμόξστρα [Κανάλια] | ου ξύστρους [Γέρμας, Σιάτιστα] | η ξυστρουπούλα [Αγιά, Μασχολούρι].

ξύστρα / κολοκύθας || Ρούμελη: η ξύστρα [Μελισσουργοί].

οματιά / είδος χοιρινού λουκάνικου με γέμιση συκωταριάς || Πελοπόννησος: η οματιά [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Καστρί, Λαγκάδια, Μάλη, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό] | η ματιά [Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η ματιά [Γραμματικού, Μακρινή] | η νουματιά [Κουμαρίτσι]. || Κρήτη: η ομαθιά [Σάσαλος, Σιρίλι] | η αμαθιά [Τύλισος].

πανιάρα / κοντάρι με πανί στην άκρη, για το βρέξιμο ή πανιάρισμα του φούρνου πριν μπει το ψωμί || Πελοπόννησος: η πανιάρα [Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Ελάτη, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Λεβίδι, Λυγουριό, Παραδείσια, Ροεινό, Τσέρια] | η πάνα [Άγιος Δημήτριος] | η μπανιάρα [Μελιγού, Προάστιο] | η νιφτήρα [Αλποχώρι] | η ξεπανιστήρα [Στεμνίτσα] | η ρούτα [Θαλάμες] | α πανιάρα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η πάνα [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αμφίκλεια, Γέρμας, Δράκεια, Έλατος, Θαρούνια, Λιλαία, Μακρινή, Μέγαρα, Πάργα, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Ραψάνη, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα] | η παν [Μηλίνα] | του πανόξλου [Γουριά] | του σταχτόπανου [Γραμματικού] | ου σφούνγκους [Χρυσή] | το ταμπανόξυλο [Πάργα]. || Κρήτη: ο πανιστής [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Μιαμού, Τύλισος] | το πάνιστρο [Βουλγάρω, Βραχάσι, Κελλάρια, Εμπρόσνερος, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Τύλισος].

πανιάρισμα / του φούρνου || Πελοπόννησος: το πανιάρισμα [Βρέσθενα]. || Ρούμελη: του πάνιασμα [Αγιά].

παντεσπάνι || Πελοπόννησος: το παντεσπάνι [Άγιος Δημήτριος, Λεχαινά]. || Ρούμελη: του παντισπάν [Κανάλια, Μασχολούρι].

παξιμάδι || Πελοπόννησος: το παξιμάδι [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Εξωχώρι, Θαλάμες, Καρυά, Λυγουριό, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Τσέρια, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το παξιμάιδι [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: του παξμάδ [Γραμματικού, Μακρινή, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Χουλιαράδες] | του παξιμάδ [Αγιά, Γέρμας, Λιλαία, Μασχολούρι, Ραψάνη] | του καψμάδ [Αμφίκλεια, Μηλίνα, Στροφυλιά, Τιθορέα] | το καψιμάδι [Μέγαρα]. || Κρήτη: το παξιμάδι [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Βουλγάρω, Βραχάσι, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος] | ο ντάκος [Ανώγεια, Βραχάσι, Μάρθα, Σέλλες, Τύλισος] | ο ντάγκος [Βώροι, Λαμπιώτες].

παξιμαδοκουλούρα || Κρήτη: η παξιμαδοκουλούρα [Τύλισος].

παπάρα || Ρούμελη: η παπάρα [Αμφίκλεια, Έλατος, Πάργα, Σιάτιστα, Σταγιάδες] | ο τσορβάς [Πάργα] | η ζουματούρα [Γουριά].

παραγιομιστά / φαγητό με πλιγούρι || Πελοπόννησος: τα παραγιομιστά [Βρέσθενα].

παραγιομιτό / γλυκό του δεκαπενταύγουστου || Πελοπόννησος: το παραγιομιτό [Άγιος Δημήτριος].

παρασύκωτο / φαγητό με συκωταριά και χόρτα || Ρούμελη: το παρασύκωτο [Τσαμαντάς].

πασπαλάς / κομμάτια βραστού χοιρινού διατηρημένα σε κιούπι || Ρούμελη: ο πασπαλάς [Άγιος Λουκάς] | ου πασπαλάς [Αμφίκλεια, Μακρολίβαδο].

πασπάλη / ψιλά αλεσμένο αλεύρι || Ρούμελη: η πασπάλη [Πάργα, Τσαμαντάς] | η πασπάλ [Έλατος] | του πασπάλ [Σιάτιστα].

πασπαλόπιτα / πίτα με καλαμποκάλευρο || Ρούμελη: η πασπαλόπτα [Σταγιάδες] | η πασπάλα [Σταγιάδες].

παστέλι || Πελοπόννησος: το παστέλι [Νεοχώρι]. || Ρούμελη: το παστέλι [Πάργα]. || Κρήτη: το παστέλι [Άγιος Βασίλειος].

παστίτσιο || Ρούμελη: του παστίτσιου [Δραμεσιοί].

παστό || Πελοπόννησος: το παστό [Αμπελιώνα, Βαλύρα, Ελάτη, Κανδήλα, Καστρί, Λεβίδι, Νεοχώρι, Ρούτσι, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: το μπαστό [Άγιος Λουκάς] | του παστό [Αμφίκλεια, Μακρινή, Ραψάνη, Χρυσοβίτσα] | ου παστός [Έλατος, Μασχολούρι, Σταγιάδες] | η λίπα [Αμφίκλεια, Κανάλια, Μασχολούρι, Πλατύστομο] | η λίγδα [Σιάτιστα]. || Κρήτη: το παστό [Άγιος Βασίλειος, Κελλάρια, Βρύσες].

παστολιές || Κρήτη: οι αλατσολιές [Παλαιοχώρα].

παστουρμάς || Ρούμελη: ο παστρουμάς [Ωραιόκαστρο] | ου παστρουμάς [Σταγιάδες].

πατατοκεφτέδες || Πελοπόννησος: οι πατακοκεφτέδες [Βρέσθενα].

πατατοσαλάτα || Πελοπόννησος: η πατακοσαλάτα [Βρέσθενα].

πατούδα / γλυκό από ζύμη, πασπαλισμένο με ζάχαρη άχνη - μέσα έχει ξηρούς καρπούς, κανέλα, γαρίφαλο, μοσχοκάρυδο, μέλι, ζάχαρη, λεμόνι, λάδι, ρακή || Κρήτη: τα πατούδα [Ανατολή].

πατσοπόδαρα || Πελοπόννησος: τα πατσοπόδαρα [Άγιος Δημήτριος, Σκεπαστό].

πατσοπόδαρα / πατσάς και ποδάρια βραστά || Ρούμελη: τα πατσοπόδαρα [Άγιος Λουκάς].

πελτές || Πελοπόννησος: ο πελτές [Στεμνίτσα] | ο μπελτές [Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Λεβίδι, Προάστιο, Στεμνίτσα] | η πάστα [Άγιος Δημήτριος, Κρέστενα, Ροζενά, Σκεπαστό, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: μπελτέ [Θαρούνια, Μέγαρα] | ο μπελιτές [Άγιος Λουκάς] | ου μπιλτές [Τιθορέα] | ου μπιλντές [Λιλαία, Κουμαρίτσι, Τιθορέα] | ι μπιλτές [Μηλίνα] | ου πιλτσές [Σιάτιστα] | ι πιλτές [Μηλίνα] | η πάστα [Γουριά, Γραμματικού, Πάργα]. || Κρήτη: ο πελτές [Βρύσες] | ο μπελτές [Μιαμού].

πετουμεζόχυλος / με πετιμέζι, λάδι, νερό και αλεύρι || Κρήτη: ο πετουμεζόχυλος [Παλαιοχώρα].

πέτσα / γουρουνιού || Πελοπόννησος: η πέτσα [Αρχαία Φενεός, Δροσοπηγή, Σκεπαστό].

πηχτή / από πόδια και κεφάλι γουρουνιού || Πελοπόννησος: η πηχτή [Λαγκάδια, Λυγουριό, Ροεινό] | το ποδόμυτο [Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η πηχτή [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια, Πάργα]. || Κρήτη: η πηχτή [Σιρίλι] | η τζιλαδιά [Τύλισος] | η τσιλαδιά [Βώροι, Τύλισος] | η τσιλαριδιά [Μάρθα].

πιλάφι || Πελοπόννησος: το πιλάφι [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Λεβίδι, Προάστιο, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το πιλάφι [Δελβινάκι, Δολό, Πάργα, Σταυροδρόμι] | του πιλάφ [Γέρμας, Μασχολούρι, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο] | του πλιαφ [Αγία Παρασκευή, Σιάτιστα] | του πλαφ [Μελισσουργοί] | του πιλιάφ [Αγιά]. || Κρήτη: το πιλάφι [Άγιος Βασίλειος, Βουλγάρω, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σιρίλι, Τύλισος] | το πιλάβι [Ανώγεια, Σάσαλος].

πινακωτή / για να φουσκώσουν τα ψωμιά πριν το ψήσιμο || Πελοπόννησος: η πινακωτή [Αγρίδι, Αλποχώρι, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | α πινακουτά [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η πινακουτή [Αγία Ευθυμία, Άγιος, Λιλαία, Μακρινή, Πλατύστομο, Πρέβεζα] | η πανακωτή [Μέγαρα] | η πανακουτή [Άγιος Λουκάς, Αμφίκλεια, Θαρούνια, Κουμαρίτσι, Τιθορέα] | του πινακουτό [Μικρό Βουνό] | η πνακουτή [Μηλίνα, Σταγιάδες] | του πνακουτό [Αγιά, Ραψάνη] | η πλακουτή [Γουριά, Έλατος] | η πνακουτσή [Σιάτιστα] | η πάσα [Πάργα]. || Κρήτη: η πινακωτή [Μιαμού] | ο πίνακας [Παλαιοχώρα].

πινιάτα / χάλκινο μαγειρικό σκεύος || Πελοπόννησος: η πινιάτα [Θαλάμες, Προάστιο, Τσέρια]. || Ρούμελη: η πινιάτα [Πάργα] | η πνιάτα [Μακρινή, Πρέβεζα] | η πενιάτα [Μέγαρα] | η μπινιάτα [Πηγή].

πιπέρι (Buck list) || Πελοπόννησος: το πιπέρι [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Καστρί, Λεβίδι, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το πιπέζι [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το πιπέρι [Άγιος Λουκάς, Μέγαρα, Θαρούνια, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | του πιπέρ [Αγιά, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Δραμεσιοί, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες]. || Κρήτη: το πιπέρι [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Βρύσες, Βώροι, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού, Σάσαλος, Τύλισος].

πιπερικά || Πελοπόννησος: τα πιπερικά [Ρούτσι].

πιπερόμυλος || Πελοπόννησος: ο πιπερόμυλος [Δολιανά].

πιρούνα || Πελοπόννησος: η πιρούνα [Βρέσθενα, Ελληνίτσα, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: η πιρούνα [Στυλίδα].

πιρούνι (ALE, Buck list) || Πελοπόννησος: το πιρούνι [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | το κιρούνι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το πιρούνι [Θαρούνια, Τσαμαντάς] | το περόνι [Άγιος Λουκάς] | το περούνι [Δολό, Μέγαρα] | του πιρούν [Άγιος, Αμφίκλεια, Γουριά, Γραμματικού, Δράκεια, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μασχολούρι, Μηλίνα, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χρυσοβίτσα] | του προυν [Μελισσουργοί, Πρέβεζα, Χουλιαράδες] | η πιρούλα [Κανάλια] | του πιρούλ [Μικρό Βουνό] του πιρίγκ [Έλατος] | η πρόκα [Σταγιάδες] | η φουκλίτσα [Σιάτιστα]. || Κρήτη: το πιρούνι [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Βρύσες, Βώροι, Λαμπιώτες, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες].

πιρουνιά || Πελοπόννησος: η πιρουνιά [Αμπελιώνα, Δολιανά, Κρέστενα] | α κιρουνία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α μπερονία [Πέρα Μέλανα]. || Κρήτη: η πιρουνιά [Ανατολή, Σιρίλι].

πίτα (Buck list) || Πελοπόννησος: η πίτα [Αγρίδι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μάλη, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια, Φενεός] | α κίτα [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η πίτα [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Λουκάς, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δελβινάκι, Δολό, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Θαρούνια, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πάργα, Πηγή, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σταγιάδες, Σταυροδρόμι, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα, Ωραιόκαστρο] | η πίτσα [Σιάτιστα]. || Κρήτη: η πίτα [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Βραχάσι, Βρύσες, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Τύλισος].

πιταράκι / τυροπιτάκι || Κρήτη: το πιταράκι [Μιαμού].

πιτοπούλι / μικρή πίτα χωρίς προζύμι - τηγανίζεται με λάδι || Κρήτη: το πιτοπούλι [Άγιος Γεώργιος].

πλακί / φαγητό στο φούρνο || Ρούμελη: του πλακί [Μηλίνα].

πλαστήρι / ξύλο που πάνω του απλώνουν το ζυμάρι || Πελοπόννησος: το πλαστήρι [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Καλούσι, Κανδήλα, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Μαγούλα, Μελιγού, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | η πλαστήρα [Αλποχώρι] | το παστσήρι [Πέρα Μέλανα] | το παστσήζι [Πέρα Μέλανα] | το πασήζι [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: το πλαστήρι [Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Ωραιόκαστρο] | η πλαστήρα [Γουριά, Κουμαρίτσι, Μακρινή] | του πλαστήρ [Αγία Ευθυμία, Αμφίκλεια, Βράχα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | του πλαστάρ [Δραμεσιοί] | ο νταβλάς [Μέγαρα] | ο ταβλάς [Μέγαρα].

πλάστης / ξύλινος κύλινδρος για το στρώσιμο του ζυμαριού || Πελοπόννησος: ο πλάστης [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Κανδήλα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Μελιγού, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | ο μπλάστρης [Βαλύρα, Καρυά, Προάστιο] | ο μπλάστης [Βρέσθενα, Κανδήλα, Καρυά, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Προάστιο, Ρούτσι, Σαρακίνι] | το πλασταρούνι [Θαλάμες] | το πιτόκαλε [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: ο πλάστης [Πάργα] | ο πλάστρης [Πάργα] | ο μπλάστρης [Πάργα] | ου πλάστς [Άγιος, Αμφίκλεια, Κιλελέρ, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Πρέβεζα, Τιθορέα] | ι πλάστς [Αγιά, Κανάλια, Μηλίνα, Μικρό Βουνό] | ου μπλαστρς [Πλατύστομο, Ραψάνη] | η πιτρόβιργα [Μελισσουργο] | ου πιτουριάρς [Χουλιαράδες] | το πιτέβρικο [Δελβινάκι] | το πιτόβεργο [Ωραιόκαστρο] | ι πιτρόβιργους [Κανάλια] | το βεργί [Τσαμαντάς] | του βιργί [Δραμεσιοί] | η φυλλόροκα [Μέγαρα] | το καλαμίδι [Δελβινάκ, Δολό, Σταυροδρόμι] | η οκλαή [Πάργα] | το οκλαΐ [Πάργα] | ου κλωστς [Σιάτιστα, Σταγιάδες] | ου κλωστρς [Έλατος] | η σαΐτα [Άγιος Λουκάς]. || Κρήτη: το ξυλίκι [Άγιος Γεώργιος, Βουλγάρω, Βώροι, Μάρθα, Μιαμού, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

πλατσατούρα / πρωτοχρονιάτικο γλυκό ταψιού με φύλλα ζυμαριού – με πορτοκαλόφλουδα, σουσάμι και πετιμέζι || Ρούμελη: η πλατσατούρα [Αμφίκλεια].

πλιγούρι / χοντροκομμένο σιτάρι || Πελοπόννησος: το πλιγούρι [Στεμνίτσα] | το μπουλουγούρι [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Λαγκάδια, Μελιγού, Ροεινό, Τρόπαια, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το μπλουγούρι [Μάλη, Νεοχώρι, Σκεπαστό] | το μπολογούρι [Ρούτσι] | ο χόντρος [Θαλάμες] | το μπουλουγούζι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το πλιγούρι [Μέγαρα] | του μπλιγούρ [Αγία Παρασκευή, Χρυσή] | του μπουλουγούρ [Κιλελέρ, Λιλαία, Μακρινή, Μηλίνα, Πλατύστομο, Τιθορέα] | του μπλουγούρ [Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Μασχολούρι, Μικρό Βουνό] | του μπλιουγούρ [Ραψάνη] | του μπλιαγκούρ [Σιάτιστα] | του μπλγουρ [Σταγιάδες] | το κοφτό [Ωραιόκαστρο] | του κουφτό [Δραμεσιοί] | ο κοφτός [Δελβινάκι, Τσαμαντάς]. || Κρήτη: ο χόντρος [Βραχάσι, Βώροι, Λαμπιώτες, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες, Τύλισος] | το μπουργούμι [Ανώγεια].

πλιγουρόγαλο / ξερό πλιγούρι που έχει μουσκέψει σε γάλα || Ρούμελη: του μπλουγουρόγαλου [Πλατύστομο].

πλόκαρα / κλαδιά για το τζάκι || Ρούμελη: τα πλόκαρα [Θαρούνια].

ποδοκέφαλα / σφαχτών || Κρήτη: τα ποδοκέφαλα [Σάσαλος].

πολυσπόρια / διάφορα όσπρια και δημητριακά βρασμένα μαζί || Πελοπόννησος: τα πολυσπόρια [Καλούσι, Μελιγού, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: τα πολυσπόρια [Ωραιόκαστρο] | τα πουλσπόρια [Μακρινή] | τα πουλυσπόρια [Γουριά, Δομνίστα, Χρυσοβίτσα] | τα πολσπόρια [Πάργα] | τα μπόλια [Δραμεσιοί, Πάργα, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες, Ωραιόκαστρο] | τα μπούλια [Μακρινή]. || Κρήτη: τα παπούδια [Άγιος Γεώργιος, Σέλλες] | τα φωτοπάπουδα (έτσι έλεγαν το φαγητό όταν το μαγείρευαν τη γιορτή των Φώτων) [Σάσαλος] | τα φωτοκόλυβα [Βρύσες, Βώροι, Λαμπιώτες] | τα ψαροκόλυβα [Βώροι, Τύλισος] | τα ψαρακόλυβα [Μιαμού] | τα παλικάρια [Βραχάσι, Θεοδώρα, Μάρθα, Μιαμού] | τα μεγεριά [Βώροι].

πορτοκαλάδα || Ρούμελη: η πουρτουκαλάδα [Γουριά, Σιάτιστα].

πορτοκαλόζουμο || Κρήτη: το πορτοκαλόζουμο [Μιαμού, Σάσαλος].

πότζι / βραστό ρακί με ζάχαρη || Πελοπόννησος: το πόντζι [Κανδήλα]. || Ρούμελη: το πόντζι [Δολό, Πάργα, Τσαμαντάς].

ποτηριά / το περιεχόμενο ενός ποτηριού || Πελοπόννησος: η ποτηριά [Άγιος Δημήτριος, Μυγδαλιά].

πουρές || Κρήτη: ο πουρές [Παλαιοχώρα].

πρεβέντα / ψωμί για το γάμο || Ρούμελη: η πριβέντα [Αγία Ευθυμία, Λιλαία, Μακρινή, Τσουκαλάδες] | η προυβέντα [Κουμαρίτσι, Μακρολίβαδο, Στυλίδα]. || Κρήτη: το γαμοκούλουρο [Άγιος Γεώργιος, Βραχάσι, Εμπρόσνερος, Σέλλες] | το κουλούρι του γάμου (κουλούρα με σχέδια-στολίδια) [Ανώγεια].

προζύμι || Πελοπόννησος: το προζύμι [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Θαλάμες, Κανδήλα, Καστρί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | το προζύνι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το προζύμι [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Τσαμαντάς] | του προυζύμ [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η κάσα [Χρυσή]. || Κρήτη: το προζύμι [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

προζυμολόγος / πήλινο αγγειό για το φύλαγμα του προζυμιού || Πελοπόννησος: ο προζυμολόγος [Δολιανά, Λυγουριό, Ροεινό]. || Ρούμελη: ο προζυμολόγος [Θαρούνια] | ου προυζμουλόγους [Αμφίκλεια, Τιθορέα] | του προυζμουλόι [Κανάλια] | η προζυμόκουπα [Μέγαρα].

προζυμόπιτα / μίγμα από ζεματισμένο καλαμποκάλευρο, λάδι και τυρί, ψημένο στο ταψί || Ρούμελη: η προυζμόπτα [Κουμαρίτσι, Μελισσουργοί].

προσκομίδια / ψωμάκια με ζάχαρη άχνη || Πελοπόννησος: τα προσκομίδια [Λυγουριό].

προσομπούκι / ψωμάκι || Πελοπόννησος: το προσομπούκι [Αγρίδι].

προσφάι || Πελοπόννησος: το προσφάι [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Πιάνα, Προάστιο, Πέρα Μέλανα, Τυρός] | το προσφάγι [Λεβίδι]. || Ρούμελη: το προσφάι [Πάργα] | του προυσφάι [Κανάλια, Μελισσουργοί, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Χουλιαράδες].

πρωινό / φαΐ (Buck list) || Πελοπόννησος: το πρωινό [Άγιος Δημήτριος].

πυροστιά || Πελοπόννησος: η πυροστιά [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αρχαία Φενεός, Δολιανά, Κάτω Λουσοί, Λεχαινά, Μαγούλα, Προάστιο, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Φενεός] | η σιδεροστιά [Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Μελιγού, Νεοχώρι, Πάκια, Ροεινό, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Φενεός] | η σιδροστιά [Λυγουριό] | η σιδεροστία [Τσέρια] | α κιάνα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η πυροστιά [Δολό, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η πυρουστιά [Αγιά, Άγιος Νικόλαος, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δελβινάκι, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κιλελέρ, Μασχολούρι, Μεσούντα, Μηλίνα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στυλίδα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η προυστιά [Χουλιαράδες] | η προυστσιά [Σιάτιστα] | η σιδεροστιά [Θαρούνια] | η σιδηρουστιά [Αμφίκλεια, Δαύλεια, Καρίτσα] | η σδιδουστιά [Λιλαία] | η σιδροστία [Μέγαρα] | η σιδρουστιά [Κουμαρίτσι, Πλατύστομο] | η ζιρουστιά [Μακρινή].

ραβανί / γλυκό || Πελοπόννησος: το ρεβάνι [Κρέστενα]. || Ρούμελη: του ραβανί [Χρυσοβίτσα] | η ρεβανή [Πάργα] | η ραβανή [Μεσούντα] | το ρεβανί [Πάργα] | του ραβανί [Βράχα, Χρυσοβίτσα] | του ριβανί [Γουριά, Γραμματικού, Μεσούντα, Πηγή, Σιάτιστα, Χρυσοβίτσα].

ραβιόλες / με γέμιση κολοκύθι, σταφίδα & καρύδι || Πελοπόννησος: οι ραβιόλες [Στεμνίτσα].

ρέγγα / καπνιστή || Πελοπόννησος: η ρέγγα [Δολιανά, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Προάστιο] | ο σκουράντζος [Λαγκάδια] | α ρέγγα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η ρέγγα [Αμφίκλεια, Θαρούνια, Μέγαρα, Πηγή, Πρέβεζα, Στροφυλιά, Τιθορέα] | ο σκουρέντσος [Πάργα].

ρετσέλι / πετιμέζι που έχει μέσα βρασμένα κομμάτια φρούτου || Ρούμελη: του ριτσέλ [Ραψάνη] | του ριτζέλ [Σταγιάδες].

ροδοζάχαρη || Πελοπόννησος: η ροδοζάχαρη [Σκεπαστό].

ροδόνερο || Κρήτη: το ροδόνερο [Βώροι].

ροδούλα / για το κόψιμο του ζυμαριού || Πελοπόννησος: η ροδούλα [Θαλάμες, Προάστιο] | η ροδίτσα [Στεμνίτσα] | η ρόδα [Στεμνίτσα] | ο κόφτης [Στεμνίτσα]. || Κρήτη: η ρόδα [Σάσαλος].

ροσινίτσες / σαν φρέσκος τραχανάς ζεματισμένος με λάδι || Ρούμελη: οι ροσινίτσες [Ωραιόκαστρο] | τα ρινστά [Πλατύστομο].

ρυζάλευρο || Ρούμελη: του ρυζάλιβρου [Ραψάνη, Χρυσοβίτσα].

ρυζάλευρο || Πελοπόννησος: το ρυζάλευρο [Λεχαινά].

ρυζόγαλο || Ρούμελη: το ρυζόγαλο [Τσαμαντάς] | του ρζόγαλου [Μεσούντα, Σιάτιστα, Χρυσοβίτσα] | του ρυζόγαλου [Αγία Παρασκευή, Δραμεσιοί]. || Κρήτη: το ρυζόγαλο [Άγιος Γεώργιος].

ρυζοκρίασο / πιλάφι με κρέας || Ρούμελη: του ρυζουκρύασου [Δραμεσιοί].

ρυζομπρίαμο / ρύζι με νερό, λάδι, κρεμμύδι, ντομάτα και αλατοπίπερο (στη γάστρα) || Ρούμελη: του ρυζουμπρίαμου [Δραμεσιοί].

ρυζόνερο || Πελοπόννησος: το ρυζόνερο [Προάστιο]. || Ρούμελη: το ρυζόνερο [Πάργα].

ρυζόπιτα / με φύλλο - με βρασμένο ρύζι, αβγά, γάλα και λίπος || Ρούμελη: η ρυζόπιτα [Τσαμαντάς] | η ρζόπτα ( με μίγμα από βραστό ρύζι, αβγά και τυρ, ψημένο στη γάστραί) [Μελισσουργοί, Χουλιαράδες] | η ρυζόπτα [Αγιά, Δραμεσιοί, Μικρό Βουνό].

σαβόρι / ψάρι μαγειρεμένο με δεντρολίβανο || Πελοπόννησος: το σαβόρι [Μελιγού]. || Ρούμελη: του σαβόρου [Πρέβεζα].

σαγανάκι || Πελοπόννησος: το σαγανάκι [Καρυά, Ρούτσι].

σαλάμι || Κρήτη: το σαλάμι [Σάσαλος].

σαλάτα || Πελοπόννησος: η σαλάτα [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Πηγαδάκια, Ρούτσι] | α σαλάτα [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η σαλάτα [Αμφίκλεια, Γουριά, Δελβινάκι, Κανάλια, Μακρινή, Μέγαρα, Μηλίνα, Πλατύστομο, Σταυροδρόμι, Στροφυλιά, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσή]. || Κρήτη: η σαλάτα [Σέλλες, Τύλισος].

σαλατικά || Πελοπόννησος: τα σαλατικά [Λεβίδι].

σαλέπι || Ρούμελη: του σαλέπ [Δράκεια, Πρέβεζα].

σαλιάρια / γλυκό (με αλεύρι, λάδι, ζάχαρη, καρύδια, κανελογαρίφαλα και αλισίβα) που μοιάζει με κουραμπιέ || Ρούμελη: τα σαλιάρια [Σιάτιστα].

σάλτσα || Πελοπόννησος: η σάλτσα [Άγιος Δημήτριος, Ρούτσι, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η σάλτσα [Γουριά, Δραμεσιοί, Τιθορέα, Τσαμαντάς]. || Κρήτη: η σάλτσα [Τύλισος].

σαμουσάς / γλυκό που μοιάζει με μπακλαβα || Κρήτη: ο σαμουσάς [Σάσαλος].

σαραγλί || Ρούμελη: του σαραϊλί [Αγία Παρασκευή, Σιάτιστα].

σαρακοστιανά / νηστίσιμα φαγητά || Ρούμελη: τα σαρακοστιανά [Τσαμαντάς]. || Κρήτη: τα σαρακοστινά [Σάσαλος].

σαρανταδέντρι / αψέψημα από πολλά βότανα || Κρήτη: το σαρανταδέντρι [Θεοδώρα, Παλαιοχώρα, Σέλλες].

σαρμάδες / λαχανοντολμάδες || Ρούμελη: οι σαρμάδις [Μακρινή, Μηλίνα, Ραψάνη] | τα σαρμάδια [Σιάτιστα].

σάτσι / σιδερένια πλάκα για ψήσιμο || Κρήτη: το σάτσι [Σάσαλος].

σερβίτσιο || Πελοπόννησος: το σερβίτσιο [Λυγουριό, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: το σερβίτσιο [Δολό] | τα σιρβίτσια [Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: το σερβίτσιο [Σάσαλος, Σιρίλι] | τα σερβίτσα [Βώροι].

σερμπέτι || Πελοπόννησος: το σερμπέτι [Βρέσθενα]. || Ρούμελη: το σερμπέτι [Πάργα] | του σιρμπέτ [Αγία Παρασκευή] | του σουρπέτ [Γουριά, Έλατος] | του σιουρμπέτς [Σιάτιστα] | το ζερμπέτι [Άγιος Λουκάς]. || Κρήτη: το σερμπέτι [Σάσαλος].

σιδεροτσίκαλο / χάλκινο τσουκάλι || Κρήτη: το σιδεροτσίκαλο [Άγιος Βασίλειος].

σιμιγδάλι || Πελοπόννησος: το σιμιγδάλι [Άγιος Δημήτριος, Αρχαία Φενεός, Λεχαινά, Λυγουριό, Στεμνίτσα, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το σιμιγδάλι [Θαρούνια] | του σιμιγδάλ [Γέρμας, Γραμματικού, Κουμαρίτσι, Μηλίνα, Ραψάνη, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα].

σινί / ρηχό ταψί για πίτες || Ρούμελη: το σινί [Δελβινάκι, Δολό, Δραμεσιοί, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του σινί [Χουλιαράδες] | του σνι [Αγιά, Σιάτιστα].

σιουμπέκι / μουσταλευριά με καρύδια || Ρούμελη: το σιουμπέκι [Ωραιόκαστρο].

σιρόπι || Πελοπόννησος: το σιρόπι [Δολιανά, Ελάτη, Κανδήλα, Λυγουριό, Πέρα Μέλανα] | το σορόπι [Άγιος Δημήτριος, Στεμνίτσα] | το σιορόπι [Λαγκάδια]. || Ρούμελη: το σιρόπι [Σταυροδρόμι] | το σιουρόπι [Πάργα] | το σιουρόπο [Πάργα] | του σιουρόπ [Δραμεσιοί] | του σουρόπ [Γουριά, Λιλαία, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | του σιρόπ [Αγιά, Αμφίκλεια, Βράχα, Κουμαρίτσι, Σιάτιστα, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: το σιρόπι [Σιρίλι] | το σορόπι [Βουλγάρω, Θεοδώρα, Σέλλες].

σιτάλευρο || Πελοπόννησος: το καθάριο [Άγιος Δημήτριος]. || Ρούμελη: το καθάριο [Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | η φαρίνα [Πάργα].

σκαλτσούνια / γεμιστά γλυκά ή πιτάκια με τυρί || Πελοπόννησος: τα σκαλτσούνια [Βρέσθενα] | τα σκαρζούνια [Κρέστενα] | τα μυγδαλάτα [Στεμνίτσα]. || Κρήτη: καλιτσούνι [Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σιρίλι, Τύλισος].

σκαφίδι / από σανίδια ή σκαμμένος μισός κορμός δέντρου - για ζύμωμα (ALE) || Πελοπόννησος: το σκαφίδι [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Καρυά, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | η σκαφίδα [Βρέσθενα] | η σκάφη [Αγρίδι, Γυμνό, Δολιανά, Θαλάμες, Κανδήλα, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | το πινάκι [Προάστιο] | το πινάτσι [Τσέρια] | ο κούβελε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το σκαφίδι [Δελβινάκι, Θαρούνια, Μέγαρα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του σκαφίδ [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | η σκαφίδα [Γραμματικού, Κουμαρίτσι, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα] | η σκάφη [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Μέγαρα] | η σκαφ [Δραμεσιοί, Σιάτιστα] | η ζμώτρα [Γέρμας, Έλατος] | του ζυμουσκάφδου [Κανάλια]. || Κρήτη: η σκάφη [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Μάρθα, Μιαμού, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | η ζυμώτρα [Σέλλες] | η ζυματόσκαφη [Τύλισος] | το πινάκι [Αποδούλου, Παλαιοχώρα] | το πινακόνι [Παλαιοχώρα].

σκελίδα / σκόρδου || Πελοπόννησος: η σκελίδα [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Ρούτσι] | η κολίνα [Δολιανά, Λαγκάδια] | η σκορδοκολίνα [Αρχαία Φενεός, Σαρακίνι] | α κολιάνα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η σκιλίδα [Πρέβεζα] | η σκλίδα [Ραψάνη] | του σκιλίδ [Χουλιαράδες, Χρυσή] | του σκλιδ [Σταγιάδες] | του σκλιθ [Σιάτιστα] | η σκλιθ [Σιάτιστα] | η αγλιά [Αγία Ευθυμία, Τιθορέα]. || Κρήτη: το σκελίδι [Βραχάσι] | η ασκελίδα [Βουλγάρω, Λαμπιώτες, Τύλισος].

σκιουφικτά / τα σπιτικά μακαρόνια || Κρήτη: τα σκιφιστά [Βραχάσι, Κελλάρια].

σκορδαλιά || Πελοπόννησος: η σκορδαλιά [Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Καρυά, Λεβίδι, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | η σκορδολιά [Λυγουριό] | α σκορδαλία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η σκορδαλιά [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Μέγαρα, Ωραιόκαστρο] | η σκουρδαλιά [Γέρμας, Γουριά, Κανάλια, Μασχολούρι, Σιάτιστα] | η σκουρδάρ [Κανάλια, Σιάτιστα, Σταγιάδες] | του σκουρδάρ [Κανάλια, Κουμαρίτσι] | το σκορδάμι [Τσαμαντάς] | του σκουρδάμ [Άγιος] | η αλιάδα [Μεσούντα, Πάργα, Πρέβεζα]. || Κρήτη: η σκορδαλιά [Βουλγάρω].

σκορδογούδι || Πελοπόννησος: το σκορδογούδι [Βρέσθενα].

σκορδοστούμπι || Πελοπόννησος: το σκορδοστούμπι [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: του σκουρδουστούμπ [Άγιος].

σκουτέλα / κατσαρόλα ή σουπιέρα || Πελοπόννησος: η σκουτέλα [Λυγουριό, Προάστιο]. || Ρούμελη: η σκουτέλα [Άγιος Λουκάς, Μέγαρα, Πάργα] | η σκτέλα [Γουριά].

σκουτελικό / εκλεκτός μεζές που προσφέρεται σε σκουτέλι || Κρήτη: το σκουτελικό [Αποδούλου].

σκυλόψωμο / από πίτουρο και αλάτι || Πελοπόννησος: το σκυλόψωμο [Πιάνα].

σκωτομπρίαμα / φαγητό με κομμένη συκωταριά, χόρτα, ρύζι και λάδι || Ρούμελη: τα σκωτομπρίαμα [Τσαμαντάς].

σμιγάδι / ανακατεμένο σιτάρι και κριθάρι || Πελοπόννησος: το σμιγάδι [Παραδείσια, Πηγαδάκια, Προάστιο, Ρούτσι]. || Ρούμελη: το σμιγάδι [Άγιος Λουκάς] | του σμιγάδ (μίγμα δημητριακών) [Γέρμας, Έλατος, Σιάτιστα]. || Κρήτη: το μιγάδι [Λαμπιώτες, Μιαμού].

σόδα || Πελοπόννησος: η σόδα [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Δολιανά, Κανδήλα, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λυγουριό, Προάστιο, Στεμνίτσα, Τρόπαια]. || Ρούμελη: η σόδα [Γουριά, Δελβινάκι, Μηλίνα, Σιάτιστα]. || Κρήτη: η σόδα [Ανατολή, Μάρθα, Μιαμού].

σούβλα || Πελοπόννησος: η σούβλα [Άγιος Δημήτριος, Αρχαία Φενεός, Κρέστενα, Λεχαινά, Λυγουριό, Πιάνα, Στεμνίτσα] | η σούγλα [Αγρίδι, Αμπελιώνα, Δολιανά, Σπαρτιά, Τσέρια] | η σούφλα [Βρέσθενα, Δολιανά] | η σούγκλα [Προάστιο] | η σούχλα [Ρούτσι] | α σούγα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η σούβλα [Αγιά, Άγιος, Αμφίκλεια, Δαύλεια, Δράκεια, Θαρούνια, Κιλελέρ, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Πρέβεζα, Τιθορέα] | η σούφλα [Αμφίκλεια, Γουριά, Δαύλεια, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Πλατύστομο, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | η σούγλα [Γέρμας, Έλατος, Μέγαρα, Σιάτιστα, Σταγιάδες]. || Κρήτη: η σούβλα [Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βώροι, Θεοδώρα, Μάρθα, Παλαιοχώρα].

σούγλι / αλεύρι με νερό και κρεμμυδάκι μαγειρεμένα στο τηγάνι || Κρήτη: το σούγλι [Βραχάσι].

σουμπέκι / καρύδια περασμένα σε ράμμα και βουτηγμένα σε μουσταλευριά || Ρούμελη: το σουμπέκι [Δελβινάκι, Δολό].

σούπα (Buck list) || Πελοπόννησος: η σούπα [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Εξωχώρι, Κανδήλα, Κρέστενα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μυγδαλιά, Προάστιο, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Τσέρια]. || Ρούμελη: η σούπα [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Γουριά, Γραμματικού, Δελβινάκι, Δραμεσιοί, Κανάλια, Κιλελέρ, Λιλαία, Μέγαρα, Μεσούντα, Μηλίνα, Πηγή, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Σταυροδρόμι, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ου τσουρβάς [Γέρμας] | ι τσιουρβάς [Μηλίνα]. || Κρήτη: η σούπα [Μιαμού, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | ο ζορμπάς [Θεοδώρα].

σουρτοχειλός / φαΐ || Πελοπόννησος: ο σουρτοχειλός [Ρούτσι].

σουρωτήρι || Πελοπόννησος: το σουρωτήρι [Βρέσθενα, Παραδείσια, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: του σουρουτύρ [Δράκεια, Τιθορέα] | το πασαρί [Πάργα] | το τρυπητό [Πάργα] | του τρυπητό [Μηλίνα] | του στραγγστήρ [Σιάτιστα]. || Κρήτη: το σιρωτήρι [Μιαμού] | το σιρωτό [Τύλισος].

σουτζούκια / με πετιμέζι || Πελοπόννησος: τα σουτζούκια [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Καλούσι, Σκεπαστό] | τα τσουτζούκια [Άγιος Δημήτριος]. || Ρούμελη: τα σουτζούκια [Πάργα, Σταγιάδες] | τα σουτζούτσα [Άγιος Λουκάς] | του ιτζιούκ [Σιάτιστα] | του σιτζουκ [Έλατος, Κουμαρίτσι] | του σιτζιούκ [Αγία Παρασκευή, Σιάτιστα] | του γκιουκ [Σιάτιστα].

σπανακόπιτα || Ρούμελη: η σπανακόπιτα [Μασχολούρι] | η σπανακόπτα [Αγιά, Δραμεσιοί].

σπανακόρυζο || Ρούμελη: του σπανακόρζου [Χουλιαράδες] | του μπουρανί [Αγιά, Έλατος, Σιάτιστα]. || Κρήτη: το σπανακόρυζο [Τύλισος].

σπετζοφάι || Ρούμελη: του σπιτζουφάι [Δράκεια].

σπληνάντερο || Πελοπόννησος: το σπληνάντερο [Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Καστρί]. || Ρούμελη: του σπληνάντιρου [Μακρινή, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα] | του σπληνί [Μακρινή]. || Κρήτη: το σπληνερό [Σάσαλος] | το σπληνογάρδουμο [Ανώγεια, Τύλισος].

σπούρνη / κρεμμύδια στη χόβολη || Πελοπόννησος: η σπούρνη [Μυγδαλιά].

σταρόχυλο / φαγητό με στάρι, νερό και λάδι || Κρήτη: το σταρόχυλο [Άγιος Γεώργιος].

σταυροκάρβελο / καρβέλι που έτρωγαν τη Μεγάλη Παρασκευή - είχε πάνω του ανάγλυφο από ζυμάρι, με σχέδιο σταυρό και αγκαθωτό στεφάνι || Ρούμελη: το σταυροκάρβελο [Τσαμαντάς].

σταυρόψωμο / για το Πάσχα || Ρούμελη: του σταυρόψουμου [Μακρολίβαδο]. || Κρήτη: η λαμπροκουλούρα [Σάσαλος].

σταχτοκούλουρο / ψωμί ψημένο στη χόβολη || Πελοπόννησος: το σταχτοκούλουρο [Αμπελιώνα, Πιάνα]. || Ρούμελη: η σταχτουκλούρα [Δομνίστα, Κανάλια, Μασχολούρι, Τιθορέα] | η σταχτόκλουρα [Έλατος] | η φουρφούλα [Σταγιάδες].

στιφάδο || Πελοπόννησος: το στιφάδο [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Λαγκάδια, Λυγουριό] | το στιφάτο [Κανδήλα, Λεβίδι, Παραδείσια]. || Ρούμελη: το στιφάδο [Πηγή] | του στιφάτου [Κανάλια, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Πλατύστομο] | του στιφάδου [Αμφίκλεια, Δομνίστα, Δράκεια, Μελισσουργοί, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | του τσιουμπλέκ [Σιάτιστα].

στραγάλια || Πελοπόννησος: τα στραγάλια [Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Κανδήλα, Καστρί, Λεβίδι, Λυγουριό, Ροεινό, Ρούτσι]. || Ρούμελη: τα στραγάλια [Αγιά, Αμφίκλεια, Κανάλια, Μασχολούρι, Μηλίνα, Στυλίδα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα] | τα τράγαλα [Μέγαρα] | τα μπιμπίλια [Αγία Παρασκευή, Έλατος, Κανάλια, Φαρκαδόνα] | τα μπιρμπίλια (ξεφλουδισμένα) [Πάργα, Σταγιάδες] | τα μπιμλιά [Σιάτιστα] | τα λεμπεμπία (ξεφλουδισμένα) [Μέγαρα]. || Κρήτη: τα στραγάλια [Θεοδώρα, Μιαμού] | τα αστραγάλια [Άγιος Γεώργιος, Τύλισος].

στριφτά / είδος ζυμαρικού || Κρήτη: τα στριφτά [Άγιος Γεώργιος].

στριφτάρια / γλυκά με φύλλο ζυμαριού - με τη γέμιση της πλατσατούρας ή με καρύδι και αμύγδαλο || Ρούμελη: τα στριφτάρια [Άγιος Λουκάς, Αμφίκλεια, Λιλαία, Τιθορέα].

στριψουλίδια / χειροποίητα ζυμαρικά || Κρήτη: τα στριψουλίδια [Παλαιοχώρα].

συγκάθια / φαγητό από κορφή γάλακτος και μπομποτάλευρο || Πελοπόννησος: τα συγκάθια [Αλποχώρι, Λαγκάδια, Μυγδαλιά, Ρούτσι, Τρόπαια].

σύγλινο / χοιρινό ψημένο διατηρημένο μέσα σε λίπος || Κρήτη: το σύγλινο [Ανώγεια, Τύλισος] | τα σύγλινα [Βώροι] | τα σύγκλινα [Σιρίλι] | ο σιντριμάς [Τύλισος].

συκομαΐδα / γλυκό φτιαγμένο με ξερά σύκα || Ρούμελη: η σκομαΐδα [Τσαμαντάς]. || Κρήτη: η συκοπιταρίδα [Παλαιοχώρα, Τύλισος].

συκωταριά || Πελοπόννησος: η συκωταριά [Βρέσθενα, Κανδήλα] | η σκωταριά [Σπαρτιά] | τα συκωτοπλέμονα [Καστρί, Λεβίδι] | α σκωταζία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α αντεζία [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η σκωταριά [Πάργα, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | η σκουταριά [Δραμεσιοί, Τιθορέα] | η σκουταρά [Σιάτιστα] | του παρασύκουτου [Μεσούντα] | τα πλιαγκούτια [Σταγιάδες]. || Κρήτη: η σκωταριά [Άγιος Γεώργιος].

σφέρτσα / χοιρινό δέρμα με λίπος || Πελοπόννησος: η σφέρτσα [Βαλύρα, Ρούτσι] | η φέρτσα [Αλποχώρι] | η κόρτσα [Βαλύρα] | η σκόρτσα [Λεβίδι, Ρούτσι].

σφουγγάτο / ομελέτα με λαχανικά || Πελοπόννησος: το σφουγγάτο [Προάστιο]. || Κρήτη: το σφουγγάτο [Αποδούλου, Θεοδώρα, Σάσαλος, Τύλισος].

σχάρα || Ρούμελη: η σχάρα [Γραμματικού] | η σκάρα [Δαύλεια].

ταΐνι / μερίδα φαγητού || Ρούμελη: τα ταΐνια [Χρυσοβίτσα].

ταλάρι / μεγαλο ξύλινο δοχείο για αλεύρι || Ρούμελη: του ταλάρ [Χουλιαράδες].

ταλιούρα / ρηχό πήλινο πιάτο || Ρούμελη: η ταλιούρα [Καρίτσα].

ταλιούρι / κομμάτι κορμού δέντρου που πάνω σε αυτό κόβει ο χασάπης το κρέας || Ρούμελη: του ταλιούρ [Μακρινή] | η νταλιούρα [Μελισσουργοί].

ταραμάς || Πελοπόννησος: ο ταραμάς [Βαλύρα, Κανδήλα, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: ο ταραμάς [Άγιος Λουκάς, Πάργα] | ου ταραμάς [Γουριά, Στροφυλιά, Τιθορέα] | τα ταραμάδια [Σιάτιστα].

ταρκάσα / χορτόπιτα με χυλό και όχι φύλλο || Πελοπόννησος: η ταρκάσα [Λαγκάδια]. || Ρούμελη: η χυτόπιτα (με χυλό και τυρί) [Δελβινάκι].

ταψί || Πελοπόννησος: το ταψί [Αρχαία Φενεός, Γυμνό, Κανδήλα, Καρυά, Λυγουριό, Ροζενά, Τσέρια, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το τεψί [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Μαγούλα, Μυγδαλιά, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα] | η τέψα [Αμπελιώνα]. || Ρούμελη: το ταψί [Άγιος Λουκάς, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Σιάτιστα, Τσαμαντάς] | το τεψί [Δελβινάκι, Πηγή, Σταυροδρόμι, Ωραιόκαστρο] | του ταψί [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δράκεια, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Ραψάνη, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χρυσοβίτσα] | του τιψί [Γουριά, Δραμεσιοί, Έλατος, Πρέβεζα, Χουλιαράδες] | του ντιψί [Μελισσουργοί]. || Κρήτη: το τεψί [Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

τετζερέδες || Πελοπόννησος: οι τετζερέδες [Άγιος Δημήτριος, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Λεβίδι, Λυγουριό, Πηγαδάκια, Στεμνίτσα] | τα τετζέρια [Αγία Άννα, Βρέσθενα, Ελληνίτσα, Μαγούλα, Μυγδαλιά, Μυγδαλιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | τα τεντζέρια [Κρέστενα, Λαγκάδια, Μαγούλα, Σκεπαστό] | τα τεντσέρια [Αλποχώρι] | οι τεντζέρες [Ρούτσι] | τα τετζερέδια [Άγιος Δημήτριος, Αρχαία Φενεός, Ελληνίτσα, Παραδείσια] | τα τετζιερέδια [Παραδείσια] | οι τεντζερέδες [Σκεπαστό] | οι τετζιερέδες [Ροεινό] | οι τσεντζερέδες [Αλποχώρι, Δολιανά]. || Ρούμελη: οι τετζερέδες [Άγιος Λουκάς] | οι τεντζερέδες [Μέγαρα] | οι τέντζερες [Σταυροδρόμι] | οι τέτζερες [Δελβινάκι] | οι τέντζιερες [Ωραιόκαστρο] | οι τεντζιερέδες [Ωραιόκαστρο] | οι τιντζιρέδις [Γέρμας, Γραμματικού, Έλατος, Στυλίδα, Χουλιαράδες] | οι τιτζιρέδις [Μασχολούρι, Σιάτιστα] | οι τέντζιρις [Δραμεσιοί, Πρέβεζα] | τα ντιτζιρέδια [Μακρινή] | τα τιντζιρέδια [Δαύλεια, Δράκεια, Δραμεσιοί, Τιθορέα, Σταγιάδες] | τα τσεντερέδια [Μέγαρα] | τα τσιτσιρέδια [Κιλελέρ] | τα τετζερέδια [Δελβινάκι] | τα τιτζιρέδια [Δράκεια, Μελισσουργοί, Μηλίνα] | τα τιντζέρια [Λιλαία]. || Κρήτη: τα τετζέρια [Παλαιοχώρα].

τέτζερης (Buck list) || Πελοπόννησος: ο τέτζερης [Άγιος Δημήτριος, Καλούσι, Κανδήλα, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Μαγούλα, Μελιγού, Μυγδαλιά, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα] | ο τέντζερης [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βεργαδαίικα, Δολιανά, Κρέστενα, Ροζενά, Σκεπαστό, Στεμνίτσα] | ο τέτζερης [Στεμνίτσα] | ο τετζερές [Στεμνίτσα] | η τεντζέρα [Ρούτσι] | η τέντζερη [Δολιανά, Ρούτσι] | η τέντζιερη [Κανδήλα, Ροεινό] | η τέτζερη [Κανδήλα, Λεβίδι, Παραδείσια, Στεμνίτσα] | η τέτζιερη [Παραδείσια] | ο ντέτζερης [Αλποχώρι] | ο τσέτζερας [Πάκια] | ο τσέτζερες [Βρέσθενα] | ο τέντερης [Μυγδαλιά] | το τσέντζερο [Τσέρια] | το τέντζερε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο τέτζερης [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Θαρούνια] | η τέτζερη [Τσαμαντάς] | η τέντζερη [Τσαμαντάς] | ου τέντζιρς [Αμφίκλεια, Έλατος, Λιλαία, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Πλατύστομο, Σιάτιστα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες] | ι τέντζιρς [Μηλίνα] | ου τέτζιρς [Αμφίκλεια, Μασχολούρι, Στυλίδα] | ου ντέτζιρς [Στυλίδα] | ου ντέντζιρς [Γουριά, Δαύλεια, Έλατος, Λιλαία] | η τέντζιρ [Γουριά, Δραμεσιοί, Μικρό Βουνό, Χουλιαράδες] | τέτζιρ [Μελισσουργοί] | ου τέντζαρς [Γέρμας] | ο τέντζερης [Θαρούνια] | ο τεντζερές [Μέγαρα] | ο τσέντερες [Μέγαρα] | ου τσέντζιρς [Σιάτιστα] | ου τσιντζιρές [Σιάτιστα] | ου τέντζιρους [Άγιος] | ου τζέτζιρς [Σιάτιστα] | του τέτζιρ [Φαρκαδόνα]. || Κρήτη: ο τέτζερης [Σάσαλος] | ο τέντζερης [Βουλγάρω] | η τέντζερη [Τύλισος].

τζορμπάς / τραχανάς σούπα || Κρήτη: ο τζορμπάς [Παλαιοχώρα, Σέλλες, Τύλισος].

τζουλαμάς / είδος κοτόπιτας || Κρήτη: ο τζουλαμάς [Βώροι].

τηγανέλος / τηγάνι για τιγανήτες || Πελοπόννησος: ο τηγανέλος [Λυγουριό].

τηγάνι (Buck list) || Πελοπόννησος: το τηγάνι [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Θαλάμες, Κανδήλα, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | το τέγανε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το τηγάνι [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του τγαν [Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δραμεσιοί, Λιλαία, Μακρινή, Μελισσουργοί, Πλατύστομο, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | του τηγάν [Αγία Παρασκευή, Άγιος, Γέρμας, Κανάλια, Κουμαρίτσι, Μασχολούρι, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Σιάτιστα, Στυλίδα, Φαρκαδόνα] | του τσηγάν [Σιάτιστα] | το κακαβούλι [Θαρούνια]. || Κρήτη: το τηγάνι [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος].

τηγανιά || Ρούμελη: η τγανιά [Πρέβεζα]. || Κρήτη: η τηγανέ [Αποδούλου].

τηγάνισμα || Πελοπόννησος: το τηγάνισμα [Καστρί]. || Ρούμελη: το τηγάνισμα [Θαρούνια] | του τηγάνισμα [Φαρκαδόνα] | του τηγάντζμα [Γέρμας]. || Κρήτη: το τηγάνισμα [Μιαμού].

τηγανίτες || Πελοπόννησος: οι τηγανίτες [Άγιος Δημήτριος, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Λεχαινά, Λυγουριό, Μυγδαλιά, Πιάνα, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Φενεός] | οι τηγανίδες [Λαγκάδια] | οι λαλαγκίδες [Αμπελιώνα, Κρέστενα, Λαγκάδια, Μυγδαλιά, Παραδείσια] | οι λαλαγκίτες [Στεμνίτσα] | οι λαντζίτες [Κανδήλα] | οι λαγκίτες [Λεβίδι] | οι λατζίτες [Λεβίδι] | οι λαγκίδες [Μελιγού] | οι κουταλίδες [Προάστιο] | οι τηγανίτε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: οι τηγανίτες [Άγιος Λουκάς, Δολό, Θαρούνια, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | οι τηγανίτις [Άγιος, Βράχα, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι] | οι τγανίτις [Αμφίκλεια, Γουριά, Δαύλεια, Λιλαία, Μακρινή, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | οι λαλαγκίτες [Σταυροδρόμι, Ωραιόκαστρο] | οι λαλαγκίτις [Αγιά] | οι λαγκίτις [Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Έλατος, Μηλίνα, Ραψάνη, Σταγιάδες, Φαρκαδόνα, Χρυσή] | οι λαγκίτσις [Σιάτιστα]. || Κρήτη: οι τηγανίτες [Άγιος Βασίλειος, Βώροι, Μιαμού] | ο τηγανίτης [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι, Κελλάρια, Σέλλες] | οι τηγανίτοι [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι, Κελλάρια, Μάρθα, Σέλλες, Τύλισος] | οι τηγανόφτες (είδος τηγανίτας) [Άγιος Γεώργιος] | οι ανεβατοί (όταν το ζυμάρι είχε προζύμι) [Κελλάρια].

τηγανομουτζούρα || Πελοπόννησος: η τηγανομουτζούρα [Βρέσθενα].

τηγανόψωμο / ζυμάρι τηγανιτό με μέλι ή ζάχαρη || Πελοπόννησος: το τηγανόψωμο [Άγιος Δημήτριος, Γυμνό, Δολιανά, Λυγουριό]. || Ρούμελη: το τηγανόψωμο [Πάργα] | του τγανόψουμου [Τιθορέα]. || Κρήτη: η τηγανόπιτα [Μάρθα, Μιαμού].

τομαράκια / η πέτσα του γουρουνιού βρασμένη με παραπούλες || Πελοπόννησος: τα τομαράκια [Δροσοπηγή].

τουλπάνι || Πελοπόννησος: το τουλπάνι [Στεμνίτσα] | το τουλουπάνι [Αλποχώρι, Δολιανά, Κανδήλα, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Ροζενά] | το τουλοπάνι [Δροσοπηγή]. || Ρούμελη: του τουλουπάν [Σιάτιστα] | του τουλπάν [Μηλίνα] | του τλουπάν [Μακρολίβαδο]. || Κρήτη: το τουλουπάνι [Βουλγάρω].

τουμπέκι / πέτρινο ή ξύλινο γουδί || Πελοπόννησος: το τουμπέκι [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: του ντουμπέκ [Αγιά, Σιάτιστα] | του τμπεκ [Μασχολούρι] | του στμπεκ [Γουριά] | η τζούμα [Χρυσή].

τουρέκι / ψωμί κεντημένο || Πελοπόννησος: το τουρέκι [Αγρίδι].

τουρλού / με πατάτες, κολοκύθια και μελιτζάνες || Ρούμελη: το τουρλού [Τσαμαντάς] | του τουρλιού [Σιάτιστα].

τουρσί || Πελοπόννησος: το τουρσί [Βρέσθενα, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι]. || Ρούμελη: το τουρσί [Πηγή] | το τρουσί [Δελβινάκι] | του τουρσί [Αγιά, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι] | τα πιπέρια [Μηλίνα]Μικρό Βουνό, Σιάτιστα, Τιθορέα] | η αρμιά [Γέρμας] | η αρμνιά [Έλατος] | τα ξινάδια [Πηγή]. || Κρήτη: το τουρσί [Σάσαλος].

τουτουμάκια / μικρές χυλοπίτες || Πελοπόννησος: τα τουτουμάκια [Δροσοπηγή, Σκεπαστό].

τραπέζωμα || Πελοπόννησος: το τραπέζωμα [Κανδήλα]. || Ρούμελη: του τραπέζουμα [Μακρινή, Μασχολούρι].

τραχανάς || Πελοπόννησος: ο τραχανάς [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια] | ο ντραχανάς [Αλποχώρι] | ο τραχανούτσος [Προάστιο] | ο τραχανά [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο τραχανάς [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Ωραιόκαστρο] | ου τραχανάς [Αγία Παρασκευή, Άγιος, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Έλατος, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Τιθορέα, Τσαμαντάς, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | ι τραχανάς [Αγιά, Δράκεια, Κανάλια, Μηλίνα, Μικρό Βουνό]. || Κρήτη: ο χόντρος [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Μάρθα].

τραχανόγαλο / τραχανάς βρασμένος με γάλα || Ρούμελη: του τραχανόγαλου [Δραμεσιοί].

τραχανοζούμι || Πελοπόννησος: το τραχανοζούμι [Βρέσθενα]. || Κρήτη: το χοντροζούμι [Μιαμού].

τραχανόπιτα || Πελοπόννησος: η τραχανόπιτα [Καρυά, Λυγουριό, Ροεινό] | η ντραχανόπιτα [Αλποχώρι]. || Ρούμελη: η τραχανόπτα [Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Μακρινή, Μεσούντα, Σιάτιστα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η τραχανόπιτα [Μασχολούρι] | του τραχανόψουμου [Κανάλια] | του τραχανουψώμ [Κανάλια] | η μπρικόπτα [Γουριά].

τριβίδι / ψωμί σε σχήμα μπαγκέτας || Κρήτη: το τριβίδι [Ανώγεια].

τριφτάδες / είδος ζυμαρικού || Πελοπόννησος: οι τριφτάδες [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Γυμνό, Ελάτη, Κανδήλα, Λεβίδι, Λυγουριό, Μελιγού, Ροεινό, Σκεπαστό] | οι τριφτίδες [Αγρίδι] | οι τριφτιάδες [Αλποχώρι, Καρυά, Κρέστενα, Λαγκάδια, Μαγούλα, Μυγδαλιά, Σαρακίνι, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | οι τριφκιάδες [Αλποχώρι] | τα τριφτάδια [Αρχαία Φενεός, Κάτω Λουσοί, Πιάνα, Ρούτσι] | οι στριφτάδες [Δολιανά] | οι ντρούμιζες [Ελάτη, Τρόπαια] | οι ντρουμούζες [Κρέστενα] | οι μπιρμπιλιόνες [Ελάτη, Καρυά] | οι κορκοσούρες [Ελάτη] | οι ζυμαρίθρες [Κρέστενα]. || Ρούμελη: οι τριφτάδις [Κουμαρίτσι, Μακρινή].

τρίφτης || Πελοπόννησος: ο τρίφτης [Αγρίδι, Βεργαδαίικα, Ελληνίτσα, Ροεινό, Στεμνίτσα] | ο τσίφτα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ου τρίφτς [Αμφίκλεια, Γέρμας, Δαύλεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Μελισσουργοί, Τιθορέα, Χουλιαράδες].

τριφτομανάδες / χονρές τριφτάδες || Πελοπόννησος: οι τριφτομανάδες [Σκεπαστό].

τριψιάνα / παπάρα || Πελοπόννησος: η τριψιάνα [Βρέσθενα, Λαγκάδια, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η παπάρα [Γέρμας, Έλατος, Κανάλια] | η τριψάνα [Κανάλια] | η τρίψα [Μελισσουργοί].

τροφή (Buck list) || Πελοπόννησος: η τροφή [Άγιος Δημήτριος, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Θαλάμες, Καλούσι, Λυγουριό, Νεοχώρι, Ρούτσι, Φενεός] | α θροφή [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η τροφή [Μέγαρα, Τσαμαντάς] | η τρουφή [Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Βράχα, Γουριά, Δράκεια, Δραμεσιοί, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Φαρκαδόνα, Χρυσοβίτσα] | η θροφή [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Πάργα] | η θρουφή [Γέρμας, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Χουλιαράδες] | το γεμεκλίκι [Πάργα]. || Κρήτη: η τροφή [Άγιος Γεώργιος, Ανώγεια] | η θροφή [Βραχάσι, Θεοδώρα, Σιρίλι, Τύλισος].

τρυπητήρι || Πελοπόννησος: το τρυπητήρι [Κανδήλα] | το τρουπητήρι [Ροεινό]. || Ρούμελη: του τρυπτήρ [Πρέβεζα, Χρυσοβίτσα].

τσάι || Πελοπόννησος: το τσάι [Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Κρέστενα, Μελιγού, Στεμνίτσα, Τσέρια, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το τσάι [Άγιος Λουκάς, Μέγαρα, Πηγή, Σταυροδρόμι] | του τσάι [Αμφίκλεια, Βράχα, Γουριά, Δραμεσιοί, Λιλαία, Μακρινή, Μελισσουργοί, Πρέβεζα, Στροφυλιά, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα] | του τσιάι [Κανάλια, Ραψάνη]. || Κρήτη: το τσάι [Ανώγεια, Μιαμού].

τσανάκια/ κατσαρολικά και πιατικά || Ρούμελη: τα τσανάκια [Δελβινάκι].

τσαρέζι / ορεκτικό || Κρήτη: το τσαρέζι [Τύλισος].

τσερέπα / καπάκι για ταψί || Πελοπόννησος: η τσερέπα [Αρχαία Φενεός] | η τσιερέπα [Κάτω Λουσοί] | η τζερέπα [Σκεπαστό].

τσιγαρίδα (ALE) / τραγανό κομμάτι από χοιρινό λίπος και κρέας που μένει μετά την παραγωγή του λαρδιού || Πελοπόννησος: η τσιγαρίδα [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Δροσοπηγή, Καλούσι, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Μάλη, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Στεμνίτσα] | η τσιγαρίθρα [Σκεπαστό]. || Ρούμελη: η τσιγαρίδα [Βράχα, Έλατος, Κανάλια, Κιλελέρ, Μασχολούρι, Πάργα, Σιάτιστα] | η τσγαρίθρα [Μακρινή] | η τσιγαρίθρα [Κουμαρίτσι, Μακρολίβαδο, Πλατύστομο]. || Κρήτη: η τσιγαρίδα [Βώροι, Μιαμού].

τσιγαριδόπιτα || Κρήτη: η τσιγαριδόπιτα [Μιαμού].

τσιγάρισμα || Πελοπόννησος: το τσιγάρισμα [Αλποχώρι, Βρέσθενα].

τσίκνα || Πελοπόννησος: η τσίκνα [Κανδήλα, Λεβίδι, Προάστιο] | η τσίγνα [Λαγκάδια] | α τσίκνα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η τσίκνα [Γέρμας, Έλατος, Σταγιάδες, Χουλιαράδες].

τσόλια του Χριστού / τηγανίτες ψημένες σε πέτρινη πλάκα - χριστουγεννιάτικο γλυκό || Ρούμελη: τα τσόλια του Χριστού [Τσαμαντάς] | τα σπάργανα του Χριστού [Δελβινάκι, Δολό, Δραμεσιοί, Πηγή, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | οι λαγκίτες [Δελβινάκι, Πηγή] | οι αλαγκίτες [Δολό].

τσορβάς / πηχτή σούπα με ρύζι και κομμένα εντόσθια || Ρούμελη: ου τσουρβάς [Έλατος].

τσουβέκι / βαθύ ταψί || Πελοπόννησος: το τσουβέκι [Αρχαία Φενεός].

τσουκάλι / πήλινο (Buck list) || Πελοπόννησος: το τσουκάλι [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αρχαία Φενεός, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Καρυά, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Νεοχώρι, Πάκια, Προάστιο, Σκεπαστό] | η τσουκάλα [Δολιανά, Κρέστενα, Πιάνα, Σκεπαστό] | το τσικάλι [Προάστιο] | η παδέλα [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Μαγούλα, Σκεπαστό] | το λουπάι [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το τσουκάλι [Άγιος Λουκάς, Μέγαρα, Πηγή] | του τσκαλ [Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δράκεια, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | του τσουκάλ [Φαρκαδόνα] | του τσιουκάλ [Ραψάνη] | η τσουκάλα [Άγιος Λουκάς, Ωραιόκαστρο] | η τσκάλα [Κανάλια, Σιάτιστα] | η παδέλα [Πάργα] | το παδέλι [Πάργα] | η φτίνα [Αγιά, Ραψάνη] | ο δίφιος [Θαρούνια]. || Κρήτη: το τσικάλι [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Αποδούλου, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | το πηλινοτσίκαλο [Σέλλες] | το στικάλι [Κελλάρια].

τσουμπλέκι / αρνίσιο κρέας με ρύζι || Ρούμελη: του τζιουμπλέκ [Πρέβεζα].

τσουρέκι || Πελοπόννησος: το τσουρέκι [Κάτω Λουσοί, Σκεπαστό]. || Ρούμελη: το τσουρέτσι [Άγιος Λουκάς] | του τσουρέκ [Άγιος, Μασχολούρι] | του τσιουρέκ [Σιάτιστα] | του τσουράκ [Αγία Παρασκευή]. || Κρήτη: το τσουρέκι [Τύλισος].

τυρομπούρεκο || Πελοπόννησος: το τυρομπούρεκο [Προάστιο]. || Ρούμελη: το τυρομπούρεκο [Δελβινάκι].

τυρόπιτα || Πελοπόννησος: η τυρόπιτα [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Ελληνίτσα, Θαλάμες, Κρέστενα, Μαγούλα, Ρούτσι, Στεμνίτσα]. || Ρούμελη: η τυρόπιτα [Άγιος Λουκάς, Μασχολούρι, Τσαμαντάς] | η τυρόπτα [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Δράκεια, Δραμεσιοί, Κανάλια, Μακρολίβαδο, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μεσούντα, Πηγή, Πλατύστομο, Στυλίδα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα] | η τρόπτα [Βράχα, Χουλιαράδες] | η τερόπιτα [Ωραιόκαστρο].

τυροπιτάρι || Πελοπόννησος: το τυροπιτάρι [Γυμνό].

τυροψίχαλα / τυρί τρίμα || Πελοπόννησος: τα τυροψίχαλα [Βρέσθενα].

τυρόψωμο || Πελοπόννησος: το τυρόψωμο [Άγιος Δημήτριος, Δολιανά]. || Ρούμελη: η φλαγούνα [Γουριά] | η βιταλιά [Άγιος, Μακρολίβαδο].

φάβα || Πελοπόννησος: η φάβα [Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Κανδήλα, Καστρί, Λυγουριό, Πάκια, Προάστιο, Ρούτσι, Σαρακίνι, Τσέρια] | α φάβα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η φάβα [Άγιος Λουκάς, Μασχολούρι, Μηλίνα, Πάργα, Τιθορέα] | το φάβα [Άγιος Λουκάς | ο φάβας [Θαρούνια, Μέγαρα]. || Κρήτη: η φάβα [Ανώγεια, Βραχάσι, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Τύλισος].

φαβοκούκια / πιο μικρά από τα πλατοκούκια || Πελοπόννησος: τα φαβοκούκια [Βρέσθενα].

φαΐ (Buck list) || Πελοπόννησος: το φαΐ [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Ελληνίτσα, Εξωχώρι, Θαλάμες, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κρέστενα, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Πάκια, Παραδείσια, Πιάνα, Προάστιο, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το φαητό [Αμπελιώνα] | η μαντζαρία [Δολιανά] | το φαέ [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α φάγνα [Πέρα Μέλανα] | α φάγανα [Πέρα Μέλανα] | το σομό [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το φαΐ [Άγιος Λουκάς, Γουριά, Δελβινάκι, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του φαΐ [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | το φαγί [Δελβινάκι, Δολό, Ωραιόκαστρο] | του φαγί [Δαύλεια] | του φάι [Έλατος] | η μάνια [Πάργα] | η μάσα [Σιάτιστα]. || Κρήτη: το φαΐ [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος] | τα φαγιά [Σάσαλος, Τύλισος].

φακόρυζο || Κρήτη: το φακόρυζο [Τύλισος].

φασολάδα || Πελοπόννησος: η φασουλάδα [Αμπελιώνα, Ρούτσι]. || Ρούμελη: η φασουλάδα [Κανάλια, Λιλαία, Τσαμαντάς] | η φασλάδα [Μελισσουργοί].

φασουλόζουμο || Πελοπόννησος: το φασουλόζουμο [Σπαρτιά].

φασουλομπρίαμο / φρέσκα φασολάκια με λάδι, σπανάκι, κρεμμύδι και μυρωδικά στη γάστρα || Ρούμελη: το φασουλομπρίαμο [Τσαμαντάς].

φασουλόρυζο / το έτρωγαν στις κηδείες || Κρήτη: το φασουλόρυζο [Βραχάσι, Τύλισος] | το ρυζοφάσουλο [Άγιος Γεώργιος].

φιδές || Πελοπόννησος: ο φιδές [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βρέσθενα, Λαγκάδια, Μυγδαλιά, Παραδείσια, Προάστιο, Τσέρια] | ο φιβές [Γυμνό, Κανδήλα, Λαγκάδια] | η πίγουλη [Κανδήλα, Κρέστενα, Λαγκάδια, Ροζενά] | το μενουδέλι [Αλποχώρι]. || Ρούμελη: ο φιδές [Άγιος Λουκάς] | ου φιδές [Τιθορέα, Χρυσοβίτσα] | ο φιντές [Θαρούνια] | η πίγουλη [Μέγαρα] | η πίγουλ [Αμφίκλεια, Χρυσοβίτσα] | η μπίουλη [Πάργα] | το μπίουλι [Πάργα].

φλούνες / ψητά πιτάκια || Πελοπόννησος: οι φλούνες [Δολιανά].

φούρλα / λαμαρίνα πάνω από την πυροστιά || Πελοπόννησος: η φούρλα [Σκεπαστό].

φουρνιά || Πελοπόννησος: η φουρνιά [Βρέσθενα, Ελάτη, Πιάνα, Ροεινό, Ρούτσι] | α φουρνία [Πέρα Μέλανα]. || Κρήτη: η φουρνιά [Βουλγάρω, Μάρθα].

φούρνισμα || Πελοπόννησος: το φούρνισμα [Γυμνό, Κανδήλα, Μάλη, Προάστιο, Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το φούρνισμα [Δελβινάκι].

φουφού || Πελοπόννησος: η φουφού [Βρέσθενα]. || Ρούμελη: η φουφού [Πρέβεζα].

φραγκομακάρονα / τα μακαρόνια του εμπορίου || Κρήτη: τα φραγκομακάρονα [Άγιος Γεώργιος].

φραντζόλα || Πελοπόννησος: η φραντζόλα [Αμπελιώνα, Βρέσθενα] | η φρατζόλα [Λεβίδι]. || Ρούμελη: η φραντζιολα [Γέρμας] | η φριντζιόλα [Μασχολούρι] | η φρατζιόλα [Αγιά]. || Κρήτη: ο παύλος [Παλαιοχώρα].

φρικασέ || Πελοπόννησος: το φρικασέ [Άγιος Δημήτριος]. || Ρούμελη: του φρικασέ [Μακρινή].

φρισσόρυζο || Κρήτη: το φρισσόρυζο [Τύλισος].

φρυγανιά || Πελοπόννησος: η φρυγανιά [Στεμνίτσα] | η φρυγκανιά [Άγιος Δημήτριος] | η φρυγανίδα [Κανδήλα] | α φρύσα [Πέρα Μέλανα] | α φσύσα [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η φρυγανιά [Χρυσοβίτσα] | η φρυγάνα [Πλατύστομο]. || Κρήτη: η φρυγανιά [Σάσαλος].

φύλλο / ζυμαριού || Πελοπόννησος: το φύλλο [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Ελάτη, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Λεβίδι, Λυγουριό, Μελιγού, Μυγδαλιά, Πάκια, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια] | το φύλι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το φύλλο [Άγιος Λουκάς, Μέγαρα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του φύλου [Άγιος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γουριά, Γραμματικού, Δομνίστα, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μηλίνα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Τιθορέα, Χουλιαράδες] | το πέτουρο [Δελβινάκι, Τσαμαντάς] | το πέτρο [Ωραιόκαστρο] | του πέτρου [Βράχα, Κανάλια, Μακρολίβαδο, Μελισσουργοί, Μηλίνα, Πλατύστομο, Χουλιαράδες] | του πέτουρου [Αγιά, Αγία Παρασκευή, Γέρμας, Έλατος, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Χρυσή]. || Κρήτη: το φύλλο [Άγιος Γεώργιος, Βουλγάρω, Βώροι, Κελλάρια, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

φώκος / μέρος για μαγείρεμα μπροστά από το φούρνο || Πελοπόννησος: ο φώκος [Προάστιο].

χαβιάρι || Πελοπόννησος: το χαβιάρι [Αλποχώρι, Βαλύρα].

χαλάκια / παξιμαδάκια με μπαχαρικά, σε σχήμα ρόμβου || Κρήτη: τα χαλάκια [Παλαιοχώρα, Σάσαλος].

χαλβάς || Πελοπόννησος: ο χαλβάς [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Βαλύρα, Βρέσθενα, Ελάτη, Κανδήλα, Καστρί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Νεοχώρι, Στεμνίτσα] | ο χαλαβά [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: ο χαλβάς [Πάργα, Πηγή] | ου χαλβάς [Αγία Παρασκευή, Αμφίκλεια, Γουριά, Γραμματικού, Μακρινή, Μασχολούρι, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Στροφυλιά, Τιθορέα, Φαρκαδόνα, Χρυσοβίτσα] | ι χαλβάς [Αγιά, Δράκεια, Κανάλια] | χαλβάς [Ραψάνη] | ο χαλουβάς [Άγιος Λουκάς].

χαλί / κομμάτι ψωμί ή παξιμάδι || Κρήτη: το χαλί [Βουλγάρω, Σάσαλος] | το χαραμάδι (κομμάτι ψωμί) [Βώροι].

χειρομυλάδι / χοντροαλεσμένο στάρι σε χερόμυλο || Κρήτη: το χειρομυλάδι [Σάσαλος] | το χειρομυλίδι [Παλαιοχώρα].

χειρομυλόπιτες / με χειρομυλάδι (στάρι αλεσμένο σε χειρόμυλο), προζύμι και ξίγκι || Κρήτη: οι χειρομυλόπιτες [Σάσαλος].

χεροκάκαβο || Πελοπόννησος: το χεροκάκαβο [Δροσοπηγή].

χερομυλόπιτα / πίτα από χόντρο (πλιγούρι) || Κρήτη: η χιρομυλόπιτα [Βώροι].

χερόμυλος || Πελοπόννησος: ο χερόμυλος [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Λυγουριό, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Προάστιο, Στεμνίτσα, Τρόπαια] | το χερομύλι [Τσέρια] | ο μύλος [Αλποχώρι] | ο χερόμυλε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο χερόμυλος [Θαρούνια, Μέγαρα, Ωραιόκαστρο] | ο χιρόμυλος [Δελβινάκι, Τσαμαντάς] | ου χιρόμυλους [Άγιος] | ου χιρόμλους [Γουριά, Δραμεσιοί, Μασχολούρι, Ραψάνη, Χρυσοβίτσα] | ι χιρόμλους [Αγιά, Μηλίνα] | το χιρόμπολο [Τσαμαντάς] | του χιρόμπλου [Κανάλια, Μικρό Βουνό] | ου χιρόμπλους [Κιλελέρ, Μασχολούρι, Στυλίδα] | ου χρόμπλους [Χουλιαράδες] | τα χιρουμύλια [Αγία Παρασκευή] | ο μύλος [Τσαμαντάς]. || Κρήτη: ο χερόμυλος [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι, Βώροι, Κελλάρια, Μάρθα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος, Τύλισος] | ο χιρόμυλος [Αποδούλου, Βουλγάρω, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μιαμού, Παλαιοχώρα].

χλωρόπιτα / πίτα με χλωρό τυρί || Ρούμελη: η χλουρόπτα [Μεσούντα].

χοιρινό || Πελοπόννησος: το χοιρινό [Άγιος Δημήτριος, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Δολιανά, Ελάτη, Κανδήλα, Καστρί, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Πιάνα, Ροεινό, Σαρακίνι, Στεμνίτσα] | το χοιρνό [Βρέσθενα, Παραδείσια] | ο χοιρνός [Βρέσθενα] | το γουρνοκρίατο [Βρέσθενα] | το χιουρινέ [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το χιουζινέ [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: του χοιρινό [Δραμεσιοί, Μακρινή] | του χοιρνό [Ραψάνη]. || Κρήτη: το χοιρινό [Σιρίλι] | το χοιρνό [Ανατολή, Ανώγεια].

χοιρομέρι || Κρήτη: το χοιρομέρι [Βραχάσι].

χοιροπόδι || Κρήτη: το χοιρομπόδι [Σάσαλος].

χοιρόχοντρο / χοιρινό κατσαρόλας με πλιγούρι || Κρήτη: χοιρόχοντρο [Μιαμού].

χριστόψωμο || Πελοπόννησος: το χριστόψωμο [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Δολιανά, Ελληνίτσα, Κρέστενα, Λεβίδι, Μαγούλα, Μελιγού, Στεμνίτσα, Τσέρια] | το χριστοκάρβελο [Λεβίδι, Λυγουριό] | το καρβελούσι [Λυγουριό] | η χριστόπιτα [Λυγουριό]. || Ρούμελη: το χριστόψωμο [Μέγαρα, Τσαμαντάς] | του χριστόψουμου [Άγιος, Γραμματικού, Δραμεσιοί, Καρίτσα, Κουμαρίτσι, Μακρινή, Χρυσοβίτσα] | του ξτόψουμα [Αγία Ευθυμία, Γουριά, Λιλαία, Μεσούντα] | η κουκόνα [Μικρό Βουνό] | η αβγουκλούρα [Κουμαρίτσι] | η κουλιαντίνα [Αγία Παρασκευή]. || Κρήτη: το χριστόψωμο [Άγιος Βασίλειος, Ανώγεια, Βρύσες, Θεοδώρα, Λαμπιώτες, Μάρθα, Σάσαλος, Τύλισος] | το σταυρόψωμο [Σάσαλος].

χταποδόρυζο || Κρήτη: το χταποδόρυζο [Τύλισος].

χυλοπίτες || Πελοπόννησος: οι χυλοπίτες [Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Ελάτη, Ελληνίτσα, Θαλάμες, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Λεβίδι, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Παραδείσια, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Σκεπαστό, Στεμνίτσα, Τσέρια, Φενεός] | τα πίτια [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | τα πίιτα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: οι χυλοπίτες [Άγιος Λουκάς, Σταυροδρόμι] | οι χυλουπίτις [Κουμαρίτσι, Μασχολούρι, Μεσούντα] | τα τουτουμάκια [Μακρινή] | του τμας [Ραψάνη] | η τματς [Σταγιάδες] | τα φύλλα [Αμφίκλεια, Γουριά, Γραμματικού, Θαρούνια, Πλατύστομο] | τα πέτουρα [Αγία Παρασκευή, Έλατος, Σιάτιστα, Τσαμαντάς] | τα πέτρα [Δελβινάκι, Ωραιόκαστρο]. || Κρήτη: οι χυλόφτες [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Βώροι, Θεοδώρα, Κελλάρια, Μάρθα, Σέλλες, Τύλισος] | η χυλόφιτα [Μιαμού].

χυλός || Πελοπόννησος: ο χυλός [Βρέσθενα, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Κανδήλα, Καστρί, Κρέστενα, Κρέστενα, Λυγουριό, Μελιγού, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ρούτσι, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια]. || Ρούμελη: ο χυλός [Δελβινάκι] | ου χυλός [Αμφίκλεια, Πρέβεζα, Τιθορέα] | ου χλος [Χρυσοβίτσα] | η σαλούτα [Μέγαρα]. || Κρήτη: ο χυλός [Ανατολή, Ανώγεια, Βραχάσι, Βώροι, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Τύλισος] | η γριά (sic) [Βώροι].

χυλοφτόζουμο / το νερό από τα βρασμένα ζυμαρικά || Κρήτη: το χυλοφτόζουμο [Κελλάρια] | ο χυλός [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή].

ψαρικά || Πελοπόννησος: τα ψαρικά [Αμπελιώνα, Λεβίδι, Ρούτσι]. || Κρήτη: τα ψαρικά [Άγιος Γεώργιος, Θεοδώρα, Σάσαλος].

ψαρονέφρι || Ρούμελη: του ψαρουνέφ [Έλατος, Σταγιάδες].

ψαρόπιτα || Ρούμελη: η ψαρόπτα [Στυλίδα].

ψαρόσουπα || Ρούμελη: η ψαρόσουπα [Σταυροδρόμι] | ου τσιουρβάς [Σιάτιστα].

ψαχνάδια / κομμάτι ψαχνό || Πελοπόννησος: τα ψαχνάδια [Ρούτσι].

ψαχνό || Πελοπόννησος: το ψαχνό [Άγιος Δημήτριος, Βαλύρα, Δολιανά, Ελληνίτσα, Κανδήλα, Λεβίδι, Νεοχώρι, Προάστιο, Ρούτσι, Στεμνίτσα] | το ψαγνό [Αλποχώρι] | το ψαχνάδι [Βρέσθενα] | το ψαχνέ [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: του ψαχνό [Αμφίκλεια, Γέρμας, Δραμεσιοί, Μακρινή, Μηλίνα, Τιθορέα, Χρυσοβίτσα] | το ψαχνάδι [Πάργα]. || Κρήτη: το ψαχνό [Μάρθα] | το ψαχνί [Βραχάσι] | τα ψαχνά [Βώροι, Σάσαλος].

ψευτόγιαχνο || Κρήτη: το ψευτόγιαχνο [Άγιος Γεώργιος].

ψευτόγιαχνο / νηστήσιμο, χωρίς λάδι || Κρήτη: το ψευτόγιαχνο [Άγιος Γεώργιος].

ψησιά / κάθε ποσότητα που ψήνουν μαζί || Πελοπόννησος: η ψησιά [Μυγδαλιά].

ψήσιμο || Πελοπόννησος: το ψήσιμο [Δροσοπηγή, Θαλάμες, Κανδήλα, Κρέστενα]. || Ρούμελη: το ψήσιμο [Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | του ψήσιμου [Φαρκαδόνα] | του ψήσμου [Γέρμας, Γουριά, Δομνίστα, Ραψάνη, Στυλίδα, Τιθορέα, Φαρκαδόνα] | η ψησέα [Μέγαρα]. || Κρήτη: το ψήσιμο [Άγιος Γεώργιος, Βουλγάρω, Λαμπιώτες, Παλαιοχώρα, Κελλάρια, Τύλισος].

ψηστιέρα || Πελοπόννησος: η ψηστιέρα [Άγιος Δημήτριος].

ψητό || Πελοπόννησος: το ψητό [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Βαλύρα, Βρέσθενα, Καστρί, Κρέστενα, Λεβίδι, Μαγούλα, Νεοχώρι, Στεμνίτσα, Τσέρια] | το φτατέ [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το ψητό [Άγιος Λουκάς, Θαρούνια, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του ψτο [Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μηλίνα, Πρέβεζα, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: το ψητό [Βραχάσι, Σιρίλι, Τύλισος] | το οφτό [Ανώγεια, Βώροι].

ψίχα || Πελοπόννησος: η ψίχα [Άγιος Δημήτριος, Λαγκάδια, Προάστιο, Ροζενά, Σκεπαστό] | α ψίχα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | α ψούχα [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η ψίχα [Γέρμας, Γραμματικού, Θαρούνια, Μηλίνα, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Τιθορέα, Χουλιαράδες, Χρυσοβίτσα]. || Κρήτη: η ψίχα [Θεοδώρα].

ψίχουλα || Πελοπόννησος: τα ψίχουλα [Άγιος Δημήτριος] | τα ψίχαλα [Βρέσθενα, Εξωχώρι]. || Ρούμελη: οι ψίχις [Έλατος, Πλατύστομο, Στροφυλιά] | τα ντρούβαλα [Μέγαρα] | τα τριψάνια [Έλατος]. || Κρήτη: τα ψιχάλα [Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Βραχάσι, Σέλλες] | τα ψίχαλα [Ανώγεια, Τύλισος] | τα θρουλά [Ανώγεια] | τα θρουλίδια [Σάσαλος] | τα ψωμοθρούλια [Μιαμού] | τα θρούβαλα [Εμπρόσνερος] | τα ψωμόθρουλα [Αποδούλου].

ψωμί (ALE, Buck list) || Πελοπόννησος: το ψωμί [Αγία Άννα, Άγιος Δημήτριος, Αγρίδι, Αλποχώρι, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Βαλύρα, Βεργαδαίικα, Βρέσθενα, Γυμνό, Δολιανά, Δροσοπηγή, Ελάτη, Εξωχώρι, Καλούσι, Κανδήλα, Καρυά, Καστρί, Κάτω Λουσοί, Κέρτεζη, Κρέστενα, Λαγκάδια, Λεβίδι, Λεχαινά, Λυγουριό, Μαγούλα, Μάλη, Μελιγού, Μυγδαλιά, Νεοχώρι, Πάκια, Παραδείσια, Πηγαδάκια, Πιάνα, Προάστιο, Ροεινό, Ροζενά, Ρούτσι, Σαρακίνι, Σκεπαστό, Σπαρτιά, Στεμνίτσα, Τρόπαια, Τσέρια, Φενεός] | το ψουμί [Ελληνίτσα] | ο άντε [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το ψωμί [Άγιος Λουκάς, Δελβινάκι, Δολό, Θαρούνια, Μέγαρα, Πάργα, Πηγή, Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς, Ωραιόκαστρο] | του ψουμί [Αγιά, Αγία Ευθυμία, Αγία Παρασκευή, Άγιος, Άγιος Νικόλαος, Αμφίκλεια, Βράχα, Γέρμας, Γουριά, Γραμματικού, Δαύλεια, Δομνίστα, Δράκεια, Δραμεσιοί, Έλατος, Κανάλια, Καρίτσα, Κιλελέρ, Κουμαρίτσι, Λιλαία, Μακρινή, Μακρολίβαδο, Μασχολούρι, Μελισσουργοί, Μεσούντα, Μηλίνα, Μικρό Βουνό, Πλατύστομο, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Σταγιάδες, Στροφυλιά, Στυλίδα, Τιθορέα, Τσουκαλάδες, Φαρκαδόνα, Χουλιαράδες, Χρυσή, Χρυσοβίτσα] | του ντιρλίκ [Γέρμας] | το εκμέκ [Πάργα]. || Κρήτη: το ψωμί [Άγιος Βασίλειος, Άγιος Γεώργιος, Ανατολή, Ανώγεια, Αποδούλου, Βουλγάρω, Βραχάσι, Βρύσες, Βώροι, Εμπρόσνερος, Θεοδώρα, Κελλάρια, Λαμπιώτες, Μάρθα, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σάσαλος, Σέλλες, Σιρίλι, Τύλισος].

ψωμιέρα || Πελοπόννησος: η λετζέρα [Στεμνίτσα].

ψωμόπιτα / για το γάμο || Ρούμελη: η ψουμόπτα [Δαύλεια].

ψωμόταβλα || Πελοπόννησος: η ψωμόταβλα [Βρέσθενα].

ψωμοτύρι || Ρούμελη: το ψωμοτύρι [Σταυροδρόμι, Τσαμαντάς] | το ψωμότυρο [Δολό] | του ψουμουτύρ [Μασχολούρι] | του ψμουτύρ (αλατισμένο γιαούρτι) [Λιλαία].