Λεξικό θεματικό της λαογραφίας -- 49. ψάρεμα

 

 

Λεξικό θεματικό της λαογραφίας

49. ψάρεμα

 

Δημήτρης Λιθοξόου

 

 

Για εισαγωγικά και επιμέρους βλ.

Πελοπόννησος: Ρωμαίικα του Μοριά ή διαλεκτικά της Πελοποννήσου

Ρούμελη: Η ρωμαίικη γλώσσα μεταξύ Κορινθιακού και Καστοριάς

Κρήτη: Κρητική Διάλεκτος ή Ρωμαίικα της Κρήτης

Κύπρος: Κυπριακή Διάλεκτος ή Ρωμαίικα της Κύπρου

 

 αγκίστρι (Buck list) || Πελοπόννησος: το αγκίστρι [Άγιος Δημήτριος, Βρέσθενα, Προάστιο, Σαρακίνι] | το γκίστρι [Προάστιο] | το αντζίστρι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός] | το αντζίσι [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το αγκίστρι [Πάργα, Ωραιόκαστρο] | του αγκίστρ [Άγιος, Γέρμας, Δομνίστα, Πρέβεζα, Σιάτιστα, Στυλίδα, Μασχολούρι, Τιθορέα] | το ατζίστρι [Μέγαρα] | του ανγκουνάρ [Σταγιάδες]. || Κρήτη: το αγκίστρι [Μιαμού, Παλαιοχώρα].

ανεμότρατα || Ρούμελη: η ανιμότρατα [Πρέβεζα, Στυλίδα].

απόχη || Πελοπόννησος: η πόχα [Άγιος Δημήτριος] | α απόχη [Πέρα Μέλανα]. || Ρούμελη: η απόχ [Άγιος, Πρέβεζα] | η πόχα [Έλατος, Χρυσή].

αφρόψαρα || Ρούμελη: τα αφρόψαρα [Πάργα, Πρέβεζα] | οι κυνγοί [Πρέβεζα].

βαλκός / δίχτυ για χέλια σαν απόχη - στα διβάρια || Ρούμελη: ου βαλκός [Πρέβεζα] | ου βουλκός [Γουριά].

βαρίδι || Πελοπόννησος: το βαρίδι [Άγιος Δημήτριος, Κρέστενα, Λυγουριό, Προάστιο]. || Ρούμελη: το βαρίδι [Πάργα] | του βαρίδ [Πρέβεζα].

βάρκα (Buck list) || Πελοπόννησος: η βάρκα [Κανδήλα, Προάστιο, Ρούτσι] | α βάρκα [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: η βάρκα [Άγιος, Μέγαρα, Μηλίνα, Πάργα]. || Κρήτη: η βάρκα [Βραχάσι, Μιαμού, Σέλλες]. || Κυπρος: η βάρκα [Καραβάς*, Μια Μηλιά*, Νέο Χωριό].

γιάλεμα / ψάρεμα στα ρηχά || Ρούμελη: του γιάλιμα [Μηλίνα].

γρι-γρι || Ρούμελη: του γριγρί [Πρέβεζα] | του γκιργκίρ [Μηλίνα].

δίχτυ || Πελοπόννησος: το δίχτυ [Άγιος Δημήτριος, Αμπελιώνα, Αρχαία Φενεός, Δροσοπηγή, Κανδήλα, Λεχαινά, Προάστιο, Σκεπαστό] | το δίχκυ [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το δίχτυ [Πάργα] | του διχτ [Άγιος, Γέρμας, Καρίτσα, Λιλαία, Μακρινή, Μασχολούρι, Μηλίνα, Πρέβεζα, Στυλίδα, Φαρκαδόνα, Χρυσοβίτσα] | του διχτς [Σιάτιστα] | το πλεμάτι [Ωραιόκαστρο]. || Κρήτη: το δίχτυ [Άγιος Βασίλειος] | το δίκτυ [Παλαιοχώρα] | τα δίχθυα [Παλαιοχώρα].

δόλωμα || Πελοπόννησος: το δόλωμα [Δολιανά, Προάστιο] | το δόλεμα [Αμπελιώνα] | ο πλάνος [Μυγδαλιά] | ο δόλε [Πέρα Μέλανα, Τυρός] | ο πάνο [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: του δόλουμα [Άγιος, Γουριά, Λιλαία, Πρέβεζα, Σιάτιστα] | ο δόλος [Πάργα] | ου πλάνους [Σταγιάδες]. || Κρήτη: το δόλωμα [Μιαμού, Παλαιοχώρα].

κάβος / χοντρό σκοινί || Ρούμελη: ου κάβους [Στυλίδα].

καΐκι || Πελοπόννησος: το καΐκι [Άγιος Δημήτριος, Προάστιο] | το καΐτσι [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: το καΐκι [Πάργα] | του καΐκ [Κανάλια, Μακρινή, Μηλίνα, Πρέβεζα, Στυλίδα] | το καΐτσι [Μέγαρα]. || Κρήτη: το καΐκι [Αποδούλου, Θεοδώρα, Σέλλες] | το ψαροκάικο [Παλαιοχώρα]. || Κυπρος: το καΐτζιν [Γαστριά*].

καμάκι || Ρούμελη: το καμάκι [Πάργα] | του καμάκ [Άγιος, Μηλίνα, Πρέβεζα, Στυλίδα]. || Κρήτη: το καμάκι [Μιαμού].

καραβόπανο  || Κυπρος: το καραβόπαννον [Πάνω Λεύκαρα].

κατάρτι || Ρούμελη: του κατάρτ [Στυλίδα]. || Κρήτη: το κατάρτι [Θεοδώρα].

κιούρτος || Κρήτη: ο κέρτος [Παλαιοχώρα].

κουπί (Buck list) || Πελοπόννησος: το κουπί [Λεβίδι, Μελιγού] | το κουκί [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: το κουπί [Πάργα] | του κουπί [Γέρμας, Πρέβεζα]. || Κρήτη: το κουπί [Παλαιοχώρα].

παραγάδι || Πελοπόννησος: το παραγάδι [Άγιος Δημήτριος]. || Ρούμελη: το παραγάδι [Πάργα] | του παραγάδ [Άγιος, Γουριά, Στυλίδα]. || Κρήτη: το παραγάδι [Μιαμού, Παλαιοχώρα].

παράμαλλο / παραγαδιού || Ρούμελη: του παράμαλου [Στυλίδα].

πεζόβολος || Πελοπόννησος: ο πιζόβολος [Άγιος Δημήτριος]. || Ρούμελη: ου πιζόβλους [Σιάτιστα] | ι πιζιόβουλους [Μηλίνα].

πετονιά || Πελοπόννησος: η πετονιά [Άγιος Δημήτριος] | η πετουνιά [Προάστιο] | α πετονία [Πέρα Μέλανα, Τυρός]. || Ρούμελη: η πετονιά [Πάργα] | η πιτουνιά [Άγιος, Γουριά, Μηλίνα] | η μπιτουνιά [Πρέβεζα, Στυλίδα] | η ντουνιά [Μεσούντα]. || Κρήτη: η απετονιά [Μιαμού, Παλαιοχώρα].

πυροφάνι || Ρούμελη: του πυρουφάν [Άγιος, Πρέβεζα] | η πυριά [Πρέβεζα].

συρτή / τεχνική ψαρέματος από βάρκα, με πετονιά || Ρούμελη: η συρτή [Πρέβεζα].

τράτα / το κωνικό δίχτυ και το καΐκι που το χρησιμοποιεί || Ρούμελη: η τράτα [Πρέβεζα, Στυλίδα]. || Κρήτη: η τράτα [Άγιος Γεώργιος, Παλαιοχώρα].

τσαπαρί / τεχνική ψαρέματος για αφρόψαρα με πετονιά και χρωματιστές λωρίδες || Ρούμελη: του τσαπαρί [Πρέβεζα].

ψαράς (ALE, Buck list) || Πελοπόννησος: ο ψαράς [Άγιος Δημήτριος, Προάστιο] | ο ψαρά [Πέρα Μέλανα, Πραστός, Τυρός]. || Ρούμελη: ο ψαράς [Θαρούνια] | ου ψαράς [Γουριά, Λιλαία, Μασχολούρι, Πρέβεζα, Στυλίδα] | ι ψαράς [Μηλίνα]. || Κρήτη: ο ψαράς [Άγιος Βασίλειος, Βρύσες, Βώροι, Μιαμού, Παλαιοχώρα, Σέλλες]. || Κυπρος: ο ψαράς [Έμπα, Καραβάς*, Μουτουλλάς].

ψάρεμα || Ρούμελη: του ψάριμα [Γέρμας, Πρέβεζα, Ραψάνη, Σιάτιστα, Φαρκαδόνα] | η πεσκάδα [Πάργα] | του γιάλιμα [Μηλίνα]. || Κρήτη: το ψάρεμα [Μιαμού, Παλαιοχώρα].